Οι τιμές «καίνε λίπος» της κυβέρνησης

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη εδώ και δύο χρόνια πορεύεται εν μέσω ναρκοπεδίου, καθώς η μία κρίση διαδέχεται την άλλη. Και δεν μιλάμε για απλές κρίσεις. Δεν μιλάμε για μία κρίση, όπου ένας κυβερνήτης μπορεί αν στοχοπροσηλωθεί να την επιλύσει. Από τον Φεβρουάριο του 2020, πριν καλά-καλά σβήσει την μία εστία,  ανάβει άλλη.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Κάπως έτσι φτάσαμε στον Μάρτιο του 2022, όπου σύμφωνα και με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις οι Έλληνες θεωρούν ως κυρίαρχο πρόβλημα την ακρίβεια, ξεχνώντας μέχρι και την πανδημία του κορωνοϊού, που συνεχίζει να παίρνει ζωές (σχεδόν 60 άνθρωποι κατά μέσο όρο πεθαίνουν καθημερινά τις τελευταίες εβδομάδες). Ακόμη και ο πόλεμος στην Ουκρανία φοβίζει τους πολίτες, όμως η ακρίβεια και οι διαρκείς ανατιμήσεις των προϊόντων οδηγεί μικρούς και μεσαίους σε αδιέξοδο.
Και μπορεί η κυβέρνηση μετά την σύσκεψη της προηγούμενης Δευτέρας στο Μαξίμου να εξέπεμψε σήμα αισιοδοξίας για επάρκεια των αγαθών, εν τούτοις, όπως αναφέρουν οι πολίτες στις παρεμβάσεις τους σε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές «υπάρχει επάρκεια ακριβών τροφίμων». Σίγουρα αυτό είναι πέρα για πέρα ανακριβές, αλλά έτσι νιώθουν.

Όλοι στο Μαξίμου έχουν κατανοήσει ότι η τεράστια αύξηση στο κόστος παραγωγής αναγκάζει και τους παραγωγούς και τους εμπόρους να μετακυλύουν ένα μέρος του κόστους στους καταναλωτές με συνέπεια να υπάρχει γενικευμένη αντίδραση. Και όσο δεν φαίνεται φως στο τούνελ για να σιγάσουν τα όπλα στην Ουκρανία, τόσο θα διογκώνεται το πρόβλημα. Διότι οι όποιες ελλείψεις στην αγορά είναι προς ώρας μικρές και δεν προβληματίζουν τους καταναλωτές. Οι ανατιμήσεις είναι που δημιουργούν γκρίνια και υπάρχουν αντιδράσεις.

Γνωρίζουν τις δυσκολίες

Και στο Μέγαρο Μαξίμου και στο οικονομικό επιτελείο, αντιλαμβάνονται το μέγεθος των δυσκολιών και διαβάζοντας παράλληλα τις δυσοίωνες προβλέψεις διεθνών αναλυτών περί ακρίβειας διαρκείας για τουλάχιστον ένα χρόνο ανεξαρτήτως της στιγμής που θα μπουν τίτλοι τέλους στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, κάνουν καθημερινά νέες ασκήσεις για τη δυσεπίλυτη εξίσωση που ισορροπεί μεταξύ της περαιτέρω στήριξης των πολιτών και της δημοσιονομικής σταθερότητας καθώς οι πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι.

Σε αυτό το πλαίσιο ο πρωθυπουργός μιλώντας στο forum του Οικονομικού Ταχυδρόμου, άνοιξε παράθυρο υλοποίησης του μέτρου μείωσης του ΦΠΑ στα τρόφιμα. «Είναι πάντα ένα μέτρο το οποίο μπορεί να υπάρχει στη φαρέτρα μας», είπε χαρακτηριστικά. Υπογράμμισε, ωστόσο, πως έχει κόστος. Συνεπώς, οποιαδήποτε απόφαση απαιτεί ενδελεχή μελέτη και πολύ προσεκτικά βήματα, προκειμένου να μην τινάξει στον αέρα τον προϋπολογισμό.

Από την άλλη ο πρωθυπουργός και οι συνεργάτες του διαβάζουν προσεκτικά τα αποτελέσματα των μετρήσεων της κοινής γνώμης και διαπιστώνουν ότι πλέον ακόμη κι ένα μέσο νοικοκυριό έχει εισέλθει ση ζώνη του… λυκόφωτος, καθώς ο μήνας βγαίνει με πολλές οικονομίες και τεράστιες δυσκολίες. Ακόμη κι αυτοί που δηλώνουν ως υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα τον πόλεμο εν συνεχεία αναφέρουν ότι φοβούνται τα επακόλουθα, δηλαδή τις ελλείψεις σε αγαθά και τις ανατιμήσεις.  Όταν δε οι πολίτες ακούν τους ειδικούς ότι δεν μπορούν να προβλέψουν το πότε θα τερματιστεί ο πόλεμος και όλοι ισχυρίζονται ότι αυτό είναι κάτι το απροσδιόριστο, ακόμη και ο πιο αδαής θα κατανοήσεις ότι αγωνία και η αβεβαιότητα είναι τα πρώτα συναισθήματα που κυριαρχούν.

Στο Μαξίμου βλέπουν πως καίγεται το πολιτικό λίπος της κυβέρνησης έναντι του ΣΥΡΙΖΑ και φυσικά ουδείς ξέρει τι θα συμβεί εάν συνεχιστεί αυτή η αβεβαιότητα και δεν υπάρξει ανάσχεση των ανατιμήσεων. Μάλιστα ο Κυριάκος Μητσοτάκης και οι συνεργάτες του αναγνωρίζουν ότι η ακρίβεια μπορεί και να καθορίσει τις εξελίξεις.

Ξεχνιούνται γρήγορα τα μέτρα

Η κυβέρνηση προσπαθεί να πάρει μέτρα στήριξης των πιο ευάλωτων κοινωνικά ομάδων και πολλοί τα βλέπουν θετικά. Οι πολίτες δεν ζουν σε άλλο πλανήτη όπως πολλά στελέχη της Αντιπολίτευσης που θυμήθηκαν το 2012-2015 και βλέπουν στις δυσκολίες της συγκυρίας απλά μια ευκαιρία να εισπράξουν ψήφους. Οι πολίτες ναι μεν αναγνωρίζουν την κυβερνητική προσπάθεια και στην πρώτη και δεύτερη φάση της πανδημίας, όταν ολόκληροι κλάδοι στηρίχτηκαν με το πακέτο των 43 δισ. ευρώ. Όμως αυτό γρήγορα ξεχνιέται, καθώς μέσα σε χρόνο ρεκόρ τα όποια μέτρα εξαϋλώνονται και η τσέπη δεν αντέχει. Όταν υπάρχει αυτό το πρόβλημα αρχίζουν πολλοί να μην ακούν, αρχίζει να εκδηλώνεται ένας γενικότερος αρνητισμός και το φάντασμα του λαϊκισμού ξαναζωντανεύει. Οι πολίτες κατανοούν ότι οι ρίζες αυτού του κύματος ακρίβειας βρίσκονται στα προβλήματα της διεθνούς συγκυρίας. Ωστόσο σε κάποιον πρέπει να απευθυνθούν και αυτός δεν είναι άλλος από την κυβέρνησή του.

Ήδη μετά την ομιλία του κ. Μητσοτάκη στο οικονομικό φόρουμ, όπου προανήγγειλε την μείωση στο ΦΠΑ για τα τρόφιμα όλοι πλέον δεν κοιτάζουν τις ενισχύσεις που θα δώσει η κυβέρνηση και τα χρήματα που θα μοιράσει τον Απρίλιο, είτε ως επιταγή ακρίβειας, είτε ως επιδότηση για τα καύσιμα. Αναμφίβολα εάν μειωθεί ο ΦΠΑ από το 13% στο 6% για προϊόντα ευρείας κατανάλωσης όπως μακαρόνια, γάλα, τυριά, δημητριακά ίσως και το ψωμί, θα υπάρξει μία συγκράτηση των τιμών. Όμως την ίδια ώρα αναμένουν μειώσεις στο ΦΠΑ και για τις ζωοτροφές, οι τιμές των οποίων έχουν εκτοξευτεί στα ύψη. Άλλωστε και οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή τους έχουν καταθέσει σχετικό αίτημα μπροστά στις αυξήσεις 10% – 35% και την εκτίμηση νέων ανατιμήσεων τον Απρίλιο.

Για τους αγρότες προκειμένου να περιοριστεί το κόστος παραγωγής αναμένονται παρεμβάσεις από την κυβέρνηση για να στηριχθούν αγρότες και κτηνοτρόφοι. Από το Μαξίμου εκπέμπεται ότι θα υπάρξει μία ευχάριστη έκπληξη με μία φοροελάφρυνση έκπληξη, όπως λένε. Εξάλλου η Ελλάδα θα λάβει σύντομα περί των 26,3 εκατομμυρίων ευρώ από το αποθεματικό κρίσης της Ε.Ε. και το οποίο, σύμφωνα και με τις αποφάσεις της Κομισιόν θα διοχετευθεί όλο στους παραγωγούς. Σε αυτό το ποσό η κάθε κυβέρνηση μπορεί να δώσει κι εθνικούς πόρους, οι οποίοι δύναται να φτάσουν και στο 200%. Άρα ο κάθε παραγωγός-ανάλογα με τις εκμεταλλεύσεις- μπορεί να εισπράξει μέχρι και 30.000 ευρώ.