Πληρώνουμε πολλά για πυρόσβεση, και όμως καιγόμαστε!

Κάθε χρόνο η αντιπυρική προστασία κοστίζει περίπου 300-400 εκατ. ευρώ, ενώ από το 1998 δεν έχει γίνει ούτε ένας επίσημος ετήσιος απολογισμός! 

Συνηθίζουμε να διαβάζουμε τέτοια περίοδο κάθε χρόνο ρεπορτάζ για ανεπαρκές νομοθετικό πλαίσιο και για ελλείψεις σε προσωπικό, σε μέσα πυρόσβεσης κι εξοπλισμό, καθώς και για κακή συντήρησή τους. Είναι, όμως, έτσι ακριβώς τα πράγματα ή, μήπως, κάποιοι κάνουν πάρτι σε βάρος του δημοσίου χρήματος;

 

Του Γιάννη Συμεωνίδη

Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί συσκέψεις επί συσκέψεων μεταξύ παραγόντων των περιφερειών, των δήμων και των δασικών υπηρεσιών, προκειμένου να υπάρξει καλός συντονισμός. Έχει προχωρήσει και η κατανομή των εναέριων μέσων πυρόσβεσης χωρίς διαφοροποιήσεις σε σχέση με πέρυσι, θα προσληφθούν και 1.500 εποχικοί πυροσβέστες, και κάπου εκεί «τέλειωσε» η υπόθεση. Λίγοι, όμως, θα ενδιαφερθούν να εμβαθύνουν στα προβλήματα, τα οποία δεν μας στοιχίζουν μόνο σε χρήμα αλλά, το σοβαρότερο, σε ανθρώπινες ζωές. Από το 1998 έχουν καεί 125 άνθρωποι, από τους οποίους 23 προέρχονταν από το προσωπικό κατάσβεσης, γεγονός που είναι παγκοσμίως πρωτοφανές.

Μπορεί να διαβαστεί ως παράξενο στους αδαείς, αλλά η χώρα μας διαθέτει σχεδόν όλη την απαραίτητη νομική θωράκιση. Ωστόσο, παρατηρούνται δεκάδες περιστατικά επικαλυπτόμενων αρμοδιοτήτων από διάφορες υπηρεσίες, είτε κρατικές είτε της τοπικής αυτοδιοίκησης, και περιπτώσεις πολυνομίας οι οποίες ουσιαστικώς ακυρώνουν ό,τι καλό γίνεται σε νομοθετικό επίπεδο. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα διαθέτει αναλογικώς τον μεγαλύτερο στόλο εναέριων μέσων τής Ευρώπης, αλλά και το πολυπληθέστερο πυροσβεστικό σώμα, πάλι σε σχέση με τον πληθυσμό τής χώρας μας.

Συνολικώς, τα εναέρια μέσα που διαθέτουμε (μαζί με τα μισθωμένα ελικόπτερα) μπορούν να μεταφέρουν 220 τόνους νερού την ώρα, ενώ ο στόλος τής Γαλλίας δεν μπορεί να μεταφέρει πάνω από 180 τόνους, της Ισπανίας περισσότερους από 120, και της Πορτογαλίας κουβαλούν περίπου 80 τόνους. Στη χώρα μας, μάλιστα, πολυχρησιμοποιούνται χωρίς να είναι πάντα αναγκαίο, με τεράστιο οικονομικό κόστος ως συνέπεια. Ένα εναέριο μέσο δασοπυρόσβεσης κοστίζει για μία μόνο ώρα επιχείρησης, αναλόγως με τον τύπο του, από 9.000-17.000 ευρώ για τα αεροπλάνα και 35.000 ευρώ για τα ελικόπτερα. Την ίδια ώρα, διαθέτουμε περίπου 1.700 πυροσβεστικά οχήματα και περίπου 12.000 πυροσβέστες, μόνιμους και πενταετούς θητείας. Μόνο οι στρατηγοί, εξάλλου, του Πυροσβεστικού Σώματος (υπολογίζουμε γύρω στους 20) ξεπερνούν σε αριθμό τους στρατηγούς τού ελληνικού Στρατού!

Για όσους δεν το γνωρίζουν, κάθε ελικόπτερο στοίχιζε στο δημόσιο ταμείο μέχρι προσφάτως έως και 4,5 εκατομμύρια ευρώ. Το πραγματικό κόστος για άλλες χώρες (αλλά και για την Ελλάδα μετά τις εισαγγελικές έρευνες) είναι περίπου το μισό. Και φυσικά οι συμβάσεις που υπογράφονται είναι «φωτογραφικές», την ίδια στιγμή που τα ιδιόκτητα ελικόπτερα της Πυροσβεστικής ρημάζουν κάτω από υπόστεγα, ενώ ακόμα και η ίδια η συντήρησή τους αποτελεί ένα ακόμα σκάνδαλο.

 

 

Τι κρύβεται πίσω από την προτίμηση στα εναέρια μέσα

Ο Λευτέρης Σταματόπουλος είναι έμπειρος δασολόγος-περιβαλλοντολόγος. Μιλώντας στην «Α», θεωρεί πως το κακό γιγαντώθηκε από το 1998, όταν με νόμο πέρασε η καταστολή των δασικών πυρκαγιών από την αρμοδιότητα της Δασικής Υπηρεσίας στην Πυροσβεστική. Είναι χαρακτηριστικό πως στα 16 χρόνια που λειτουργεί το σημερινό σύστημα κάηκαν περίπου 9.000.000 στρέμματα δασών, δασικών εκτάσεων και καλλιεργειών, 26 πυροσβεστικά οχήματα και πάνω από 4.000 σπίτια. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, το σύστημα κατάσβεσης δεν αποδείχθηκε μόνο αναποτελεσματικό, αλλά και πολυδάπανο, αφού κάθε χρόνο η αντιπυρική προστασία κοστίζει χονδρικώς περίπου 300-400 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται πως από το 1998 δεν έχει γίνει ούτε ένας επίσημος ετήσιος απολογισμός.

«Έχουν δημιουργηθεί στεγανά στην ίδια την Πυροσβεστική Υπηρεσία, με ψευδή ή τουλάχιστον περίεργα πορίσματα των αιτιών έναρξης των πυρκαγιών κι ανεπίτρεπτες τροποποίησης των στατιστικών στοιχείων, που πολλαπλασιάζουν τα περιστατικά καταγράφοντας τις αναζωπυρώσεις παλιών ως νέες, με σκοπό να διαιρούν τα καμένα στρέμματα ανά πυρκαγιά. Παραλλήλως, μειώνουν τα συνολικώς καμένα στρέμματα. Ενδεικτικώς, τα περιστατικά δασικών πυρκαγιών μέχρι και το 1997 ήταν κατά μέσο όρο περίπου 1.000 κάθε χρόνο, σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του Πυροσβεστικού Σώματος, ενώ από το 2000 κι έπειτα πολλαπλασιάστηκαν ακόμα και σε πάνω από 15.000 περιστατικά. Πίσω από τους καπνούς τής κάθε φωτιάς στήνονται φωτογραφικοί διαγωνισμοί για ενοικίαση εναέριων μέσων πυρόσβεσης. Η πρόληψη και τα επίγεια μέσα πυρόσβεσης ευνοούνται όλο και λιγότερο και η Ελλάδα εναποθέτει, κατά παράβαση κάθε επιστημονικού κανόνα, τη σωτηρία της στην εναέρια πυρόσβεση, την οποία νοικιάζει βεβαίως από συγκεκριμένους, και μάλιστα πανάκριβα», τονίζει ο κ. Σταματόπουλος.

 

 

Λύσεις

Τι προτείνει ο δασολόγος; Τη δημιουργία Ενιαίου Φορέα Δασοπροστασίας, ο οποίος λειτουργεί με παραλλαγές σε όλες τις μεσογειακές ευρωπαϊκές χώρες, αναδιοργάνωση της Δασικής Υπηρεσίας, όπου έχουν δημιουργηθεί στεγανά σε μερικές Διευθύνσεις Δασών, καθώς και την ολοκλήρωση του δασολογίου στο πλαίσιο του Εθνικού Κτηματολογίου. Θεωρείται, άλλωστε, σίγουρο ότι οι δασικοί χάρτες θα μας προσφέρουν μια σαφή γνώση τού πού είναι το δάσος που πρέπει να προστατεύσουμε και πού οι εκτάσεις οι οποίες θα μπορούσαν να πολεοδομηθούν. Δυστυχώς η κατάρτιση των δασικών χαρτών, η οποία είχε αρχίσει το 1996, διακόπηκε και συνεχίστηκε μετά το 2008 με αργούς ρυθμούς. Είναι τραγικό ότι με την ίδια «ταχύτητα» θα ολοκληρωθούν σε 240 χρόνια από σήμερα! Σε χιλιάδες περιπτώσεις χαρακτηρίζονται δασικές, εκτάσεις που ήταν πάντα γεωργικές, με σκοπό τον εκβιασμό και την ταλαιπωρία των ιδιοκτητών. Ταυτοχρόνως, γίνονται και αποχαρακτηρισμοί εκτάσεων οι οποίες ήταν δασικές για λόγους και με διαδικασίες που όλο το πανελλήνιο γνωρίζει…

 

 

ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ

«Χρειαζόμαστε άλλη στρατηγική»

Από την πλευρά τους, αξιωματικοί τού Πυροσβεστικού Σώματος υποστηρίζουν στην «Α» πως δεν διαθέτουμε ως χώρα περισσότερα εναέρια μέσα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές και πως αυτά είναι πολύ παλιά σε σχέση με τις συνθήκες που καλούνται να αντιμετωπίσουν. «Πρέπει να επιλέξουμε μια άλλη στρατηγική. Δεν είναι δυνατό να υπάρχει μόνο μηχανισμός καταστολής, χρειάζεται και μηχανισμός πρόληψης. Σε μια τέτοια περίπτωση τα αποτελέσματα θα ήταν διαφορετικά. Έχουμε το μικρότερο δυνατό κόστος με βάση τα δεδομένα τής χώρας μας. Η στρατηγική που ακολουθούμε δεν σχετίζεται με το πόσους τόνους νερού την ώρα μπορεί να κουβαλήσει ένα αεροπλάνο, αλλά με την απόσταση από το σημείο λήψης έως το σημείο βολής κι αν τα μέσα είναι αμφίβια ή εκκινούν από σταθερό σημείο ανεφοδιασμού, καθώς κι από το ποια είναι η δυνατότητα ανεφοδιασμού καυσίμων και σε τι είδους περιοχή επιχειρούν. Όλα αυτά εκτιμώνται από τον επιχειρησιακό συντονιστή και με βάση τις συνθήκες εξέλιξης της πυρκαγιάς», υποστηρίζουν οι αξιωματικοί, οι οποίοι παραδέχονται ότι η σημερινή ηγεσία τού υπουργείου Δημόσιας Τάξης υπό τον Νίκο Δένδια αναγνωρίζει τα σοβαρά προβλήματα του κλάδου.