Με την κοινωνική αναστάτωση να γίνεται πρώτο θέμα στα δελτία ειδήσεων σε χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Ελλάδα και το Ισραήλ, δεν θα ήταν υπερβολικό να χαρακτηριστεί ο περασμένος μήνας ως «Μάρτιος της Οργής».

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Το casus belli για τους Γάλλους είναι το ασφαλιστικό της κυβέρνησης Μακρόν. Αντίθετα, για τους Γερμανούς είναι η ακρίβεια αυτή που πυροδότησε την προ ημερών «σούπερ απεργία» στις μεταφορές, την ώρα που οι εξίσου πληγέντες από το πληθωριστικό κύμα Έλληνες δεν βγήκαν στον δρόμο εξαιτίας των ανατιμήσεων αλλά λόγω της τραγωδίας των Τεμπών.

Εκείνο που μένει «αφώτιστο» στη μεγάλη πλειοψηφία της παγκόσμιας κοινής γνώμης είναι το ποια… μύγα τσίμπησε τους Ισραηλινούς και τους εξώθησε να σηκωθούν μαινόμενοι από τους καναπέδες τους. Φαινομενικά ήταν η προ εβδομάδος καρατόμηση του Ισραηλινού υπουργού Άμυνας Γιόαβ Γκάλαντ (σ.σ. τελικά παραμένει στη θέση του μέχρι νεωτέρας) από τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος θέλησε να «τιμωρήσει» τον υπουργό του επειδή ζήτησε το προσωρινό πάγωμα της προωθούμενης από την κυβέρνηση μεταρρύθμισης του συστήματος Δικαιοσύνης. Αυτή η μεταρρύθμιση είναι που κρύβεται πίσω από τον λαϊκό ξεσηκωμό στο Ισραήλ που χαρακτηρίζεται ως ο μεγαλύτερος στην ιστορία της χώρας καθώς έχει κατεβάσει στους δρόμους της Ιερουσαλήμ και άλλων πόλεων εκατοντάδες χιλιάδες διαμαρτυρόμενους πολίτες που απέκλεισαν αυτοκινητόδρομους ακόμη και το αεροδρόμιο του Τελ Αβίβ.

Όπως εξηγεί σε ανάλυσή της η έγκυρη βρετανική εφημερίδα «Guardian» το επίδικο νομοθέτημα που έχει στο συρτάρι του ο Νετανιάχου δίνει το «ελεύθερο» στο ισραηλινό κοινοβούλιο, τη γνωστής Κνεσέτ, να παρακάμπτει σχεδόν όλες τις αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου της χώρας και να επιτρέπει στους πολιτικούς να διορίσουν τους περισσότερους δικαστές στην έδρα με απλή πλειοψηφία 61 ψήφων επί συνόλου 120 εδρών. Σημειώνεται ότι ελλείψει επίσημου Συντάγματος στο Ισραήλ ή δεύτερου νομοθετικού σώματος το ισραηλινό Ανώτατο Δικαστήριο διαδραματίζει τεράστιο ρόλο ελέγχου και τήρησης ισορροπιών στη χώρα.

Οι «μπροστάρηδες» και η «εξυπηρέτηση» στον Νετανιάχου

Μπροστάρης αυτών των διατάξεων δεν είναι ο Νετανιάχου, αλλά ο «ομόσταβλός» του στο κόμμα Λικούντ, αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπουργός Δικαιοσύνης, Γιαρίβ Γκιντεόν Λεβίν, καθώς και ο βουλευτής του θρησκευτικού Σιωνιστικού Κόμματος, MK Σίμχα Ρόθμαν, ο οποίος κατέχει τη θέση του προέδρου στην επιτροπή Νόμου και Δικαιοσύνης της Κνεσέτ.

Σύμφωνα πάντα με την «Guardian» τα δύο πολιτικά στελέχη τρέφουν μακροχρόνιο μίσος για το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ, το οποίο θεωρούν πολύ ισχυρό και προκατειλημμένο ενάντια στο κίνημα των εποίκων, την υπερθρησκευτική κοινότητα του Ισραήλ και τον πληθυσμό Μιζράχι που είναι οι Εβραίοι που κατάγονται από τη Μέση Ανατολή. Ειδικότερα, πολλοί από την ισραηλινή Δεξιά δεν συγχώρεσαν ποτέ το δικαστήριο για αποφάσεις που σχετίζονται με τη μονομερή αποχώρηση του Ισραήλ από τη Λωρίδα της Γάζας το 2005.

Την εμπλοκή Νετανιάχου στη μεταρρύθμιση την εξηγούν ορισμένοι επικαλούμενοι τον ισχυρισμό ότι οι πρόνοιες του σχεδίου αναμόρφωσης του δικαστικού συστήματος στο Ισραήλ θα βοηθούσαν δυνητικά τον πρωθυπουργό να αποφύγει τη δίωξη στη δίκη του για διαφθορά, κάτι που φυσικά ο ίδιος αρνείται. Δίκη προθέσεων δεν υφίσταται, αξίζει ωστόσο να θυμίσουμε ότι τον Απρίλιο του 2021 ξεκίνησε η δίκη του Νετανιάχου που είναι κατηγορούμενος για δωροδοκία, απάτη και παραβίαση εμπιστοσύνης σε σχέση με τρεις ξεχωριστές υποθέσεις.

Σε κάθε περίπτωση τα… βερεσέδια του «βασιλιά Μπίμπι» –όπως αποκαλούν τον Νετανιάχου οι ένθερμοι υποστηρικτές του– με τη Δικαιοσύνη έχουν προκαλέσει μία εκτεταμένη περίοδο πολιτικού αδιεξόδου με αλλεπάλληλες εκλογές (βλ. Απρίλιος και Σεπτέμβριος 2019, Μάρτιος 2020, Μάρτιος 2021 και Νοέμβριος 2022) και ισάριθμα θνησιγενή κυβερνητικά σχήματα. Θυμίζεται ότι προκειμένου να σχηματιστεί ο παρόντας κυβερνητικός συνασπισμός στο Ισραήλ το Λικούντ του Νετανιάχου συμμάχησε με τα θρησκευτικά κόμματα Shas και «Ενωμένος Ιουδαϊσμός της Τορά», καθώς και με τρεις ακροδεξιούς σχηματισμούς, τον Θρησκευτικό Σιωνισμό του Μπεζαλέλ Σμότριτς, την Ιουδαϊκή Δύναμη του Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ και το Νόαμ του Αβί Μαόζ. Δεν είναι τυχαίο ότι οι αναλυτές έχουν χαρακτηρίσει αυτή τη (συγ)κυβέρνηση ως την πιο συντηρητική στην ιστορία του Ισραήλ που έχει σκληρή έως αναχρονιστική πολιτική ατζέντα με θέματα όπως η πλήρης προσάρτηση της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης, η ανάκληση της νομοθεσίας υπέρ των LGBTQ+, οι αυστηροί νόμοι που προστατεύουν τα δικαιώματα των γυναικών και τα δικαιώματα των μειονοτήτων και η χαλάρωση των κανόνων εμπλοκής για τους Ισραηλινούς αστυνομικούς και στρατιώτες.

Και τώρα τι;

Στην ανάλυση που κάνουν οι Βρετανοί της «Guardian» δεν είχαν προλάβει να συνυπολογίσουν την τελευταία εξέλιξης της ανακωχής που επετεύχθη μεσοβδόμαδα με τον Νετανιάχου ν αποφασίζει την αναστολή μέχρι το καλοκαίρι της προώθησης του επίδικου νομοσχεδίου για τη Δικαιοσύνη και το κάλεσμα τους στην ισραηλινή αντιπολίτευση για διάλογο επί του θέματος.

Αυτό, πάντως, δεν αλλάζει την γενική εκτίμηση που περίπου λέει ότι ο Νετανιάχου είναι «μονά-ζυγά» χαμένος. Κι αυτό διότι ο επικεφαλής του Λικούντ και του νυν κυβερνητικού συνασπισμού:

>> Είναι όμηρος του των ακροδεξιών κυβερνητικών εταίρων του στους οποίους ήδη υποσχέθηκε την ίδρυση Εθνοφυλακής, ουσιαστικά ενός σώματος φανατικών οπλοφόρων που θα έχει εν πολλοίς αστυνομικές «αρμοδιότητες», με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει.

>> Δεν μοιάζει να έχει το απαιτούμενο κεφάλαιο εμπιστοσύνης από την αντιπολίτευση ώστε να προστρέξει σε αυτήν, αν πολιτικά «στραβώσει» κάτι.

>> Έχει να διαχειριστεί τον πάντα επικίνδυνο διχασμό μεταξύ του κοσμικού και του υπερθρησκευόμενου κομματιού της ισραηλίτικης κοινωνίας σε όλες τις εκφάνσεις και τις βαθμίδες της.

>> Καλείται να καθησυχάσει τις εκπεφρασμένες ανησυχίες της Ουάσινγκτον αλλά και αυτές των διεθνών αγορών που αγωνιούν για τις οικονομικές επιπτώσεις της πολιτικής αστάθειας στη χώρα.

Είναι ξεκάθαρο ότι ο Νετανιάχου καλείται να προσπεράσει αλώβητος περισσότερους από τους δύο βράχους των μυθολογικών Συμπληγάδων. Και για να συμβεί αυτό είτε θα πρέπει να επιστρατεύσει την «ναυτοσύνη» του στις πολιτικές φουρτούνες είτε τις ικανότητες του «πολιτικού μάγου» που του αποδίδουν σε μία από τις τελευταίες ανταποκρίσεις τους από την Ιερουσαλήμ οι New York Times, επικαλούμενοι την ικανότητα του Νετανιάχου να αυτοπαρουσιάζεται ως ο μετριοπαθής που στα δύσκολα βρίσκει τη μέση λύση. Αρκεί, φυσικά, να μην έχουν σωθεί οι λαγοί στο καπέλο του… ταχυδακτυλουργού «Μπίμπι».