Νοστράδαμος ή γνώστης;

* Ο πρώην πρωθυπουργός έκανε λόγο ότι η Ελλάδα θα προσφύγει ακόμη και εντός του 2019 για δανεισμό στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης, υποστηρίζοντας ότι τον ενημέρωσαν από τις Βρυξέλλες

«Η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα», έχει πει ο Καρλ Μαρξ και αυτήν τη ρήση στην Ελλάδα τη ζούμε συχνά-πυκνά.

Η συγκεκριμένη ρήση του ταιριάζει γάντι στα όσα είπε ο Κώστας Σημίτης. Ο πρώην πρωθυπουργός, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο «Βήμα», υποστήριξε ότι σύντομα η χώρα θα αναγκαστεί να προστρέξει για δανεικά στους εταίρους μας στην Ευρώπη, καταρρίπτοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο το κυβερνητικό αφήγημα για απελευθέρωση από τα μνημόνια. Το δε ανησυχητικό για πολιτικούς και οικονομικούς παρατηρητές είναι ότι ο κ. Σημίτης διατηρεί άριστες σχέσεις με πρόσωπα-κλειδιά στην Κομισιόν και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και όπως τονίζουν οι συνεργάτες του «έχει προσωπική πληροφόρηση για όλα τα τεκταινόμενα». Η δυσοίωνη πρόβλεψη του κ. Σημίτη προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση κυβερνητικών στελεχών, αλλά και αμηχανία ακόμη κι εντός του Κινήματος Αλλαγής με τον εκπρόσωπο Τύπου, Παύλο Χρηστίδη, να δηλώνει ότι ελπίζει να μην επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις.

Όμως οι ανησυχίες εντείνονται, καθώς ήδη το ΔΝΤ έχει θέσει ως τον μεγαλύτερο κίνδυνο για δημοσιονομικό εκτροχιασμό τις επικείμενες δικαστικές αποφάσεις για τη νομιμότητα ή μη των περικοπών των συντάξεων και των δώρων των δημοσίων υπαλλήλων. Το κόστος υπολογίζεται ότι μπορεί να φθάσει έως και τα 17 δισ. ευρώ, εφόσον οι τελικές αποφάσεις αναγνωρίσουν αναδρομικά για όλη τη διεκδικούμενη περίοδο.

Επί της ουσίας, όμως, με τις προβλέψεις Σημίτη φαίνεται ότι συμφωνούν και πέντε γνωστοί οικονομολόγοι, οι οποίοι σε άρθρα τους στην «Καθημερινή» επισημαίνουν τους κινδύνους. Ο συντονιστής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, ο Φραγκίσκος Κουτεντάκης, έκανε λόγο για ανταγωνιστική σχέση συνταγματικής νομιμότητας και δημοσιονομικής σταθερότητας. «Η προεκλογική περίοδος είναι ακόμη μία εστία κινδύνου. Η παροχολογία, που ήδη ξεκίνησε», επισήμανε ο καθηγητής Πάνος Τσαλκόγλου , σε συνδυασμό «με πιθανή ανακουφιστική μεταρρυθμιστική στασιμότητα», όπως τη χαρακτηρίζει ο καθηγητής Π. Πετράκης, «απειλεί όχι μόνον το οριακό πρωτογενές πλεόνασμα 3,6% του ΑΕΠ στον προϋπολογισμό του 2019, αλλά και τον ελάχιστο βαθμό εμπιστοσύνης των αγορών. Η επιστροφή σε αυτές για χρηματοδότηση του χρέους προβλέπεται στην καλύτερη περίπτωση οριακή. Για άλλου είδους επενδύσεις, ούτε κουβέντα πριν από τις εκλογές». Ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας, προειδοποίησε, μάλιστα, ότι «η χώρα μπορεί να βρεθεί και πάλι στα πρόθυρα ανάγκης διάσωσης μέσω ενός νέου προγράμματος», ενώ ο επικεφαλής οικονομολόγος της Eurobank, Τάσος Αναστασάτος, μίλησε για τον κίνδυνο να θεωρηθεί η Ελλάδα «μη μεταρρυθμίσιμη και άρα μη επενδύσιμη χώρα».

 

Διάνα στην πρώτη πρόβλεψη

«Η λογική υπήρχε πάντα, αλλά όχι πάντα σε λογική μορφή», είχε γράψει επίσης ο Καρλ Μαρξ. Και φαίνεται ότι αυτό το συναντάμε στις οργισμένες αντιδράσεις των κυβερνητικών στελεχών στα όσα προέβλεψε ο πρώην πρωθυπουργός. Να θυμίσουμε ότι ο κ. Σημίτης το 2008 σε ομιλία του στη Βουλή είχε προβλέψει ότι λόγω της… ισχυρής οικονομίας της κυβέρνησης Καραμανλή η χώρα θα οδηγηθεί με μαθηματική ακρίβεια στη Βουλή. Τότε ο Γιώργος Αλογοσκούφης, ως υπουργός Οικονομικών, είχε χαρακτηρίσει τον πρώην πρωθυπουργό ως καταστροφολόγο. Η αλήθεια είναι ότι δυστυχώς ο Κώστας Σημίτης δικαιώθηκε και η χώρα το 2010 πέρασε στην… αγκαλιά του ΔΝΤ, όπου επί της ουσίας παραμένει ακόμη.

Στις 18 Δεκεμβρίου του 2008 μιλώντας στη Βουλή είχε προειδοποιήσει γι’ αυτά που λέγονται πίσω από κλειστές πόρτες στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η ομιλία Σημίτη ήταν:

«Η Ελλάδα, πιστεύουν στην Κομισιόν, καλό θα ήταν να αναγκαστεί να προσφύγει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για να εξασφαλίσει τον απαραίτητο δανεισμό, ώστε η παρακολούθηση της ελληνικής οικονομίας να είναι αρμοδιότητά του και όχι φροντίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αφορμές για μια τέτοια κίνηση μπορούν να βρεθούν, αν συνεχιστεί η σημερινή πορεία. Η Ελλάδα σύμφωνα με τον προϋπολογισμό που συζητάμε θα πρέπει να δανειστεί το 2009 τουλάχιστον 40 δισ. (κάτι που έγινε, με συνέπεια το έλλειμμα να εκτοξευθεί στο 15%). Στην περίπτωση που παρουσιαστούν δυσκολίες δανεισμού του ελληνικού κράτους, θα έχει δοθεί η αφορμή να διατυπωθεί η υπόδειξη, ότι η λύση του προβλήματος θα πρέπει να επιζητηθεί μάλλον με προσφυγή στο ΔΝΤ».

Η ομιλία τότε του Κώστα Σημίτη είχε προκαλέσει την έντονη αντίδραση του τότε υπουργού Οικονομίας, Γιώργου Αλογοσκούφη, που είχε διαψεύσει κατηγορηματικά κάθε σκέψη ή προοπτική προσφυγής στο ΔΝΤ: «Δυστυχώς, ακόμη και ο πρώην πρωθυπουργός, ο κύριος Σημίτης, έφθασε να κινδυνολογεί για δήθεν προσφυγή της Ελλάδας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, επικαλούμενος κύκλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αντί να παριστάνει τον τιμητή, θα έπρεπε να αναγνωρίσει τις ευθύνες του. Το 2004 παρέδωσε την πιο προβληματική οικονομία της Ευρωζώνης. Κάποιες ευρωπαϊκές χώρες εκτός Ευρωζώνης έχουν ήδη προσφύγει στο ΔΝΤ. Ούτε συζητήθηκε, ούτε τίθεται θέμα προσφυγής της Ελλάδας στο ΔΝΤ».

Στη ρότα Αλογοσκούφη βρίσκεται μετά από 10 χρόνια και ο ΣΥΡΙΖΑ. Έτσι, η Ράνια Σβίγκου (εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ) έσυρε πρώτη τον χορό με ανάρτησή της στον προσωπικό λογαριασμό της στο Facebook: «Όσο κι αν καταστροφολογεί, όσο κι αν ενοχλείται ο κ. Σημίτης, η έξοδος από τα μνημόνια είναι πραγματικότητα. Η χώρα μας δεν θα μπει σε νέο πρόγραμμα, ούτε θα προσφύγει ξανά σε δανεισμό από τον ESM».

Και ο πρόεδρος της Βουλής, Νίκος Βούτσης, έσπευσε να απαντήσει στον Κώστα Σημίτη: «Πρόκειται για μια διαχρονική ρητορική που λειτουργεί και δημιουργεί φόβο και τρόμο σε μια κοινωνία που είναι φοβισμένη εκ των πραγμάτων μέσα από την κρίση και που δημιουργεί περαιτέρω αδιέξοδα. Δηλαδή, το να λέμε ότι θα ξαναέχουμε ανάγκη τους δανειστές, ότι δεν βγήκαμε με τον σωστό τρόπο από τα μνημόνια, ότι δεν μπορούμε να προχωρήσουμε από εδώ και πέρα, δεν είναι σε καμία περίπτωση συμβολή, είναι ίσα-ίσα μια επανάληψη μιας ρητορικής που οδηγεί σε βαθύ συντηρητικό μεσαίωνα μετά την κρίση τη χώρα».

Ο γραμματέας της Κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Κώστας Ζαχαριάδης, επεσήμανε ότι «το να τοποθετείται ένας πρωθυπουργός κατά της ευοίωνης προοπτικής της χώρας και της διεκδίκησης της χώρας να πάει καλά, είναι σαν να αμφισβητεί την ίδια την πορεία μας, ιδιαίτερα σε διεθνή φόρα που επενδυτικοί κύκλοι διαβάζουν αυτές τις δηλώσεις και αξιολογούν το τι θα κάνουν».

Τέλος, ο Πάνος Σκουρλέτης (γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ) καταλόγισε χαρακτηριστικά πολιτικής μνησικακίας στον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη: «Θεωρώ, πραγματικά, αυτή την τοποθέτηση συμπλεγματική εκ μέρους του, που δεν έχει να προσφέρει τίποτα αυτήν τη στιγμή».