Ο σχολικός εκφοβισμός παραμονεύει στο διαδίκτυο

10+1 κατευθύνσεις από την Ένωση «Μαζί για το Παιδί», όχι μόνο για να αποφύγουν οι γονείς και τα παιδιά τραυματικές καταστάσεις αλλά και για να τις αντιμετωπίσουν αν αυτές παρ’ ελπίδα συμβούν

Οι Κυριακές ήταν ανέκαθεν οι ημέρες της ξεκούρασης και της ανεμελιάς για μικρούς και μεγάλους. Όμως, η περασμένη Κυριακή της 6ης Μαρτίου είχε μία ξεχωριστή σημασία για τους μαθητές, καθώς όπως έχει καθιερωθεί από το υπουργείο Παιδείας ήταν η Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού. Με δεδομένο ότι το πρόβλημα έχει γιγαντωθεί σε τέτοιο βαθμό και ξεπερνά τα στενά όρια ενός τυπικού αφιερωματικού 24ωρου, η «Α» έγινε αποδέκτης της πολύτιμης γνώσης και εμπειρίας στο θέμα των ανθρώπων τού «Μαζί για το Παιδί», της ένωσης μη-κερδοσκοπικών σωματείων και ιδρυμάτων που εργάζονται από το 1996 για την ευημερία παιδιών, νέων και οικογενειών που αντιμετωπίζουν τη φτώχεια, την αναπηρία, την κακοποίηση και την αρρώστια, και την μεταφέρει στο χαρτί, συμβάλλοντας στο μέτρο του δυνατού στην αντιμετώπιση του τραυματικού φαινομένου.

Επιμέλεια: Νίκος Τσαγκατάκης

Ο όρος «εκφοβισμός» ή bullying για όσους είναι περισσότερο εξοικειωμένοι με την αγγλοσαξωνική ονομασία του περιγράφει την σωματική, ψυχοσυναισθηματική ή και λεκτική κακοποίηση που υφίσταται ένα άτομο ή μία ομάδα ατόμων ανεξαρτήτως κοινωνικού πλαισίου –δεν διαφοροποιείται δηλαδή αν λαμβάνει χώρα στο σχολείο, την εργασία ή και την οικογένεια– και φυσικά ανεξαρτήτως της ηλικίας αυτού ή αυτών που εκφοβίζονται.
Επικεντρώνοντας στον σχολικό εκφοβισμό, οι ειδικοί τού «Μαζί για το Παιδί» εξηγούν πώς μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορες μορφές: είτε λεκτικά με την έκφραση υποτιμητικών σχολίων, χλευασμών, βρισιών κ.ά., είτε  ψυχοσυναισθηματικά όπως για παράδειγμα με την περιθωριοποίηση ενός ατόμου ή ομάδας ατόμων, την απομόνωση, την απόρριψη ή σωματικά με χειροδικίες, σπρωξίματα και κλοπές.

Δεδομένης της έκρηξης που έχει γνωρίσει τα τελευταία χρόνια ο διαδικτυακός «συγχρωτισμός» των ανθρώπων ήταν σχεδόν νομοτελειακό ότι ο εκφοβισμός που ασκούν διά ζώσης οι θύτες στα θύματά τους θα πέρναγε και στον εικονικό κόσμο, χωρίς μάλιστα το bullying να είναι… εικονικό, αλλά αντιθέτως εξίσου ίσως και περισσότερο τραυματικό.

Μεγάλη δεξαμενή δυνητικών θυμάτων εκφοβισμού μέσω διαδικτύου παραμένουν οι έφηβοι που επικοινωνούν, κοινωνικοποιούνται και εν γένει διασυνδέονται με τους συνομηλίκους τους μέσω ίντερνετ, και ειδικά την τελευταία διετία λόγω πανδημίας βρίσκονται επί ώρες μπροστά στις οθόνες των υπολογιστών και των κινητών τηλεφώνων τους για τις ανάγκες της τηλεκπαίδευσης. Όλες αυτές οι παράμετροι γιγάντωσαν τα τελευταία χρόνια τα φαινόμενα διαδικτυακού εκφοβισμού, με την αυξημένη χρήση του διαδικτύου να εμφανίζεται ως παράγοντας αύξησης και των περιστατικών byllying ακόμη και μεταξύ συμμαθητών.

Υπό αυτό το πρίσμα ως διαδικτυακός/ηλεκτρονικός εκφοβισμός (cyber bullying) θεωρείται οποιαδήποτε μορφή παρενόχλησης συμβαίνει σε ένα άτομο ή σε μία ομάδα ατόμων μέσω του διαδικτύου ή με τη χρήση της τεχνολογίας. Τo άτομο που παρενοχλεί μπορεί να είναι είτε γνωστό είτε άγνωστο στον αποδέκτη των ενεργειών παρενόχλησης.  Η παρενόχληση μπορεί να γίνεται σε τακτικά ή άτακτα χρονικά διαστήματα μέσω οποιασδήποτε πράξης εκφοβισμού και περιλαμβάνει μία ποικιλία πράξεων, όπως π.χ. αποστολή ανήθικων μηνυμάτων, υβριστικά σχόλια, hacking λογαριασμού ή άλλων προσωπικών δεδομένων ή δημοσίευση φωτογραφιών χωρίς συγκατάθεση κ.ά.

ΤΟ CYBER BULLYING ΕΧΕΙ ΠΕΡΑΣΕΙ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΛΑ (ΚΑΙ) ΣΤΟΝ ΕΙΚΟΝΙΚΟ ΚΟΣΜΟ, ΧΩΡΙΣ ΟΜΩΣ ΝΑ ΕΙΝΑΙ… ΕΙΚΟΝΙΚΟ ΑΛΛΑ ΕΞΙΣΟΥ –ΙΣΩΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ– ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟ

Προσέχουμε για να έχουμε (το κεφάλι μας ήσυχο)

Τι γίνεται λοιπόν όταν η εικονική πραγματικότητα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μεταβάλλεται σε κανονικότητα που ομολογουμένως διαθέτει μία τεράστια παλέτα δυνατοτήτων και ευκαιριών για εξερεύνηση, ψυχαγωγία, επικοινωνία, διάδραση, δημιουργία, αλλά εγκυμονεί και τους αντίστοιχους κινδύνους; Η εύκολη απάντηση είναι η αποφυγή της χρήσης των social media. Αλλά για εκείνους που ξέρουν τις «κακοτοπιές» όπως η Ένωση «Μαζί για το Παιδί» και έχουν κληθεί πολλές φορές να σταθούν αρωγοί θυμάτων αυτού που παραπάνω ονομάσαμε διαδικτυακός εκφοβισμός, η απάντηση δεν είναι μονοδιάστατη. Αντιθέτως έχει στον πυρήνα της την αναγκαία συνθήκη να γίνεται η χρήση του διαδικτύου με όρια διακριτά και με επίβλεψη που καθιστούν το «σερφάρισμα» ασφαλές για τα παιδιά και τους εφήβους, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να κοινωνικοποιούνται, να ενημερώνονται, να διασκεδάζουν και να εκφορτίζονται.

Με έναν «οδικό χάρτη» 10+1 σημείων που αφόρα τόσο τα παιδιά όσο και τους γονείς, οι άνθρωποι της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί» υπογραμμίζουν τι πρέπει να έχουν όλοι κατά νου, όχι μόνο για να αποφύγουν δυσάρεστες καταστάσεις αλλά και για να τις αντιμετωπίσουν αν αυτές παρ ελπίδα συμβούν.

Τι να προσέχουν οι γονείς:

1] Καθοριστικής σημασίας είναι το παράδειγμα που δίνουν οι γονείς με τη δική τους διαδικτυακή συμπεριφορά. Θα πρέπει οι ίδιοι οι γονείς να ακολουθούν πιστά τους κανόνες ασφαλούς πλοήγησης στο διαδίκτυο και να μιλούν γι’ αυτούς συχνά και στα παιδιά. Εξίσου απαραίτητη θεωρείται και η διαρκής επιτήρηση του παιδιού όταν βρίσκεται στο διαδίκτυο. Τα προγράμματα γονικού ελέγχου μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στη δημιουργία ενός ασφαλούς διαδικτυακού περιβάλλοντος. Ακόμη, προτείνεται η συζήτηση και η διαρκής ενημέρωση για τη διαδικτυακή ζωή του παιδιού όπως επίσης και για τα διαδικτυακά του ενδιαφέροντα.

2] Υπενθυμίζουμε διαρκώς στο παιδί ότι είμαστε πάντοτε διαθέσιμοι για οτιδήποτε το απασχολεί τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου. Αν παρατηρήσουμε αιφνίδια αλλαγή στη συμπεριφορά του παιδιού, διερευνούμε αμέσως τι μπορεί να είναι αυτό που το έχει προβληματίσει.

3] Ελέγχουμε μαζί με το παιδί τις ρυθμίσεις ασφαλείας των λογαριασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και βεβαιωνόμαστε ότι οι κωδικοί είναι αρκετά ασφαλείς. Επίσης, υπενθυμίζουμε ότι φίλοι στα κοινωνικά δίκτυα πρέπει να είναι μόνο οι φίλοι που έχουν και στην πραγματική ζωή.

4] Συζητάμε και υπενθυμίζουμε διαρκώς στα παιδιά τους κινδύνους της έκθεσης προσωπικών δεδομένων και φωτογραφιών, χωρίς να καταστροφολογούμε και να τα εκθέτουμε σε ατυχή γεγονότα που έχουν συμβεί με λεπτομέρειες που μπορεί να προκαλέσουν δυσφορία.

5] Αν το παιδί μάς μεταφέρει ότι είναι αποδέκτης τέτοιων συμπεριφορών, φροντίζουμε να παραμείνουμε ψύχραιμοι, δεν το διακόπτουμε, το ακούμε με προσοχή και διαφυλάσσουμε τα αποδεικτικά στοιχεία (screenshots, φωτογραφίες κ.ά.). Έπειτα του ενισχύουμε το γεγονός ότι κατόρθωσε να μιλήσει γι’ αυτό, το απενοχοποιούμε και το διαβεβαιώνουμε ότι θα κάνουμε όλες τις απαραίτητες κινήσεις προκειμένου να αισθανθεί και πάλι ασφαλές. Απευθυνόμαστε αμέσως στις αρχές και ζητάμε βοήθεια από ειδικούς.

Τι να προσέχουν τα παιδιά:

1] Τήρησε στο διαδίκτυο τους κανόνες που τηρείς και στην πραγματική ζωή. Μοιράσου με τους γονείς σου τα ενδιαφέροντά σου και επίτρεψέ τους να έχουν πρόσβαση σε αυτά.

2] Μη μοιράζεσαι με άλλους τους κωδικούς σου, καθώς και φωτογραφίες και βίντεο. Μπορείς πάντοτε να δείξεις από κοντά στους φίλους και τους συγγενείς σου τις φωτογραφίες και τα βίντεο που θέλεις, χωρίς να γίνεται κοινοποίησή τους σε συνομιλίες ή λογαριασμούς κοινωνικής δικτύωσης.

3] Βεβαιώσου ότι οι λογαριασμοί σου καθώς και ό,τι κοινοποιείς σε αυτούς είναι ιδιωτικά και ότι αποδέχεσαι μόνο άτομα που γνωρίζεις προσωπικά.

4] Απόφυγε τη χρήση κάμερας.

5] Μην απαντάς σε άτομα που δεν γνωρίζεις, ακόμη και αν εκείνα φαίνεται να γνωρίζουν πολλά για εσένα. Αν κάποιος σου ζητήσει να στείλεις προσωπικά σου στοιχεία ή φωτογραφίες στις οποίες να φαίνεται το πρόσωπο ή το σώμα σου, μην το κάνεις και ενημέρωσε απευθείας κάποιον ενήλικο.

5+1] Αν σου συμβεί κάτι το οποίο με οποιονδήποτε τρόπο σε φέρνει σε δύσκολη θέση ή σου ασκεί πίεση, μίλα γι’ αυτό, μην το αφήσεις να διαιωνιστεί. 

Πού μπορώ να απευθυνθώ για συμβουλές και για βοήθεια

Όσοι επιθυμούν να λάβουν περισσότερες συμβουλές, να μιλήσουν για κάτι που τους απασχολεί σχετικά με το διαδίκτυο ή να καταγγείλουν κάποιο περιστατικό, δεν πρέπει να διστάσουν να απευθυνθούν:

>>Στο safeline: α) για γενικές πληροφορίες 2811-391615 ή contact@safeline.gr, και β) για καταγγελίες report@safeline.gr

>>Στη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος: 11188 ή ccu@cybercrimeunit.gov.gr

>>Στη γραμμή 11525 της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί»

Η πανελλαδική Γραμμή 11525 τού «Μαζί για το Παιδί» είναι  μια τηλεφωνική γραμμή βοήθειας που απευθύνεται σε παιδιά, εφήβους, γονείς και εκπαιδευτικούς. Έχει συμβουλευτικό και παραπεμπτικό χαρακτήρα και προσφέρει δωρεάν τις ακόλουθες υπηρεσίες:

>>Συμβουλευτική για οποιοδήποτε πρόβλημα αντιμετωπίζει ένα παιδί ή ένας έφηβος έως 18 ετών

>>Λήψη ανώνυμων και επώνυμων καταγγελιών για περιστατικά κακοποίησης ανηλίκων

>>Παραπομπές και ενημέρωση για υπηρεσίες που προσφέρουν άλλοι φορείς για το παιδί και την οικογένεια σε πανελλαδικό επίπεδο

>>Πληροφορίες για τις υπηρεσίες της Ένωσης και των μελών της

Παράλληλα με τη Συμβουλευτική γραμμή, λειτουργεί και Συμβουλευτικό Κέντρο για γονείς  το οποίο διοργανώνει δωρεάν ομάδες γονέων για τη στήριξη και την καθοδήγηση τους, καθώς και  δωρεάν ψυχο-εκπαιδευτικά  σεμινάρια με στόχο την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση τους. Ταυτόχρονα, πραγματοποιούνται συνεδρίες διά ζώσης, είτε με όλη την οικογένεια, τους γονείς, ή τους εφήβους με στόχο την ψυχολογική στήριξη και καθοδήγηση γονέων, παιδιών και εφήβων για πληθώρα θεμάτων (σχολικά προβλήματα, εφηβεία, διαχείριση σχέσεων, ρόλων και συναισθημάτων κ.ά.). Επίσης, λειτουργούν διαδικτυακές ομάδες και σεμινάρια στήριξης γονέων.

Η πανελλαδική «Γραμμή 11525» της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί» λειτουργεί από Δευτέρα έως Παρασκευή 9:00-21:00, ενώ θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι οι κλήσεις στο 11525 είναι εμπιστευτικές και δεν ηχογραφούνται, ενώ το επιστημονικό προσωπικό της απαρτίζεται αποκλειστικά από ψυχολόγους, συμβούλους ψυχικής υγείας και κοινωνικούς λειτουργούς που δεσμεύονται από κώδικα δεοντολογίας για την τήρηση απορρήτου.

ΜΑΖΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ : 25+1 χρόνια προσφοράς

Το 2021 ήταν μια χρονιά ορόσημο για την Ένωση «Μαζί για το Παιδί», καθώς πέρασε το κατώφλι των 25 χρόνων λειτουργίας της. Παρά τις αντιξοότητες και τους περιορισμούς που υπήρξαν λόγω της πανδημίας, η Ένωση συνέχισε να δουλεύει για την εξάλειψη των ανισοτήτων και τη δημιουργία ευκαιριών για τα παιδιά και τους νέους της Ελλάδας, ώστε να μπορέσουν να διεκδικήσουν το μέλλον που ονειρεύονται.

Ειδικότερα, τη χρονιά που πέρασε, η Ένωση «Μαζί για το Παιδί» με τη στήριξη ιδιωτών, εταιρειών και εθελοντών που αγκάλιασαν το έργο της συνέδραμε με πολυποίκιλες πρωτοβουλίες στην προαγωγή της υγείας, της εκπαίδευση και της ευημερίας των παιδιών, καθώς και στην καταπολέμηση της φτώχειας με οικονομική και όχι μόνο βοήθεια. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους:

>>43.570 λεπτά συμβουλευτικής προσφέρθηκαν σε περισσότερους από 4.267 ωφελούμενους.

>>23 ψυχο-εκπαιδευτικά σεμινάρια και 13 ομάδες γονέων υλοποιήθηκαν σε όλη την Ελλάδα.

>>Σε περισσότερα από 2.000 παιδιά της Ένωσης παρασχέθηκε η δυνατότητα δωρεάν ιατρικών εξετάσεων.

>>90 τόνοι ειδών πρώτης ανάγκης μοιράστηκαν σε 75 φορείς παιδικής προστασίας πανελλαδικά.

>>882 ωφελούμενοι εκ των οποίων 540 παιδιά σιτίστηκαν δωρεάν για 6 μήνες.

>>33.245 γεύματα προσφέρθηκαν σε 359 παιδιά που ζουν σε ιδρύματα.

>>Προσφέρθηκε εκπαιδευτικός εξοπλισμός σε 26 σχολικές μονάδες στηρίζοντας 1.974 μαθητές, έγινε ανάπλαση 4 σχολικών γηπέδων, ενώ δημιουργήθηκαν μία βιβλιοθήκη και 2 αίθουσες ρομποτικής.

>>Περισσότερα από €600.000 διατέθηκαν για τη στήριξη προγραμμάτων των μελών της Ένωσης, με παράλληλη διανομή προϊόντων αξίας €1.010.860 σε φορείς παιδικής προστασίας σε όλη την Ελλάδα.

 

Διαβάστε επίσης

Χρησιμοποιούμε cookies για λόγους στατιστικών & επισκεψιμότητας Συμφωνώ Περισσότερα