Πώς λέγονται οι διερευνητικές στα… κυπριακά;

Με deja vu των ελληνοτουρκικών διερευνητικών επαφών μοιάζει η είδηση ότι το τριήμερο 27-29 Απριλίου θα πραγματοποιηθεί σε ελβετικό έδαφος άτυπη συνάντηση για το Κυπριακό.

Όπως διευκρινίστηκε πριν από μερικά 24ωρα διά στόματος του εκπροσώπου του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Στεφάν Ντουζαρίκ, η σύγκληση του άτυπου «ραντεβού» αποσκοπεί –επί λέξει– στο «να προσδιοριστεί αν υπάρχει κοινό έδαφος για να διαπραγματευτούν τα μέρη μια διαρκή λύση του κυπριακού, εντός ενός προβλεπτού ορίζοντα».

Δυστυχώς, μέχρι να γίνει ορατός αυτός ο ορίζοντας χρειάζεται να διανυθεί ένας μακρόσυρτος και κακοτράχαλος δρόμος. Κατ’ αρχάς θα πρέπει πρώτα να τελεσφορήσουν στο προσεχές τετράμηνο τρεις κρίσιμες φάσεις. Πρόκειται επί της ουσίας για διερευνητικές διαδικασίες made for Cyprus (σ.σ. σύμφωνα με πληροφορίες από κυπριακά ΜΜΕ την ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται να επισκεφθούν διαδοχικά τη Μεγαλόνησο ο ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Ζοζέπ Μπορέλ, και η ανώτερη αξιωματούχος του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ), τα αποτελέσματα των οποίων θα καταστούν «τροχιοδεικτικά» για το αν θα είναι τελικά δυνατή τον Ιούνιο η επανέναρξη των συνομιλιών. Και, βεβαίως, αν και όποτε φτάσει αυτή η ώρα, θα πρέπει να απαντηθεί το ερώτημα του ενός εκατομμυρίου: Τι είδους λύση θα είναι η ποθούμενη λύση;

Είναι κοινό μυστικό ότι οι συνομιλίες για το Κυπριακό έχουν βαλτώσει εδώ και καιρό. Ακόμη γνωστότερο είναι ότι το βάλτωμά τους φέρει φαρδιά-πλατιά την υπογραφή της Άγκυρας. Οπότε, σε πρώτο χρόνο μένει να φανεί στην πράξη αν οι διαβουλεύσεις που διεξήγαγε εκ μέρους του Αντόνιο Γκουτέρες τους προηγούμενους μήνες η Τζέιν Χολ Λουτ θα καταφέρουν να κάμψουν την πολεμοκάπηλη στάση της τουρκικής διπλωματίας.

Οι καλά γνωρίζοντες τα του διπλωματικού προσκηνίου και κυρίως παρασκηνίου επιμένουν ότι πιθανότατα στις διεργασίες επίλυσης του Κυπριακού θα δούμε να εξελίσσεται από την πλευρά της Τουρκίας ένα blame game παρόμοιο με αυτό που παίζει στα ελληνοτουρκικά. Έτσι, τα πολιτικά και στρατιωτικά «γεράκια» της Άγκυρας βάζουν στο τραπέζι όλες τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις τους (βλ. διαμοιρασμός των εσόδων από τα κοιτάσματα του φυσικού αερίου και αναγνώριση δύο ξεχωριστών κρατών), ώστε εμμέσως να τορπιλιστεί ο διάλογος αφού η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν συζητά λύση που θα νομιμοποιεί τη διχοτόμηση.

Αυτό που δεν έχει υπολογίσει η Άγκυρα, και δεν αποκλείεται να δυσκολέψει τον στρατηγικό στόχο της στην Κύπρο, είναι το γεγονός ότι η τουρκοκυπριακή κοινότητα δεν είναι ακριβώς «μπετοναρισμένη» ως προς το είδος της λύσης που κρίνεται ιδανική για τους ίδιους. Από τη μία πλευρά ο φρεσκοεκλεγμένος και εκλεκτός του Ερντογάν στα Κατεχόμενα, Ερσίν Τατάρ, δηλώνει αμετακίνητος από τις «κόκκινες γραμμές» του, που είναι το καθεστώς εγγυητή της Τουρκίας και η παρουσία τουρκικών στρατευμάτων στο νησί. Από την άλλη, ο τέως ηγέτης των Τουρκοκυπρίων Μουσταφά Ακιντζί δημοσιοποιεί όλο και πιο έντονη τη διαφωνία του, επιμένοντας ότι ιδανικότερη επιλογή είναι αυτή της χαλαρής ή αποκεντρωμένης ομοσπονδίας. Σε κάθε περίπτωση, η οιωνοί να βγει το «κάρο» του Κυπριακού από τη «λάσπη» της τουρκικής αδιαλλαξίας δεν αποπνέουν αισιοδοξία. Και δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς, αφού το νεο-οθωμανικό όραμα του γείτονα Σουλτάνου περιλαμβάνει από τον μόνιμο «ακρωτηριασμό» της Κύπρου μέχρι τη μπαγαπόντικη μετονομασία του Αιγαίου σε «θάλασσα των νησιών». Αυτός είναι ο συνομιλητής της Λευκωσίας και της Αθήνας, οπότε ας μην αναρωτιόμαστε για την τύχη των ένθεν κακείθεν διερευνητικών επαφών.