Οι δημοσιονομικές «εξισώσεις» που πρέπει να λύσει η επόμενη κυβέρνηση

Αν η 25^η Ιουνίου είναι η ημέρα που τελειώνει η πολιτική μάχη των κομμάτων για τη διακυβέρνηση της χώρας, η 26^η Ιουνίου σηματοδοτεί την ημέρα που θα αρχίσει το τροχάδην για την φρεσκοεκλεγμένη κυβερνητική πλειοψηφία προκειμένου να λύσει τις δημοσιονομικές «εξισώσεις» που την περιμένουν ως την εκπνοή του τρέχοντος έτους.

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Η απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας στην κατηγορία BBB- είναι σίγουρα μία από αυτές τις «εξισώσεις», αλλά είναι πανθομολογούμενο ότι μάλλον αποτελεί και την ευκολότερη προς επίλυση. Κι αυτό διότι ό,τι ήταν να κάνει η ελληνική οικονομία σε επίπεδο επιδόσεων το έκανε όλο το προηγούμενο διάστημα της διακυβέρνησης της χώρας από τη Νέα Δημοκρατία, την τετραετία 2019-2023.

Οι εν λόγω επιδόσεις εκτιμήθηκαν δεόντως από τις αγορές όπως δείχνουν οι 12 θετικές αξιολογήσεις που έχει λάβει ως τώρα η χώρα, όποτε η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις κάλπες του Ιουνίου έχει επί της ουσίας να περιμένει όχι το «αν» αλλά το «πότε» θα ακούσουμε τα ευχάριστα μαντάτα.

Η αλήθεια είναι ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης πήρε ένα σχετικό ρίσκο λέγοντας προεκλογικά ότι εφόσον επανεκλεγεί, η επενδυτική βαθμίδα θα επανακατακτηθεί εντός των πρώτων 100 ημερών της νέας θητείας του. Ωστόσο τίποτα δεν προμηνύει ότι θα εκτεθεί, καθώς ήδη έχει αρχίσει να κυκλοφορεί η 20η Οκτωβρίου ως πιθανότερη ημερομηνία ανακοίνωσης.

Τι συστήνει η Κομισιόν για το ελληνικό φορολογικό σύστημα

Δημοσιονομικό «συγύρισμα» το γρηγορότερο δυνατό

Εκεί που θα… ζορίσει το πράγμα είναι στην «εξίσωση» που αφορά τη μέγγενη των δημοσιονομικών κανόνων που έπειτα από μια τριετία χαλαρότητας –με τις ευλογίες της Ε.Ε.– ξεκινάει να σφίγγει. Μια πρώτη γεύση τού τι μέλλει να υποχρεωθεί να πετύχει η Ελλάδα αρχικά το 2024 αλλά και αργότερα δόθηκε την Τετάρτη με τη δημοσιοποίηση των δημοσιονομικών κατευθύνσεων-συστάσεων της Κομισιόν προς όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., στο πλαίσιο του εαρινού Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.

Για παράδειγμα, η χώρα μας θα πρέπει έως το τέλος του 2023, (σ.σ. όσο δηλαδή θα ισχύει ακόμη η ρήτρα διαφυγής) να καταργήσει όσα μέτρα ενεργειακής στήριξης βρίσκονται εν ισχύ. Η πρόβλεψη για περεταίρω στήριξη εφόσον αυτό απαιτηθεί υφίσταται, αλλά αν και εφόσον παρθούν τέτοιου είδους μέτρα αυτά θα είναι πολύ στοχευμένα και θα αφορούν αποκλειστικά τα ευάλωτα νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Σύμφωνα πάντα με την Κομισιόν, εκ των ων ουκ άνευ είναι για την Ελλάδα είναι η επιδίωξη μίας μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής σταδιακής και βιώσιμης εξυγίανσης που σε απόλυτους αριθμούς σημαίνει ότι η νέα κυβέρνηση θα πρέπει μέχρι το 2026 να έχει πετύχει ένα δημοσιονομικό «συγύρισμα» της τάξης των 6 δισ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι τα παραπάνω θα καταστήσουν δύσκολη άσκηση και την κατάρτιση του κρατικού προϋπολογισμού για το 2024, δεδομένου ότι ένα κομμάτι των προεκλογικών δεσμεύσεων της Ν.Δ. (βλ. επίδομα προσωπικής διαφοράς στους συνταξιούχους, σταδιακή κατάργηση τέλους επιτηδεύματος κλπ) θα πρέπει να γίνει πράξη δίχως να διακινδυνευτεί η επίτευξη υψηλού πρωτογενούς πλεονάσματος τον ερχόμενο χρόνο. Θυμίζεται ότι σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης 2023-2026 που «ταχυδρόμησε» η Αθήνα στις Βρυξέλες σχεδόν έναν μήνα πριν από τις εκλογές προβλέπεται ότι η χώρα μας θα παράξει πρωτογενές πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ για φέτος, 2,1% του ΑΕΠ για το 2024, 2,3% του ΑΕΠ για το 2025 και 2,5% του ΑΕΠ για το 2026.

Οι ευρωσυστάσεις για το ελληνικό φορολογικό σύστημα

Το… εξτραδάκι που θα βρει μπροστά του το επόμενο οικονομικό επιτελείο είναι η εφαρμογή των συστάσεων που έκανε η Κομισιόν την Τετάρτη αναφορικά με το ελληνικό φορολογικό σύστημα. Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει σήμα για τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, συμπεριλαμβανομένης της αναθεώρησης της τρέχουσας φορολογικής δομής για τους αυτοαπασχολούμενους και την ενίσχυση της φορολογίας συμμόρφωσης με την επέκταση της χρήσης των ηλεκτρονικών πληρωμών. Επιπρόσθετα, συστήνεται η διαμόρφωση ενός μοντέλου φορολόγησης που θα είναι περισσότερο φιλικό για τις επενδύσεις εισάγοντας ένα σύστημα προκαταβολής φόρου. Οι Βρυξέλλες λένε, τέλος, κομψά στην επόμενη κυβέρνηση ότι θα πρέπει όχι μόνο να διατηρήσει αλλά και να αυξήσει την αυτονομία της φορολογικής αρχής επεκτείνοντας την εντολή της για την ανάπτυξη και διαχείριση των πληροφοριακών συστημάτων και του ανθρώπινου δυναμικού της.

Μιας και ο λόγος για τα φορολογικά, σημειώνεται ότι με απόφαση του υφυπουργού Οικονομικών, Απόστολου Βεσυρόπουλου, δόθηκε παράταση μέχρι τις 31 Ιουλίου (στις 15:00) στην προθεσμία για την υποβολή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2022 φυσικών και νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων του άρθρου 45 του ΚΦΕ, των οποίων το φορολογικό έτος λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2022. Υπενθυμίζεται ότι η καταβολή της πρώτης δόσης του φόρου εισοδήματος θα πρέπει να γίνει έως τις 31 Ιουλίου.