Περιοδεία Μπάιντεν στην Ευρώπη: Οι ΗΠΑ επιστρέφουν

Οκτώ ημέρες, τέσσερις συναντήσεις κορυφής σε 3 χώρες. Το πρόγραμμα του Αμερικανού Προέδρου στην πρώτη, ελέω κορωνοϊού, περιοδεία του στην Ευρώπη είναι ασφυκτικά γεμάτο. Τόσο κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής της ομάδας των G7 στην Κορνουάλη, όσο και στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες και στην αντίστοιχη ΕΕ-ΗΠΑ θα έχει συναντήσεις με πολλούς αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων.

Το ταξίδι αντιπροσωπεύει μια δοκιμασία της ικανότητας του Δημοκρατικού Προέδρου να διαχειρίζεται και να επιδιορθώνει σχέσεις με μεγάλους συμμάχους που απογοητεύτηκαν με τους εμπορικούς δασμούς του Τέως Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και απόσυρση από διεθνείς συνθήκες.

Βασικός στόχος του νέου προέδρου είναι να συσπειρώσει τις δυτικές δημοκρατίες εναντίον ολοκληρωτικών συστημάτων που υπάρχουν στη Ρωσία και κυρίως στην Κίνα, τόνισε ο Τζακ Σάλιβαν, σύμβουλος ασφάλειας του Μπάιντεν. Από ευρωπαϊκή σκοπιά το ενδιαφέρον εστιάζεται στην καταπολέμηση της πανδημίας, την προστασία του κλίματος και την χρησιμότητα που μπορεί να έχουν στις φιλελεύθερες δημοκρατίες ανά τον κόσμο, σύμφωνα με κοινοτικούς διπλωμάτες.

Πρώτο σημείο συνάντησης Μπάιντεν είναι ο Πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον στην Κορνουάλη, σε μια ευκαιρία για την ανανέωση της «ειδικής σχέσης» των ΗΠΑ-Βρετανίας μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Επιπρόσθετα, αξίζει να σημειωθεί ο λόγος που ο πρωθυπουργός  Μπόρις Τζόνσον, ως προεδρεύων της ομάδας των G7, έχει προσκαλέσει ως επισκέπτες κι άλλες μεγάλες δημοκρατίες, όπως η Ινδία, η Ν. Αφρική, η Αυστραλία και η Ν. Κορέα. Στην ουσία ο Βρετανός πρωθυπουργός θέλει να εμφανίσει τη χώρα του,  μετά την έξοδο της από την ΕΕ, ως παγκόσμιο διαμορφωτή της κοινής γνώμης, έχει κατά τα νου τη δημιουργία μιας «συμμαχίας δημοκρατικών χωρών», στην οποία και θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο.

Η Κίνα στο επίκεντρο

Όπως επισημαίνει η πολιτική αναλύτρια Γιάνα Πουλιέρι, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων στο Βερολίνο, ο Αμερικανός πρόεδρος δεν μπορεί να περιμένει ότι με αυτό το ταξίδι θα επιτύχει μια «σταθερή συμμαχία κατά της Κίνας». «Θα είναι μια ακροβασία» υποστηρίζει η Πουλιέρι. «Κυρίως η Γαλλία και η Γερμανία έχουν δικές τους παραστάσεις πολιτικής απέναντι στην Κίνα. Συνεχίζουν να αναζητούν συνεργασία με το Πεκίνο σε θέματα οικονομίας και προστασίας του κλίματος». Η ΕΕ έχει επιβάλει νέες κυρώσεις σε βάρος Κινέζων πολιτών λόγω καταπίεσης της μειονότητας των Ουιγούρων, αλλά δεν άρθρωσε τόσο καθαρή άποψη για την κατάσταση στο Χονγκ Κονγκ, όσο οι ΗΠΑ.

Πάντως σημαντικό για τον Αμερικανό Πρόεδρο, μετά τη λήξη όλων των Συμβουλίων Κορυφής να βγει καθαρή δέσμευση για περισσότερες επένδυσες της Δύσης, ώστε να περιοριστεί η κινεζική επιρροή στην Αφρική και την ανατολική Ευρώπη. Επιθυμία τον Αμερικανών για την νατοϊκή συνάντηση κορυφής είναι να ασχοληθεί περισσότερο με την στρατιωτική απειλή που προέρχεται από την Κίνα, χωρίς να αφήσει από το οπτικό της πεδίο τη Ρωσία, που παραμένει βασική απειλή για την Ευρώπη.

¨ Μπάιντεν ενδέχεται να αντιμετωπίσει πίεση για να κάνει περισσότερα για να δωρίσει, μαζί με άλλες χώρες, δόσεις εμβολίων σε άλλες χώρες μετά από μια αρχική δέσμευση 20 εκατομμυρίων δόσεων που ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα.

Η ώθηση του για του παγκόσμιου εταιρικού φόρου έχει βρει αντίσταση στο εσωτερικό. Οι υπουργοί Οικονομικών της G7 συμφώνησαν πριν από τη σύνοδο κορυφής να εφαρμόσουν έναν παγκόσμιο ελάχιστο φορολογικό συντελεστή τουλάχιστον 15% και να επιτρέψουν στις χώρες να φορολογήσουν έως και το 20% των πλεονάζοντων κερδών – πάνω από ένα περιθώριο 10% – που δημιουργούνται από περίπου 100 μεγάλες, με υψηλά κέρδη εταιρείες.

Μετά δε την εθιμοτυπική επίσκεψη που θα πραγματοποιήσουν την Κυριακή, 13 Ιουνίου, ο πρόεδρος και η Πρώτη Κυρία των ΗΠΑ στη βασίλισσα Ελισάβετ, στο Κάστρο των Ουίντσορ, θα έρθει η ώρα της μετάβασής του στις Βρυξέλλες, για δύο πολύ σημαντικές συνόδους κορυφής.

Συνάντηση Μπαίντεν – Ερντογάν: Τι να περιμένουμε; 

Στο περιθώριο της διάσκεψης των ηγετών της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, που είναι προγραμματισμένη για τις 14 Ιουνίου στις Βρυξέλλες, ξεχωρίζει το τετ-α-τετ που θα έχει ο Αμερικανός Πρόεδρος με τον Τούρκο ομόλογό του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Στη συνάντηση αυτή, που θα έχει καθοριστικό ρόλο στην πορεία των, ταραγμένων εδώ και καιρό, αμερικανοτουρκικών σχέσεων, ο Μπάιντεν θα θέσει μεταξύ άλλων ευθέως στον Τούρκο ομόλογό του το θέμα των ενεργειών της Άγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο και τις προκλήσεις κατά της Ελλάδας και της Κύπρου, όπως διαβεβαίωσε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν.

Μια μέρα μετά, ο Μπάιντεν θα συναντηθεί με τον επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ουρσούλα φον ντερ Λέιν και τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ για την αντιμετώπιση ζητημάτων που αφορούν το εμπόριο, την πανδημία COVID-19 και την κλιματική αλλαγή. Εκεί, σύμφωνα με το Reuters αναμένεται να δώσουν τέλος στην μακροχρόνια διαμάχη όσον αφορά τις επιδοτήσεις στη βιομηχανία των αεροσκαφών και τους δασμούς που έχουν επιβληθεί εκατέρωθεν.

Σε διαφορετικό κλίμα η συνάντηση με Πούτιν

Από τη συνάντηση Μπάιντεν-Πούτιν την επόμενη εβδομάδα στη Γενεύη η Πουλιέρι δεν περιμένει κινητικότητα. Οι διενέξεις με τη Ρωσία, λόγω Ουκρανίας και Λευκορωσίας, βρίσκονται σε τέλμα. Σημαντικό είναι ο Μπάιντεν να καταστήσει σαφές ότι η Δύση μιλά με μια φωνή. Σε αυτό θα βοηθήσει ο συγχρονισμός των θέσεων σε ανώτατο επίπεδο. Σε αντίθεση με τον Τραμπ, ο Μπάιντεν δεν βλέπει τους Ευρωπαίους ως αντιπάλους, αλλά ως χρήσιμους και πολύτιμους εταίρους, πιστεύει ο Ράινχαρντ Μπιτικόφερ, εμπειρογνώμων των Πρασίνων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αλλά και κοινοτικοί διπλωμάτες που προετοιμάζουν τη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ-ΗΠΑ μιλούν με ενθουσιασμό και μεταφέρουν θετικό κλίμα και βούληση για ανάληψη ευθυνών.

Η σύνοδος κορυφής με τον Ρώσο Πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, στις 16 Ιουνίου στη Γενεύη αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο του ταξιδιού, μια ευκαιρία να «διαλύσει» άμεσα τις ανησυχίες των ΗΠΑ για ρωσικές κυβερνοεπιθέσεις, αλλά και την επιθετικότητα της Μόσχας εναντίον της Ουκρανίας και πολλά άλλα θέματα, όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, η υπόθεση Ναβάλνι και η μεταχείριση που επιφυλάσσει η Μόσχα σε αντιφρονούντες, με τον Μπάιντεν να έχει δεσμευθεί ότι θα πει στον Πούτιν πως δεν θα μείνει «με τα χέρια σταυρωμένα».

Πηγή: liberal.gr, dw.com