Ο λαβύρινθος της σιωπής (και της ντροπής)
Ας αναρωτηθούν οι κάτοικοι του χωριού στη Μάνη που βιάστηκε το 12χρονο κορίτσι, αν στον σημερινό πόλεμο με τη συνείδησή τους θα νικήσει η σιωπή τους ή η ντροπή τους
Τριήμερο εθνικής ανάτασης ήταν για την Ελλάδα το περασμένο Σαββατοκύριακο που γιόρτασε την 79η επέτειο του «ΟΧΙ». Κόντρα στην άχαρη και ανούσια επικαιρότητα που γεννήθηκε με το μπαράζ ανιστόρητων πολιτικών δηλώσεων για το περιεχόμενο και τη νοηματοδότηση εκείνων των ηρωικών χρόνων, καθώς και με την απρεπή νεανική παντομίμα των 10 κοριτσιών στη μαθητική παρέλαση στη Νέα Φιλαδέλφεια, μια ταινία έδωσε τροφή για σκέψη πέρα από τα τετριμμένα σε τούτη εδώ τη στήλη.
Όσο τα κανάλια επέλεγαν τα επετειακά τηλεοπτικά έπη του Νίκου Φώσκολου για να συνταχτούν με το πνεύμα της 28ης Οκτωβρίου, η ΕΡΤ2 προέβαλε ένα ιστορικό δράμα εποχής με τον τίτλο «Ο Λαβύρινθος της Σιωπής».
Πρωταγωνιστής του βασισμένου σε πραγματικά γεγονότα σεναρίου είναι ένας νεαρός δικηγόρος στη μεταπολεμική Γερμανία του 1958, που ανακαλύπτει ότι χιλιάδες άνθρωποι της διπλανής πόρτας, δάσκαλοι, αρτοποιοί, δημόσιοι υπάλληλοι, ήταν ναζί και δήμιοι στο Άουσβιτς.
Αυτή την ιδιότυπη ομερτά που αποσιωπούσε την ενεργή συμμετοχή καθημερινών ανθρώπων στο έγκλημα του ολοκαυτώματος κατάφερε να ξεσκεπάσει ο ήρωας, χάρη στις προσπάθειες του οποίου παραπέμφθηκαν σε δίκη και καταδικάστηκαν 750 άτομα.
Στον ίδιο λαβύρινθο της σιωπής φαίνεται ότι είχαν χαθεί οι κάτοικοι του χωριού Οχιά στην Ανατολική Μάνη. Παραμονές της 28ης Οκτωβρίου, ο τόπος τους δυστυχώς έγινε γνωστός στο πανελλήνιο μετά τις καταγγελίες ότι ο 57χρονος παπάς του χωριού βίαζε τη 12χρονη κόρη της συντρόφου του.
Δεν απαλύνει τον πόνο του άτυχου παιδιού, ούτε αποδίδει δικαιοσύνη η ανακύκλωση της φρικιαστικής ασέλγειας που φέρεται να διέπραξε σε βάρος της ο ρασοφόρος. Αλλά δεν μπορεί να προσπεραστεί ανερυθρίαστα η ομερτά των συγχωριανών. Αυτών που στα τοπικά μέσα παραδέχτηκαν εκ των υστέρων ότι ο κατηγορούμενος ιερέας «κυκλοφορούσε μεθυσμένος όλη μέρα». Αυτών που ομολόγησαν ανώνυμα πως «γνωρίζαμε ότι παρενοχλούσε παιδιά και φροντίζαμε να φυλάμε τα δικά μας παιδιά μακριά του».
Δεν φρόντισαν ωστόσο να γλιτώσουν από το μαρτύριό του ένα εννιάχρονο παιδί. Τόσο ήταν η μικρούλα όταν ξεκίνησε ο εφιάλτης της. Ο οποίος δεν αποκλείεται να συνεχιζόταν μέχρι σήμερα αν η ίδια –γυναίκα ψηλή σαν κι αυτές της Πίνδου στην ψυχή– δεν είχε το κουράγιο να μιλήσει σε έναν δικό της άνθρωπο για το προσωπικό της Ολοκαύτωμα και να φτάσει η υπόθεση στον αρμόδιο εισαγγελέα ανηλίκων.
Ευτυχώς, κάποτε τα στόματα ανοίγουν. Δυστυχώς, πάντα εκ των υστέρων. Πάντα με ανοχή μην κηλιδωθεί η τιμή του τόπου μας. Πάντα με κλειστά παράθυρα για να μην ακούγονται οι φωνές, και πάντα με κλειδωμένες πόρτες που προστατεύουν το δικό μας παιδί και αφήνουν απροστάτευτο κάποιο άλλο.
Αρκεί το κλειδαμπάρωμα για να μείνει ο εχθρός προ των πυλών και να μη δρασκελίσει τα τείχη; Όχι, γιατί ο τόπος αυτός έχει πληρώσει ακριβά τις ανείπωτες σιωπές του και σε κοινωνικό και σε πολιτικο-εθνικό επίπεδο.
Κι επειδή οι Μανιάτες μετρούν πολλούς ηρωικά πεσόντες στους εθνικούς απελευθερωτικούς αγώνες, ας αναρωτηθούν οι απόγονοί τους της Οχιάς, αν στον σημερινό πόλεμο με τη συνείδησή τους θα νικήσει η σιωπή τους ή η ντροπή τους.