Οδηγίες προς… πλειστηριαζομένους!
Στην εποχή της οικονομικής κρίσης τα χρέη αυξάνονται, με αποτέλεσμα οι δανειολήπτες να δυσκολεύονται και συχνά να αδυνατούν να τα πληρώσουν, με τον κίνδυνο του πλειστηριασμού να γίνεται πιο ορατός από ποτέ.
Ρεπορτάζ: Πωλίνα Βασιλοπούλου
Από την έναρξη του νέου έτους και μέχρι σήμερα, μπορεί να μην έχουν πραγματοποιηθεί πλειστηριασμοί λόγω της αποχής των συμβολαιογράφων από τα καθήκοντά τους, ωστόσο είναι δεδομένο πως μόλις σταματήσουν οι κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας για το επικείμενο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, χιλιάδες πολίτες θα βρεθούν –ξανά– αντιμέτωποι με τον κίνδυνο να χάσουν περιουσιακά τους στοιχεία. Ποια είναι όμως η διαδικασία που ακολουθείται συνήθως για τη ληξιπρόθεσμα χρέη και τι μπορούν να κάνουν οι πολίτες για να προστατευθούν και να κερδίσουν χρόνο, προκειμένου να μπορέσουν να καταβάλουν την οφειλή τους;
Ειδικότερα οι τράπεζες για τα ληξιπρόθεσμα χρέη, και εφόσον έχουν περάσει τρεις απλήρωτες δόσεις, μπορούν να αποστείλουν εξώδικη καταγγελία της δανειακής σύμβασης απαιτώντας ολόκληρο το ποσό του δανείου ή της πιστωτικής κάρτας. Το επόμενο βήμα, και εφόσον θέλουν να προχωρήσουν σε πλειστηριασμό, είναι να εκδώσουν δικαστική απόφαση που λέγεται «διαταγή πληρωμής», που είναι το απαραίτητο μέσο για την έναρξη των διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης – πλειστηριασμών ακινήτων.
Το πρώτο «χαράκωμα» αντίστασης
Ένας δανειολήπτης μπορεί να «απαντήσει» στη διαταγή πληρωμής καταθέτοντας αίτηση ανακοπής και ασφαλιστικών μέτρων. Σε κάθε περίπτωση, ένα πιστωτικό ίδρυμα δεν μπορεί να προχωρήσει σε κατάσχεση-πλειστηριασμό εάν η διαταγή πληρωμής δεν καταστεί τελεσίδικη. Συγκεκριμένα, ένας οφειλέτης έχει προθεσμία για να στραφεί κατά της διαταγής πληρωμής τις πρώτες δεκαπέντε εργάσιμες ημέρες από την κοινοποίησή της. Μέσα σε αυτό το χρονικό όριο πρέπει να ασκηθεί ανακοπή της διαταγής πληρωμής. Αν αυτό το χρονικό περιθώριο χαθεί, ο δανειστής επιδίδει εκ νέου τη διαταγή πληρωμής στον οφειλέτη, ο οποίος έχει πλέον προθεσμία δέκα εργασίμων ημερών για την κατάθεση ανακοπής, ωστόσο σε αυτήν την περίπτωση, εφόσον έχει «χάσει» την πρώτη προθεσμία, δεν μπορεί να καταφύγει στην προστασία των ασφαλιστών μέτρων καθώς δεν διασφαλίζεται η κινητή και ακίνητη περιουσία του οφειλέτη.
Με τις ανακοπές και τα ασφαλιστικά μέτρα αναχαιτίζεται η τράπεζα, και ο οφειλέτης γλιτώνει από τις προσημειώσεις και από τις κατασχέσεις-πλειστηριασμούς, ενώ ταυτόχρονα μειώνονται τα έξοδα με τα οποία θα τον επιβάρυνε η τράπεζα. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως εάν ο οφειλέτης κινηθεί αμέσως με άσκηση ανακοπής και ασφαλιστικών μέτρων, απομακρύνει τον κίνδυνο του πλειστηριασμού.
Έκδοση διαταγής πληρωμής και ανακοπής
Πώς όμως εκδίδεται η διαταγή πληρωμής και η ανακοπή:
– Η διαταγή πληρωμής εκδικάζεται από τον δικαστή χωρίς συζήτηση στο ακροατήριο, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και χωρίς να προηγηθεί κλήση ή ενημέρωση του οφειλέτη, ο οποίος πρακτικά λαμβάνει γνώση μόνο μετά την έκδοση και την επίδοσή της εκ μέρους του πιστωτή.
– Η ανακοπή από μόνη της δεν αναστέλλει τη δυνατότητα εκτέλεσης, δηλαδή την κατάσχεση και τον πλειστηριασμό της περιουσίας του οφειλέτη από την πλευρά του δανειστή, βάσει της διαταγής πληρωμής που έχει στα χέρια του. Προκειμένου ο οφειλέτης να προστατευτεί από πιθανή εκτέλεση, θα πρέπει να καταθέσει παράλληλα αίτηση αναστολής με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, με αίτημα την αναστολή της εκτέλεσης της διαταγής πληρωμής και μέχρι την έκδοση της απόφασης επί της ανακοπής. Κατόπιν και επειδή κατά τη συνήθη τακτική των δικαστηρίων η αίτηση αναστολής λαμβάνει δικάσιμο ίδια με αυτή της ανακοπής, θα πρέπει να συμπεριληφθεί στην αίτηση αναστολής ειδικό αίτημα για έκδοση προσωρινής διαταγής, η οποία εκδικάζεται μέσα σε λίγες ημέρες και απαγορεύει εκτέλεση κατά της περιουσίας του οφειλέτη για το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την εκδίκαση της αίτησης αναστολής και της ανακοπής.
– Για την ανακοπή εξετάζεται το κατά πόσον τα ποσά που αιτεί η τράπεζα είναι τα πραγματικά οφειλόμενα, δηλαδή εάν έχουν χρεωθεί έξοδα και δαπάνες αυτοβούλως ή παράνομα, τα πανωτόκια και γενικά οι άκυροι και καταχρηστικοί όροι των συμβάσεων δανείων που παρατηρούνται κατά κόρον σε δάνεια.
Ακολουθώντας τις παραπάνω διαδικασίες νομικής «άμυνας», ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα να καθυστερήσει πιθανή εκτέλεση κατά της περιουσίας του και να κερδίσει χρόνο, η διάρκεια του οποίου μπορεί να φτάσει και τα δύο χρόνια. Σίγουρα πάντως, επειδή κάθε περίπτωση έχει τις ιδιαιτερότητές της, ο οφειλέτης θα πρέπει να έχει και τη συνδρομή ενός δικηγόρου προκειμένου να τον βοηθήσει.