Μουρμούρα ΤΧΣ και τραπεζών για τον νέο πτωχευτικό κώδικα

Στη Βουλή εισήγαγε την περασμένη Τρίτη η κυβέρνηση το σχέδιο νόμου για τον νέο πτωχευτικό κώδικα, αλλά θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι το νομοθέτημα δεν πρόκειται να… εξαχθεί «ανέγγιχτο», καθώς οι εμπλεκόμενοι εκφράζουν σοβαρές ενστάσεις.

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Κορωνοϊού θέλοντος και… Ερντογάν επιτρέποντος, η επόμενη κοινοβουλευτική μάχη μεταξύ της κυβέρνησης και (σύσσωμης) της αντιπολίτευσης θα διεξαχθεί με φόντο τον επονομαζόμενο  Κώδικα Διευθέτησης Οφειλών και Παροχής Δεύτερης Ευκαιρίας και κυρίως τις διατάξεις για την προστασία της α΄ κατοικίας.

Πριν καν, όμως, τα κόμματα εκφράσουν τις ενστάσεις τους, η μουρμούρα έχει ξεκινήσει από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας αλλά και τις διοικήσεις των συστημικών τραπεζών. Ο λόγος; Η κοινή εκτίμηση που υπάρχει ότι ενώ «ευημερούν» οι κατευθυντήριες γραμμές του νομοσχεδίου, αυτές θα σκοντάψουν στο στενό χρονικό όριο που θα πρέπει να υλοποιηθούν. Σημειώνεται ότι ο νέος πτωχευτικός κώδικας θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2021 και, όπως γίνεται εύκολα κατανοητό, από τη λειτουργικότητά του θα εξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό η επιτυχία ή μη της προσπάθειας των τραπεζών να συρρικνώσουν το χαρτοφυλάκιο των «κόκκινων» δανείων τους.

Ο φόβος των τραπεζιτών

Αυτό που στην πραγματικότητα φοβούνται οι τραπεζίτες και δεν το κρύβουν (σ.σ. ανεξαρτήτως του… τακτ με το οποίο διατυπώνουν τις ανησυχίες τους) είναι η εκτιμώμενη ελλιπής προεργασία για τις «ράγες» πάνω στις οποίες θα τροχοδρομήσει το νομοθέτημα, με ορατό τον κίνδυνο να οδηγηθεί αν όχι σε εκτροχιασμό τουλάχιστον σε σημαντικές καθυστερήσεις. Παραθέτουν δε ένα απλό παράδειγμα: Βάσει των προβλεπόμενων στον καινούργιο Κώδικα Διευθέτησης Οφειλών και Παροχής Δεύτερης Ευκαιρίας, που όπως προαναφέρθηκε τίθεται σε ισχύ την 1η/1/2021, από εκείνη την ημέρα οι δανειολήπτες που πληρούν τα κριτήρια του «Ευάλωτου Οφειλέτη» μπορούν να υποβάλουν σχετική αίτηση πτώχευσης. Ταυτόχρονα, για να μην απολέσουν την πρώτη κατοικία τους, θα πρέπει να αιτηθούν τη μεταβίβασή τους στον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων. Για την ώρα όμως αυτός ο φορέας είναι στον αέρα. Κι αυτό διότι  μεσολαβεί το στάδιο της προκήρυξης σχετικού διαγωνισμού μέσω του οποίου θα αναδειχτεί ο επενδυτής που θα αναλάβει την επάνδρωση και διαχείριση του εν λόγω φορέα.
«Αν τώρα υπάρχει κάποιος που στοιχηματίζει ότι όλα αυτά τα διαδικαστικά θα έχουν διεκπεραιωθεί στις υπόλοιπες 75 ημέρες που υπολείπονται μέχρι την Πρωτοχρονιά του ’21 ή είναι εξαιρετικά αισιόδοξος ή έχει πολλά λεφτά για χάσιμο», είπαν χαρακτηριστικά στην «Α» άνθρωποι της αγοράς.

Στην αναγκαιότητα του συντονισμού και της προεργασίας όλων των εμπλεκόμενων  με το αντικείμενο του νόμου φορείς (κρατικές αρχές, πιστωτικά ιδρύματα και λοιπούς φορείς του ιδιωτικού τομέα) στέκεται και η διοίκηση του ΤΧΣ, προτείνοντας παράλληλα την περαιτέρω αξιολόγηση του περιορισμού της εύλογης «περιμέτρου» των οφειλετών, που είναι φυσικά πρόσωπα και τα οποία πραγματικά χρήζουν της προστασίας από τη διαδικασία της εξωδικαστικής ρύθμισης των οφειλών τους. Ειδικότερα το ΤΧΣ υποστηρίζει ότι η εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών θα πρέπει να αφορά φυσικά πρόσωπα που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες και ως εκ τούτου προτείνεται να συμπεριληφθεί ως πρόσθετο κριτήριο επιλογής των δικαιούχων η σημαντική, πάνω από ένα συγκεκριμένο ποσοστό, μείωση του οικογενειακού εισοδήματος εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος (π.χ. 3 ή 6 μήνες).

Αυτό εκτιμάται ότι θα λειτουργούσε ως δικλείδα προστασίας των πιστωτών από στρατηγικούς κακοπληρωτές, θέμα που αποτελεί ζητούμενο και για τις τράπεζες.

Ενοίκιο και κατάσχεση εισοδήματος

Η αλήθεια είναι πάντως ότι οι πτωχεύσαντες ιδιώτες δεν έχουν πολλά να περιμένουν από τον καινούργιο πτωχευτικό κώδικα ως προς την προστασία της πρώτης κατοικίας τους. Αν δεν αλλάξει κάτι δραματικά στα όσα έχουν γίνει γνωστά, η επονομαζόμενη «Δεύτερη Ευκαιρία» αφορά τη δυνατότητα που δίνει το νομοσχέδιο στους οφειλέτες να συνεχίσουν να διαμένουν στην πρώτη κατοικία τους καταβάλλοντας ενοίκιο για 12 έτη. Με τη διαφορά ότι αν με το πέρας της 12ετίας ο ευάλωτος δανειολήπτης θελήσει να επαναγοράσει το σπίτι του, τότε θα κληθεί να καταβάλει την εμπορική αξία του ακινήτου ΔΙΧΩΣ να αφαιρεθεί από το τίμημα το συνολικό ποσό που κατέβαλε σε ενοίκια την παρελθούσα 12ετία και ΔΙΧΩΣ να αφαιρείται το ποσό των αποπληρωμών του αρχικού δανείου!!! Υπογραμμίζεται, τέλος, ότι με το νέο πτωχευτικό πλαίσιο  προβλέπεται η κατάσχεση κάθε εισοδήματος που έως τώρα ήταν ακατάσχετο (βλ. μισθός, σύνταξη) και για το ποσό που ξεπερνά τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης των 611 ευρώ μηνιαίως.