ΠΟΤΑΜΙ Κρίσιμο συνέδριο σε κρίσιμη εποχή

«Ποιος είν’ αυτός που πάντα με διορθώνει και τα καλά δεν τα μετρά. Ποιος ειν’ αυτός που πάλι μου θυμώνει και απ’ τον καθρέφτη μου κοιτά. Ποιος είν’ αυτός που όλο μ’ εμποδίζει λίγο πιο πάνω ν’ ανεβώ. Ποιος είν’ αυτός που τόσο μου θυμίζει τον παλιό μου εαυτό. Το ποτάμι πίσω δεν γυρνάει, δεν γυρνάει στα βουνά κι η καρδιά μου πάντα μπρος κοιτάει και σε ψάχνει στ’ ανοιχτά». Αυτούς τους στίχους από ένα υπέροχο τραγούδι του Νίκου Πορτοκάλογλου (υπέρμαχος της ενιαίας Κεντροαριστεράς δίχως τον ΣΥΡΙΖΑ), υπό τον τίτλο «Ποτάμι», θέλουν να διαψεύσουν ο Σταύρος Θεοδωράκης και οι συνεργάτες, ελπίζοντας πως το 3ο συνέδριο του κόμματος που διεξάγεται σήμερα κι αύριο στο cine Κεραμεικός θα δώσει την απαιτούμενη ώθηση στο κόμμα σε όλα τα επίπεδα και θα επιτύχει την πολυπόθητη επανεκκίνηση.

 Του Μιχάλη Κωτσάκου

Η αλήθεια είναι πως το 3ο Συνέδριο του Ποταμιού διεξάγεται στη χειρότερη δυνατή εποχή για το κόμμα. Δημοσκοπικά το Ποτάμι μοιάζει εξαφανισμένο, καθώς μόνο σε μία από τις τελευταίες σφυγμομετρήσεις ήταν στο 2%, ενώ στις υπόλοιπες έφτανε ακόμη και στο 1%. Η Κοινοβουλευτική Ομάδα είναι αποψιλωμένη, καθώς από τους 11 βουλευτές που εξέλεξε τον Σεπτέμβριο του 2015, οι πέντε έχουν αναζητήσει την τύχη τους σε άλλα σχήματα. Δύο στη Ν.Δ. (Μακρή-Φωτήλας), δύο στο ΚΙΝΑΛ (Μπαργιώτας-Ιλχάν Αχμέτ), ενώ ο Χάρης Θεοχάρης εξακολουθεί να παραμένει ανεξάρτητος.

Και βέβαια μετά την περιπέτεια με το Κίνημα Αλλαγής η απήχηση που έχει το Ποτάμι στην κοινωνία βαίνει μειούμενη, ειδικά εάν τελικά ψηφίσει υπέρ της συμφωνίας των Πρεσπών. Κάτι που θα διχάσει εκ νέου το κόμμα, αφού ήδη οι Γιώργος Αμυράς και Γρηγόρης Ψαριανός έχουν δηλώσει ότι δεν θα ψηφίσουν τη συμφωνία. Αντιθέτως, ο Σπύρος Δανέλλης, όχι μόνο θα την ψηφίσει (όπως και οι Θεοδωράκης, Μαυρωτάς και Λυκούδης), αλλά είναι υπέρμαχος να προχωρήσει ένα νέο κυβερνητικό σχήμα δίχως τους ΑΝ.ΕΛ., με τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΙΝ.ΑΛ. και το Ποτάμι μέχρι τον Οκτώβριο του 2019.

Όπως, λοιπόν, γίνεται αντιληπτό, στο 3ο Συνέδριο του Ποταμιού αναμένεται να υπάρξει μεγάλη δόση εσωστρέφειας, σίγουρα μεγαλύτερη από αυτή που επικράτησε στο 2ο Συνέδριο τον Φεβρουάριο του 2016 στο Περιστέρι. Κι αυτό διότι όσοι μένουν ενεργοί στο Ποτάμι πιθανόν να εξωτερικεύσουν τις θέσεις τους για τις ευθύνες του Σταύρου Θεοδωράκη στο εγχείρημα του ΚΙΝ.ΑΛ.. Διότι, όπως ισχυρίζονται οι πολέμιοι του εγχειρήματος της συμπόρευσης στο Κίνημα Αλλαγής, «ήταν λάθος που πήγαμε μαζί με το ΠΑΣΟΚ, αλλά ήταν μεγαλύτερο το σφάλμα που φύγαμε», εκφράζοντας κατ’ αυτό τον τρόπο τις ανησυχίες τους για το μέλλον του κόμματος, δίχως να συμμερίζονται την αισιοδοξία του Στ. Θεοδωράκη, ότι το Ποτάμι θα τα καταφέρει και θα εισέλθει στη Βουλή.

 Η ώριμη περίοδος

Σε αυτές τις ανησυχίες ο επικεφαλής του κόμματος ισχυρίστηκε σε όλες τις τελευταίες συνεντεύξεις του ότι το 3ο Συνέδριο θα σηματοδοτήσει «την έναρξη ενός δεύτερου, πιο ώριμου κύκλου του». Όμως η προσπάθεια κάθε άλλο παρά εύκολη μπορεί να θεωρηθεί. Κι αυτό διότι το Ποτάμι, σε ένα τόσο ρευστό και πολωμένο πολιτικό περιβάλλον, κινδυνεύει να συνθλιβεί από τις μυλόπετρες του δικομματισμού. Εξάλλου, ήδη τόσο από τη Ν.Δ., όσο και από τον ΣΥΡΙΖΑ, αντιμετωπίζουν την ψήφο στο Ποτάμι ως μία χαμένη ψήφο.

Αν σε αυτό συνυπολογιστεί πως τα μέλη που παρέμειναν στο Ποτάμι δεν δείχνουν το ίδιο κέφι με το 1ο Συνέδριο τον Ιούνιο του 2014 στο Τεχνολογικό Πάρκο του Λαυρίου, αλλά ούτε και τη διάθεση για να αποφευχθούν τα λάθη δύο χρόνια αργότερα στο 2ο Συνέδριο του Φεβρουαρίου του 2016 στο Περιστέρι, τότε ο καθένας μπορεί να κατανοήσει το πόσο δύσκολο είναι το εγχείρημα του restart.

Από τη Σεβαστουπόλεως ισχυρίζονται πως αυτό θα επιτευχθεί σε δύο άξονες. Ο πρώτος είναι ότι το Ποτάμι έχει κάποια ποιοτικά χαρακτηριστικά που δεν συναντώνται σε άλλα κόμματα. Επί παραδείγματι, όπως λένε συνεργάτες του κ. Θεοδωράκη, το Ποτάμι έχει εκφράσει κατά καιρούς πολύ προωθημένες προτάσεις για μία σειρά ζητημάτων που θεωρούνται ταμπού στην ελληνική κοινωνία, όπως η μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων, οι σχέσεις Κράτους – Εκκλησίας, ενώ παράλληλα έχει συγκρουστεί για ζητήματα όπως το Σκοπιανό, πηγαίνοντας κόντρα στο ρεύμα άλλοτε του λαϊκισμού και άλλοτε του εθνικισμού. Και όλα τα παραπάνω, χωρίς να διστάσει να συμφωνήσει με θέσεις άλλων κομμάτων, χωρίς να περιχαρακώνεται πίσω από σκοπιμότητες και πολιτικές γραμμές.

Το τελευταίο, περί μη σκοπιμοτήτων, έρχεται σε πλήρη συνάρτηση με τον δεύτερο άξονα, που ο κ. Θεοδωράκης θεωρεί ότι κάνει το Ποτάμι χρήσιμο. Ο λόγος για το λεγόμενο πολιτικό κόστος, το οποίο, όπως σημειώνουν συνεργάτες του, «ουδέποτε φοβήθηκαν και αυτό αποτελεί την πιο βασική ίσως ειδοποιό διαφορά του φορέα σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα κόμματα». Οι ίδιες πηγές, άλλωστε, υπενθυμίζουν πως μόλις ο κ. Θεοδωράκης αντιλήφθηκε πως το ΚΙΝ.ΑΛ. δεν είχε την ίδια συγκρουσιακή διάθεση σε διάφορα ζητήματα με εκείνον, αποχώρησε.

Πάνω σε αυτούς τους δύο άξονες, λοιπόν, το Ποτάμι θέλει να οικοδομήσει την επόμενη μέρα, θεωρώντας πως υπάρχει ακόμα χώρος που μπορεί να εκφράσει. Τα παραπάνω όμως πώς μεταφράζονται στον πολιτικό χάρτη; Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως στο πολιτικό σκηνικό, όπως έχει διαμορφωθεί, το κόμμα τους είναι το μόνο που μπορεί να αποκαλείται ως αμιγώς φιλελεύθερο, καθώς από τη μία ο ΣΥΡΙΖΑ «φύσει και θέσει είναι μακριά από τον φιλελευθερισμό», ενώ από την άλλη η Ν.Δ. «υπό το βάρος των συντηρητικών δομών της έχει απολέσει αυτό το στίγμα».

Στη Σεβαστουπόλεως λένε πως όλα τα παραπάνω θα αποτυπωθούν στο συνέδριο, μιλώντας για έναν «ενδιάμεσο χώρο μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ., που δεν έχει στέγη και μπορεί να εκφραστεί μέσω του Ποταμιού».

 Καλεσμένοι…

Στο πλαίσιο αυτό, στο συνέδριο θα υπάρχει η συμμετοχή φορέων και κομμάτων, που θα σηματοδοτούν αυτή την προσπάθεια συνεργασίας σε αυτόν τον ενδιάμεσο χώρο. Μεταξύ άλλων στις εργασίες του συνεδρίου θα συμμετάσχουν η Κοινωνία Αξιών, το κόμμα ΕΔΗΚ –πρόκειται για την ανασύσταση της παλιάς ΕΔΗΚ και η οποία το 2012 είχε στηρίξει τον ΣΥΡΙΖΑ, στήριξη που απέσυρε το 2015–, οικολογικές ομάδες, αλλά και φιλελεύθερα σχήματα. Το «παρών» δεν αποκλείεται να δώσει και ο ανεξάρτητος ευρωβουλευτής Κώστας Χρυσόγονος, ο οποίος αποχώρησε το 2017 από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Στη Σεβαστουπόλεως δίνουν ιδιαίτερη σημασία στους καλεσμένους-ομιλητές οι οποίοι είναι σημαντικές προσωπικότητες, που όπως αποκάλεσε ο Θεοδωράκης είναι «οι φωνές που εμπνέουν».

Έτσι, χαιρετισμούς ή ομιλίες θα απευθύνουν διακόπτοντας τη ροή των συνεδριακών διαδικασιών ο ομότιμος καθηγητής της Νομικής Αθηνών Νίκος Αλιβιζάτος, η πρύτανις Ελένη Αρβελέρ, ο καθηγητής του London School of Economics και μέλος της Βρετανικής Ακαδημίας Δημήτρης Βαγιανός, ο ιστορικός και ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Θάνος Βερέμης, ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Ματθαίος Γιωσαφάτ, ο οικονομολόγος Αρίστος Δοξιάδης, ο ηθοποιός Στέλιος Μάινας, η ιστορικός και συγγραφέας

Σώτη Τριανταφύλλου και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου Γιάννης Χαραλαμπίδης, ο οποίος, το καλοκαίρι, συμπεριλήφθηκε στη λίστα των 100 πιο επιδραστικών ανθρώπων παγκοσμίως στην ψηφιακή διακυβέρνηση.

 Αλλαγές στο κόμμα

Οι σύνεδροι θα αποφασίσουν προς τα πού θα πρέπει να κινηθεί το κόμμα την επαύριον των εκλογών, θεωρώντας δεδομένο ότι θα κατέλθει αυτόνομο επιζητώντας την είσοδό του στη Βουλή. Επίσης θα εκλέξουν τον πρόεδρο και προς το παρόν δεν φαίνεται να υπάρξει άλλη υποψηφιότητα, δίχως να αποκλείεται η έκπληξη την τελευταία στιγμή.

Καθιερώνεται θέση αντιπροέδρου και το πιθανότερο είναι ο Γιώργος Μαυρωτάς (που θα εκλεγεί) να λάβει περισσότερες ψήφους από ό,τι ο Θεοδωράκης. Όλα δείχνουν πως ο ολυμπιονίκης του πόλο και καθηγητής του ΕΜΠ θα διατηρήσει και τη θέση του γραμματέα της κοινοβουλευτικής ομάδας. Ο κ. Θεοδωράκης θα εισηγηθεί δίδυμα και σε άλλα πόστα, π.χ. θέση γραμματέα και αναπληρωτή γραμματέα του κόμματος (Οργανωτικού), όπως και γραμματέα και αναπληρωτή γραμματέα Νεολαίας.

Σίγουρα δεν θα παραβρεθούν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η Φώφη Γεννηματά, ενώ αντίθετα θα χαιρετήσει ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος. Ο αντιπρόεδρος της Βουλής και συνεργαζόμενος με το Ποτάμι, Σπύρος Λυκούδης, θα παραστεί στην έναρξη και στη λήξη του συνεδρίου, αλλά τόσο ο ίδιος όσο και η πολιτική του κίνηση «ΜΕΤΑρρυθμιστές της Αριστεράς» δεν αποτελούν μέλη του κόμματος και ούτε θα συμμετάσχουν στις εργασίες του συνεδρίου.

Ο ένας στους τρεις συνέδρους θα είναι νέοι φίλοι και εκπρόσωποι συνεργαζόμενων κινήσεων. Στο συνέδριο δεν θα υπάρχουν πλαστικά μπουκάλια, ποτήρια και καλαμάκια. Μόνο ανακυκλώσιμες και πάνινες συσκευασίες. Και κυρίως με προτάσεις πράσινης πολιτικής. Επίσης όλες οι ψηφοφορίες θα διεξαχθούν ηλεκτρονικά, ενώ θα συμμετέχουν εξ αποστάσεως στελέχη του Κινήματος από επτά χώρες.

 

 Η καμπάνια του «Θέλω»

Πάντως το Ποτάμι προκάλεσε θόρυβο με τη διαδικτυακή καμπάνια «Θέλω». Με μικρά και εύληπτα μηνύματα, που πολλές φορές έπαιζαν με τις λέξεις και με τα νοήματα, το Ποτάμι επεδίωξε να πιάσει ουσιαστικά το νήμα από εκεί που το άφησε πριν από την είσοδό του στο ΚΙΝΑΛ και να θυμίσει στο ευρύ κοινό τις τολμηρές και σε μεγάλο βαθμό ριζοσπαστικές θέσεις του. Η καμπάνια δομήθηκε με βασική λέξη το «θέλω» και ακολουθούσε ένα μήνυμα, που έχει να κάνει είτε με την κεντρική πολιτική σκηνή, είτε με την επικαιρότητα. Όπως για παράδειγμα το «θέλω να μου μένουν λεφτά για να μπορώ να πληρώσω κάνα φόρο», που έθιξε το κεντρικής φύσεως θέμα του υψηλού φορολογικού συντελεστή, ή το «θέλω η ΕΡΤ να γίνει BBC και το ΑΠΕ να γίνει AFP», που σχολίασε με καυστικό τρόπο τα φαινόμενα Καψιώχα και κυβερνητικών παρεμβάσεων.

Το γεγονός ότι η καμπάνια ήταν αμιγώς διαδικτυακή και είχε δομηθεί πάνω σε σύντομα μηνύματα, αποτύπωσε και τη στόχευσή της σε νεανικά κοινά. Πρωταγωνιστές σε ορισμένα από αυτά τα μηνύματα ήταν ο ηθοποιός Χρήστος Λούλης, ο ολυμπιονίκης της γυμναστικής Δημοσθένης Ταμπάκος, ο ηθοποιός και εικαστικός Άγγελος Παπαδημητρίου και ο συγγραφέας Θανάσης Χειμωνάς.