Οι αγρότες, το Lacoste και ο… χαλβάς Δραπετσώνας!

Πριν από τέσσερα-πέντε χρόνια, αγροτοσυνδικαλιστής εμφανίζεται στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, με μπλουζάκι Lacoste. Αγρότες – συνάδελφοί του τού επισημαίνουν ότι με τα ρούχα που έβαλε δεν θα μπορούν να διεκδικήσουν τίποτα, γιατί θα τους πάρει στο ψιλό ο υπουργός. Εκείνος απαντά ότι είναι περήφανος που είναι γεωργός και δεν ήρθε για ζητιανιά. «Τα βιβλία εσόδων-εξόδων τα κρατώ προτού μου το πει το κράτος. Ήρθα για να βελτιώσω το κόστος παραγωγής, ώστε να είμαι ανταγωνιστικός στις ξένες αγορές», είπε.

Της Άννας Στεργίου(*)

Ο αγροτοσυνδικαλιστής του προλόγου αξιοποίησε τις επιδοτήσεις. Αγόρασε τρακτέρ κι εξοπλισμό, δουλεύει πολλές ώρες, νοίκιασε κτήματα και υπερδιπλασίασε την παραγωγή του, επεκτείνεται στις εξαγωγές. Επίσης ο συγκεκριμένος άνθρωπος εισακούγεται στην Αχαρνών, ανεξαρτήτως κυβερνήσεων, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους που νόμιζαν ότι, λαϊκίζοντας, διεκδικούν περισσότερα. Φυσικά τα… Lacoste δεν κάνουν τον παπά, αλλά πριν οι αγρότες αρχίσουν τις δεήσεις για την επίλυση των προβλημάτων τους θα πρέπει πρώτα να απαγκιστρωθούν από μερικούς μύθους.

Ένας εξ αυτών είναι για παράδειγμα ότι οι Έλληνες πολιτικοί δεν θέλουν πρωτογενή τομέα! Κι όμως οι αγρότες είναι «αγαπημένα» παιδιά των πολιτικών. Οι περισσότεροι θέλουν να τους βοηθήσουν, είτε γιατί ξέρουν τις δυσκολίες της συγκεκριμένης δουλειά είτε έχουν συγγενικούς δεσμούς ή ακόμη και για λόγους αμιγώς ψηφοθηρικούς. Όμως, ό,τι και να ζητούν οι αγρότες, υπάρχουν πράγματα που γίνονται κι άλλα που είναι αδύνατον να συμβούν.

Ας το σκεφτούμε: οι επιδοτήσεις της Ε.Ε. συνοδεύονται και από δεσμεύσεις, θετικές ή αρνητικές για εμάς, όπως συνέβη με το αγελαδινό γάλα ή το τεύτλο. Άλλες δεσμεύσεις προκύπτουν λ.χ. από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (π.χ. για τα καπνά) ή από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ανταγωνισμός). Αυτές οι δεσμεύσεις όμως παρέχουν και προστασία, όταν κάτι πάει στραβά, όπως συνέβη παλαιότερα με τη χρήση του όρου φέτα και σήμερα με την Τσεχία και το ελληνικό γιαούρτι.

Έτερος σκόπελος για τον αγροτικό κόσμο είναι η διάσπαση διαρκείας που βιώνει. Κουτσή-στραβή και με ελαττώματα υπήρχε η ΠΑΣΕΓΕΣ. Υπήρχαν η ΓΕΣΑΣΕ με τη ΣΥΔΑΣΕ, οι οργανώσεις του ΚΚΕ κι οι ανεξάρτητοι μπλοκατζήδες. Απ’ όταν ο Κώστας Σκανδαλίδης, ως υπουργός Γεωργίας, ζήτησε ενιαίο αγροτοσυνδικαλιστικό κίνημα, οι αγρότες δεν έχουν κατορθώσει να συνεννοηθούν μεταξύ τους και δεν είναι προς το συμφέρον των αγροτών να μην έχουν ενιαίο θεσμικό όργανο, συνεταιριστικό ή συνδικαλιστικό.

Στις μέρες μας, ο  νέος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Σταύρος Αραχωβίτης, ζήτησε κι αυτός ενιαίο αγροτοσυνδικαλιστικό κίνημα και αναμένεται να φέρει νέο νομοσχέδιο. Έχουν καταλάβει όμως οι αγρότες πως πρέπει ν’ αφήσουν τα κομματικά στεγανά και τον παραγοντισμό και να συνεννοηθούν;

Νυν υπέρ πάντων η ποιότητα

Το πρόβλημα της ελληνικής γεωργίας δεν είναι ούτε το μειωμένο αγροτικό πετρέλαιο, ούτε ο ΕΦΚ στο κρασί που καταργήθηκε, ούτε καν η κατάργηση των μεσαζόντων. Κι αυτό διότι σκοπός δεν είναι να πουλούν οι παραγωγοί το ελληνικό κρασί τσάμπα. Το στοίχημα είναι το ελληνικό κρασί να είναι ποιοτικά ανώτερο με ωραία συσκευασία, με δυνατό μάρκετινγκ και δυνατότητες όγκου παραγωγής, ώστε να το χρυσοπληρώνουν οι ξένοι. Να διεκδικούν, δηλαδή, ποιος θα το πρωτοπάρει, όπως συμβαίνει με το πεπαλαιωμένο ουίσκι ή την ακριβή σαμπάνια. Γιατί π.χ. κάνουν ουρές οι καταναλωτές για τον χαλβά Δραπετσώνας, λες και δεν υπάρχουν άλλοι ωραίοι χαλβάδες; Προφανώς γιατί παρά τα πολλά χρόνια κυκλοφορίας του συγκεκριμένου προϊόντος δεν έχει αλλοιωθεί η ποιότητά του αλλά και γιατί οι υπόλοιποι δεν διαφημίζονται κατάλληλα. Από την άλλη κυκλοφορούν ξένα αγελαδινά τυριά, σε συσκευασίες για μικρά παιδιά, τα διαφημίζουν παιδικά κανάλια, και η ελληνική βιομηχανία τροφίμων δεν έβγαλε μία συσκευασία μινιόν, φέτας ή γραβιέρας για τα κυλικεία! Για να μην αναφέρουμε την πρόταση Τσαυτάρη για την παλέτα τυριών με ελληνικά κρασιά στα ξενοδοχεία η οποία εγκαταλείφθηκε.

Σε κάθε περίπτωση, το δίκαιο κάποιων αιτημάτων των αγροτών (π.χ. νοθεία – ελληνοποιήσεις, αύξηση εισφορών, καθυστέρηση στις αποζημιώσεις) αναγνωρίζεται στο πανελλήνιο. Εξίσου πολλοί είναι, όμως, κι εκείνοι που χαρακτηρίζουν «ετήσιο πανηγυράκι» την παρουσία παραγωγών στα μπλόκα κάθε Γενάρη-Φλεβάρη, όταν τελειώνουν τις γεωργικές δουλειές τους ή τις γέννες ζώων.

Στο δια ταύτα, το να ζητούν οι αγρότες μείωση του κόστους παραγωγής ενώ π.χ. το ενεργειακό κόστος μπορεί να μειωθεί κατά 30% με τον νόμο Σταθάκη για τις ενεργειακές κοινότητες (ΑΠΕ, ανακύκλωση) ή άλλο 35% του κόστους παραγωγής μπορεί να μειωθεί με την ψηφιακή γεωργία, που πιλοτικά εφαρμόζεται, σημαίνει πως η κουβέντα έχει προχωρήσει και ο αγροτοσυνδικαλισμός έχει μείνει εκτός θέματος.

Το αγροτικό στοίχημα

Η… χιλιοειπωμένη μείωση του κόστους παραγωγής δεν είναι η λύση. Κάποιος πάντα θα πουλά φτηνότερα. Πέρα από το πρόβλημα των ελεγκτικών μηχανισμών, οι αγρότες θα έπρεπε να διεκδικούν αιτήματα όπως:

-Στρατηγική για άμεση διασύνδεση αγροτικού τομέα-τουρισμού και βελτίωση των εξαγωγών.

-Αξιολόγηση, βελτίωση κι ενίσχυση των προγραμμάτων προώθησης ελληνικών προϊόντων σε παραδοσιακές και νέες αγορές.

-Μείωση γραφειοκρατίας στις αδειοδοτήσεις μονάδων.

-Αύξηση κονδυλίων για σχέδια βελτίωσης-μεταποίηση.

-Περαιτέρω κίνητρα για ανανέωση του γερασμένου πληθυσμού.

-Κίνητρα για εκτροφές ή προϊόντα όπου υπάρχει διατροφικό έλλειμμα.

-Αλλαγή μοντέλου αγροτικής εκπαίδευσης με έμφαση σε οικοτεχνία, συνεταιριστική εκπαίδευση, ψηφιακή γεωργία, ανακύκλωση, καινοτομία.

-Διάχυση αγροτικής έρευνας στο χωράφι, για βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων.

-Αγροτικά έργα υποδομής και ολοκλήρωση των αναδασμών.

Εκεί παίζεται το αγροτικό στοίχημα, εκεί βρίσκεται κι η λύση.

(*) Η Άννα Στεργίου είναι κοινοβουλευτική συντάκτρια εξειδικευμένη σε θέματα Αγροτικής Ανάπτυξης και συγγραφέας