Όλοι ήξεραν, αλλά δεν μιλούσαν…

Τελικά, ποιος ευθύνεται για το ατύχημα στο διυλιστήριο των ΕΛ.ΠΕ. στον Ασπρόπυργο; Θεωρητικά, με βάση και την εντολή του αρμόδιου υπουργού Παναγιώτη Λαφαζάνη, φως θα ρίξει στην υπόθεση το πόρισμα των εμπειρογνωμόνων της επιχείρησης, αλλά…

Ήδη όπως ψιθυρίζεται μεταξύ των εργαζόμενων που επέστρεψαν στο διυλιστήριο την Τρίτη το πρωί, μετά την 48ωρη απεργία που προκήρυξε το μόνιμο προσωπικό των ΕΛ.ΠΕ., το ατύχημα θα αποδοθεί σε ανθρώπινο λάθος, πιθανόν και μεταξύ των 6 ανθρώπων που τραυματίστηκαν σοβαρά από τη φωτιά και την έκρηξη που ακολούθησε.

Δεν αμφιβάλλουμε ότι ανθρώπινη αβλεψία είχε ως συνέπεια το ατύχημα και τον σοβαρό τραυματισμό έξι εργαζομένων. Όμως, από τις ανακοινώσεις που διαβάσαμε από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και τα κόμματα, όλοι δείχνουν ότι γνώριζαν ή πιο σωστά περίμεναν να συμβεί κάτι άσχημο. Κι έτσι τίθεται το ερώτημα: Γιατί δεν έκαναν κάτι για να το προλάβουν;

Εξάλλου, με όσους εργαζόμενους και εάν μιλήσαμε καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι όλοι έκαναν τα στραβά μάτια για να προλάβουν τους χρόνους που θα παρέμενε κλειστό το διυλιστήριο, προκειμένου να ολοκληρωθούν οι εργασίες ανακατασκευής του, δηλαδή το πιο γνωστό ως «shut down». Εξάλλου, το διάστημα που θα παρέμενε κλειστό το διυλιστήριο σημαίνει απώλεια πολλών εκατομμυρίων ευρώ. Έτσι, η πίεση των διευθυντών προς τους εργολάβους ήταν αφόρητη και αυτοί με τη σειρά τους πίεζαν τους εργαζόμενους, πολλοί εκ των οποίων πατούσαν για πρώτη φορά το πόδι τους σε διυλιστήριο.

Όπως προαναφέρθηκε, το διυλιστήριο των ΕΛ.ΠΕ. στον Ασπρόπυργο είναι σχεδόν 40 χρόνων. Έκλεισε για να γίνει το shut down και περισσότεροι από 3.000 εργαζόμενοι, πέραν του μόνιμου προσωπικού, εισέρχονται καθημερινά στο διυλιστήριο προκειμένου να γίνουν οι εργασίες ανακατασκευής σε όλες τις μονάδες. Το έργο της ανακατασκευής το έχουν αναλάβει αρκετοί εργολάβοι, οι οποίοι για τις ανάγκες του έργου έχουν προχωρήσει σε προσλήψεις εργαζομένων με δίμηνες συμβάσεις. Το χειρότερο όλων είναι ότι ακόμη και οι πλέον έμπειροι να έχουν προσληφθεί είναι νέοι στο διυλιστήριο, όπου κάθε βήμα και κάθε κίνηση μπορεί να προκαλέσει ζημιές, με συνέπεια να κινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές. Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε και το γεγονός ότι το μόνιμο προσωπικό έχει αποψιλωθεί για λόγους κόστους, τότε γίνεται αντιληπτό πως για να αντιμετωπιστεί το ενδεχόμενο ατυχήματος θα έπρεπε τα μέτρα ασφαλείας να ήταν ακόμη πιο αυστηρά.

Όλοι ήταν χαλαροί
Αντίθετα, όπως καταγγέλλουν εργαζόμενοι, όλοι ήταν πιο χαλαροί για να βγει η δουλειά στο χρονοδιάγραμμα που είχε τεθεί. Πριν ξεκινήσει, λ.χ., μία εργασία, ο υπεύθυνος συνεργείου καταθέτει προς έγκριση των εργασιών ένα έντυπο των ΕΛ.ΠΕ., υπό τον τίτλο «ΑΔΕΙΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ». Σε αυτό το έντυπο αναγράφονται 24 κανόνες ασφαλείας προκειμένου να γίνουν εργασίες είτε θερμής είτε ψυχρής εκτέλεσης. Το έγγραφο που καταθέτει ο υπεύθυνος του κάθε συνεργείου το υπογράφουν δύο άνθρωποι των ΕΛ.ΠΕ. – ο εκδίδων και ο εγκρίνων.

Παράλληλα, έχει γίνει νωρίτερα και έλεγχος από το τμήμα πυρασφάλειας, όπως κι έλεγχος για τα αέρια, καθώς ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τους εργαζόμενους είναι να μυρίσουν υδρόθειο, όπου κινδυνεύει πραγματικά η ζωή τους. Όλο το προηγούμενο διάστημα όλοι ήταν πιο χαλαροί και στα έντυπα που έφθασαν στα χέρια μας, στο πλαίσιο της δημοσιογραφικής έρευνας, οι υπογράφοντες ζητούσαν από τα 24 μέτρα ασφαλείας να τηρηθούν αυστηρά 3 με 4. Αντίθετα, μετά το ατύχημα, την Τρίτη για παράδειγμα, για τις ίδιες ακριβώς εργασίες οι υπογράφοντες απαιτούσαν ειδικούς κανόνες για διπλάσια ή και τριπλάσια ζητήματα.

Το ήξεραν και το έκρυβαν
Κι εδώ γεννώνται πολλά ερωτήματα για τις ευθύνες των διοικούντων και των διευθυντών. Και μιλάμε φυσικά για την προηγούμενη διοίκηση των Παπαθανασίου – Κωστόπουλου και όχι για τη νεοδιορισμένη, η οποία πριν καλά-καλά κάτσει στα γραφεία της πρέπει να διαχειριστεί μια πολύ δύσκολη κατάσταση. Κατ’ αρχάς, να προσέξει τα θέματα ασφαλείας, αλλά και να γίνουν οι εργασίες σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Όπως όμως επισημαίνουν οι πλέον ειδικοί, αυτό δεν μπορεί να συμβεί. Αφενός μεν επειδή το διυλιστήριο είναι μία δύσκολη περίπτωση, αφετέρου δε επειδή οι εκπτώσεις στην ασφάλεια έφεραν το κακό. Αν μάλιστα προσθέσουμε και τις ελλείψεις μόνιμου προσωπικού, ο καθένας κατανοεί το πρόβλημα. Βέβαια τα ΕΛ.ΠΕ., μετά την εξαγορά τους από την Πετρόλα, λειτουργούν καθαρά με βάση το κέρδος, παρά το γεγονός ότι το Δημόσιο έχει λόγο και ποσοστό λίγο πάνω από 35%. Κι όμως, ο λόγος του Δημοσίου δεν εισακούγεται. Ή πιο σωστά αυτό συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια.

Για να αποφευχθούν όλες οι δυσάρεστες αποκαλύψεις, οι διοικούντες τα ΕΛ.ΠΕ. «μπούκωναν» με διαφημίσεις και χορηγίες τα ΜΜΕ, και όλα έμοιαζαν μέλι-γάλα. Και φυσικά ουδείς τόλμησε να γράψει λέξη γι’ αυτό που αποκάλυψε η «Α», ότι τον τελευταίο μήνα πριν από το μεγάλο κακό είχαν προηγηθεί άλλες δύο φωτιές, που ευτυχώς σβήστηκαν άμεσα δίχως να υπάρχουν ατυχήματα. Κι όμως, οι διοικούντες όχι μόνο έκρυψαν τα περιστατικά, αλλά δεν ίδρωσε το αυτί τους για να εντείνουν τα μέτρα ασφαλείας.

Έτσι φθάσαμε στην προηγούμενη Παρασκευή, όπου εκτυλίχθηκαν εικόνες που δύσκολα μπορεί να περιγραφούν με λόγια. Κανονικά, με βάση τους κανόνες ασφαλείας και τα σεμινάρια που περνούν οι εργαζόμενοι, πρέπει όταν υπάρχει ένα τέτοιο ατύχημα να αποχωρήσουν με τάξη και τα λεωφορεία των ΕΛ.ΠΕ. θα τους μεταφέρουν σε ασφαλές σημείο, ώστε να μη δημιουργηθεί πανικός. Αυτό φυσικά ισχύει, όταν χτυπήσουν οι σειρήνες. Οι σειρήνες ποτέ δεν χτύπησαν, όπως καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι. Αντίθετα μετά την έκρηξη ακούστηκαν από τα μεγάφωνα εκκλήσεις για να απομακρυνθούν οι εργαζόμενοι. Και φυσικά γίνεται αντιληπτό το τι ακολούθησε. Οι εργαζόμενοι έτρεχαν αλλόφρονες να απομακρυνθούν, λεωφορεία δεν υπήρχαν πουθενά, ενώ δεν ήταν λίγοι αυτοί που πηδούσαν τις μάντρες για να διασωθούν με κίνδυνο να τραυματιστούν από πιθανή πτώση.

Εν κατακλείδι, όπως καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι, «στο διυλιστήριο ισχύει το θέατρο του παραλόγου». Για λόγους κόστους λειτουργεί με λιγότερο μόνιμο προσωπικό, ενώ όταν έρχονται οι εργολάβοι για συντήρηση το προσωπικό των συνεργείων στην πλειοψηφία του είναι άπειρο σε ότι αφορά την έννοια διυλιστήριο.

Μόνιμα το ΣΕΠΕ
Κάλλιο αργά παρά ποτέ. Αυτό ισχύει και στην περίπτωση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ), που, μετά την επίσκεψη του γενικού γραμματέα Απόστολου Καψάλη, αποφασίστηκε η μόνιμη παρουσία στο διυλιστήριο κλιμακίου Κοινωνικών και Τεχνικών Επιθεωρητών σε καθημερινή βάση, για το επόμενο χρονικό διάστημα και για όσο χρειαστεί, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση.

Τον κ. Καψάλη συνόδευαν στελέχη της Κεντρικής Υπηρεσίας του ΣΕΠΕ, της Διεύθυνσης Τεχνικών Ασφαλείας Πειραιά και του Κέντρου Ελέγχων Πρόληψης Επαγγελματικών Κινδύνων (ΚΕΠΕΚ) Ελευσίνας. Ο γ.γ. του ΣΕΠΕ συναντήθηκε με τις διοικήσεις των ΕΛ.ΠΕ., του Πανελλήνιου Σωματείου Εργαζομένων στα Ελληνικά Πετρέλαια (ΠΣΕΕΠ) και του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Ελευσίνας – Δυτικής Αττικής (ΕΚΕ-ΔΑ). Επίσης, το κλιμάκιο του ΣΕΠΕ επιθεώρησε τον χώρο του ατυχήματος της 8ης Μαΐου.

8 αμείλικτα ερωτήματα ζητούν απαντήσεις
Οργή στην ηγεσία της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας προκάλεσε η απόφαση των διοικούντων τα ΕΛ.ΠΕ. να μην επιτραπεί για ώρες η είσοδος των δυνάμεων που είχαν σπεύσει στο διυλιστήριο Ασπροπύργου, παρόλο που βρίσκονταν σε εξέλιξη πυρκαγιά που προκάλεσε τον σοβαρότατο τραυματισμό έξι ατόμων.

Πρόκειται για ένα πρωτοφανές περιστατικό, για το οποίο προκύπτουν εύλογα ερωτηματικά τόσο για τη στάση των διοικούντων τα ΕΛ.ΠΕ., όσο και για τους χειρισμούς από πλευράς Πυροσβεστικής και συγκεκριμένα των επικεφαλής αξιωματικών που βρίσκονταν στο σημείο. Αξίζει να σημειώσουμε πως, αν και η πυρκαγιά ξέσπασε νωρίς το πρωί της Παρασκευής 8 Μαΐου, η εταιρεία δεν κάλεσε το 199. Οχήματα και άνδρες του Π.Σ. έσπευσαν ύστερα από κλήση πολιτών που είδαν τους πυκνούς καπνούς, ενώ δεν τους επετράπη η είσοδος στον χώρο των διυλιστηρίων καθώς, όπως ελέχθη από την εταιρεία, «το σύστημα πυρασφάλειας του διυλιστηρίου έχει αναλάβει την κατάσβεση και δεν συντρέχει λόγος περαιτέρω συνδρομής καθώς όλα είναι υπό έλεγχο».

Μετά την κατάσβεση
Μάλιστα, η είσοδος στην Πυροσβεστική επετράπη μόνο όταν έσβησε η φωτιά, με πηγές του Π.Σ. να σχολιάζουν πως «πρόκειται για ένα πρωτοφανές περιστατικό που δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ξανασυμβεί». Σύμφωνα δε με την ανακοίνωση των ΕΛ.ΠΕ., «το περιστατικό αντιμετωπίστηκε άμεσα από τις υπηρεσίες πυρόσβεσης του διυλιστηρίου, ενώ ελήφθησαν όλα τα προβλεπόμενα μέτρα ασφαλείας, όπως προβλέπεται από τις σχετικές διαδικασίες», γεγονός που αντιτίθεται στην κείμενη νομοθεσία που προβλέπει όχι μόνο ότι ήταν υποχρεωτική η είσοδος των οχημάτων και των πυροσβεστών στο διυλιστήριο, αλλά και ότι ο επικεφαλής της δύναμης έχει την ευθύνη της διεύθυνσης και συντονισμού του κατασβεστικού έργου.

Σύμφωνα με το άρθρο 25 του Πυροσβεστικού Κώδικα, «Σε κανένα ιδιωτικό χώρο που αποτελεί, κατά το άρθρο 9 του Συντάγματος, “κατοικία”, όπως μια βιομηχανική ή βιοτεχνική επιχείρηση, κι εν προκειμένω τα ΕΛ.ΠΕ., όταν έχει εκδηλωθεί εντός αυτού πυρκαγιά, απαγορεύεται ή μπορεί να απαγορευτεί η είσοδος της Πυροσβεστικής με το πυροσβεστικό προσωπικό της, προκειμένου να την αντιμετωπίσει, γιατί η είσοδος σε αυτόν δεν έχει την έννοια της “έρευνας”, ως ανακριτικής πράξης και δεν είναι άδικη πράξη, η είσοδος πυροσβεστών», όπως δηλώνει στην «Α» (βλ. σχετικό άρθρο στη σελ. 14) ο πρώην υπαρχηγός του Π.Σ., αντιστράτηγος ε.α., Ανδριανός Γκουρμπάτσης.

Τα ερωτήματα της «Α»
1) Εφόσον απαγορεύτηκε η είσοδος της Πυροσβεστικής στα ΕΛ.ΠΕ., ενημερώθηκε το επιχειρησιακό κέντρο του Π.Σ. (ΕΣΚΕ/199); Σε θετική περίπτωση τι ενέργειες έγιναν και τι εντολές δόθηκαν;
2) Γιατί, παρόλο που υπήρχαν δύο περιπολικά της αστυνομίας στην πύλη, όταν έφτασαν τα πρώτα οχήματα της πυροσβεστικής εξόδου, δεν ζητήθηκε η συνδρομή τους για να εισέλθουν και να κινηθεί η αυτόφωρη διαδικασία για απείθεια και αντίσταση στους υπαίτιους της εταιρείας;
3) Διέθεταν νόμιμο πιστοποιητικό πυρασφάλειας τα ΕΛ.ΠΕ.;
4) Γιατί δεν διενεργήθηκε άμεσα την ημέρα του περιστατικού έκτακτος έλεγχος από την αρμόδια Πυροσβεστική, για να διαπιστωθεί αν διέθετε νόμιμα πιστοποιητικό πυρασφάλειας;
5) Είχαν ληφθεί όλα τα προβλεπόμενα μέτρα και μέσα που προβλέπονται από τις κείμενες διατάξεις πυροπροστασίας και είχε εκδοθεί νόμιμα άδεια για τις εργασίες συντήρησης που γίνονταν και από αυτές προκλήθηκε η πυρκαγιά;
6) Γιατί τα ΕΛ.ΠΕ. δεν ενημέρωσαν, όπως είχαν υποχρέωση από τον νόμο, το ΕΣΚΕ/199 για να αναγγείλουν το περιστατικό;
7) Γιατί η ηγεσία του Π.Σ. δεν έδωσε εντολή να αναλάβει την προανάκριση, για τα αίτια και συνθήκες της πυρκαγιάς και τους τραυματισμούς των εργαζομένων, στη Διεύθυνση Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού και ανέλαβε αυτήν το Ανακριτικό της Π.Υ. Ελευσίνας;
8) Γιατί η ηγεσία του Π.Σ. δεν διέταξε ΕΔΕ για την παθητική-παράνομη στάση του επικεφαλής των δυνάμεων να δεχτεί την απαγόρευση εισόδου στις εγκαταστάσεις;

Στο χέρι της νέας διοίκησης να αλλάξει την εικόνα των ΕΛ.ΠΕ.
Το πρόσφατο τραγικό ατύχημα στα ΕΛ.ΠΕ. ίσως αποτελέσει τη χρυσή ευκαιρία μπας και ξυπνήσουν από τον λήθαργο οι αρμόδιοι. Υπάρχει μια γενική διαπίστωση ότι ο ελεγκτικός μηχανισμός έχει αδυνατίσει ακόμη περισσότερο στη χώρα μας ή απουσιάζει παντελώς ή υφίσταται χάρη στη φιλοτιμία μερικών ευσυνείδητων υπαλλήλων που μερικές φορές διακινδυνεύουν και τη ζωή τους για την εκπλήρωση του καθήκοντος.

Τις περισσότερες φορές, ο «έλεγχος» –αν υπάρξει– είναι επιφανειακός και λειτουργεί σαν άλλοθι της πολιτείας στην υποχρέωσή της να εγγυηθεί ασφαλή και υγιεινή δουλειά για στους πολίτες της. Η χρησιμοποίηση εργολαβικών εργαζομένων, η εντατικοποίηση της δουλειάς, η μείωση του έμπειρου προσωπικού με «εθελούσιες» εξόδους (όπως έγινε στα ΕΛ.ΠΕ.) και η μη αναπλήρωση του προσωπικού δημιουργούν υπόβαθρο για αύξηση των ατυχημάτων.

Είναι στο χέρι της νέας διοίκησης υπό το δίδυμο Τσοτσορού – Γρηγόρη να δώσει δείγματα μιας άλλης φιλοσοφίας, βάζοντας τον άνθρωπο πάνω από τα κέρδη, γνωρίζοντας πως ευχαριστημένοι, ασφαλείς και υγιείς εργαζόμενοι αποτελούν τη βάση προς όφελος του Δημοσίου συμφέροντος και της Εταιρείας.

Αυξήθηκαν τα κέρδη των ΕΛ.ΠΕ. με μείωση προσωπικού και μισθολογικών δαπανών
Για περίπου ένα μήνα, στο διυλιστήριο των ΕΛ.ΠΕ. στον Ασπρόπυργο, μια σειρά μονάδων περνούν από τη διαδικασία του shut down. Μια καθιερωμένη διαδικασία μηχανολογικού ελέγχου, συντήρησης και καθαρισμού των μονάδων που διαχειρίζονται καύσιμα, η οποία διεξάγεται τακτικά ανά κάποια χρόνια και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και υψηλή ειδίκευση από το προσωπικό που αναλαμβάνει τη διαδικασία.

Αυτή η διαδικασία έχει τον χαρακτηρισμό της υψηλής επικινδυνότητας και ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο το Πανελλήνιο Σωματείο Εργαζομένων στα Ελληνικά Πετρέλαια (ΠΣΕΕΠ), σε επανειλημμένες συναντήσεις με την εταιρεία και σε δημόσια ανακοίνωσή του πριν από 15 ημέρες, είχε επισημάνει τους κινδύνους από την ανάληψη των έργων του shut down από εργολάβους και εφιστούσε την προσοχή για την τήρηση των στοιχειωδών κανόνων ασφάλειας, αλλά και απαραίτητης ανάπαυσης των εργαζομένων που θα πάρουν μέρος στις εργασίες.

Συμπιέστηκε το εργατικό κόστος
Η Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε. είναι ένας από τους μεγαλύτερους ενεργειακούς ομίλους στην Ανατολική Ευρώπη, με δραστηριότητα σε 7 χώρες και εισηγμένη στα Χρηματιστήρια της Αθήνας και του Λονδίνου. Το 42% των μετοχών της ανήκει στην Paneuropean Oil & Industrial Holdings Ltd. (Όμιλος Λάτση), το 35% έχει παραμείνει στο ελληνικό Δημόσιο και το υπόλοιπο ποσοστό μοιράζεται σε ιδιώτες επενδυτές εσωτερικού και εξωτερικού.

Αυτό που έχει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι η φράση από την ανακοίνωση για τα πεπραγμένα της εταιρείας για το δ΄ τρίμηνο του 2014: Το δ’  τρίμηνο 2014, ο Όμιλος ΕΛ.ΠΕ. δημοσίευσε την υψηλότερη λειτουργική κερδοφορία όλων των εποχών για δ΄ τρίμηνο, διαμορφώνοντας έτσι τα ετήσια Συγκρίσιμα Κέρδη EBITDA 2014 σε €417 εκατ. (2013: €178 εκατ.) και οδηγώντας σε θετικά Συγκρίσιμα Καθαρά Αποτελέσματα.

Το εργατικό κόστος σε μια εταιρεία που υπερδιπλασιάζει τα κέρδη της μέσα σε ένα χρόνο, συμπιέζεται κατά 20%. Οι συνολικές παροχές προς εργαζομένους (μισθοί, ασφαλιστικά, συνταξιοδοτικά, κ.ά.) το 2013 είναι στα 294 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το 2014 πέφτουν στα 236.

Διαβάστε επίσης

Χρησιμοποιούμε cookies για λόγους στατιστικών & επισκεψιμότητας Συμφωνώ Περισσότερα