Μπρα-ντε-φερ ΕΕ – ΗΠΑ για την διάσωση (των εταιρειών) στο Ιράν

Υπουργοί από τη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Βρετανία έχουν στείλει επιστολή σε υψηλόβαθμους Αμερικανούς αξιωματούχους, καλώντας τους να προστατεύσουν τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο Ιράν απέναντι στις νέες κυρώσεις της Ουάσινγκτον σε βάρος της ισλαμικής δημοκρατίας.

Σε επιστολή, με ημερομηνία 4 Ιουνίου, οι υπουργοί Εξωτερικών και Οικονομικών επισημαίνουν τους βασικούς κλάδους όπου αναμένουν εξαιρέσεις για τις ευρωπαϊκές εταιρίες, όπως τους κλάδους των φαρμάκων, της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, της ενέργειας, των αυτοκινήτων, της πολιτικής αεροπορίας, των υποδομών και των τραπεζών.

Η Ουάσινγκτον ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι θα επιβάλει νέες οικονομικές κυρώσεις μετά την αποχώρηση από τη συμφωνία του 2015 που υπέγραψαν οι μεγάλες δυνάμεις με το Ιράν, στο πλαίσιο της οποίας η Τεχεράνη συμφώνησε να περιορίσει τις πυρηνικές της δραστηριότητες με αντάλλαγμα την άρση των κυρώσεων.

Η Γερμανία, η Γαλλία και η Βρετανία ήταν χώρες που υπέγραψαν τη συμφωνία και στην επιστολή τους ανέφεραν ότι παραμένουν δεσμευμένες στην τήρησή της.

«Μια ιρανική αποχώρηση (από την πυρηνική συμφωνία) θα προκαλούσε περαιτέρω αναταραχή σε μια περιοχή όπου νέες συγκρούσεις θα ήταν καταστροφικές», ανέφεραν οι υπουργοί και η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας στην επιστολή προς τους υπουργούς Οικονομικών και Εξωτερικών των ΗΠΑ, την οποία είδε σήμερα το Reuters.

Οι Ευρωπαίοι υπουργοί δήλωσαν ότι συμμερίζονται τις περισσότερες από τις ανησυχίες της Ουάσινγκτον για την κατάσταση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν μετά το 2025, για την ανάπτυξη βαλλιστικών πυραύλων και για «ενέργειες αποσταθεροποίησης» στη Μέση Ανατολή.

Πρόσθεσαν, ωστόσο, ότι η διατήρηση της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 είναι «η καλύτερη βάση για να συμμετάσχει το Ιράν και να αντιμετωπισθούν αυτές οι ανησυχίες».

Οι υπουργοί ανέφεραν ότι αναμένουν οι ΗΠΑ, ως σύμμαχος, να αποφύγουν να προχωρήσουν σε ενέργειες που θα έπλητταν τα συμφέροντα ασφαλείας της Ευρώπης, περιλαμβανομένων των έμμεσων κυρώσεων που θα μπορούσαν να αποτρέψουν την ΕΕ από το να συνεχίσει να τηρεί την πυρηνική συμφωνία.

«Ως στενοί σύμμαχοι, αναμένουμε ότι οι εξωεδαφικές επιπτώσεις των έμμεσων αμερικανικών κυρώσεων δεν θα επιβληθούν σε ευρωπαϊκές οντότητες και ιδιώτες, και συνεπώς οι ΗΠΑ θα σεβαστούν τις πολιτικές μας αποφάσεις», έγραψαν οι αξιωματούχοι στην επιστολή τους.

Οι υπουργοί κάλεσαν επίσης την Ουάσινγκτον να δώσει εξαιρέσεις προκειμένου να διατηρηθούν οι τραπεζικοί και χρηματοπιστωτικοί δίαυλοι με την Κεντρική Τράπεζα του Ιράν και άλλες ιρανικές τράπεζες, στις οποίες δεν έχουν επιβληθεί κυρώσεις από την ΕΕ.

Προετοιμάζεται για το κακό η Τεχεράνη

Το Ιράν δεν θα υπακούσει στην έκκληση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) να συνεργαστεί πιο στενά με τους επιθεωρητές των Ηνωμένων Εθνών, μέχρι να επιλυθεί το ζήτημα της συμφωνίας της Τεχεράνης με τις μεγάλες δυνάμεις για το πυρηνικό πρόγραμμά της, διαμήνυσε σήμερα από τη Βιέννη υψηλόβαθμος Ιρανός αξιωματούχος.

Ο πρεσβευτής του Ιράν στην ΙΑΕΑ Ρεζά Νατζαφί επιβεβαίωσε εξάλλου ότι η χώρα του έχει ξεκινήσει τις “προκαταρκτικές εργασίες” για να επανεκκινήσει το πυρηνικό πρόγραμμά της, αν καταρρεύσει αυτή η συμφωνία του 2015 μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ, τον περασμένο μήνα.

Ο Ιρανός διπλωμάτης, που μίλησε στο περιθώριο της τριμηνιαίας συνόδου του διοικητικού συμβουλίου της ΙΑΕΑ στην αυστριακή πρωτεύουσα, είπε επίσης ότι η Τεχεράνη έχει ενημερώσει την υπηρεσία αυτή του ΟΗΕ ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να ξαναρχίσει την παραγωγή εξαχλωριούχου ουρανίου (UF6) που χρησιμοποιείται στον εμπλουτισμό ουρανίου.

Η ΙΑΕΑ είχε ανακοινώσει την Τρίτη ότι έλαβε “μια επιστολή με ημερομηνία 4 Ιουνίου από το Ιράν, με την οποία ενημερώνεται η υπηρεσία για ένα προσωρινό χρονοδιάγραμμα για την έναρξη παραγωγής UF6”, μια ενέργεια που από μόνη της δεν παραβιάζει τη συμφωνία με τη Δύση. Ο αντιπρόεδρος του Ιράν Αλί Ακμπάρ Σαλεχί είπε την ίδια ημέρα ότι η χώρα του θέλει επίσης να κατασκευάσει νέες μηχανές φυγοκέντρησης ώστε να αυξήσει τις δυνατότητές εμπλουτισμού ουρανίου. Το Ιράν “ετοιμάζει απλώς νέες υποδομές”, διευκρίνισε σήμερα ο Νατζαφί.

Ο Ιρανός διπλωμάτης κάλεσε επίσης τις χώρες που έχουν υπογράψει τη συμφωνία και ιδίως τους Ευρωπαίους να βρουν “πολύ γρήγορα” μια λύση για να αντισταθμίσουν τις οικονομικές συνέπειες που έχει η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία. Σε διαφορετική περίπτωση, το Ιράν “δεν θα δεχτεί να συνεχίσει να τηρεί τις δεσμεύσεις του”, προειδοποίησε, επιμένοντας ότι σήμερα η χώρα του “δεν κάνει τίποτα που να αντιτίθεται στη συμφωνία”.

Ο Νατζαφί δεν διευκρίνισε πάντως πόσο περισσότερο χρόνο μπορεί να περιμένει η Τεχεράνη. “Δώσαμε λίγες εβδομάδες στους Ευρωπαίους. Μερικές εβδομάδες, σημαίνει μερικές εβδομάδες, όχι μερικούς μήνες”, πρόσθεσε.

Την Δευτέρα, ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ προειδοποίησε ότι η χώρα του “έχει καθήκον να προετοιμαστεί τάχιστα” για να αυξήσει την ικανότητα παραγωγής εμπλουτισμένου ουρανίου, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο για την παραγωγή ενέργειας. Το ουράνιου υψηλού βαθμού εμπλουτισμού όμως χρησιμοποιείται και για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.

Παρά τις κατηγορίες των ΗΠΑ και του Ισραήλ, το Ιράν επέμενε ανέκαθεν ότι το πυρηνικό πρόγραμμά του είχε αποκλειστικά ειρηνικούς σκοπούς.