“Δεν πίστευα ότι είναι τόσο ανιστόρητος ο πρωθυπουργός”

Όταν διάβασα τα σχετικά δημοσιεύματα δεν πίστεψα ότι μπορεί Έλληνας πρωθυπουργός να είναι τόσο ανιστόρητος ώστε να έχει έστω αρχίσει συζήτηση με τον ομόλογό του της πΓΔΜ για αυτό το όνομα”. Με το βαμβάκι σφάζει τον πρωθυπουργό ο Ευάγγελος Βενιζέλος σε άρθρο του. Ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ στο άρθρο του επισημαίνει ακόμη: “Αποδείχθηκε δυστυχώς από την καμπύλη που διέγραψαν οι κυβερνητικές δηλώσεις και ανακοινώσεις μέχρι να φτάσουν στην απόρριψη λύσης που δεν θα περιέχει “γεωγραφικό ή χρονικό” προσδιορισμό, ότι πράγματι συζητήθηκε το ενδεχόμενο της Μακεδονίας του Ίλιντεν».

Σε άλλα σημεία του άρθρου του ο κ. Βενιζέλος, ο οποίος έχει θητεύσει και στο υπουργείο Εξωτερικών επί κυβέρνησης Σαμαρά (αυτός παρέδωσε στον Κοτζιά τον Ιανουάριο του 2015), αναφέρει:  “Έχω τοποθετηθεί ευθύς εξαρχής στο ζήτημα του οριστικού ονόματος της πΓΔΜ, υπέρ μιας σύνθετης ονομασίας με γεωγραφικό προσδιορισμό, που θα ισχύει έναντι πάντων (erga omnes), θα είναι δηλαδή μια, η ίδια για εσωτερική και εξωτερική χρήση. Έχω προσπαθήσει να εξηγήσω ότι νομική βάση κατοχυρωτική για την Ελλάδα, πρέπει να είναι μια διεθνής συμφωνία που θα υποστηριχθεί και από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενώπιον του οποίου εκκρεμεί το ζήτημα της ονομασίας. Θύμισα επίσης ότι μετά το 1993, όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις, αποδέχθηκαν διεθνώς ως οριστική λύση συνθέτη ονομασία που περιλαμβάνει τη λέξη Μακεδονία με μια σειρά σοβαρών, αυστηρών και εφαρμόσιμων προϋποθέσεων.

Δεν είναι όμως τυχαίο ότι εδώ και είκοσι πέντε χρόνια συζητούμε για γεωγραφικό προσδιορισμό (συμπεριλαμβανομένου του Nova που υπάρχει στο τραπέζι από το πακέτο Πινέιρο). Ουδέποτε όλο αυτό το διάστημα ο μεσολαβητής του ΟΗΕ έθεσε, εξ όσων γνωρίζω από τις επαφές μαζί του, ως πιθανή λύση το «Μακεδονία του Ίλιντεν». Το Ίλιντεν δεν είναι γεωγραφικός ή έστω χρονικός προσδιορισμός. Είναι ιστορική αναφορά σε μια εξέγερση που διακήρυξε στόχους που αφορούν γεωγραφικά πολλές περιοχές της σημερινής ελληνικής Μακεδονίας και άνοιξε μια πολύπλοκη, ένοπλη και βίαιη εθνοτική σύγκρουση με θέατρο των επιχειρήσεων ακριβώς τις περιοχές αυτές. Η παράλληλη ενδοσλαβική ταυτοτική σύγκρουση μεταξύ Βουλγάρων και «αυτονομιστών Μακεδόνων» δεν μεταβάλλει τις συμπαραδηλώσεις του Ίλιντεν σε σχέση με τον ελληνικό πληθυσμό και κυρίως ως προς συγκεκριμένες περιοχές που ανήκουν στην ελληνική επικράτεια και είναι αναπόσπαστο τμήμα της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Το επιχείρημα ότι με την αναφορά στο Ίλιντεν η γειτονική μας χώρα εγκαταλείπει την πολιτική του τεχνητού εξαρχαϊσμού και του αισθητικού κιτς με αγάλματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του Φιλίππου κ.ο.κ. είναι παντελώς ανιστόρητο και αφελές. Το μακεδονικό ζήτημα, ως σύγκρουση ταυτοτήτων και ως διεκδίκηση κρατικής υπόστασης που οδηγεί σε εθνογένεση, δεν αφορά την αρχαία εποχή, αλλά την περίοδο που αρχίζει τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα υπό συνθήκες Ανατολικού Ζητήματος και φτάνει έως τα μέσα του 20ου αιώνα υπό συνθήκες Ψυχρού Πολέμου.

Στόχος της διαπραγμάτευσης με την πΓΔΜ είναι να βρούμε ολοκληρωμένες, εγγυημένες και εφαρμόσιμες λύσεις που βλέπουν προς το μέλλον και όχι να αναξέσουμε συγκρούσεις του παρελθόντος αποδεχόμενοι την ιδεολογική χρήση της Ιστορίας που είναι συνταγή αποτυχίας.

Η διεξαγωγή διαπραγματεύσεων στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής προϋποθέτει επαρκή γνώση και αίσθηση της Ιστορίας, ακριβώς για να αποφεύγουμε τις παγίδες της ιδεολογικής της χρήσης”.