«Σπριντ» Μητσοτάκη για την πρώτη… χειραψία με τον νέο πλανητάρχη

Ο Έλληνας πρωθυπουργός θέλει να συναντήσει τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, πριν από ένα τετ-α-τετ του τελευταίου με τον Ερντογάν

Ο Ντόναλντ Τραμπ, ύστερα από 20 περίπου ημέρες και αφού είχε απειληθεί ότι θα τον βγάλουν σηκωτό από τον Λευκό Οίκο οι πεζοναύτες, αναγκάστηκε με πλάγιο τρόπο να παραδεχθεί την ήττα του και το ότι από τις 20 Ιανουαρίου νέος πρόεδρος των ΗΠΑ θα είναι ο Τζο Μπάιντεν.

 Του Μ.Κ.

Η Αθήνα περίμενε ότι έστω και με το ζόρι ο Τραμπ θα κάνει πίσω, και γι’ αυτό ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν εκ των πρώτων Ευρωπαίων που έσπευσαν να συγχαρούν τον νέο πλανητάρχη, ο οποίος από τα πρώτα του βήματα δείχνει ότι θέλει να κινηθεί συστημικά και με στόχο να υπάρχει άψογη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση σε όλα τα κρίσιμα ζητήματα, όπως την οικονομία, την αντιμετώπιση της πανδημίας και την κλιματική αλλαγή.

Το Μαξίμου εδώ και πολύ καιρό έχει δώσει τον δικό του αγώνα για να εμφανιστεί έτοιμο για την επόμενη μέρα στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Ήδη έχει στηθεί δίαυλος επικοινωνίας με το επιτελείο του νέου προέδρου. Αυτό δεν σημαίνει ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει βγει στην κόντρα με τους ηττημένους ρεπουμπλικάνους. Απλά κρατούνται διακριτές αποστάσεις από τους χαμένους και στο Μαξίμου ελπίζουν ότι ο Μάικ Πομπέο (υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ) θα είναι εκ των υποψηφίων για να λάβει το χρίσμα το 2024.

Το στοίχημα της Αθήνας είναι να καταφέρει να έχει ο Κυριάκος Μητσοτάκης πρώτος συνάντηση με τον νέο πλανητάρχη, και όχι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Σε αυτόν τον ιδιότυπο αγώνα δρόμου ποντάρουν και στο γεγονός ότι οι σχέσεις του Τούρκου προέδρου με τον νέο πλανητάρχη δεν είναι σε καλό σημείο, καθώς ο κ. Μπάιντεν είχε φωτογραφίσει ως ανελεύθερο το καθεστώς Ερντογάν.

Εξάλλου, και ο Τούρκος πρόεδρος χρεώνει στον Μπάιντεν και τον Μπαράκ Ομπάμα το αποτυχημένο πραξικόπημα του καλοκαιριού του 2016. Και αν το ιδανικό σενάριο είναι ο πρωθυπουργός να «κλειδώσει» επίσκεψη στις ΗΠΑ για συνάντηση στον Λευκό Οίκο εντός του πρώτου διμήνου της προεδρίας Μπάιντεν, δεδομένων των συνθηκών που έχει επιβάλει η πανδημία, κύκλοι στην Ουάσιγκτον εκτιμούν ότι εάν η συνάντηση οριστεί και εντός εξαμήνου θα είναι μία σημαντική επιτυχία για την ελληνική πλευρά. Πληροφορίες από το περιβάλλον Μπάιντεν αναφέρουν δε ότι στόχος είναι αρχικά ο νέος πρόεδρος να τείνει χείρα φιλίας στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε., και στη συνέχεια να δρομολογήσει τις επαφές του με κάθε χώρα ξεχωριστά.

Οι ειδικοί ρόλοι

Στα πρόσωπα που παίζουν σημαντικό ρόλο στις επαφές της Αθήνας με το περιβάλλον Μπάιντεν, είναι η πρέσβης της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, ενώ άνθρωπος-κλειδί στο εγχείρημα θεωρείται και ο σύμβουλος του πρωθυπουργού για θέματα Ευρώπης και ΗΠΑ, Αθανάσιος Μπακόλας. Η Αθήνα έχει δημιουργήσει κανάλι επικοινωνίας με τον εκτελεστικό διευθυντή του Ελληνοαμερικανικού Συμβουλίου Ηγεσίας, Έντι Ζεμενίδη, καθώς και με τον Μάικλ Κάρπεντερ, από τους στενούς συνεργάτες του Μπάιντεν.

Την ίδια στιγμή τον δικό τους σημαντικό ρόλο παίζουν και οι στενές σχέσεις με τον πρώην Αμερικανό πρέσβη, Νίκολα Μπερνς, ενώ και με τον νέο υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ από τις 20 Ιανουαρίου, τον Άντονι Μπλίνκεν, υπάρχουν καλές επαφές. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Μπλίνκεν μπήκε στον Λευκό Οίκο επί εποχής Μπιλ Κλίντον και εν συνεχεία αξιοποιήθηκε και από τον Μπάρακ Ομπάμα.

Ο νέος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν είναι της σχολής της διατήρησης των ισορροπιών σε όλες τις διακεκαυμένες περιοχές του πλανήτη

 Ποιος είναι ο Μπλίνκεν

Ήδη ο Μπάιντεν ανακοίνωσε έναν γνώριμο στην παγκόσμια κοινότητα ως υπουργό Εξωτερικών, τον Άντονι Μπλίκεν, ο οποίος στα 58 κάνει το όνειρό του πραγματικότητα και αναλαμβάνει επικεφαλής του State Department. Ο Μπλίνκεν έχει εμπειρία, καθώς διετέλεσε Αναπληρωτής ΥΠΕΞ από το 2015 έως τον Ιανουάριο του 2017 επί Ομπάμα, ενώ στον Λευκό Οίκο εισήλθε πριν από 30 σχεδόν χρόνια επί προεδρίας Μπιλ Κλίντον, όπου ήταν μέλος του προσωπικού του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας.

Ο Μπλίνκεν είναι γεννημένος από Εβραίους γονείς, την Τζούντιθ και τον Ντόναλντ Μ. Μπλίνκεν, κι έζησε τα πρώτα χρόνια του στη Νέα Υόρκη, πριν μετακομίσει το 1971 στο Παρίσι, όταν η μητέρα του παντρεύτηκε για δεύτερη φορά τον δικηγόρο Σαμουέλ Πισάρ, ο οποίος είχε επιβιώσει από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί στο Άουσβιτς και το Νταχάου. Τα πρώτα του βήματα στην πολιτική τα έκανε σε ηλικία 26 χρόνων, όταν ο βιολογικός του πατέρας τον έβαλε στην αποτυχημένη προεδρική καμπάνια του ελληνοαμερικανού υποψηφίου των Δημοκρατικών, Μάικλ Δουκάκης.

Από το 2008 είναι στο στενό περιβάλλον του Μπάιντεν κατά την διάρκεια των προκριματικών εκλογών (όπου ηττήθηκε από τον Ομπάμα). Κάτι που τον οδήγησε σε αξιοποίηση από τον πρόεδρο Ομπάμα. Από το 2009 έως το 2013, διετέλεσε Αναπληρωτής Βοηθός του Προέδρου και Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Αντιπροέδρου, θέση από την οποία βοήθησε επίσης στην χάραξη της πολιτικής των ΗΠΑ για το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα κ.ά. Ο Μπλίνκεν ήταν επίσης καθοριστικός για την διατύπωση της απάντησης της κυβέρνησης Ομπάμα στην κρίση της Κριμαίας του 2014. Σε ομιλία του στο Brookings Institution τον Ιούνιο εκείνης της χρονιάς, ανέφερε πως ένα ευρύ και εκτεταμένο καθεστώς κυρώσεων ήταν κρίσιμο, εστιάζοντας στον εσωτερικό κύκλο του Βλαντιμίρ Πούτιν.

Τον περασμένο Ιούνιο, σε δηλώσεις του ανέφερε πως ο Μπάιντεν «δεν θα συνδέσει την στρατιωτική βοήθεια προς το Ισραήλ με πράγματα όπως προσάρτηση ή άλλες αποφάσεις της ισραηλινής κυβέρνησης με τις οποίες ενδέχεται να διαφωνούμε». Αυτή η δήλωσή του (παρά το γεγονός ότι είναι Εβραίος στην καταγωγή) δείχνει το πώς σκέφτεται την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ ο Άντονι Μπλίκεν. Και φυσικά όσοι από τους Ελληνάρες σκέφτονται πως επειδή το Ισραήλ είναι στην κόντρα με την Τουρκία, ή ότι ο Δουκάκης θα μεσολαβήσει, πλανώνται πλάνην οικτρά. Ο νέος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ είναι της σχολής των ισορροπιστών και επιθυμεί εντός του ΝΑΤΟ να υπάρχει ισορροπία και καλή συνεργασία. Το μόνο που μας κάνει να ελπίζουμε είναι ότι ενδέχεται να προχωρήσουν οι διαδικασίες για την αλλαγή του Στόλτενμεπργκ. Για την Τουρκία είναι βέβαιο ότι θα την πιέσει για τα ανθρώπινα δικαιώματα και θα προσπαθήσει να την αποκόψει από την Ρωσία. Βέβαια, θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι ότι δύσκολα ο Μπλίνκεν θα σταθεί αρωγός εάν εμείς προσπαθήσουμε να πάμε τα χωρικά μας ύδατα στα 12 μίλια.

Συνεργασία με την Ευρώπη

Το σίγουρο είναι –όπως τονίζουν οι αναλυτές– ότι ο Μπίλνκεν θα ακολουθήσει την γραμμή Μπάιντεν, που είναι συνεργασία σε όλα τα επίπεδα με την Ευρώπη. Κάτι που φαίνεται και στο ότι το κρίσιμο θέμα της κλιματικής αλλαγής το παραχώρησε στον πρώην υπουργό Εξωτερικών (1 Φεβρουαρίου 2013 – 20 Ιανουαρίου 2017) Τζον Κέρι, ο οποίος ήταν υπέρμαχος της συνεργασίας με την Ευρώπη.

Τι σημαίνει αυτό για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις; Εάν η Ευρώπη επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία, οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να βοηθήσουν την Άγκυρα. Το ίδιο θέλουν και οι ΗΠΑ από την Ε.Ε., εάν αποφασίσουν αυτές να θέσουν κυρώσεις στην Τουρκία. Εξάλλου, αυτό είχε συμβεί και με τις κυρώσεις των ΗΠΑ στην Ρωσία με την κρίση στην Ουκρανία και την προσάρτηση της Κριμαίας εκ μέρους της Μόσχας.

Η Αθήνα ετοιμάζεται για την Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου, όπου θα τεθεί επί τάπητος και η τουρκική προκλητικότητα. Βέβαια, ο Ερντογάν για μία ακόμη φορά έκανε κωλοτούμπα ελπίζοντας να αποφύγει τις κυρώσεις, οι οποίες θα ήταν καταστροφικές για την οικονομία των γειτόνων μας. Και τώρα δεν υπάρχει και Τραμπ για να τον υποστηρίξει. Γι’ αυτόν τον λόγο και η Άγκυρα άλλαξε στάση και ανακοίνωσε ότι το Oruc Reis επιστρέφει στην βάση του στις 29 Νοεμβρίου. Βέβαια, θα ήταν λάθος να θεωρήσουμε ότι η Άγκυρα σήκωσε λευκή σημαία. Στην Ευρώπη έχουν ξαναδεί παρόμοια στάση, όταν παραμονές του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Οκτωβρίου η Άγκυρα –υπό τον φόβο κυρώσεων– είχε αποσύρει το Oruc Reis για να το επαναφέρει λίγες μέρες μετά στα ύδατα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Οι Ευρωπαίοι ωστόσο βάζουν στην ζυγαριά και τον τουρκικό μεγαλοϊδεατισμό. Από την μία το επεισόδιο με το τούρκικο φορτηγό που το πιθανότερο να μετέφερε όπλα στην Λιβύη και δεν δέχθηκε έλεγχο, και από την άλλη τα όσα είπε ο Ερντογάν, επισημαίνοντας πως η σημερινή Τουρκία, βλέποντας τον εαυτό της ως συνέχεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, επιθυμεί να παραμείνει αναπόσπαστο κομμάτι της Ευρώπης.

Με βάση την Σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών φάνηκαν τα δύο μπλοκ. Να επιβληθούν κυρώσεις επιθυμούν, πέραν της Ελλάδας και της Κύπρου, και οι Γαλλία, Ιταλία, Αυστρία, Ολλανδία, Ιρλανδία και Εσθονία. Μάλιστα, η Ολλανδία ασπάστηκε την πρόταση Μητσοτάκη και ζήτησε την επιβολή εμπάργκο όπλων. Από την άλλη, χώρες όπως η Γερμανία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Ουγγαρία, αλλά και η Μάλτα εξακολουθούν να εναντιώνονται στην πιθανότητα κυρώσεων κατά της Άγκυρας, λόγω των στενών εμπορικών τους σχέσεων, αλλά και λόγω φόβων για αύξηση των μεταναστευτικών ρευμάτων στην Ευρώπη ενορχηστρωμένα από την Τουρκία. Η Γερμανία από την άλλη εξακολουθεί να μην έχει μειώσει τα ανοίγματα στην τουρκική οικονομία, ενώ Ισπανία και Ιταλία καίγονται να πουλήσουν τα όπλα τους στην Άγκυρα. Οπότε, δεν πρέπει να αποκλειστεί ότι η Άνγκελα Μέρκελ θα παίξει το παιχνίδι των καθυστερήσεων. Θα τραβήξει μαλακά το αυτί των Τούρκων δίχως κυρώσεις, με στόχο να πετάξει την καυτή πατάτα στον Μπάιντεν.

Η δραστηριότητα που επιδεικνύει το τελευταίο διάστημα ο αιγυπτιακός στρατός δεν περνά απαρατήρητη από συμμάχους κι αντιπάλους

Η στρατιωτική δραστηριότητα της Αιγύπτου, μήνυμα προς την Τουρκία

Στο περιθώριο του επεισοδίου με το τούρκικο φορτηγό που δεν δέχθηκε έλεγχο, καθώς υπήρχε η υποψία ότι μετέφερε όπλα στην Λιβύη, η Αίγυπτος είναι εξαιρετικά ενεργή στο στρατιωτικό μέτωπο τον τελευταίο καιρό. Ήδη έχουν αρχίσει κοινές ασκήσεις με τις δυνάμεις του Σουδάν, μίας χώρας που προσπάθησε να εξομαλύνει τις σχέσεις της με το Ισραήλ και, έτσι, έλαβε την υπόσχεση των ΗΠΑ ότι θα «δραπετεύσει» από τον κατάλογο των κρατών που υποστηρίζουν την τρομοκρατία. Οι κοινές ασκήσεις Αιγύπτου – Σουδάν θα γίνουν επί σουδανικού εδάφους και θα διαρκέσουν μέχρι τις 26 Νοεμβρίου.

Υπάρχουν βέβαια και οι στρατιωτικές ασκήσεις με την ονομασία «Ξίφος των Αράβων» και με συμμετοχή πολλών συμμαχικών και φιλικών προς τις ΗΠΑ δυνάμεων από την περιοχή της Μέσης Ανατολής, όπως είναι η Σαουδική Αραβία, τα Εμιράτα, το Μπαχρέιν, η Ιορδανία. Υπάρχει και η επιχείρηση «Μέδουσα», η κοινή διακλαδική άσκηση που διενεργείται από κοινού με τις ελληνικές και τις κυπριακές δυνάμεις στα νερά της Μεσογείου. Πρόκειται για κινητικότητα με πολλούς αποδέκτες, παρατηρεί η «Corriere della Sera».

Οι προφανείς αποδέκτες του «μηνύματος» του Καΐρου είναι τρεις χώρες: η Τουρκία, το Κατάρ, το Ιράν. Η αμοιβαία εχθρότητα υπάρχει το δίχως άλλο και συνδέεται με δεδομένες διαφορές, αλλά και με το γεωπολιτικό παιχνίδι των επιρροών σε πολλές σκακιέρες. Λόγου χάρη στην πρόσφατη κρίση της Λιβύης, όπου η Αίγυπτος βρέθηκε στο πλευρό του Χαλίφα Χαφτάρ, ενώ η Τουρκία στο πλευρό του Φαγιέζ αλ-Σαράζ. Η αιγυπτιακή κυβέρνηση θέλει να επιβεβαιώσει τον ρόλο της Νειλοχώρας ως σημείου αναφοράς για όλον τον αραβικό κόσμο, την ίδια ώρα που παροξύνεται το πρόβλημα με τους Αιθίοπες για το φράγμα που στήνουν στο μεγάλο ποτάμι και το οποίο απειλεί με ξηρασία παραγωγικά εδάφη της Αιγύπτου.

 

Διαβάστε επίσης

Χρησιμοποιούμε cookies για λόγους στατιστικών & επισκεψιμότητας Συμφωνώ Περισσότερα