Πικρή… ζάχαρη το μέλλον της ΕΒΖ

Ποιος φταίει για την κατάντια της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης (EBZ), η οποία ανακοίνωσε το κλείσιμο των δύο εκ των τριών εναπομεινάντων εργοστασίων της, στις Σέρρες και στην Ορεστιάδα, και τη διατήρηση μόνο αυτού στο Πλατύ Ημαθίας;

 

Του Γιάννη Συμεωνίδη

 

Η απάντηση στην ερώτηση του προλόγου δεν είναι εύκολη. Ευθύνονται, άραγε, μόνο η οικονομική κρίση, η διεθνής πτώση των τιμών, καθώς και οι «τεμπέληδες» αγρότες που λάμβαναν τα ίδια χρήματα με εκείνους που καλλιεργούσαν ώρες ατελείωτες τεύτλα στα χωράφια τους; Μήπως, ωστόσο, σημαντική ευθύνη αναλογεί και σε εκείνους που συναίνεσαν στην αλλαγή των ευρωπαϊκών Κανονισμών το 2006, με αποτέλεσμα οι αγρότες να καλλιεργούν για εξευτελιστικές τιμές και η Ελλάδα να εκχωρήσει σχεδόν το 50% της εθνικής ποσόστωσης σε ζάχαρη, με αποτέλεσμα σήμερα να έχει πέσει στους 158.000 τόνους από 300.000 που ήταν πριν η παραγωγή της;

Στη χώρα μας δεν φημιζόμαστε για την ικανότητά μας να αναλαμβάνουμε τις ευθύνες που μας αναλογούν, γι’ αυτό και φροντίζουμε να τις μοιράζουμε δεξιά κι αριστερά. Αυτό συμβαίνει και με την περίπτωση της ΕΒΖ, με συνέπεια φέτος να έχουν καλλιεργηθεί 78.000 στρέμματα τεύτλων όταν το 2005 καλλιεργούνταν 428.000. Εκείνη την εποχή, άλλωστε, η εταιρεία λειτουργούσε δύο ακόμα εργοστάσια, το ένα στη Λάρισα και το άλλο στην Ξάνθη, τα οποία υποτίθεται πως θα μετατρέπονταν σε εργοστάσια παραγωγής βιοαιθανόλης, κάτι όμως που δεν έγινε ποτέ. Τον περασμένο Μάρτιο, εξάλλου, κηρύχθηκε άγονος και ο τρίτος διαγωνισμός για την πώληση του 82,3% της εταιρείας, η οποία ανήκει στην υπό εκκαθάριση ΑΤΕbank.

Στο στόχαστρο έχει βρεθεί κι ο σημερινός πρόεδρος (κατέχει αυτήν τη θέση από το περασμένο καλοκαίρι) Ηλίας Μπέτσης, δικηγόρος στο επάγγελμα. Ο ίδιος υπήρξε νομικός σύμβουλος της ATEbank επί προεδρίας Θεόδωρου Πανταλάκη και στη συνέχεια του εκκαθαριστή τής τράπεζας Νίκου Μαράντου. Όπως πληροφορείται η «Α», ο κ. Ηλ. Μπέτσης δεν χαίρει της εκτίμησης της Τράπεζας Πειραιώς, η οποία εξαγόρασε την ATEbank, και δεν συνηθίζει να ανεβαίνει από την Αθήνα, όπου είναι εγκαταστημένος, στην έδρα τής ΕΒΖ στη Θεσσαλονίκη σχεδόν ούτε καν για να παρίσταται στα Διοικητικά Συμβούλια της επιχείρησης. Γι’ αυτό κι αυτά πλέον διεξάγονται στην πρωτεύουσα. Η «Α» επεχείρησε επανειλημμένως να επικοινωνήσει με τον κ. Μπέτση, αλλά αυτό δεν κατέστη εφικτό…

 

Όλα τα μεγέθη προς τα κάτω

Σήμερα, στα τρία –προς το παρόν– εργοστάσια απασχολούνται 265 εργαζόμενοι από τους 1.300 που ήταν ο αριθμός τους πριν από περίπου δέκα χρόνια. Παραλλήλως, έχει συρρικνωθεί στο ελάχιστο και ο αριθμός των εποχιακών εργαζόμενων, οι οποίοι σε φουλ ρυθμούς παραγωγής έφταναν ακόμα και τους 800. Κι όλα αυτά σε μια εταιρεία η οποία μέχρι το 2006 ήταν από τις λίγες μακροχρόνια επικερδείς στην Ελλάδα και η οποία κάλυπτε τη ζήτηση για ζάχαρη όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και στα Βαλκάνια.

Η ΕΒΖ υποχρεωνόταν, επίσης, να δανείζεται αποκλειστικώς από την ΑΤΕ, και μάλιστα με το υπερβολικό επιτόκιο του 12%, το οποίο κάποια στιγμή μειώθηκε στο επίσης υψηλό 9,8%. Κι όλα αυτά ενώ λογικό επιτόκιο της αγοράς αυτή τη στιγμή θα ήταν το 6%. Επιπλέον, το μέσο κόστος παραγωγής είναι περίπου 650 ευρώ/τόνο, το οποίο είναι ενδεικτικό αν ληφθεί υπόψη πως στην Ορεστιάδα φτάνει τα 850 ευρώ/τόνο. Την ίδια ώρα, οι τιμές πώλησης έχουν πέσει κάτω από τα €600/τόνο, όταν κάποτε άγγιζαν και τα €780/τόνο. Για το τελευταίο, πάντως, ευθύνεται ο παγκόσμιος νόμος της προσφοράς και της ζήτησης, αφού η ζάχαρη αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης ως «commodity» στα διεθνή χρηματιστήρια εμπορευμάτων, στα οποία καθορίζονται οι τιμές της.

 

Ο ρόλος τής συζύγου Χαρδούβελη

Πίσω από το κλείσιμο της ΕΒΖ κρύβεται μελέτη την οποία εκπόνησε η εταιρεία συμβούλων επιχειρήσεων «Kantor». Είχαν προηγηθεί άλλες πέντε εκθέσεις άλλων εταιρειών συμβούλων τα τελευταία τρία χρόνια, μεταξύ των οποίων και της Eurobank. Είναι αξιοσημείωτο ότι στην «Kantor» αναπληρώτρια διευθύντρια μέχρι πρότινος ήταν η Σούζαν Μπετζιάν, η Αμερικανίδα με αρμενικές ρίζες σύζυγος του υπουργού Οικονομικών, Γκίκα Χαρδούβελη. Σήμερα εργάζεται ως οικονομική διευθύντρια στην εταιρεία «Γαία», η οποία ασχολείται με την προώθηση ελληνικών παραδοσιακών προϊόντων στις διεθνείς αγορές και ιδρύθηκε το 1995 από τον Άρη Κεφαλογιάννη, εξάδελφο του επικεφαλής των ευρωβουλευτών της Ν.Δ., Μανώλη Κεφαλογιάννη.

Αξίζει να σημειωθεί πως η «Kantor» έχει εκπονήσει κι άλλες μελέτες για λογαριασμό τής κυβέρνησης Σαμαρά. Όσον αφορά τη μελέτη για την ΕΒΖ, αυτή παρουσιάστηκε στη διοίκηση της εταιρείας τον περασμένο Μάρτιο, τον ίδιο μήνα που η κα Μπετζιάν υπέβαλε την παραίτησή της από την «Kantor». Η διοίκηση της ΕΒΖ δεν ανακοίνωσε, τουλάχιστον όχι μέχρι αυτήν την εβδομάδα, στους εργαζόμενους το περιεχόμενο της μελέτης, παρά μόνο πως οι συμβουλές τής «Kantor» θα ακολουθηθούν κατά γράμμα. H«Α» επικοινώνησε με την εταιρεία συμβούλων για περισσότερες πληροφορίες, οι οποίες ωστόσο δεν δόθηκαν ποτέ…

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, κάλεσε τους εργαζόμενους να φέρουν ισοδύναμη αντιπρόταση σε μια πρόταση η οποία δεν τους είχε κοινοποιηθεί μέχρι πρότινος. Όπως δηλώνει, όμως, η βουλευτής Σερρών τού ΣΥΡΙΖΑ, Αφροδίτη Σταμπουλή, στην «Α», «δεν ασέλγησαν οι εργαζόμενοι στην ΕΒΖ, αλλά οι διοικήσεις της και οι κυβερνήσεις πάνω σε αυτήν».

 

 

ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΓΕΡΟΥΚΗΣ (ΠΡΩΗΝ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΒΖ)

«Δεν ζητούσαν τη γνώμη αυτών που ξέρουν να βγάζουν ζάχαρη»

Ο Χρυσόστομος Γερούκης διετέλεσε για μία τριετία (2010-2013) πρόεδρος της ΕΒΖ. Όταν παραιτήθηκε τον περασμένο Ιούλιο δεν το έκανε σιωπηλώς, αφού ήθελε με αυτόν τον τρόπο να διαμαρτυρηθεί για τις παλινωδίες στο ζήτημα της ιδιωτικοποίησης της εταιρείας. Οι εξελίξεις, αν και δυσάρεστες, φαίνεται να τον δικαιώνουν. «Τα είχα πει πριν καν προκηρυχθεί ο τρίτος διαγωνισμός. Είχαν έρθει τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά ονόματα, από Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία. Όλα κολλούσαν, όμως, στην ΑΤΕ, η οποία ήταν η υπεύθυνη για τον διαγωνισμό, και στη γραφειοκρατία της. Δεν έπρεπε να ακυρωθεί ο δεύτερος διαγωνισμός. Ουδέποτε κληθήκαμε να συμμετέχουμε στους διαγωνισμούς, ακόμα και σε συμβουλευτικό ρόλο. Τους είπα στην ΑΤΕ: “Αφού δεν ξέρετε να βγάζετε ζάχαρη, γιατί δεν ζητάτε τη γνώμη μας για το επιχειρησιακό σχέδιο που καταθέτει ο κάθε επίδοξος αγοραστής;» αναρωτιέται, μιλώντας στην «Α», ο κ. Γερούκης.

Ο ίδιος προτείνει να παραμείνει σε λειτουργία η παραγωγική μονάδα στο Πλατύ, η Λάρισα να λειτουργεί ως χώρος παραλαβής και συσκευασίας, και να συγχωνευτούν οι δύο θυγατρικές στη Σερβία, στη Βοϊβοντίνα και στο Νόβι Σαντ. Ταυτοχρόνως, τονίζει πως πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες η Τράπεζα Πειραιώς, η οποία έχει χορηγήσει δάνεια συνολικού ύψους 135.000.000 ευρώ στην ΕΒΖ και κινδυνεύει να τα χάσει αν κλείσει η Βιομηχανία. Απορεί, μάλιστα, γιατί δεν έχει εμπλακεί ακόμα.

«Η ΑΤΕ, η οποία ανήκει πλέον στην Πειραιώς, βρίσκεται σε εκκαθάριση. Είναι δηλαδή πεθαμένη και γι’ αυτό είναι λογικό να μην ενδιαφέρεται. Στη Λάρισα είναι απαραίτητο να συγκεντρώνονται τα τεύτλα τής Θεσσαλίας, τα οποία είναι και τα καλύτερα. Είναι, επίσης, κοντά στο λιμάνι τού Βόλου και διαθέτει τα καλύτερα σιλό στα Βαλκάνια, το οποίο σημαίνει πως μπορεί να λειτουργήσει κι ως χώρος συσκευασίας εισαγόμενης ζάχαρης. Αυτήν τη στιγμή όλα γίνονται εκ των ενόντων κι όχι με στρατηγική. Δεν είναι, όμως, δυνατό να γίνεται η συσκευασία μονόκιλων στην Ορεστιάδα κι αυτά να στέλνονται στην Αθήνα. Στη Λάρισα το κόστος των μεταφορικών είναι το ένα τέταρτο του αντίστοιχου της Ορεστιάδας. Με τα τρία εργοστάσια η εταιρεία θα κάνει τεράστιες ζημιές και φέτος και του χρόνου», επισημαίνει ο κ. Γερούκης.

Την ίδια ώρα, ο πρώην πρόεδρος της ΕΒΖ διαφωνεί με την άποψη των εργαζόμενων και των αγροτών πως οι τιμές αγοράς των τεύτλων δεν είναι καλές: «Αυτό που άλλαξε τα τελευταία τρία χρόνια είναι πως καταργήθηκαν ορισμένα μπόνους που τα έπαιρναν όλοι, ανεξαρτήτως του πόσο καλή ήταν η παραγωγή τους. Καταργήθηκε η διαβάθμιση αναλόγως με τον ζαχαρικό τίτλο, ενισχύοντας κατά πολύ τον καλό τίτλο, αυτόν δηλαδή με μεγάλο ποσοστό ζάχαρης μέσα στο τεύτλο, και μειώνοντας εξίσου κατά πολύ τον χαμηλό τίτλο. Τα ίδια λεφτά δίνονται με πριν, απλώς ανταμείβονται πλέον οι καλύτεροι. Αυτό είναι, όμως, και το ζητούμενο, η καλή ποιότητα της πρώτης ύλης».

Διαβάστε επίσης

Χρησιμοποιούμε cookies για λόγους στατιστικών & επισκεψιμότητας Συμφωνώ Περισσότερα