Oι εφιάλτες του Ερντογάν που απειλούν την Ελλάδα

Ένα από τα στρατιωτικά τσιτάτα του μαοϊσμού υποστηρίζει πως αν η στρατηγική «επιβάλλει» να μισείς τον εχθρό σου, η τακτική σε υποχρεώνει να τον παίρνεις στα σοβαρά. Και αν ως νούμερο ένας εθνικός εχθρός λογίζεται για την Ελλάδα η Τουρκία, αυτό που πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη της η χώρα μας είναι ότι ο Ταγίπ Ερντογάν δεν είναι ένας απρόβλεπτος παίκτης. Αντιθέτως, είναι ο νταής της γειτονίας που απολύτως προβλέψιμα αψηφά κάθε έννοια δικαίου για να πετύχει τον σκοπό του. Ειδικά όταν βάλλεται πανταχόθεν, όπως στην παρούσα συγκυρία…   

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Εν μέσω της παγκόσμιας κρίσης δημόσιας υγείας, η Τουρκία ήταν σχεδόν το τελευταίο κράτος που ανακοίνωσε τα πρώτα θύματα του ιού SARS-coV-2, και μάλιστα καμαρώνοντας για τη δήθεν εξαιρετική πολιτική της στον τομέα της υγείας. Δεν πέρασαν, ωστόσο, παρά μόνο λίγες ημέρες για να αποκαλυφθεί μία επικοινωνιακή «απάτη» του Προέδρου Ερντογάν, που κόστισε όμως τη ζωή σε εκατοντάδες πολίτες της χώρας του. Και όσο τα στοιχεία δείχνουν τους ταχύτερους ρυθμούς αύξησης επιβεβαιωμένων κρουσμάτων παγκοσμίως, η τούρκικη οικονομία αιμορραγεί, με το ΔΝΤ να στέκεται στον… καταπέλτη πριν από την αποβίβασή του στην Άγκυρα.

Κάτω από αυτή την απειλή, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αγνοεί τις εκκλήσεις επιστημόνων και αντιπολίτευσης για γενικευμένο lockdown, και με τη φράση «τα γρανάζια της οικονομίας πρέπει να συνεχίσουν να γυρίζουν» προσπαθεί να ξορκίσει το διπλό κακό, του κορωνοϊού και του ΔΝΤ με διαψεύσεις. Ωστόσο, η ύφεση φαντάζει κοντινή, καθώς η Κεντρική Τράπεζα εξαντλεί τα συναλλαγματικά της αποθέματα προκειμένου να στηρίξει το εθνικό νόμισμα και η συμφωνία swap με τη Φέντεραλ Ριζέρβ των ΗΠΑ δεν είναι αρκετή για να καλύψει τις ανάγκες χρηματοδότησης της αγοράς.

Αντιπερισπασμός και προκλήσεις

Με υποχρέωση αποπληρωμής χρέους άνω των 170 δισ. δολαρίων μέχρι το τέλος του έτους, με τεράστιο πλήγμα στην τουριστική της βιομηχανία που αντιπροσωπεύει το 13% του τουρκικού ΑΕΠ ύψους 750 δισ. δολαρίων, και με τα αποθέματα ξένου συναλλάγματος να υποχωρούν στα 27,14 δισ. δολάρια την πρώτη μόνο εβδομάδα του Απριλίου, ο «σουλτάνος» επιχειρεί μια ακόμα ηρωική έξοδο στη Μεσόγειο ώστε να επιδιορθώσει το ηγετικό του προφίλ, που λίγες μόνο εβδομάδες πριν τσαλακώθηκε στον Έβρο, όταν υποδαύλισε την υβριδική επίθεση εναντίον της Ελλάδας με δόρυ τις μεταναστευτικές ροές.

Ξεκινώντας από την ανατολική Μεσόγειο ολοκλήρωσε το μνημόνιο με τη Λιβύη, δηλώνοντας ότι «η Τουρκία θα συνεχίζει να τηρεί αποφασιστική στάση και να χαλάει τα παιχνίδια στην ανατολική Μεσόγειο», και αργά το βράδυ της Κυριακής του Πάσχα κατηύθυνε προκλητικά το γεωτρύπανο Γιαβούζ προς την κυπριακή ΑΟΖ με την υπόμνηση ότι «οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις συνεχίζουν να προστατεύουν τα δικαιώματα και συμφέροντα της Τουρκίας και της “Τουρκικής Δημοκρατίας Βορείου Κύπρου” στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο διασφαλίζοντας την ειρήνη και ασφάλεια στο πλαίσιο των διεθνών συμφωνιών εγγύησης στην Κύπρο».

Ταυτόχρονα ξεκίνησαν υπερπτήσεις τουρκικών αεροσκαφών στον ελληνικό εναέριο χώρο, εξεδόθη NAVTEX για σεισμικές έρευνες του «Ορούτς Ρέις» μέχρι τον Ιούνιο και επιβεβαιώθηκαν πληροφορίες για συγκέντρωση πλήθους προσφύγων στα παράλια της Μικράς Ασίας, αποδεικνύοντας έτσι ότι ο Ερντογάν θα επιχειρήσει για ακόμα μία φορά να «εξάγει» το εσωτερικό του πρόβλημα στη Μεσόγειο, ώστε να αποπροσανατολίσει τόσο την εγχώρια, όσο και τη διεθνή κοινή γνώμη.

Το ενδεχόμενο θερμού επεισοδίου

Με γνώμονα το παρελθόν των ελληνοτουρκικών σχέσεων η Αθήνα είναι σε αναμονή και ετοιμότητα, καθώς δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο αν θα ευνοούσε την Τουρκία το ξέσπασμα ενός θερμού επεισοδίου μετά την υποχώρηση του κορωνοϊού ή απλά βρυχάται προς τα έξω για να ικανοποιήσει το λαϊκό αίσθημα που χρεώνει στον Ερντογάν ολιγωρία στην αντιμετώπιση της φονικής πανδημίας, αδιέξοδο σε Συρία και Λιβύη και ενδεχόμενη υποταγή της χώρας στο ΔΝΤ.

Έχοντας ήδη υποστεί μία ήττα στον Έβρο έπειτα από τη συντονισμένη και αποφασιστική στάση της ελληνικής Κυβέρνησης, με την αντιπολίτευση αλλά και μέλη του κόμματός του να του επιτίθενται ανοιχτά, ο Ερντογάν στρέφει τώρα την προσοχή του στη θάλασσα, όπου όλα τα μέτωπα είναι ήδη ανοιχτά, συνδυάζοντας και το προσφυγικό ώστε να πολλαπλασιάσει τις πιέσεις.

Διπλωματικές πηγές στην Τουρκία αναφέρουν ότι η Ελλάδα δεν απειλείται από θερμό επεισόδιο, καθώς ο Τούρκος Πρόεδρος δεν χαρακτηρίζεται από ανθελληνικά ρεφλέξ, ωστόσο ο υβριδικός πόλεμος στον Έβρο λίγες εβδομάδες πριν κατέδειξε την πιθανότητα χάραξης μιας διαφορετικής έως τώρα πολιτικής εναντίον της χώρας μας, πολιτικής που πρεσβεύει ο ίδιος ο υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού. Ο «κεντροδεξιός» εθνικιστικής «κοσμικός» Σοϊλού άλλωστε είναι κεντρικό πρόσωπο της τουρκικής πολιτικής σκηνής που επηρεάζει πολλές από τις επικρατούσες τάσεις, από τη στροφή του Ερντογάν σε περισσότερο εθνικιστικές κατευθύνσεις μέχρι την ακραία γραμμή του σκληρού κρατισμού, και είναι αυτός που διαχειρίστηκε προσωπικά και δημόσια την κρίση στον Έβρο δηλώνοντας: «Βοµβαρδίσαµε την άλλη πλευρά µε σφαίρες και δακρυγόνα. Το κάναµε επί ώρες και µπορούµε να το ξανακάνουµε». Και με την τουρκική υποχώρηση ο Τούρκος υπουργός Εσωτερικών διαμήνυσε σε συνέντευξή του στο δίκτυο NTV στις 27 Μαρτίου ότι όταν περάσει η κρίση του κορωνοϊού οι εισβολείς θα επιστρέψουν στον Έβρο.

Με τις φίλιες δυνάμεις της Άγκυρας που πλήττονται σφόδρα από την παρούσα πετρελαϊκή κρίση να μην τη συνδράμουν, ο Ερντογάν φαίνεται ότι ακολουθεί τη γνωστή του τακτική των λεονταρισμών, ωστόσο η τουρκική οικονομία είναι αυτή που θα καθορίσει τις εξελίξεις στη Μεσόγειο. Η εύθραυστη ισοτιμία της τουρκικής λίρας, η εξυπηρέτηση του ιδιωτικού αλλά του δημόσιου χρέους, και η τιμή του πετρελαίου θα δείξουν πόσο ακλόνητη είναι η ηγεσία του Ρατζίπ Ταγίπ Ερντογάν και με βάση αυτή του την εικόνα αν θα κλιμακωθεί ή όχι η κατάσταση.