«Όχι» της Ρωσίας στην πρόταση του ΟΗΕ για «αποστρατιωτικοποιημένη» ζώνη

Η Ρωσία απέρριψε τις εκκλήσεις του ΟΗΕ για μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη γύρω από τον μεγαλύτερο πυρηνικό σταθμό της Ευρώπης, ο οποίος έχει καταληφθεί από τις δυνάμεις της Μόσχας από τις αρχές Μαρτίου και βρίσκεται σε μια περιοχή της Ουκρανίας που πρόκειται να γίνει νέα πρώτη γραμμή του πολέμου.

Ο μόνιμος εκπρόσωπος της Ρωσίας στο σώμα, Vasily Nebenzya, είπε στο Interfax την Παρασκευή ότι η Μόσχα πρέπει να «προστατέψει» το εργοστάσιο της Zaporizhzhia. Η απόσυρση των στρατευμάτων της θα καταστήσει την εγκατάσταση «ευάλωτη… σε προκλήσεις και τρομοκρατικές επιθέσεις», είπε. Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, είχε ζητήσει νωρίτερα να αποσυρθεί όλο το στρατιωτικό προσωπικό και ο εξοπλισμός, λέγοντας ότι το εργοστάσιο «δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως μέρος στρατιωτικών επιχειρήσεων» και ότι πρέπει να συμφωνηθεί μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη. Ο Ζελένσκι λέει στους αξιωματούχους να σταματήσουν να διαρρέουν στρατιωτικές τακτικές.

Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Γαλλία υποστήριξαν την έκκληση του Γκουτέρες. Ο Ραφαέλ Γκρόσι, επικεφαλής της πυρηνικής οργάνωσης της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), δήλωσε ότι οι αξιωματούχοι πρέπει να επισκεφθούν το εργοστάσιο το συντομότερο δυνατό. «Αυτή είναι μια σοβαρή ώρα, μια ώρα βαριάς», είπε ο Γκρόσι στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η Ουκρανία και η Ρωσία την Παρασκευή κατηγόρησαν η μία την άλλη ότι διακινδύνευσαν πυρηνική καταστροφή στο εργοστάσιο, το οποίο βρίσκεται στην αντίπερα όχθη μιας δεξαμενής από πολλές πόλεις και πόλεις που ελέγχονται από την Ουκρανία και έχουν δεχθεί έντονους βομβαρδισμούς από τη ρωσική πλευρά. Ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ δήλωσε την Παρασκευή ότι η Ουκρανία βομβαρδίζει το εργοστάσιο η ίδια. «Λένε ότι είναι Ρωσία», έγραψε στο Telegram.

«Αυτό είναι προφανώς 100% ανοησία, ακόμη και για το ανόητο ρωσοφοβικό κοινό». Ο Μεντβέντεφ, αναπληρωτής πρόεδρος του συμβουλίου ασφαλείας της Ρωσίας, πρόσθεσε: «Λένε ότι αυτό συμβαίνει καθαρά τυχαία, όπως «δεν το θέλαμε». Τι μπορώ να πω? Ας μην ξεχνάμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει και πυρηνικούς σταθμούς. Και εκεί μπορεί να συμβούν ατυχήματα». Το πρακτορείο Energoatom της Ουκρανίας, οι εργαζόμενοι του οποίου εξακολουθούν να λειτουργούν το εργοστάσιο υπό ρωσική κατοχή, είπε ότι χτυπήθηκε πέντε φορές την Πέμπτη, συμπεριλαμβανομένου του χώρου αποθήκευσης ραδιενεργών υλικών. Το Κίεβο είπε ότι τα ρωσικά στρατεύματα το έπληξαν μόνοι τους και χρησιμοποιούν επίσης το εργοστάσιο ως ασπίδα για να παρέχουν κάλυψη ενώ βομβαρδίζουν κοντινές πόλεις και πόλεις που ελέγχονται από την Ουκρανία.

«Οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις δεν βλάπτουν την υποδομή [του εργοστασίου], δεν χτυπούν όπου μπορεί να υπάρχει κίνδυνος σε παγκόσμια κλίμακα», δήλωσε η εκπρόσωπος του στρατού Νατάλια Χουμενιούκ στην εθνική τηλεόραση. «Κατανοούμε ότι οι εισβολείς κρύβονται πίσω από μια τέτοια ασπίδα γιατί δεν είναι δυνατό να χτυπηθεί εκεί».

Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η Ουκρανία κατηγόρησε τη Ρωσία ότι εκτόξευσε ρουκέτες από το εργοστάσιο που κατέλαβε, σκοτώνοντας τουλάχιστον 13 ανθρώπους και τραυματίζοντας 10, γνωρίζοντας ότι θα ήταν πολύ επικίνδυνο για την Ουκρανία να ανταποδώσει τα πυρά. Ο Ουκρανός πρόεδρος Volodymyr Zelenskiy ζήτησε από τη Ρωσία να επιστρέψει το εργοστάσιο στον έλεγχο της Ουκρανίας. «Μόνο η πλήρης αποχώρηση των Ρώσων… και η αποκατάσταση του πλήρους ουκρανικού ελέγχου της κατάστασης γύρω από τον σταθμό μπορεί να εγγυηθεί την επανέναρξη της πυρηνικής ασφάλειας για όλη την Ευρώπη», είπε στην τελευταία του ομιλία μέσω βίντεο.

Ο Petro Kotin, επικεφαλής της Energoatom, έχει προειδοποιήσει προηγουμένως για τον κίνδυνο οβίδων να χτυπήσουν εμπορευματοκιβώτια αναλωμένου πυρηνικού καυσίμου υψηλής ραδιενέργειας. Εάν σπάσουν δύο ή περισσότερα κοντέινερ, «είναι αδύνατο να εκτιμηθεί η κλίμακα» της καταστροφής που προέκυψε, είπε, προσθέτοντας ότι «τέτοιες παράλογες ενέργειες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια Φουκουσίμα ή στο Τσορνόμπιλ». Ο Γκρόσι είπε ότι ήταν έτοιμος να ηγηθεί μιας διεθνούς αποστολής εμπειρογνωμόνων για να επιθεωρήσει την τοποθεσία στη νοτιοανατολική Ουκρανία και κάλεσε τη Ρωσία και την Ουκρανία να συνεργαστούν ώστε οι αξιωματούχοι να ταξιδέψουν το συντομότερο δυνατό.

Τα «ορφανά» χτυπήματα

«Ο χρόνος είναι ουσιαστικός», είπε στο 15μελές Συμβούλιο Ασφαλείας αργά την Πέμπτη, προσθέτοντας ότι η υπηρεσία θα μπορούσε να εκτελέσει επείγουσα εργασία για τις διασφαλίσεις και να παράσχει σταθεροποιητική επιρροή προκειμένου «να αποτραπεί ένα πυρηνικό ατύχημα». Οι μάχες έχουν ενταθεί τις τελευταίες ημέρες εν αναμονή μιας προγραμματισμένης αντεπίθεσης στο νότο, όπως λέει η Ουκρανία. Το γενικό επιτελείο της χώρας ανέφερε την Παρασκευή βομβαρδισμούς και αεροπορικές επιθέσεις από τις ρωσικές δυνάμεις σε πολλές πόλεις και βάσεις. Ο Pavlo Kyrylenko, κυβερνήτης της ανατολικής περιοχής του Ντονέτσκ, δήλωσε στο Telegram επτά άμαχοι σκοτώθηκαν και 14 τραυματίστηκαν τις τελευταίες 24 ώρες.

Το βρετανικό υπουργείο Άμυνας δήλωσε την Παρασκευή ότι οι εκρήξεις νωρίτερα αυτή την εβδομάδα στο στρατιωτικό αεροδρόμιο Saky στη δυτική Κριμαία που λειτουργεί από τη Ρωσία ήταν «σχεδόν σίγουρα» το αποτέλεσμα της έκρηξης έως και τεσσάρων ακάλυπτων αποθηκευτικών χώρων πυρομαχικών. Δεν διευκρίνισε ποια ήταν η ακριβής αιτία των εκρήξεων, αλλά ανέφερε ότι τουλάχιστον πέντε μαχητικά βομβαρδιστικά Su-24 και τρία αεροσκάφη πολλαπλών ρόλων Su-30 φαίνονται να έχουν καταστραφεί ή να έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές. Το ίδιο το αεροδρόμιο, αν και υπέστη σοβαρές ζημιές, πιθανότατα παρέμεινε σε λειτουργία, πρόσθεσε η έκθεση. Το Κίεβο δεν έχει αναλάβει την ευθύνη για την επίθεση ούτε εξήγησε πώς πραγματοποιήθηκε. Η Ρωσία αρνήθηκε ότι τα αεροσκάφη υπέστησαν ζημιές και είπε ότι οι εκρήξεις στη βάση ήταν τυχαίες.