Στα κάγκελα η αγορά για το «ψηφιακό χαράτσι»

Ένα ευφάνταστο –με την κακή έννοια– χαράτσι που επιβλήθηκε το 2017 επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ αλλά συνεχίζει να επιβαρύνει πέντε χρόνια τώρα τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις της χώρας έχει ανεβάσει στα κεραμίδια τους εκπροσώπους της αγοράς.

Επιμέλεια: Νίκος Τσαγκατάκης

Ο λόγος για το «ψηφιακό χαράτσι», το τέλος που θεσμοθετήθηκε με τον νόμο 4481/2017 (Α’ 100), προκειμένου να επικαιροποιηθεί ο μέχρι τότε νόμος για τα Πνευματικά Δικαίωμα και να αποδοθεί όπως υποστήριζε ο νομοθέτης μία τρόπον τινά δίκαιη ανταμοιβή στους δημιουργούς καλλιτεχνικών, φωτογραφικών, συγγραφικών και άλλων έργων για την αναπαραγωγής της δουλειάς τους σε ψηφιακά μέσα από τους ιδιώτες χρήστες.

Το… μάρμαρο, ωστόσο, καλείται να πληρώσει η νυν κυβέρνηση στην οποία οι διαμαρτυρόμενοι φορείς που εκπροσωπούν τους ανθρώπους της αγοράς αλλά και τους καταναλωτές χρεώνουν τη μη υλοποίηση μίας προεκλογικής της εξαγγελίας. Μάλιστα, η δυσαρέσκειά τους μεγεθύνθηκε όπως οι ίδιοι οι φορείς δημοσιοποίησαν εξαιτίας του ότι η κυβέρνηση δια του υπουργείου Πολιτισμού που είναι αρμόδιο ανέκρουσε πρύμναν στο παρά πέντε της σχετικής νομοθετικής ρύθμισης και παρά τις περί του αντιθέτου δεσμεύσεις.

Σύμφωνα, πάντα, με τους εκπροσώπους των παραγωγικών και καταναλωτικών οργανώσεων στο προσχέδιο του σχεδίου νόμου του ΥΠ.ΠΟ. για τα «Δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα στην ψηφιακή ενιαία αγορά» (σ.σ. η ηλεκτρονική δημόσια διαβούλευση ολοκληρώθηκε την 1η Νοεμβρίου) υπήρχε το άρθρο 43 που εξορθολόγιζε το υφιστάμενο νομοθετικό καθεστώς αντιμετωπίζοντας παράλογες στρεβλώσεις και αδικίες και αίροντας ερμηνευτικές αμφιβολίες που δημιουργούσαν σειρά προβλημάτων και δικαστικών αγώνων.

Για παράδειγμα, διευκρινιζόταν η ενιαία αντιμετώπιση των tablets και smartphones ως υπολογιστών και θα αποσαφηνιζόταν η ορθή δήλωση των υποκείμενων σε εύλογη αμοιβή ειδών. Όπως όμως ισχυρίζονται οι διαμαρτυρόμενοι φορείς «λίγο πριν κατατεθεί το νομοσχέδιο, το υπουργείο Πολιτισμού απέσυρε το άρθρο 43, βλάπτοντας τόσο τους πολίτες-καταναλωτές όσο και την επιχειρηματικότητα, αλλά και το Δημόσιο.».

«Αόρατο» χαράτσι σε tablets, smartphones και scanners

Για να τεκμηριώσουν τους ισχυρισμούς τους περί βλάβης οι φορείς υποστηρίζουν ότι στον επίδικο ΣΥΡΙΖΑϊκό νόμο 4481/2017 η αξία των ηλεκτρονικών υπολογιστών που είτε παράγονται στην Ελλάδα είτε εισάγονται από το εξωτερικό θα επιβαρύνεται με ένα ποσοστιαίο τέλος της τάξης του 2% που ονομάστηκε «εύλογη αμοιβή» και η οποία θα εισπράττεται από τις εταιρείες που παράγουν ή εισάγουν Η/Υ., θα αποδίδεται σε διάφορους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης δημιουργών και αυτοί θα τη αναδιανέμουν στα μέλη τους εν είδη αποζημίωσης της νόμιμης αναπαραγωγής των έργων τους που κάνουν ιδιώτες χρήστες μέσω των ηλεκτρονικών συσκευών.

Στις ηλεκτρονικές συσκευές επί της αξίας των οποίων επιβάλλεται το τέλος υπέρ των δημιουργών συμπεριλαμβάνονται τα tablets και στα smartphones, καθώς επίσης και τα κοινά scanner (σαρωτές εικόνας) που επιβαρύνονται με 4% αλλά και τα αποθηκευτικά μέσα (π.χ. σκληροί δίσκοι, δίσκοι CD/DVD κ.ά.) όπου εκεί η επιβάρυνση ανεβαίνει στο 6%.

Υποτίθεται, λοιπόν, ότι με το νομοσχέδιο του υπουργείου Πολιτισμού θα  αποσαφήνιζε την ορθή δήλωση των υποκείμενων σε εύλογη αμοιβή ειδών αντιμετωπίζοντας επί παραδείγματι ως ενιαία «εργαλεία» τα tablet, τα smartphone και τους Η/Υ. Εκτιμάται, παράλληλα, ότι με την ψήφιση του «γαλάζιου» νομοσχεδίου θα έφευγε από τις πλάτες των καταναλωτών, των επιχειρήσεων, των επαγγελματιών, αλλά και του Δημοσίου μία άδικη και δυσβάσταχτη σε μέρες πληθωριστικής έκρηξης και ακρίβειας επιβάρυνση, δεδομένου ότι το κόστος της «εύλογης αμοιβής» μετακυλιόταν από τους εισαγωγείς/παραγωγούς ηλεκτρονικών συσκευών στους τελικούς καταναλωτές-χρήστες.

Ως ενδεικτικό του μεγέθους της επιβάρυνσης, οι διαμαρτυρόμενοι επαγγελματικοί φορείς και οι ενώσεις των καταναλωτών επικαλούνται το στοιχείο ότι το ψηφιακό «χαράτσι» κοστίζει καθ΄ υπολογισμό περισσότερο από €70.000.000 ανά έτος στους Έλληνες καταναλωτές, στις ιδιωτικές επιχειρήσεις αλλά και στο Δημόσιο. Συμπληρώνουν δε ότι μόνο οι μαθητές και οι καθηγητές που συμμετείχαν στην κυβερνητική δράση στήριξης «Ψηφιακή Μέριμνα» (σ.σ. επιχορηγήθηκαν πάνω από μισό εκατομμύριο μαθητές, φοιτητές και σπουδαστές με επιταγές αξίας 200€ για την αγορά τεχνολογικού εξοπλισμού) επιβαρύνθηκαν με €3.250.000, ποσό που διοχετεύθηκε στα μέλη των Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης.

Οι παραγωγικοί, καταναλωτικοί και θεσμικοί φορείς που εκφράζουν την έντονη δυσαρέσκειά τους για τη διατήρηση εν… ζωή του «ψηφιακού χαρατσιού» ξεκαθαρίζουν ότι «η προάσπιση των πνευματικών δικαιωμάτων είναι αυτονόητη και η θέσπιση εύλογης αποζημίωσης των δημιουργών αναγκαία».

Επιμένουν, ωστόσο, ότι αυτό δεν πρέπει να επιτυγχάνεται «επιβαρύνοντας υπέρμετρα καταναλωτές, επιχειρήσεις, Δημόσιο τομέα και χωρίς να είναι συμβατή με την κοινή ευρωπαϊκή νομοθεσία, νομολογία και πρακτική». Εξ ου και ζητούν από την Κυβέρνηση να αποκαταστήσει άμεσα, «έστω μερικώς αυτήν την αδικία, επαναφέροντας το άρθρο 43 του ν/σ του υπουργείου Πολιτισμού και διασφαλίζοντας τη σωστή και δίκαιη εφαρμογή του νόμου, σύμφωνα και με τις Κοινοτικές οδηγίες.».

 

Ποιοι διαμαρτύρονται

Στους διαμαρτυρόμενους για τη μη κατάργηση από την παρούσα κυβέρνηση του «ψηφιακού χαρατσιού» συγκαταλέγονται οι εξής παραγωγικοί, καταναλωτικοί και θεσμικοί φορείς: Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ), Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών (ΕΒΕΑ), Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς (ΕΒΕΠ), Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών (ΕΕΑ), Ένωση Καταναλωτών – Η Ποιότητα Της Ζωής (ΕΚΠΟΙΖΩ), Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), Ελληνικός Σύνδεσμος Νέων Επιχειρηματιών Αθηνών (ΕΣΥΝΕ Αθηνών), Σύνδεσμος Επιχειρήσεων & Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ), Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας (ΣΕΠΕ).