Σήκω, Ανδρέα, για να δεις τα παιδιά της Αλλαγής

«Πατέρα, τα έμαθες τα νέα; Οι δικοί μου κηπουροί έγιναν τώρα σταβλίτες του Αλέξη», θα μπορούσε να αναφωνήσει ο πρώην πρωθυπουργός

Του Μιχάλη Κωτσάκου

 

Όταν στις 7 Ιανουαρίου του 2004 ο Κώστας Σημίτης ανακοίνωσε την πρόθεσή του να παραιτηθεί από την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, παραδίδοντας το δαχτυλίδι στον υιό του ιδρυτή του Κινήματος, Γιώργο Παπανδρέου, ουδείς μπορούσε να προβλέψει ότι, 15 χρόνια μετά, το ΠΑΣΟΚ θα εξελισσόταν σε παρία του πολιτικού μας συστήματος με τον πρωτότοκο γιο του Ανδρέα να το υποθάλπει σε κάθε του ενέργεια.

Την επομένη, 8 Ιανουαρίου του 2004, ο Κώστας Σημίτης πρότεινε διεξαγωγή συνεδρίου στις 6 Φεβρουαρίου κι εκλογή από τη βάση στις 8 Φεβρουαρίου. Το συνέδριο ήταν ένα πανηγύρι. Διήρκεσε μόλις λίγες ώρες. Οι 4.500 σύνεδροι άκουσαν τρεις ομιλίες, του Σημίτη, του Παπανδρέου και του τότε γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη. Ψηφίστηκε η τροποποίηση του καταστατικού και την Κυριακή 8 Φεβρουαρίου του 2004 έγινε η εκλογή από τη βάση, όπου σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του ΠΑΣΟΚ προσήλθαν στις κάλπες 1.000.000 φίλοι του ΠΑΣΟΚ για να ψηφίσουν τον μοναδικό υποψήφιο Γιώργο Παπανδρέου. Και μπορεί να μην ήταν τόσοι, όπως ανακοίνωσε το ΠΑΣΟΚ, αλλά το βέβαιο ήταν ότι προσήλθαν περισσότεροι από 600.000, σύμφωνα με τις πιο μετριοπαθείς εκτιμήσεις. Την επομένη, 9 Φεβρουαρίου 2004, ο Σημίτης παρέδωσε τον προεδρικό θώκο του ΠΑΣΟΚ στον Γιώργο Παπανδρέου, ενώ τα πλήθη που είχαν συρρεύσει στη Χαριλάου Τρικούπη φώναζαν το σύνθημα: «Σήκω, Ανδρέα, για να δεις το παιδί της αλλαγής».

Οκτώ χρόνια νωρίτερα είχε κάνει αίσθηση ο επικήδειος που διάβασε ο Γιώργος Παπανδρέου στην εξόδιο ακολουθία του Ανδρέα Παπανδρέου, που τον καθιέρωσε στη συνείδηση του κόσμου με τη φράση: «Τα έμαθες τα νέα, πατέρα; Τα νέα είναι τα εξής: ένας σπουδαίος άνδρας, ένας μεγάλος επαναστάτης, ο πατέρας μας, έφυγε. Και θέλουμε να σου πούμε κάτι ακόμη: Σε αγαπάμε. Όλοι που μαζεύτηκαν εδώ, σε αγαπάνε. Όλοι μας ορφανέψαμε. Γεια σου, πατέρα». Ο αστικός μύθος πάντως υποστηρίζει ότι ο επικήδειος δεν ήταν του Γιώργου Παπανδρέου, αλλά του αδελφού του, Νίκου, απλά ο Γιώργος τον διάβασε.

Δύο χρόνια (2002) πριν αναλάβει τα ηνία του ΠΑΣΟΚ ο Γιώργος Παπανδρέου, η σπουδαία συγγραφέας Ελένη Σαραντίτη κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη ένα πολύ όμορφο παιδικό βιβλίο υπό τον τίτλο «Ο κήπος με τα αγάλματα». Μέσα από την παρέα μερικών παιδιών, η συγγραφέας κατορθώνει να ζωντανέψει την ομορφιά της παιδικής ηλικίας, την παλιά εικόνα της μικρής ελληνικής πολιτείας σε συνδυασμό με τη δράση και τη γνώση. Τα μικρά παιδιά έχουν ως χώρο της περιπέτειάς τους τα αρχαία μνημεία του τόπου τους. Έτσι συμφιλιώνονται με την προγονική ομορφιά και αγωνίζονται να μην αποχωριστούν αυτά τα «άνθη της πέτρας» –όπως θα έλεγε και ο Σεφέρης– που βγήκαν μέσα από τη γη.

Τι σχέση μπορεί να έχει η ηγεσία του Παπανδρέου με το θαυμάσιο παιδικό μυθιστόρημα της Σαραντίτη. Όλοι οι μελετητές του εγκεφάλου του Γιώργου Παπανδρέου καταλήγουν στο εξής συμπέρασμα: Ότι επηρεάστηκε από τη Σαραντίτη και απλά αντί για αγάλματα χρησιμοποίησε σχεδόν από το καλημέρα διάφορους απίθανους φίλους του σε θέσεις κλειδιά, τόσο στη διοικητική πυραμίδα του ΠΑΣΟΚ στα χρόνια της αντιπολίτευσης (2004-2009), όσο και τη διετία της διακυβέρνησής του (Οκτώβριος 2009 – Νοέμβριος 2011). Φίλοι που έγιναν γνωστοί όχι τόσο για την πολιτική τους δράση, όσο για τον τίτλο τους «οι κηπουροί του Γιώργου». Μάλιστα έλαβαν και θεσμική υπόσταση, όταν σε μία θυελλώδη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ, ο Γιώργος Φλωρίδης, υπουργός του Σημίτη, αφού παραιτήθηκε από βουλευτής του Γιώργου, του άσκησε έντονη κριτική που έμεινε στην ΠΑΣΟΚική ιστορία. «Το Σύνταγμα δίδει το απόλυτο δικαίωμα στον Πρωθυπουργό να διορίζει υπουργούς πρόσωπα της εμπιστοσύνης του, αλλά δεν του επιτρέπει να διορίζει υπουργό τον κηπουρό του», είχε πει με οργισμένο ύφος ο κ. Φλωρίδης, αποσπώντας τα θερμά χειροκροτήματα της «βενιζελικής» αντιπολίτευσης.

Τα υπόλοιπα λίγο-πολύ είναι γνωστά. Ο Γιώργος Παπανδρέου από την πρώτη στιγμή ψάχτηκε να αλλάξει όνομα στο ΠΑΣΟΚ, αλλά αναγκάστηκε να παγώσει τα σχέδιά του, καθώς υπήρχαν αντιδράσεις και από τα πρωτοκλασάτα στελέχη, αλλά και από τους απλούς ψηφοφόρους. Όμως στο διάστημα της προεδρίας του κ. Παπανδρέου στην κυριολεξία χάθηκε η μπάλα στα οικονομικά του ΠΑΣΟΚ. Από τη Χαριλάου Τρικούπη 50, μετακόμισε σε ένα χλιδάτο κτίριο στην Ιπποκράτους, το οποίο εκτός της πολυτέλειας διέθετε μέχρι και γυμναστήριο με σάουνα και όργανα γυμναστικής που κόστισαν μία περιουσία. Τσάμπα τα λεφτά που μάζευε για το κόμμα ο Τσουκάτος, όπως τουλάχιστον είπε στην απολογία του στο δικαστήριο.

 

Οι κηπουροί και η πρωθυπουργία

Ξαφνικά, λοιπόν, στη Χαριλάου Τρικούπη σχεδόν με το καλημέρα της ανάληψης της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ από τον Γιώργο εμφανίστηκαν άγνωστα πρόσωπα, που απέκτησαν τον τίτλο του κηπουρού. Αν σε αυτούς προσθέσουμε και τη νέα γενιά «τσοχατζοπουλικών» που βρήκαν τη θαλπωρή στην αγκαλιά του «παπανδρεϊσμού», τότε ο στενός περίγυρος του Γιώργου ήταν έτοιμος. Από εκεί είχαν αποκλειστεί οι εκσυγχρονιστές και οι «βενιζελικοί».

Τα πήγαινε-έλα σε αποφάσεις είχαν κουράσει το ΠΑΣΟΚ και μάλλον λογικά ηττήθηκε στις εθνικές εκλογές του 2007. Νωρίτερα είχε προηγηθεί η ήττα και στις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές του 2006, την οποία η τότε γραμματέας του ΠΑΣΟΚ, Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, την είχε αναγνώσει ως μία τεράστια νίκη, κάτι που έκανε το στρατόπεδο Καραμανλή στο Μαξίμου να γελάει επί ημέρες με την γκάφα του Γιώργου, ο οποίος με προτροπή της γραμματέως του κόμματος έσπευσε να κάνει και πανηγυρική δήλωση. Η πλευρά Βενιζέλου με σκωπτικό ύφος δικαιολόγησε την γκάφα λέγοντας πως «μπερδεύτηκαν επειδή το ΠΑΣΟΚ κέρδισε εκ νέου την υπερνομαρχία Αθηνών-Πειραιώς και τον δήμο Πειραιά».

Ως πρωθυπουργός, ο Παπανδρέου άκουγε τους κηπουρούς, οι οποίοι, αφού τον οδήγησαν στην γκέλα τού «λεφτά υπάρχουν», ως υπουργοί απεδείχθησαν λίγοι. Και όταν ήρθαν οι δύσκολες ημέρες, λάκισαν καταγγέλλοντας το ΠΑΣΟΚ για δεξιά ιδεολογική στροφή. Και τώρα η πλειοψηφία άλλαξε επάγγελμα και από κηπουροί μετετράπησαν σε σταβλίτες του Τσίπρα και στον ελεύθερο χρόνο τους ψέλνουν στα στασίδια του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο πρώτος κηπουρός που την «έκανε» ήταν ο Νίκος Κοτζιάς, ο οποίος ήταν εκ των στενών συνεργατών του ΓΑΠ από την εποχή του υπουργείου Εξωτερικών, αλλά στην κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ ήταν ο μόνος που δεν έλαβε υπουργικό θώκο, ενώ δεν τον είχε σε λίστες για βουλευτή. Σαν να ήθελε να τον διώξει, προτείνοντάς του να είναι υφυπουργός υπό τον «άγνωστο πόλεμο» Δρούτσα. Ήταν ο πρώτος που πήγε στον ΣΥΡΙΖΑ και σιγά-σιγά άρχισε να τραβά και τους υπόλοιπους.

Πήγαν μετά ο Γιώργος Κατρούγκαλος, που έβγαζε το ψωμί του σε διάφορες ΠΑΣΟΚικές επιτροπές των υπουργείων που συνεργαζόταν. Μετά ήταν η σειρά του Χριστόφορου Βερναρδάκη, που από προσωπικός δημοσκόπος του Άκη Τσοχατζόπουλου, εισήλθε στον στενό περίγυρο του Αλέξη Τσίπρα, προφανώς με την πλάτη του Κοτσακά. Ακολούθησαν η Σοφία Σακοράφα (τώρα έφυγε από τον ΣΥΡΙΖΑ για το κόμμα Βαρουφάκη), ο Παναγιώτης Κουρουμπλής, η Θεοδώρα Τζάκρη, ο Μάρκος Μπόλαρης, ο Νίκος Τόσκας, η Λούκα Κατσέλη, η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, ο Χρήστος Σπίρτζης, κι εσχάτως οι Θάνος Μωραΐτης και Άγγελος Τόλκας. Όλοι τους, όπως λένε οι κακές γλώσσες, μετέφεραν στην πρώτη φορά αριστερά το know how της διακυβέρνησης, αλλά και την εμπειρία τους σε… κρατικά αξιώματα. Στον προθάλαμο του Μεγάρου Μαξίμου περιμένουν πολλοί ακόμα «πολιτικοί πρόσφυγες» από το περιβάλλον του πρώην πρωθυπουργού, πρόθυμοι να… προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στη σημερινή συγκυβέρνηση. Πρώτος και καλύτερος ο «αρχικηπουρός» Γιάννης Ραγκούσης, ο οποίος πρόσφατα τάχθηκε ανοικτά υπέρ της συνεργασίας ΚΙΝΑΛ-ΣΥΡΙΖΑ ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών. Στην ίδια γραμμή και ο άλλοτε ισχυρός υπουργός Επικρατείας του Γιώργου Παπανδρέου, Χάρης Παμπούκης, ο οποίος είναι διορισμένος σύμβουλος του Νίκου Κοτζιά στο υπουργείο Εξωτερικών. Μάλιστα συμμετείχε στην επιτροπή που συνέταξε την εθνικά επιζήμια συμφωνία των Πρεσπών. Από κοντά και ο Γιάννης Πανάρετος, εξωκοινοβουλευτικός υπουργός Παιδείας τη διετία 2009-2011, είχε συμβουλεύσει το μακρινό 2013 τον Αλέξη Τσίπρα πως «αν ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να κυβερνήσει προοδευτικά πρέπει να πείσει για τις προθέσεις του τους Παπανδρεϊκούς και όχι να φλερτάρει με τους Ανεξάρτητους Έλληνες». Ας μην ξεχνάμε ότι και οι Σπύρος Δανέλλης (ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ με τον ΓΑΠ) και ο Νίκος Μπίστης περιμένουν να αξιοποιηθούν.

 

Οι δυο βάρκες του Γιώργου για να φορτώσει τη χρεοκοπία στον Καραμανλή

 

Δεν είναι λίγοι αυτοί που εκτιμούν πως ο Παπανδρέου δεν ενδιαφέρεται για το ΚΙΝΑΛ, αλλά για το πώς θα αλώσει τον ΣΥΡΙΖΑ. Πρόσφατα διέρρευσε πως «εάν όλοι εμείς οι ΠΑΣΟΚοι πάμε στον ΣΥΡΙΖΑ, τότε θα κάνουμε μία εθνοκάθαραση στον ΣΥΡΙΖΑ. Θα φύγουν όλοι οι αριστεροί για Λαφαζάνη, Ζωή και θα μας μείνει ο Αλέξης, οι πιο νέοι κι ένα νέο κόμμα». Κι όμως αυτό δεν το έλεγαν κάποιοι μεθυσμένοι, αλλά ήταν μέρος ανάλυσης συνεργατών κάποιων προβεβλημένων κηπουρών του ΓΑΠ.

Ο ίδιος ο Γιώργος Παπανδρέου, μετά τα όσα έγιναν το δίμηνο Οκτωβρίου-Νοεμβρίου του 2011, νιώθει μία απέχθεια για το ΠΑΣΟΚ. Θα ήθελε να του βάλει λουκέτο. Τουλάχιστον αυτό ισχυρίζονται οι άσπονδοι φίλοι του. Όμως εδώ υπάρχει ένας απρόσμενος παράγοντας, που είναι η οικογένειά του. Ο αδελφός του, Νίκος, όχι μόνο θα είναι υποψήφιος ευρωβουλευτής με το ΚΙΝΑΛ, αλλά οι στόχοι είναι πιο μεγάλοι. Δεν του αρκεί το Στρασβούργο. Θα ήθελε να δοκιμάσει στο τιμόνι του ΚΙΝΑΛ, κάτι που είχε καρφώσει ο Ευάγγελος Αντώναρος μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Υπάρχει και η κόρη του Γιώργου, η Μαργαρίτα, η οποία έχει τσιμπηθεί από το μικρόβιο της πολιτικής. Το ίδιο ισχύει και για τον ανιψιό του, τον Κώστα Κατσανέβα, γιο της αδελφής του Σοφίας και του Θόδωρου Κατσανέβα. Τα παιδιά θα ήθελαν να δοκιμάσουν την τύχη τους σε εκλογές. Όχι με το ΚΙΔΗΣΟ, αλλά με το κόμμα του παππού.

Στον ΣΥΡΙΖΑ βέβαια έχουν ξεφύγει κι έφθασαν στο σημείο να δηλώνει ο Γιάννης Μπαλάφας πως ο Γιώργος Παπανδρέου είναι ευπρόσδεκτος στον ΣΥΡΙΖΑ και ότι γίνονται κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Την ίδια ώρα, ο Χριστόφορος Βερναρδάκης το είπε, επίσης, καθαρά: «Θα υπάρξουν και άλλες αποχωρήσεις από το ΚΙΝΑΛ», ενώ η γνωστή δημοσιογράφος του ΣΥΡΙΖΑ, Αναστασία Γιάμαλη, είπε στο Κόντρα ότι θα γίνει αφαίμαξη στο ΚΙΝΑΛ.

Οπότε όλοι θέλουν να δουν τη στάση που θα κρατήσει ο Γιώργος Παπανδρέου. Αναλυτές του εγκεφάλου του πρώην πρωθυπουργού ισχυρίζονται ότι «ο Γιώργος θα συνεχίσει να κινείται σε δύο βάρκες. Ο ίδιος θα βρίσκεται εντός ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ, μαζί με την οικογένεια, θέλοντας όμως το κόμμα του να μη φθάσει σε υψηλά εκλογικά ποσοστά. Παράλληλα οι κηπουροί του, ειδικά από το ΚΙΔΗΣΟ, θα συρρέουν στον ΣΥΡΙΖΑ. Ως αντάλλαγμα για την αβάντα στον ΣΥΡΙΖΑ, θα ζητήσει από τον Τσίπρα να δηλώσει ξεκάθαρα πως για τη χρεοκοπία της χώρας ευθύνεται η διακυβέρνηση Καραμανλή».

Εξάλλου, ό,τι είναι να πάρει ο Τσίπρας από τη συνιστώσα του Καραμανλή το έχει καβαντζώσει, οπότε ο πρωθυπουργός για να διασωθεί και να είναι διαχειρίσιμη η ήττα και με κεντροαριστερό πρόσημο θα αναγκαστεί να στηριχθεί στους «παπανδρεϊκούς».

Μετά τις εκλογές και ανάλογα τα αποτελέσματα θα γίνουν και οι επόμενες κινήσεις. Δηλαδή, ο Νίκος Παπανδρέου να αναλάβει τα ηνία αντί της Φώφης Γεννηματά, που θα θεωρηθεί αποτυχημένη και ξαφνικά θα αρχίσουν ένας-ένας οι κηπουροί να επιστρέφουν στο νέο Κίνημα, ή να οδηγηθούμε σε ενοποίηση του ΚΙΝΑΛ με τον νέο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος θα έχει απαλλαχθεί από τα αριστερά βαρίδια.

 

Ο παράγων Βενιζέλος

Αυτό που υπολογίζουν περισσότερο στο «παπανδρεϊκό» στρατόπεδο είναι ο Ευάγγελος Βενιζέλος. «Ο βιαστικός Βαγγέλης του 2007 πλέον έχει και την εμπειρία και τη διαύγεια πνεύματος να αντιληφθεί όλα όσα παίζονται», λένε οι παλιές καραβάνες που δεν συμφωνούν με τα σχέδια Παπανδρέου–Λαλιώτη.

Ας μην ξεχνάμε ότι το 2004 ο Παπανδρέου είχε συστήσει την οργάνωση «Κάθε μέρα πολίτης». Ένα βράδυ, βλέποντας τον Ευ. Βενιζέλο να φεύγει απ’ τη συνεδρίαση για να εμφανιστεί στο πάνελ κάποιας εκπομπής, τον ρώτησε: «Πού πας;» Εκείνος χαμογέλασε. «Πάω στο “Κάθε νύχτα πολίτης”», απάντησε και γύρισε την πλάτη.

Επίσης, ο Γιώργος Παπανδρέου δεν λησμονεί και τη δηλητηριώδη ατάκα  του κ. Βενιζέλου στα γενέθλια του ΠΑΣΟΚ το 2013: «Ένας όρος υπάρχει για να είμαστε μαζί. Να ψηφίζουμε ΠΑΣΟΚ πίσω από το παραβάν».