“Στη γωνιά με το ένα πόδι” η Γερμανία στην Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε

Η συνοχή της ΕΕ δοκιμάζεται στην Σύνοδο Κορυφής της Πέμπτης, με κατηγορίες πρρος τη Γερμανία ότι μπλοκάρει την ενότητα σχετικά με τις τιμές του φυσικού αερίου.

Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς δέχεται πυρά από τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την απροθυμία του να επιτρέψει στο μπλοκ να προσπαθήσει να περιορίσει τις αυξανόμενες τιμές του φυσικού αερίου που απειλούν να φέρουν ύφεση στην ήπειρο, υπογραμμίζει το πρακτορείο Bloomberg.

Καθώς οι ηγέτες της ΕΕ συγκεντρώθηκαν στις Βρυξέλλες την Πέμπτη για τη διήμερη σύνοδο κορυφής, χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία και η Πολωνία επιδιώκουν να περιορίσουν το κόστος του φυσικού αερίου, το οποίο αναστατώνει τις οικονομίες και τροφοδοτεί τον πληθωρισμό καθώς η περιοχή οδεύει προς τον χειμώνα με δραστικά μειωμένες αποστολές από τη Ρωσία λόγω της εισβολής στην Ουκρανία.

Αλλά η Γερμανία -η οποία καλλιέργησε μια βαθιά εξάρτηση από το φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο- είναι αντίθετη στα ανώτατα όρια τιμών, επικαλούμενη φόβους ότι θα θέσουν σε κίνδυνο την προσφορά σε μια εποχή που η χώρα χρειάζεται περισσότερο φυσικό αέριο για να αποφύγει τις διακοπές ρεύματος και τη παροχή ενέργειας με δελτίο.

«Η απομόνωση της Γερμανίας δεν ωφελεί ούτε την ίδια ούτε την ΕΕ. Είναι σημαντικό οι προτάσεις μιας αρκετά μεγάλης συναίνεσης να μπορούν να βρουν ομοφωνία», είπε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες.

Εάν οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποτύχουν να συμφωνήσουν σε μια κοινή απάντηση στην κρίση, θα διακινδύνευαν τον κατακερματισμό της αγοράς της ΕΕ. Εάν οι χώρες ανταποκριθούν με μια ποικιλία ολοκληρωμένων μεν αλλά μεμονωμένων σχεδίων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων, θα μπορούσαν να βαθύνουν τις οικονομικές αποκλίσεις μεταξύ τους.

Το σχέδιο ύψους 200 δισεκατομμυρίων ευρώ της Γερμανίας να προστατεύσει τις εθνικές εταιρείες και τα νοικοκυριά της από τις υψηλές τιμές ενέργειας έχει δεχθεί κριτική από κράτη μέλη που ανησυχούν ότι θα προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στους ίσους όρους ανταγωνισμού που έχει δεσμευτεί να δημιουργήσει η ΕΕ στην ενιαία αγορά.

Ο Σολτς υπερασπίζεται τις αποφάσεις του, συγκρίνοντας το πακέτο προστασίας της Γερμανίας με αυτά άλλων χωρών της ΕΕ
Στην προ δύο εβδομάδων συνάντησή τους στην Πράγα, αρκετοί ηγέτες της ΕΕ ήταν ειλικρινείς στην κριτική τους. «Είμαστε σίγουρα αντίθετοι σε οποιεσδήποτε προσπάθειες που μπορούν να βλάψουν την ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά και η ζημιά θα συμβεί εάν η γερμανική κυβέρνηση μπορέσει να προχωρήσει μόνη της με την αποκλειστική επιδότηση των εταιρειών της», είχε δηλώσει τότε ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ματέους Μοραβιέσκι.

Την Πέμπτη, ο Σολτς υπερασπίστηκε το εθνικό σχέδιο της Γερμανίας ως κατάλληλα και όχι πολύ μεγαλύτερο αναλογικά με προγράμματα άλλων κρατών μελών. «Στήσαμε σκόπιμα την προστατευτική μας ασπίδα για δυόμισι χρόνια προκειμένου να είμαστε προετοιμασμένοι για τον ερχόμενο χειμώνα. Υπολογισμένα γιααυτήν την περίοδο, τα 200 δισεκατομμύρια ευρώ αντιστοιχούν στο 2% περίπου του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος μας. Αυτό αντιστοιχεί στο μέγεθος των πακέτων που συγκεντρώθηκαν και συντάσσονται αλλού στην Ευρώπη φέτος: στη Γαλλία, στην Ιταλία ή στην Ισπανία, για παράδειγμα», είπε σε ομιλία του στο κοινοβούλιο στο Βερολίνο.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, ο οποίος προεδρεύει των συνομιλιών στη σύνοδο κορυφής, είναι αποφασισμένος να εξασφαλίσει μια συμφωνία για τις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές για την αντιμετώπιση της κρίσης, σύμφωνα με διπλωμάτες.

«Σήμερα δεν είναι η τελευταία ευκαιρία, αλλά είναι εξαιρετικά σημαντική. Είναι μια στιγμή αλήθειας», είπε ο Μισέλ στους δημοσιογράφους.

Πολλοί ηγέτες δεσμεύονται να παραμείνουν στην αίθουσα των διαπραγματεύσεων όσο χρειαστεί για να επιτευχθεί κοινή λύση στη σύνοδο κορυφής, αν και δεν έχει εισαχθεί ακόμη κάποιο συγκεκριμένο γραπτό κείμενο. Το στοίχημα είναι ότι οι πολιτικές δηλώσεις των ηγετών της ΕΕ χρειάζονται ομόφωνη έγκριση και από τα 27 κράτη.

«Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα που διαθέτουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να το κάνουμε σε όσο το δυνατόν ευρύτερη κλίμακα για να πέσει η συνολική τιμή», δήλωσε στις Βρυξέλλες ο πρωθυπουργός της Λετονίας Κρισιάνις Κάρινς. «Το ένα είναι να προστατεύσουμε τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις από τις υψηλές τιμές, το δεύτερο είναι να κάνουμε τα πάντα ώστε αυτές οι υψηλές τιμές να πέσουν και αυτό μπορούμε να το κάνουμε μόνο με τα μέσα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής», πρόσθεσε.

Η πλειοψηφία των ηγετών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του Μακρόν, του απερχόμενου Ιταλού Μάριο Ντράγκι, του Ισπανού Πέδρο Σάντσεθ και του Μοραβιέτσκι, υποστηρίζουν διατάξεις που θα ωθούσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει περιορισμό των τιμών χονδρικής του φυσικού αερίου και να θέσει ανώτατο όριο στο κόστος του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενέργειας. Το τελευταίο προσχέδιο δήλωσης που είδε το Bloomberg News αναφέρει ότι η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ θα πρέπει «να προχωρήσει επειγόντως τις εργασίες» για αυτά τα μέτρα.

Ωστόσο, η Γερμανία αντιτίθεται στις προσπάθειες μείωσης των τιμών μέσω παρέμβασης στην αγορά, προτιμώντας άλλες λύσεις που περιεγράφησαν από την Κομισιόν σε ένα πακέτο μέτρων φυσικού αερίου που προτάθηκε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα και το οποίο περιλαμβάνει τις κοινές αγορές και τη δημιουργία ενός νέου δείκτη υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).

«Ένα πολιτικά καθορισμένο ανώτατο όριο τιμών ενέχει πάντα τον κίνδυνο οι παραγωγοί να πουλήσουν το φυσικό αέριο τους αλλού -και εμείς οι Ευρωπαίοι θα καταλήξουμε να παίρνουμε λιγότερο φυσικό αέριο αντί για περισσότερο», είπε ο Σολτς στο κοινοβούλιο.

Την παραμονή της συνόδου κορυφής, η Γερμανία δεν ήταν μόνη στην αντίθεσή της για το πλαφόν. Η Δανία, η Λετονία και η Ουγγαρία απέρριψαν την ιδέα, ενώ η Εσθονία, η Ολλανδία και η Βουλγαρία ήθελαν ορισμένους πρόσθετους όρους, σύμφωνα με διπλωμάτες.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε μέτρα για την αποφυγή ακραίων εκτινάξεων στις τιμές των ενεργειακών παραγώγων και ζητά την δικαιοδοσία για ένα προσωρινό όριο τιμών στις συναλλαγές στο TTF, του οποίου ο κύριος δείκτης είναι το σημείο αναφοράς για όλο το φυσικό αέριο που διακινείται στην ήπειρο.

Η Γερμανία ανησυχεί ότι ο περιορισμός των τιμών θα οδηγήσει σε χαμηλότερες προμήθειες, με τα φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου να εκτρέπονται στην Ασία. Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης ναυλώνει πέντε πλωτούς τερματικούς σταθμούς LNG και τουλάχιστον δύο θα είναι έτοιμοι εγκαίρως για τον χειμώνα. Η επικεφαλής ρυθμιστική αρχή του έθνους είπε ότι για να αποφευχθεί μια έκτακτη ανάγκη φυσικού αερίου το χειμώνα, η Γερμανία πρέπει να αυξήσει τις εισαγωγές φυσικού αερίου.

Το πακέτο της Επιτροπής που θα συζητηθεί από τους ηγέτες της ΕΕ στη σύνοδο κορυφής περιλαμβάνει έναν κανονισμό σύμφωνα με τον οποίο ζητά εξουσιοδότηση από τα κράτη μέλη να προτείνουν ανώτατο όριο χονδρικής τιμής του φυσικού αερίου ως έσχατη λύση, υπό ορισμένες συνθήκες και προσωρινά. Οι υποστηρικτές ενός τέτοιου ανώτατου ορίου, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Πολωνίας και του Βελγίου, θέλουν να επιδιωχθεί ένα τέτοιο μέτρο.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε επίσης αυτή την εβδομάδα ότι το μέτρο περιορισμού της τιμής του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενέργειας -μια λύση που έχει ήδη εφαρμοστεί από την Ισπανία και την Πορτογαλία- αξίζει να εξεταστεί σε επίπεδο ΕΕ. Αυτό το είδος παρέμβασης υποστηρίζεται από τη Γαλλία.

«Υπάρχουν ακόμη ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν, αλλά θέλω να δοκιμάσω κάθε πιθανή λύση», είπε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την Τετάρτη.

Ακόμα κι αν οι ηγέτες της ΕΕ δεν λάβουν καμία ρυθμιστική απόφαση σήμερα, η πολιτική τους καθοδήγηση θα καθορίσει την κατεύθυνση προς την οποία θα κινηθεί το μπλοκ για να περιορίσει την κρίση. Στο επόμενο βήμα, οι υπουργοί Ενέργειας θα συζητήσουν το πακέτο της Επιτροπής και τις πιθανές αλλαγές στις προτάσεις σε συνάντηση στις 25 Οκτωβρίου στο Λουξεμβούργο.