Πράσινη Συμφωνία…και Πράσινος Αθλητισμός

Του Αλέξανδρου Ζαχαρόπουλου*

 

Αφού Αθλητισμός=Υγεία και Αειφορία=Ζωή και αφού ξέρουμε Υγεία=Ζωή, τότε Αειφορία=Υγεία και άρα Αθλητισμός=Αειφορία! Ουδέν φαεινότερο και ορθολογικότερο, από το να επενδύσουμε ενέργεια, διοικητική φαιά ουσία, εργασία και προϋπολογισμούς για να μετατρέψουμε τον Ελληνικό αθλητισμό μας σε Πράσινο Αειφώρο, ο διοικητικός στόχος είναι να μετατραπούν ΟΛΕΣ οι εγκαταστάσεις που αθλούμαστε σε Πράσινες, Αειφόρες και Έξυπνες!

Όλοι γνωρίζουμε πλέον ότι η κλιματική αλλαγή επιβάλλει να διακόψουμε ΧΘΕΣ τις καλπάζουσες ενεργοβόρες πρακτικές μας. Βιώνουμε επίσης μια σχεδόν πρωτοφανής ενεργειακή κρίση που είναι εδώ για να μείνει δυστυχώς και κάνει επιτακτική την μείωση των ενεργειακών καταναλώσεων και CO2 αποτυπώματος.

Δύο θέματα θα πρέπει να επιβάλλουμε, με την άμεση αλλαγή τους, για να πετύχουν οι «ΦΙΛΟΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ» ΠΡΑΣΙΝΕΣ στοχεύσεις μας, για όλη την Πράσινη Συμφωνία (green deal & net zero energy) στις αθλητικές μας εγκαταστάσεις:

Έξυπνες και Ουδέτερες!: Να επενδύσουμε στις έξυπνες ηλεκτρομηχανολογικές επεμβάσεις (RES & Ε/M Net Zero Retrofit) των αθλητικών μας εγκαταστάσεων για να παράξουμε τοπικά εντός των εγκαταστάσεων ενέργεια που θα χρησιμοποιούν οι δημόσιες αθλητικές εγκαταστάσεις (self-feeding & net metering), να χαμηλώνουμε τη κατανάλωση ώστε τελικά να τείνουν να γίνουν ενεργειακά ουδέτερες (net zero) με επένδυση σε συστήματα ενεργητικής και παθητικής μείωσης των ενεργειακών αναγκών των αθλητικών εγκαταστάσεων, και να μετράμε έξυπνα (smart) το τρόπο που καταναλώνουμε την ενέργεια, ώστε να μπορούμε να μετριάζουμε τη μεγάλη σπατάλη που γίνεται στις δημόσιες αθλητικές εγκαταστάσεις!

Εκπαίδευση+Παιδεία και πάλι Παιδεία: Με εκπαίδευση και παιδαγωγικές τακτικές ΞΕΚΙΝΩΝΤΑΣ από την ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ και πρωτίστως στο ΣΧΟΛΕΙΟ της προσχολικής και πρωτοβάθμιας ηλικίας, να διδάξουμε την οικονομία στη κατανάλωση των ενεργειακών και υδατικών πόρων, το περιορισμό της σπατάλης ενέργειας ως κατακριτέο κοινωνικά ατόπημα, να νιώθει το παιδί ότι είναι πλημμέλημα να χαλάει ΑΣΚΟΠΑ νερό και φως, ή να ΒΑΝΔΑΛΙΖΕΙ τις δημόσιες εγκαταστάσεις, να γαλουχείται το πνεύμα οικονομίας και σεβασμού πρωτίστως στη νεολαία μας που προξενεί το μεγαλύτερο μέρος των βανδαλισμών!, και ΒΕΒΑΙΑ, που καλύτερα να γίνει η αρχή; από εκεί που είναι δραστήριος και νιώθει ευεξία, τις ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ εγκαταστάσεις που επισκέπτεται, που παίζει και αγαπά. Προφανώς και ειδικά το δίδυμο στρατηγικής εκπαίδευση μα-και-ξανά εκπαίδευση, αφορά τις επόμενες σειρές των ενήλικων διαχειριστών και χρηστών των αθλητικών εγκαταστάσεων, που καλούνται να εφαρμόσουν υψηλότατες προϋποθέσεις για την εξουδετέρωση όσο περισσότερο γίνεται της καταναλώμενης ενέργειας και την αριστοποίηση της απόδοσης κάθε ενεργοβόρας (ή ενεργοφθαρούσας!) αθλητικής εγκατάστασης.

Ο λογαριασμός που πληρώνουν οι ΟΤΑ και η κάθε Περιφέρεια ανά τ.μ. χώρου αθλητικών εγκαταστάσεων κοστίζει 2πλάσια από ότι στη Γερμανία και τη Σουηδία, που έχουν υψηλότερη τιμή στη κιλοβατώρα. Δεν είναι μόνο το κόστος στη ΔΕΗ, όταν συνυπολογίσεις τις συντηρήσεις και το ωφέλιμο ζωής ανά εξάρτημα/αναλώσιμο. Η εικόνα κόστους γίνεται άκρως ενοχλητική για την αστοχία της δημόσιας διοίκησης να επέμβει δυναμικά νωρίτερα εις το θέμα. Πλέον δεν υπάρχει περιθώριο, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη δριμύτατες και ακόμα τα χειρότερα δεν έχουν φτάσει με την αύξηση της μέσης θαλάσσιας στάθμης στη Μεσόγειο θάλασσα και την ερημοποίηση των γαιών μας.

Στην τωρινή κυβέρνηση, η συνεργασία με πρωτεργάτη το ΓΓ Αθλητισμού Λ. Αυγενάκη και τα στελέχη στις αρμόδιες υπηρεσίες των αποκεντρωμένων διοικήσεων και Περιφερειών, με την υποστήριξη των Καλλικρατικών ΟΤΑ όπου έχουν και αυτοί δικαιοδοσία, έχουν ξεκινήσει δειλά αλλά ενεργά οι πρώτες προσκλήσεις έργων για την ελαχιστοποίηση του ενεργειακού αποτυπώματος που αφήνουν οι δημόσιες – εθνικές, δημοτικές, σχολικές, σωματειακές και οι τριτοβάθμιες πανεπιστημιακές (ΑΕΙ+ΑΤΕΙ)- αθλητικές εγκαταστάσεις.

Σε κάθε τύπο δημόσιας αθλητικής εγκατάστασης- τα κολυμβητήρια, κλειστά γυμναστήρια, στάδια & γήπεδα ποδοσφαίρου, οι υπαίθριες αθλητικές εγκαταστάσεις καθώς και οι εγκαταστάσεις λοιπών κατηγοριών- εφαρμόζεται ειδικό «μείγμα» παρεμβάσεων ενεργειακών λύσεων τα οποία βοηθούν, και σε κάποιες παρεμβάσεις μηδενίζουν, το ενεργειακό αποτύπωμά τους. Προσφέρουν έτσι στην εξοικονόμηση κονδυλίων από τις χρήσεις των κοστοβόρων κοινωφελών δικτύων ενέργειας, ύδατος, ενώ στις επιτυχημένες παρεμβάσεις στόχος είναι να δημιουργούν ακόμα και έσοδα για τη λειτουργία και συντήρηση των αθλητικών εγκαταστάσεων ταυτόχρονα.

Στην Ελλάδα βάση της σχετικής χαρτογράφησης αθλητικών εγκαταστάσεων, στο σύνολό τους ξεπερνούν τις 10.700 αυτόνομες κτιριακές οντότητες ανά την Επικράτεια. Το πεδίο δράσης για τις τεχνικές υπηρεσίες της ΓΓ Αθλητισμού είναι μεγάλο. Θα μπορούσε η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού σε συμφωνία με τη ΡΑΕ και τη ΔΕΔΗΕ να δώσει ανά Περιφέρεια τα σχετικά ΣΔΙΤ ουδετεροποίησης των λειτουργικών εξόδων και πρόσοδα από την παραγωγή της εναπομείνουσας παραγόμενης ενέργειας των αθλητικών εγκαταστάσεων με ένα 30ετές πακέτο βασισμένο σε γεωθερμικές αντλίες θερμότητας και άλλες μικρές ομάδες ΑΠΕ που συνδυάζουν ΦΒ, ΣΗΘΥΑ, ή και ομάδες από μικρές ή πολύ μικρές ανεμογεννήτριες κάθετου άξονα των 1-10KWp κλπ., ή άλλο μείγμα, ανάλογα με το μέγεθος/ανάγκες κατανάλωσης, τη γεωγραφική θέση και κλιματολογικές συνθήκες της κάθε αθλητικής εγκατάστασης και ενότητας αθλητικών εγκαταστάσεων (sports facilities clusters). Επειδή οι περισσότερες αθλητικές εγκαταστάσεις χρησιμοποιούν ακόμα παλαιά τρωτά ενεργοβόρα συστήματα, κάθε ευρώ που θα ξοδεύεται σε αυτές τις έξυπνες ηλεκτρομηχανολογικές επεμβάσεις για την ουδετεροποίηση των ενεργειακών αποτυπωμάτων, θα παράγει πολλαπλό κέρδος τα επόμενα 30 έτη που θα μετράμε πλέον τους στόχους που καταφέραμε τελικά επί του πρακτέου στο δρόμο για την μηδένιση των ενεργειακών μας αποτυπωμάτων ανά εγκατάσταση και ανά φορέα.

Δε θέλουμε οι παλαιές ενεργοβόρες αθλητικές εγκαταστάσεις να παραμείνουν πρωταθλητές κατανάλωσης από τα εθνικά δίκτυα, αλλά να συμπληρώσουν την ιδιότητα τους όπου η χρήση και λειτουργεία τους δεν δημιουργεί επιπτώσεις στο περιβάλλον και δεν στοιχίζει τόσα πολλά στους κρατικούς προϋπολογισμούς.

Όπως όλα τα δημόσια κτίρια, η ΓΓ Αθλητισμού εντός του πλαισίου που θέτει το ΥΠΕΝ, με τις σύγχρονες σωστές δράσεις των αρμόδιων φορέων, ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ να δημιουργήσουν την επόμενη μέρα στις αθλητικές δημόσιες εγκαταστάσεις της χώρας. ΠΡΕΠΕΙ να πιάσουν τις απαραίτητες στοχεύσεις που υπέγραψε η χώρα στο COP26 τον περασμένο μήνα όπου κατά συντριπτική πλειοψηφία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα σχετικά Ευρωπαϊκά εισηγητικά όργανα, οι Ευρωπαϊκές Διευθύνσεις καθώς και το Συμβούλιο της Ευρώπης επίσπευσε τη Πράσινη Μετάβαση σε αυτό που αποκαλούμε Πράσινη Συμφωνιά(Green Deal).

Η Ελλάδα, σε πλήρη αντίθεση με τους παλαιότερους λαϊκισμούς του παρελθόντος που όλα έμεναν σε ταμπλό και αφίσες-, ΠΡΩΤΟΣΤΑΤΗΣΕ στις πράσινες αειφόρες ζυμώσεις, έπαιξε για πρώτη φορά στα διεθνή περιβαλλοντικά φόρα ηγετικό ρόλο, με τον πρωθυπουργό Μητσοτάκη να έχει τη γενική αποδοχή των σύνεδρων και ομολόγων του –ένα σύνηθες προνόμιο που κατείχαν οι βορειοευρωπαίοι κυρίως σε περιβαλλοντικά θέματα-, τον οποίον ασπάστηκαν άπαντες για την συνεισφορά του στην θετική ατζέντα της Πράσινης Μετάβασης/Συμφωνίας, και ο οποίος με τον αρμόδιο Υπουργό Κώστα Σκρέκα έφεραν τελικά στην Ελληνική βουλή και ψηφίστηκε ο 1ος Κλιματικός Νόμος της χώρας (11/2021)!

Για να δούμε λοιπόν πόσο καλά θα τα πάμε στην υλοποίησή του; Ο αθλητισμός είναι Πολιτισμός και Υγεία και από εδώ και πέρα σιγά-σιγά πρέπει να γίνεται όλο και πιο Πράσινος και Αειφόρος.  Η ΓΓ Αθλητισμού πρέπει να πάρει τη μεγάλη ευκαιρία που τις δίνεται και να ηγηθεί στην ενεργειακή ουδετεροποίηση του αποτυπώματος CO2 στις κατατάξεις κτιριακών εγκαταστάσεων της γενικής κυβέρνησης, μια και είναι και ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ της κατανάλωσης ενέργειας!

 

*Ο Αλέξανδρος Ζαχαρόπουλος είναι Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός & Γεωλόγος MBA/MPA/MEng, Αρχιμηχανικός Δημοσίων Έργων και Research Fellow στο εργαστήριο Διοικητικής Επιστήμης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.