Ο Τζο, ο Ταγίπ και το πάθημα -μάθημα για την Ελλάδα- της Αρμενίας

Εν μέσω του δεύτερου κύματος της πανδημίας, η Ελλάδα συνεχίζει τις διπλωματικές κινήσεις, καθώς οι γείτονές μας, παρά το γεγονός ότι βρίσκονται σε άθλια οικονομική κατάσταση, εξακολουθούν να κινούνται γύρω από τον μεγαλοϊδεατισμό του Ερντογάν και το απίθανο αφήγημα της «γαλάζιας πατρίδας».

Του Μ. Κ.

Στην Αθήνα πάντως νιώθουν ικανοποιημένοι που τελικά εξελέγη ο Τζο Μπάιντεν στην προεδρία των ΗΠΑ και θα είναι ο ένοικος του Λευκού Οίκου από τις 20 Ιανουαρίου. Με την προεδρία του Μπάιντεν, η Αθήνα προσμένει ότι θα επανέλθει η κανονικότητα. Δηλαδή, οι Αμερικανοί θα δείξουν ενδιαφέρον για την περιοχή, κάτι που δεν ίσχυε επί Τραμπ. Και ναι μεν επί Ομπάμα-Μπάιντεν οι ΗΠΑ είχαν ξεκινήσει να απομακρύνονται από την περιοχή, αλλά επί Τραμπ το κακό παράγινε. Συνέπεια όλων αυτών ήταν να αποθρασυνθούν περιφερειακοί παίκτες, όπως η Τουρκία, ενώ και η Ρωσία έβαλε πόδι σε ξένα χωράφια.

Οπότε, το ερώτημα που τίθεται πλέον προς τους ειδικούς περί της διπλωματίας είναι το τι περιμένουμε ως χώρα για τα εθνικά μας συμφέροντα από την εκλογή Μπάιντεν. Αναμφίβολα ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ δεν είναι φιλικός προς την Τουρκία. Δεν ταιριάζουν τα χνότα του με του Ερντογάν. Όμως θα πρέπει όλοι στην Αθήνα να αντιληφθούν ότι ο Μπάιντεν το πρώτο που θα κοιτάξει είναι τα συμφέροντα της πατρίδας του.

Μάλιστα, έμπειροι διπλωμάτες τονίζουν ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Και ότι μόνοι μας πρέπει να βγάλουμε το φίδι από την τρύπα. Και φέρνουν ως παράδειγμα το πάθημα της Αρμενίας, που μπήκε σε έναν πόλεμο με το Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ ποντάροντας στην τρέλα των πολιτών και στη βοήθεια της Ρωσίας που δεν ήρθε ποτέ, καθώς ο Πούτιν προτίμησε να υποστηρίξει τα συμφέροντα της χώρας του, γράφοντας στα παλαιότερα των υποδημάτων του τα «θέλω» των ομόθρησκων Αρμενίων. Με συνέπεια να αναγκαστεί η αρμένικη κυβέρνηση σε έναν οδυνηρό συμβιβασμό, ήττα επί της ουσίας. Και τώρα ξεκίνησε μία μείζονα πολιτική κρίση στο Ερεβάν και ουδείς μπορεί να προβλέψει την επόμενη ημέρα για τη χώρα.

Το πάθημα των Αρμενίων πρέπει να γίνει μάθημα και σε εμάς, οπότε καλό είναι να χτίζουμε συμμαχίες, αλλά εάν συμβεί το μοιραίο με την Τουρκία θα είμαστε μόνοι μας. Πάνω σε αυτό το αξίωμα εξάλλου κινούνται όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις από τη μεταπολίτευση. Αυτήν τη ρότα ακολουθεί και η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Προσπαθεί με όλους να τα έχει καλά, να ακολουθεί πιστά το διεθνές δίκαιο και να είναι σωστή με τους φίλους κι εταίρους της.

Πάντως, για να λέμε και του στραβού το δίκιο, τα χαμόγελα ικανοποίησης για την εκλογή Μπάιντεν καλά κρατούν. Αυτός ήταν και ο λόγος που ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν από τους πρώτους ηγέτες διεθνώς που το βράδυ του περασμένου Σαββάτου –όταν τα μεγάλα ειδησεογραφικά δίκτυα ανακήρυξαν την εκλογή του νέου Αμερικανού Προέδρου– έσπευσε να στείλει τα συγχαρητήριά του στον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο, τον οποίο είχε υποδεχθεί πριν από τριάμισι χρόνια που ήταν αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο γραφείο του, στην οδό Πειραιώς, και «είχαν συνομιλήσει σε πολύ καλό κλίμα αλληλοκατανόησης».

 

Ευνοεί τα συμφέροντα

Κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν ότι η αλλαγή σκυτάλης στον Λευκό Οίκο «ευνοεί τα ελληνικά συμφέροντα», αφενός διότι ο νέος Πρόεδρος είναι βαθύς γνώστης των ζητημάτων που απασχολούν τη χώρα μας, και αφετέρου διότι ο απερχόμενος Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ διατηρούσε προνομιακές σχέσεις με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Παρόλο που στα χρόνια της προεδρίας Τραμπ οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις γνώρισαν σημαντική ανάπτυξη, κυρίως με τη νέα αμυντική συμφωνία που συνομολόγησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και επικυρώθηκε μετά τις εκλογές του Ιουλίου του 2019, η Αθήνα είχε πάντα δυσκολίες πρόσβασης στον Λευκό Οίκο και επένδυε περισσότερο στην πολύ θετικότερη ατμόσφαιρα για τα ελληνικά συμφέροντα που υπήρχε την ίδια περίοδο στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, με την παρουσία εκεί του Μάικλ Πομπέο, καθώς επίσης και στο Κογκρέσο.
«Ο Ερντογάν μπορούσε ανά πάσα στιγμή να σηκώσει το τηλέφωνο και να μιλήσει τον Τραμπ», επισημαίνουν διπλωματικοί παρατηρητές στην Αθήνα. «Με την ανάληψη των προεδρικών καθηκόντων από τον Τζο Μπάιντεν δεν θα είναι το ίδιο», προσθέτουν, υπενθυμίζοντας ότι ο νεοεκλεγείς ηγέτης των ΗΠΑ έχει εκφραστεί πολύ αρνητικά για την προσωπικότητα του Τούρκου Προέδρου, λέγοντας ότι πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για την αντικατάσταση του με δημοκρατικά μέσα.

«Από τις 20 Ιανουαρίου, που θα ορκιστεί ο Τζο Μπάιντεν το σκηνικό στην Ουάσιγκτον θα είναι πολύ διαφορετικό και το πιθανότερο είναι ότι θα αντιστραφεί η σημερινή ισορροπία», σημειώνουν πολιτικοί αναλυτές. «Θα είναι, όπως όλα δείχνουν, πιο εύκολη η πρόσβαση που θα έχει στον Λευκό Οίκο ο Έλληνας πρωθυπουργός και δυσκολότερη εκείνη του Τούρκου Προέδρου», εξηγούν, επισημαίνοντας και την καθυστέρηση του ίδιου του Ερντογάν να αποστείλει συγχαρητήριο τηλεγράφημα στον Τζο Μπάιντεν για τη νίκη του.

Συνεργάτες του πρωθυπουργού αφήνουν να εννοηθεί ότι «υπάρχουν δίαυλοι επικοινωνίας του κ. Μητσοτάκη τόσο με τον νεοκλεγέντα Πρόεδρο όσο και την αντιπρόεδρό του Κάμαλα Χάρις». Στο Μέγαρο Μαξίμου, πάντως, θέλουν να τηρήσουν χαμηλούς τόνους, λόγω και του γεγονότος ότι ο ηττημένος των αμερικανικών εκλογών θα είναι στο οβάλ γραφείο για δύο και πλέον μήνες ακόμη και θα ασκεί τα προεδρικά καθήκοντα μέχρι τις 20 Ιανουαρίου 2021.

Οι προεκλογικές υποσχέσεις Μπάιντεν για τα ζητήματα που «καίνε» την Ελλάδα

Σε ό,τι αφορά στα ελληνικού ενδιαφέροντος θέματα, ο Μπάιντεν εκτιμάται ότι θα είναι πιο παρεμβατικός στην ευρύτερη περιοχή, σε αντίθεση με τον Τραμπ. Ειδικότερα, σύμφωνα με τις θέσεις για τα ελληνικά ζητήματα που εξέδωσε η προεκλογική εκστρατεία του Τζο Μπάιντεν:

• Θα συνεργαστεί με την Ελλάδα για την προώθηση της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.
• Θα αντιδράσει στην τουρκική συμπεριφορά που παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο ή τις συμμαχικές δεσμεύσεις της στο ΝΑΤΟ, όπως οι τουρκικές παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου.
• Θα εργαστεί διπλωματικά για να δώσει λύση στο Κυπριακό.
• Θα συνεχίσει να είναι μια ισχυρή φωνή για τη θρησκευτική ελευθερία παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.