Οι καλοί οι πολέμαρχοι στην… προβοκάτσια φαίνονται

Με τις εξελίξεις στο (προ)πολεμικό μέτωπο της Ουκρανίας να τρέχουν ιλιγγιωδώς, είναι εξαιρετικά δύσκολο –αν όχι αδύνατο– να προβλέψει κάποιος τι θα συμβαίνει στις διακεκαυμένες ζώνες όταν οι αναγνώστες θα διαβάζουν το ρεπορτάζ της «Α».

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Αυτό που τώρα συμβαίνει είναι ένα σκωτσέζικο πολιτικο-στρατιωτικό ντους όπου το «ζεστό» της σταδιακής αποκλιμάκωσης της κρίσης διαδέχεται το «παγωμένο» της αναζωπύρωσης των εντάσεων και αντίστροφα.

Απόδειξη; Την Τρίτη, την Πέμπτη και χθες Παρασκευή η Ρωσία εμφανίστηκε να κάνει βήματα πίσω, ανακοινώνοντας τμηματικές αποσύρσεις στρατιωτικών δυνάμεών της (ένστολους και άρματα) από την Κριμαία.

Την Παρασκευή η παραπάνω εικόνα αντιστράφηκε έπειτα από τη δημοσιοποίηση αμερικανικών δορυφορικών φωτογραφιών τραβηγμένων στα μέσα Φεβρουαρίου στις οποίες αποτυπωνόταν η εικόνα όχι αποχώρησης αλλά ευρείας ρωσικής στρατιωτικής δραστηριότητας στα σύνορα με την Ουκρανία.

Για το ίδιο θέμα και επικαλούμενο τις ίδιες φωτογραφίες το βρετανικό BBC σχολίαζε χθες ότι η Ουκρανία είναι στρατιωτικά περικυκλωμένη από τρεις πλευρές, τόσο στα σύνορά της με τη Ρωσία όσο και με τη Λευκορωσία.

Τελευταίο αλλά όχι έλασσον στοιχείο του παζλ είναι ότι την Πέμπτη και την Παρασκευή η περιοχή του αεροδρομίου του Ντόνετσκ και του χωριού Ελένοβκα στην ανατολική Ουκρανία φέρεται να ταρακουνήθηκαν από βομβαρδισμούς.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πληροφορίες για τους συγκεκριμένους βομβαρδισμούς είναι συγκεχυμένες. Κι αυτό διότι δεν διευκρινίζουν με σαφήνεια:

α) Το αν όντως έγιναν τα χτυπήματα, δεδομένου ότι το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters επικαλέστηκε στο σχετικό ρεπορτάζ του έναν κάτοικο της περιοχής που δήλωσε αυτόπτης μάρτυρας του συμβάντος.

β) Αν η ένταση του συμβάντος ήταν ασυνήθιστη, γεγονός που δεν μπορεί να μην αξιολογηθεί, ειδικά από τη στιγμή που όλα τα προηγούμενα 8 χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από την βίαιη προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία η κατάπαυση του πυρός στην περιοχή παραβιάζεται συστηματικά.

γ) Ποιος ήρξατο χειρών αδίκων, από ποια πλευρά δηλαδή προήλθαν τα πυρά.

Ειδικά για το τελευταίο οι φιλορώσοι Ουκρανοί αυτονομιστές κατηγορούν τις δυνάμεις της κυβέρνησης Ζελένσκι ήταν αυτές που άνοιξαν πυρ στο έδαφός τους. Στον αντίποδα η Ουκρανία κατηγόρησε τους φιλορώσους αντάρτες ότι αυτοί εκτόξευσαν οβίδες με όλμους, κάποιες από τις οποίες έπληξαν ένα νηπιαγωγείο, προκαλώντας σοκ σε τουλάχιστον δύο πολίτες.

Προπαγάνδα και τρολάρισμα

Και μόνο αυτή η διελκυστίνδα των ευθυνών, to blame game μεταξύ Μόσχας, Κιέβου… and friends, καταδεικνύει την ιστορική αλήθεια για την προπαγάνδα που χρησιμοποιείται ως βασικό όπλο σε κάθε πολεμική σύγκρουση αλλά και για την προβοκάτσια (σχεδιασμένη ή τυχαία) που πάντα ανάβει το φυτίλι.

Ειδικά στην περίπτωση της ρωσο-ουκρανικής κρίση η προπαγάνδα καλά κρατεί και μάλιστα έχει πάει σε άλλο υβριδικό επίπεδο. Δεν είναι τυχαίο ότι στο επικοινωνιακό κομμάτι του ψυχροπολεμικού παιχνιδιού και σύμφωνα πάντα με τις σχετικές πληροφορίες που διέρρεε η CIA, ο δυτικός κόσμος ανέμενε ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία θα λάμβανε χώρα την Τετάρτη 16 Φεβρουαρίου.

Η απάντηση της Μόσχας στα παραπάνω σενάρια ήρθε με ένα υβριδικό επικοινωνιακό τρολάρισμα, όπου ο μεν Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, διερωτήθηκε ειρωνικά «τι ώρα θα έπρεπε να αρχίσει ο πόλεμος;», η δε εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠ.ΕΞ., Μαρία Ζαχάροβα, το απογείωσε ζητώντας από το Bloomberg, τους New York Times και τη Sun «να δημοσιεύσουν το πρόγραμμα για τις επερχόμενες εισβολές μας για το έτος. Θα ήθελα να προγραμματίσω τις διακοπές μου».

Αναζητείται η… στραβή

Το πρόβλημα είναι ότι όσο συνεχίζεται το παιχνίδι της επικοινωνίας και των εντυπώσεων (σ.σ. η Ρωσία ανάρτησε φαντασμαγορικά βιντεάκια της αποχώρησής της από την Κριμαία) μένει αναπάντητο το τριπλό ερώτημα του ενός εκατομμυρίου ευρώ: πότε, πού και με ποιον τρόπο θα γίνει το απονενοημένο διάβημα που θα λειτουργήσει ως πρόσχημα για μία επίθεση.

Στην Ουάσινγκον επιμένουν ότι η ρωσική εισβολή θα ξεσπάσει εντός των επόμενων ημερών, με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν να περιγράφει ότι η Μόσχα θα «μπουκάρει» στην Ουκρανία επικαλούμενη ένα «κατασκευασμένο πρόσχημα», το οποίο θα μπορούσε να είναι είτε μία ψεύτικη τρομοκρατική βομβιστική επίθεση στη ρωσική επικράτεια, είτε μία αληθινή ή fake επίθεση με χημικά όπλα ή μία στημένη επίθεση με drones κατά αμάχων.

Το τελευταίο, μάλιστα, προβοκατόρικο σενάριο που εμπλέκει αμάχους θα μπορούσε να είχε ήδη γίνει πράξη αν στην προ μερικών 24ωρων επίθεση στην ελεγχόμενη από την Ουκρανία πόλη Stanytsya Luhanska (σ.σ. ακριβώς δίπλα στο Λουχάνσκ, μια περιφερειακή πρωτεύουσα που έχει θέσει υπό τον έλεγχό της -κατέχοντάς την πρακτικά– η Ρωσία από το 2014) η οβίδα των 122 χιλιοστών που έπληξε το νηπιαγωγείο της περιοχής είχε πέσει μερικά λεπτά νωρίτερα που τα αθώα πιτσιρίκια έκαναν διάλειμμα.

Φυσικά και σε αυτό το περιστατικό περίσσεψε to blame game με τον ουκρανικό στρατό να κατηγορεί για την επίθεση τους ρωσόφιλους αυτονομιστές.