Παζαρεύοντας με τον διάβολο

Η ελληνική πλευρά έχει προετοιμαστεί εντατικά, όπως τονίζουν από το Μαξίμου, όπου πρωθυπουργός και αντιπρόεδρος έδωσαν τις εντολές προς ναυτιλλομένους. Χαρδούβελης, Δένδιας, Μητσοτάκης, Βρούτσης, Παπασταύρου και Λαζαρίδης έχουν πάρει τις οδηγίες για το πώς θα χειριστούν τους τεχνοκράτες, οι οποίοι όπως έχουν δείξει μέχρι σήμερα δεν αντιλαμβάνονται τις δυσκολίες των πολιτών, ούτε και το πολιτικό πεδίο, όπου η δικομματική κυβέρνηση ισορροπεί δίκην ακροβάτη μέσα κι έξω από τη Βουλή.

Οι προσδοκίες για τη «μάχη του Παρισιού» είναι πολλές στην ελληνική κυβέρνηση. Κι αυτό διότι οι δύο κυβερνητικοί εταίροι και ειδικά ο Αντώνης Σαμαράς περιμένουν από τη γαλλική πρωτεύουσα να ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση για τον απεγκλωβισμό της χώρας από τα μνημόνια και την τρόικα και να αρχίσει η μετάβαση στην αντιμνημονιακή εποχή.

 

Ρεπορτάζ: Μιχάλης Κωτσάκος

 

Συνήθως οι διαπραγματεύσεις με την τρόικα δεν έχουν καλό αποτέλεσμα για τη χώρα μας, καθώς οι αργοπορίες στην υλοποίηση συμφωνηθέντων δίνουν την ευκαιρία στους τεχνοκράτες εκπρόσωπους των δανειστών να ανοίγουν νέα ζητήματα, με συνέπεια ο φαύλος κύκλος να επεκτείνεται. Ας μη λησμονούμε ότι κατά το παρελθόν όσες φορές «αγριέψαμε» στο τέλος αναγκαστήκαμε να γυρίσουμε σπίτι σαν βρεγμένες γάτες, ενώ τον ελληνικό τσαμπουκά τον πληρώσαμε πολύ ακριβά. Έτσι, στο Παρίσι οι Έλληνες υπουργοί, που είναι επιφορτισμένοι με τη διαπραγμάτευση, δεν πρόκειται να τραβήξουν το σχοινί, ούτε να προβούν σε μετωπική σύγκρουση. Αντίθετα, θα προσπαθήσουν με πειθώ να περάσουν τις ελληνικές θέσεις.

Η τακτική που αποφασίστηκε στις συναντήσεις Σαμαρά-Βενιζέλου είναι να επιδιώξουν συνθηκολόγηση, ώστε να ξεμπερδέψουν μία ώρα νωρίτερα με την τρόικα και να προχωρήσουν σε αλλαγές στην εφαρμοζόμενη οικονομική πολιτική. Σε καμία περίπτωση ο Αντώνης Σαμαράς και ο Ευάγγελος Βενιζέλος δεν θέλουν να δημιουργηθεί ρήξη με τους πιστωτές, αλλά ευελπιστούν σε ομαλή κατάληξη της διαπραγμάτευσης.

Η ελληνική πλευρά έχει προετοιμαστεί εντατικά, όπως τονίζουν από το Μαξίμου, όπου πρωθυπουργός και αντιπρόεδρος έδωσαν τις εντολές προς ναυτιλλομένους. Χαρδούβελης, Δένδιας, Μητσοτάκης, Βρούτσης, Παπασταύρου και Λαζαρίδης έχουν πάρει τις οδηγίες για το πώς θα χειριστούν τους τεχνοκράτες, οι οποίοι όπως έχουν δείξει μέχρι σήμερα δεν αντιλαμβάνονται τις δυσκολίες των πολιτών, ούτε και το πολιτικό πεδίο, όπου η δικομματική κυβέρνηση ισορροπεί δίκην ακροβάτη μέσα κι έξω από τη Βουλή. Ταυτόχρονα στο Μαξίμου θέλουν να πιστεύουν ότι το αυριανό ραντεβού του Αντώνη Σαμαρά με τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, στο περιθώριο της έκτακτης Συνόδου Κορυφής, θα δώσει άλλον αέρα στους Έλληνες διαπραγματευτές.

 

Κίνηση καλής θέλησης

Ήδη η ελληνική κυβέρνηση έκανε το πρώτο βήμα, με το να μη διαφοροποιήσει πολύ τον ΕΝΦΙΑ, αλλά και να μην αυξήσει τις δόσεις πέραν των έξι. Οι δόσεις, αρχής γενομένης από το τέλος Σεπτεμβρίου, θα φτάνουν μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, χωρίς να επηρεάζουν καθόλου την εκτέλεση του τρέχοντος Προϋπολογισμού. Κάτι που μάλλον ικανοποιεί και την τρόικα, η οποία είχε εκφράσει αμφιβολίες, όταν η κυβέρνηση πήρε πίσω τον ΕΝΦΙΑ μετά το τεράστιο κύμα αντιδράσεων στις αρχές Αυγούστου.

Στην «πόλη του φωτός», οι Αντ. Σαμαράς και Ευ. Βενιζέλος θέλουν να τεθούν τα θεμέλια για την ομαλή και σύντομη ολοκλήρωση της αξιολόγησης και να ξεκινήσει η συζήτηση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Για να μην υπάρξουν επιπλοκές, πρέπει να πειστεί η τρόικα να μην εμμείνει στη σύνδεση του προγράμματος αξιολόγησης με το αποτέλεσμα των stress tests που θα πραγματοποιήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στις ελληνικές συστημικές τράπεζες.

Ακόμη, η ελληνική πλευρά θα επιδιώξει να εξασφαλίσει προφορική συμφωνία για τις δράσεις που η τρόικα θεωρεί εκ των ων ουκ άνευ για να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, και ο στόχος είναι να επικεντρωθεί η κυβέρνηση στην άμεση προώθηση μιας μικρής λίστας προαπαιτούμενων δράσεων.Επίσης θα τεθεί και το θέμα των φοροελαφρύνσεων και της μερικής αναθεώρησης άλλων συμφωνημένων πολιτικών, όπως είναι τα εργασιακά και οι απολύσεις στο Δημόσιο, με την τρόικα να είναι επιφυλακτική. Πάντως φαίνεται ότι θα υπάρξει σύγκλιση στο ζήτημα του πρωτογενούς πλεονάσματος των επόμενων ετών, από το οποίο συναρτάται και η αναδιάρθρωση του χρέους και οι όποιες φοροαπαλλαγές.

 

Οι φοροελαφρύνσεις και η αναζήτηση των ισοδύναμων

Οι διαπραγματευτές θα παρουσιάσουν το περιεχόμενο των φοροελαφρύνσεων, που θα ανακοινώσει ο Σαμαράς στα εγκαίνια της ΔΕΘ και θα αναλύσει την επομένη σε συνέντευξη Τύπου ο Βενιζέλος στη Θεσσαλονίκη. Το μεγάλο αγκάθι είναι η απαίτηση της τρόικας για θέσπιση ισοδύναμων μέτρων για κάθε ελάφρυνση που θα θεσμοθετηθεί, προκειμένου να μη διαταραχθούν οι στόχοι του προϋπολογισμού για τα επόμενα έτη. Εκεί ελπίζουν στη μεσολάβηση του Γιούνκερ.

Οι φοροελαφρύνσεις που θα παρουσιάσουν οι Έλληνες διαπραγματευτές είναι:

• Η μείωση της έκτακτης εισφοράς μέχρι και 50%. Αρχικά να υπενθυμίσουμε, είχε ειπωθεί ότι θα καταργηθεί τελείως, όμως οι αντιδράσεις των τροϊκανών ανάγκασαν την κυβέρνηση να κάνει πίσω. Να σημειωθεί ότι ο συντελεστής της εισφοράς κυμαίνεται από 1% έως 4% ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος. Εξετάζεται επίσης και η αύξηση του αφορολόγητου ορίου της εισφοράς από 12.000 ευρώ που είναι σήμερα στα 14.000 ή και 15.000 ευρώ.
• Η μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης κατά 20%. Η αλλαγή αυτή θα έχει σαν αποτέλεσμα να μειωθεί η λιανική τιμή του πετρελαίου κατά περίπου 8 έως 10 λεπτά ανά λίτρο. Ανοικτό είναι το ενδεχόμενο να προταθεί στην τρόικα και η μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης και σε καύσιμα κίνησης, όπως στις βενζίνες.
• Η  κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για όσους έχουν ανοικτό μπλοκάκι ή επιχείρηση, η οποία όμως δεν έχει καμιά οικονομική δραστηριότητα ή συναλλαγή.
• Η μείωση των συντελεστών φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων έως και 2%. Για παράδειγμα, ο ανώτατος συντελεστής του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων εξετάζεται να μειωθεί από το 42% στο 40%. Μελετάται, επίσης, η αύξηση της έκπτωσης φόρου για τους μισθωτούς και συνταξιούχους, προκειμένου να αυξηθεί το αφορολόγητο όριο από τα 9.550 ευρώ στα 11.500 ευρώ.
• Η μείωση κατά 2% των συντελεστών φορολογίας επιχειρηματικών κερδών.
• Η παροχή έκπτωσης 50% στα κενά και ξενοίκιαστα ακίνητα από το 2015.

 

Δύσκολη εξίσωση

Από την πλευρά της τρόικας έχουν εκφραστεί αντιρρήσεις, διότι όπως υποστηρίζουν εάν υπάρξει χαλάρωση, τότε ελλοχεύει ο κίνδυνος να «ψαλιδιστούν» τα πρωτογενή πλεονάσματα των επόμενων ετών.  Ειδικά για το 2015, με βάση τα σημερινά δεδομένα, το πρωτογενές πλεόνασμα πρέπει να φτάσει στα 5,6 δισεκατομμύρια ευρώ ή στο 3% του ΑΕΠ έναντι 2,7 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2014. Στην εξίσωση οι τροϊκανοί διαφωνούν στα ακόλουθα:

* Η εμφάνιση θετικού ρυθμού ανάπτυξης στο ΑΕΠ κατά το 2014 δεν έχει εξασφαλιστεί. Η όποια αστοχία μεταφέρεται στον προϋπολογισμό του 2015.

* Επίσης το 2015, ούτως ή άλλως, θα λείψουν φορολογικά έσοδα για διάφορους λόγους. Το 2014, ο προϋπολογισμός ενισχύεται από τα «υπόλοιπα» του χαρατσιού της ΔΕΗ. Το 2015, αυτά τα έσοδα δεν θα υπάρχουν.

* Η μείωση στην εισφορά αλληλεγγύης θα στοιχίσει 650 εκατομμύρια ευρώ.

Επίσης η αύξηση της φορολογικής έκπτωσης στους μισθωτούς και στους συνταξιούχους έχει δημοσιονομικό κόστος άνω 600 εκατομμυρίων ευρώ.

 

Τα αγκάθια

Η κυβέρνηση, για να φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα, θα πρέπει να ξεπεράσει όσο πιο ανώδυνα μπορεί πέντε αγκάθια, τα οποία είναι βέβαιο ότι θα τεθούν από τους τροϊκανούς, αλλά η κυβέρνηση θέλει να τα κρύβει κάτω από το χαλί. Αυτά είναι:

•             Η λύση για τα ειδικά μισθολόγια και κυρίως γι’ αυτό των ένστολων.

•             Τα ειδικά μισθολόγια δεν προσμετρώνται στο δημοσιονομικό «κενό», το οποίο η κυβέρνηση έχει προαναγγείλει ότι θα «κλείσει» στη νέα διαπραγμάτευση με τους δανειστές μέσω υπεραποδόσεων και όχι με νέα μέτρα.

•             Οι δημοσιονομικοί στόχοι για πρωτογενές  πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ φέτος, 3% το 2015 και 4,5% του ΑΕΠ στη συνέχεια υπό τις νέες συνθήκες και υπό το αίτημα για αναπτυξιακή ροπή του μνημονίου φαντάζουν ασφυκτικοί.

•             Στο πεδίο του χρηματοδοτικού κενού, η… καλή είδηση είναι ότι το ΔΝΤ το περιόρισε, σύμφωνα με πληροφορίες, σε 11,1 δισ. ευρώ την προσεχή 2ετία,  συνυπολογίζοντας τις εισπράξεις 1,5 δισ. ευρώ από την τελευταία έξοδο στις αγορές.

•             Ένα άλλο θέμα που αναδεικνύουν τραπεζικοί κύκλοι είναι η διασφάλιση της ρευστότητας των τραπεζών. Ο λόγος για το δικαίωμα των ελληνικών τραπεζών να αντλούν ρευστότητα από την ΕΚΤ, στην όποια, μεταμνημονιακή ενδεχομένως, κατάσταση διαμορφωθεί.