Πρώτη και στις… παρεμβάσεις η κυρία Θάνου

Έγινε η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός και η πρώτη γυναίκα πρόεδρος Αρείου Πάγου. Αν και υπήρξε κορυφαίο πρόσωπο της Δικαιοσύνης, κάποιες φορές βρέθηκε απέναντι, ακόμη και από το θεσμικό της λειτούργημα, προκαλώντας θύελλα επικρίσεων, με τις επιλογές και τη στάση της, όπως όταν προσπάθησε να παρακάμψει ακόμη και το Σύνταγμα, στην προσπάθειά της να αυξηθεί το όριο ηλικίας αποχώρησης των δικαστικών λειτουργών από την υπηρεσία τους, ούτως ώστε να καταφέρει να παρατείνει τη θητεία της στην ηγεσία του Αρείου Πάγου. Ο λόγος για τη Βασιλική Θάνου, η δράση της οποίας στα στερνά της διαδρομής της προκαλεί πολλές συζητήσεις

Της Πωλίνας Βασιλοπούλου

Αν και… μικροσκοπική το δέμας, η πρώην πρόεδρος του Αρείου Πάγου, Βασιλική Θάνου, ξεκίνησε από τον δικαστικό συνδικαλισμό και κατάφερε να αναρριχηθεί στα σκαλοπάτια του δικαστικού μεγάρου της λεωφόρου Αλεξάνδρας και να επιβληθεί, φτάνοντας στην ανώτατη βαθμίδα της ιεραρχίας ως πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου της χώρας.

Οι ικανότητες αλλά και η δίψα της για εξουσία τη βοήθησαν να επικρατήσει και συνδικαλιστικά ως πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων.

Στη διάρκεια της θητείας της ως πρόεδρος του Αρείου Πάγου έφτασε μέχρι και το Μέγαρο Μαξίμου, καθώς στις 20 Αυγούστου του 2015 ορκίστηκε υπηρεσιακή πρωθυπουργός, μέχρι τη διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών που είχε προκηρύξει ο ΣΥΡΙΖΑ για τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου.

Δυναμική και ρηξικέλευθη ως δικαστικός, είχε δώσει σημαντικές μάχες σε όλους τους τομείς, είχε δημόσια γνώμη και αξιοσημείωτη δραστηριότητα.

Ποιος θα ξεχάσει την εικόνα της, όταν τον Σεπτέμβριο του 2012, φορώντας τη δικαστική τήβεννο, εκφώνησε ως πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, από το βήμα της πανδικαστικής συγκέντρωσης, έναν πύρινο λόγο κατά της τότε κυβέρνησης για τις περικοπές στα μισθολόγια των δικαστικών λειτουργών; Και ποιος δεν θυμάται ότι είναι η δικαστής που υποστήριξε ότι το «χαράτσι» στους λογαριασμούς της ΔΕΗ είναι αντισυνταγματικό και μη νόμιμο, παραπέμποντας το θέμα στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου;

Την άλλαξε η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ

Αυτά, προ των εκλογών της 25ης Ιανουαρίου 2015. Μετά την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ το 2015, αλλά κυρίως μετά την τοποθέτησή της ως υπηρεσιακής πρωθυπουργού, η αλαζονεία ήταν το κύριο χαρακτηριστικό της, με κορυφαίο τις προσπάθειές της για επέκταση της θητείας της, ακόμη και ενάντια στο Σύνταγμα.

Η επιμονή της για την αύξηση του ορίου αποχώρησης των ανώτατων δικαστικών από το σώμα, από τα 67 στα 70 έτη, παρά το γεγονός ότι κάτι τέτοιο απαγορεύεται από το Σύνταγμα, είχε προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων και μεγάλες αντιπαραθέσεις, ενώ η πρότασή της «τσαλακώθηκε» από τους ίδιους τους δικαστές, καθώς στην πλειοψηφία τους οι του Ανωτάτου Δικαστηρίου είπαν ένα ηχηρό «ΟΧΙ», υπερψηφίζοντας την άποψη πως δεν τίθεται ανάγκη τέτοιας παράτασης.

Η διχαστική «Ένωση» και οι καταγγελίες Βγενόπουλου

Η σφοδρή αντιπαράθεση, που προκάλεσε στους κόλπους της Δικαιοσύνης το ζήτημα της αύξησης των ορίων ηλικίας, εξελίχτηκε σε… εμφύλιο, όταν η κα Θάνου προχώρησε και σε μία ακόμα κίνηση, η οποία προκάλεσε έκρηξη, καθώς εισηγήθηκε τη δημιουργία μίας νέας, διασπαστικής όπως χαρακτηρίστηκε από πολλούς, δικαστικής ένωσης, με την επωνυμία «Ένωση Ανώτατων και Ανώτερων Δικαστών και Εισαγγελέων».

Η πρωτοβουλία της κας Θάνου καταγγέλθηκε από την Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων ως διχαστική κίνηση.

Η ΕΔΕ αντέδρασε έντονα επισημαίνοντας ότι «οι Ενώσεις και τα Σωματεία δημιουργούνται όταν καλύπτουν πραγματικές ανάγκες και όταν έχουν συγκεκριμένα αιτήματα», υπονοώντας σκοπιμότητα, ενώ ζήτησε από όλους τους συναδέλφους τους να σταθούν επικριτικά απέναντι σε τέτοιου είδους διασπαστικές κινήσεις και «να μη δώσουν τη συγκατάθεσή τους στον διχασμό που επιχειρείται».

Αρκετά ερωτηματικά δημιουργούνται μετά από τις καταγγελίες του επιχειρηματία Ανδρέα Βγενόπουλου, ο οποίος λίγο πριν πεθάνει, αιφνιδιαστικά, είχε καταγγείλει, με μηνυτήρια αναφορά του, σειρά ποινικών αδικημάτων, υποστηρίζοντας ότι:

«Στις πράξεις φέρεται να εμπλέκεται η κα Θάνου, μια επιχειρηματίας φίλη της και ενδεχομένως συγγενικά της πρόσωπα», είχε πει τον Μάιο το 2016 ο επιχειρηματίας, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι του ζητήθηκε να ακολουθήσει τη διαδικασία του «βιβλίου» και να τοποθετήσει χαρτονομίσματα μέσα σε βιβλίο και να το παραδώσει, ενώ στη συνέχεια δήθεν του ζητήθηκε «ολόκληρη βιβλιοθήκη», δηλαδή ένας μεγάλος αριθμός «βιβλίων».

Η τότε πρόεδρος του Αρείου Πάγου απέκρουσε κατηγορηματικά εκείνες τις καταγγελίες Βγενόπουλου, τις οποίες είχε αναλάβει να διερευνήσει η αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Άννα Ζαΐρη, η σημερινή πρόεδρος της Αρχής Ξεπλύματος «Μαύρου» Χρήματος, αλλά λόγω του αιφνίδιου θανάτου του επιχειρηματία η υπόθεση έκλεισε.

Η επίθεση σε Ντογιάκο

Η επιθυμία της να ασκεί πειθαρχική δίωξη, εκτός από τον αρμόδιο γι’ αυτό αντιεισαγγελέα του Α.Π. και η πρόεδρος του Αρείου Πάγου, δηλαδή η ίδια, ήταν το επόμενο… καπρίτσιο της κας Θάνου, που βέβαια είχε στόχο και δεν ήταν απλά έκφραση εξουσίας.

Η κυβέρνηση, αν και αρχικά εξέφρασε αντιρρήσεις, τελικά νομοθέτησε την απαίτηση της προέδρου του Αρείου Πάγου, με αποτέλεσμα λίγο αργότερα η κα Θάνου να επιτεθεί στον τότε προϊστάμενο της Εισαγγελίας Εφετών Ισίδωρο Ντογιάκο, ο οποίος είχε δρομολογήσει την Ολομέλεια της Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών στις αρχές Οκτωβρίου με θέμα: «Εξωθεσμική παρέμβαση της προέδρου του Αρείου Πάγου στο αυτοδιοίκητο της Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών».

Η απόφαση αυτή του κ. Ντογιάκου είχε λάβει χώρα μόλις δύο ημέρες μετά την κλήση του από τον πρόεδρο του Συμβουλίου Εφετών, για να δώσει εξηγήσεις σχετικά με τη εκλογή του στη θέση του προϊσταμένου της Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών.

Η πρόεδρος του Α.Π. θεώρησε ότι η έκφρασή του «Εξωθεσμική παρέμβαση της Προέδρου του Αρείου Πάγου» την έθιγε προσωπικά, κι έτσι εξαπέλυσε αμείλικτη καταδίωξη και πέτυχε την τιμωρία του.

Η αρχική ποινή δεν την ικανοποίησε και στη συνέχεια, παρά το γεγονός ότι ο κ. Ντογιάκος εξελέγη για δεύτερη θητεία ως προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών, και το γεγονός ότι περίπου 45 ανώτατοι εισαγγελείς τον ψήφησαν και τον επέλεξαν, έκανε την κα Θάνου να υποστηρίξει δημόσια πως οι εισαγγελείς που τον ψήφισαν, παρασύρθηκαν!

Το διάγγελμα και η… βεγγέρα

Η δραστηριότητα της Β. Θάνου επέφερε πολλές φορές πλήγμα στη διάκριση των εξουσιών και δεν είναι λίγα τα περιστατικά βάσει των οποίων κατηγορήθηκε για παρεμβάσεις πέραν των αρμοδιοτήτων της και του θεσμικού της ρόλου. Κορυφαίο περιστατικό, η περίφημη επιστολή της, στις 9/7/2015, ως νεοδιορισθείσα πρόεδρος του Αρείου Πάγου, στους προέδρους των Ανωτάτων Δικαστηρίων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία στην ουσία αποτέλεσε πολιτικό διάγγελμα, ενώ έγινε αιτία για μία ακόμη σύγκρουση, όταν ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Σταύρος Τσακυράκης, τη σχολίασε επικριτικά και εκείνη κατέθεσε μήνυση εναντίον του κατηγορώντας τον για εξύβριση και δυσφήμηση.

Η στάση της επικρίθηκε έντονα, καθώς θεωρήθηκε ότι, λόγω της ιεραρχίας, όταν υπόθεση θα έφτανε στο δικαστήριο, νομοτελειακά θα έκλινε υπέρ της προέδρου.

Το θέμα έκλεισε με… σολομώντειο τακτική, καθώς με νόμο τού τότε υπουργού Δικαιοσύνης, Νίκου Παρασκευόπουλου, το αδίκημα υπήχθη στα παραγραφόμενα και η υπόθεση δεν έφτασε ποτέ στο ακροατήριο. Οι τακτικές και η συμπεριφορά της προκάλεσαν πολλές φορές τους συναδέλφους της, με κορυφαία στιγμή τη… βεγγέρα για την επέτειο των 182 χρόνων(!) από την ίδρυση του Αρείου Πάγου, με εκδήλωση στο ξενοδοχείο HILTON στις 6 Ιουνίου, που προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις.

Η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων εξέδωσε σκληρή ανακοίνωση στην οποία έκανε λόγο για «επετειακούς εορτασμούς για τη Δικαιοσύνη εν κρυπτώ», τονίζοντας πως πρόκειται για κάτι «ασυνήθιστο» για τους δικαστικούς λειτουργούς και τις δικαστικές ενώσεις, ενώ υπερθεμάτισε αναφέροντας ότι «τέτοιου είδους εκδηλώσεις δεν εκφράζουν τους Δικαστές και Εισαγγελείς της Χώρας παρά μόνο όσους τις διοργανώνουν».

Η εκδήλωση τελικά πραγματοποιήθηκε, αλλά χωρίς την παρουσία του υπουργού Δικαιοσύνης, Σταύρου Κοντονή, ενώ δεν παραβρέθηκε ούτε και ο τότε πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, Βασίλης Αλεξανδρής.