Στα κάρβουνα η παλιά φρουρά

Του Χρήστου Αλεξάνδρου

Κρίσιμη θεωρείται η επόμενη εβδομάδα στον ΣΥΡΙΖΑ για την περιβόητη θεσμική διαδικασία του μετασχηματισμού του κόμματος. Κι αυτό διότι τις τελευταίες ημέρες του Αυγούστου θα συγκληθεί η Πολιτική Γραμματεία, που θα προσδιορίσει τον οδικό χάρτη αρχικά για την Κεντρική Επιτροπή του Σεπτεμβρίου και, ακολούθως, για τα ενδιάμεσα βήματα μέχρι το συνέδριο που θα σφραγίσει τη μορφή και τα χαρακτηριστικά του νέου κόμματος.

Αυτά βέβαια ισχύουν στα χαρτιά, διότι μπορεί να υπάρξουν εμπόδια, καθώς όλα συντείνουν πως η πορεία προς το συνέδριο κάθε άλλο παρά ανέφελη μπορεί να χαρακτηριστεί. Ήδη στο εσωτερικό του κόμματος, ακόμη και εν μέσω διακοπών, αναπτύσσεται έντονος διάλογος και διεργασίες για μια σειρά από ζητήματα, με το σημείο αιχμής να εντοπίζεται στον ρόλο που θα διαδραματίσει το υφιστάμενο κόμμα και οι δομές του στη συζήτηση για την επόμενη ημέρα.

Και μπορεί προς το παρόν να κάνει μεγαλύτερο θόρυβο από τους αντιδρώντες στα σχέδια Τσίπρα, μόνο ο Πάνος Σκουρλέτης (γραμματέας του κόμματος), αλλά, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, εξίσου προβληματισμένα είναι και τα λεγόμενα ιστορικά στελέχη του κόμματος, τα οποία παραμένουν σιωπηλά αναμένοντας το σχέδιο που θα αναπτύξει ο ίδιος ο κ. Τσίπρας στην Πολιτική Γραμματεία.

Απλά, όπως ξηγούν οι γνώστες της ΣΥΡΙΖΑϊκής κοινωνίας, «ο Πάνος Σκουρλέτης νιώθει ότι θα αντικατασταθεί από γραμματέας του κόμματος και ενδιαφέρεται πρωτίστως να κατέχει προνομιακή θέση για την επόμενη ημέρα». Όμως γενικά υπάρχει ένα ς προβληματισμός, καθώς το σχέδιο για να ξεφύγει ο ΣΥΡΙΖΑ από τα στενά όρια της νοοτροπίας του 3% και να παίξει μπάλα ανταποκρινόμενος στο 31,5% που έλαβε στις εκλογές σημαίνει ότι πρέπει να ΠΑΣΟΚοποιηθεί περαιτέρω. Όχι μόνο ιδεολογικά, αλλά και οργανωτικά. Οι μαζικές εγγραφές νέων μελών και κατά δεύτερο λόγο η εμπλοκή αυτών των νέων μελών στη λήψη των αποφάσεων για τη μορφή, τα χαρακτηριστικά, το πρόγραμμα, τη διάρθρωση των οργάνων, την εκλογή ηγεσίας, είναι πρωτόγνωρα για ένα κόμμα της αριστεράς. Και η βασική διαφωνία που υπάρχει είναι εάν αυτό μπορεί να γίνει με επιμονή σε αριστερό προσανατολισμό, ή εάν είναι μονόδρομος η στροφή προς τη σοσιαλδημοκρατία.

Ήδη πολλά από τα λεγόμενα ιστορικά στελέχη (Βούτσης, Δραγασάκης, Φίλης, Τσακαλώτος) ναι μεν δεν έχουν επίσημα τοποθετηθεί, όμως στις κατ’ ιδίαν συνομιλίες τους δεν κρύβουν τον προβληματισμό τους για τη στροφή προς τη σοσιαλδημοκρατία. Μάλιστα, ακόμη και το μόρφωμα της Προοδευτικής Συμμαχίας, με το οποίο πορεύθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογικές αναμετρήσεις Μαΐου και Ιουλίου, το αποτιμούν ως μία βεβιασμένη προσπάθεια.

Προνομιακοί συνομιλητές

Όμως αυτό που ενοχλεί περισσότερο είναι το ότι οι προερχόμενοι από την Προοδευτική Συμμαχία (Ραγκούσης, Ξενογιαννακοπούλου, Θεοχαρόπουλος, Μπίστης, Τζουμάκας και σία) αποτελούν προνομιακούς συνομιλητές του κ. Τσίπρα, και ως φαίνεται μέχρι τώρα μάλλον η γνώμη τους έχει αξία για τον πρώην πρωθυπουργό. Εάν σε αυτούς προσθέσεις και τη νέα γενιά στελεχών που προωθείται από τον κ. Τσίπρα, όπως είναι οι Αλέξης Χαρίτσης, Έφη Αχτσιόγλου, Δημήτρης Τζανακόπουλος, Κώστας Ζαχαριάδης, Μιχάλης Καλογήρου, μαζί φυσικά με τον Νίκο Παππά και την Όλγα Γεροβασίλη, τότε καταλαβαίνει ο καθένας πόσο άσχημα νιώθει η παλιά φρουρά του ΣΥΡΙΖΑ, κάποιοι εκ των οποίων βρίσκονται εκεί από την εποχή της ίδρυσης του Συνασπισμού το 1989.

Ταυτόχρονα, θα πρέπει να τονιστεί ότι η ομάδα των «53», που ηγείται ο κ. Τσακαλώτος, νιώθει πολύ πιεσμένη, καθώς στη νέα κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ είναι αποψιλωμένη με τους εκπροσώπους της να μη συμπληρώνουν ούτε μικρό βαν. Τουναντίον, οι ΠΑΣΟΚογενείς αύξησαν τις δυνάμεις τους, παρά το γεγονός ότι δεν εξελέγησαν κάποια στελέχη όπως ο Πάνος Κουρουμπλής.

Ένα άλλο στοιχείο που είναι βέβαιο ότι θα τεθεί ως κεντρικό θέμα συζήτησης για τον μετασχηματισμό του κόμματος είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Ιουλίου τα μεγαλύτερα ποσοστά τα έλαβε από την ηλικιακή ομάδα 17-34, που λόγω της κρίσης έμαθε να «μισεί» το ΠΑΣΟΚ, επειδή η κρίση έσκασε στα χέρια του Γιώργου Παπανδρέου το 2010 και της κυβέρνησής του, όπου στελέχη της ήταν οι Γιάννης Ραγκούσης, Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου και Θεοδώρα Τζάκρη, οι οποίοι ψήφισαν το πρώτο μνημόνιο και τώρα πιέζουν παντοιοτρόπως για ΠΑΣΟΚοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ.

Ένα άλλο ζήτημα είναι η εκλογή του αρχηγού από τη βάση, όπως κάνουν τα αστικά κόμματα από το 2004 (για πρώτη φορά έγινε με την εκλογή Παπανδρέου στο ΠΑΣΟΚ), δηλαδή η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ. Αυτό για τα κόμματα της αριστεράς θεωρείται ανεπίτρεπτο, καθώς εκτιμούν ότι η εκλογή προέδρου είναι μία βαθύτατη πολιτική πράξη. Γι’ αυτό και ο Πάνος Σκουρλέτης δήλωσε προ ημερών ότι «θέλουμε ένα κόμμα με μέλη που θα έχουν πολιτική σκέψη και όχι followers που θα κάνουν like». Μάλιστα, οι διαφωνούντες με την εκλογή προέδρου από τη βάση επισημαίνουν ότι δύο φορές προσήλθαν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο ψηφοφόροι για να εκλέξουν τον Γιώργο Παπανδρέου ως πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, αλλά μετά το πρώτο μνημόνιο τον εγκατέλειψαν τρέχοντας.

Από την άλλη, οι προεδρικοί και οι ΠΑΣΟΚογενείς θεωρούν ότι με την εκλογή του Αλέξη Τσίπρα από τη βάση, θα αναγκάσει την παλιά φρουρά να σταματήσει την γκρίνια, καθώς όποιος αποφασίσει να είναι αντίπαλος του Τσίπρα στην εκλογική διαδικασία θα καταγράψει ποσοστά που με το ζόρι θα ξεπερνούν το 3%. Ταυτόχρονα, ο κ. Τσίπρας θα έβγαινε απόλυτος κυρίαρχος από αυτήν τη διαδικασία, κάτι που θα του έδινε σημαντική ευχέρεια κινήσεων να προχωρήσει με τον δικό του σχεδιασμό, όσον αφορά τη νέα ταυτότητα του κόμματος. Από τον κομματικό μηχανισμό υπάρχουν αντιρρήσεις, ακριβώς διότι μια τέτοια εξέλιξη θα περιόριζε σημαντικά τον ρόλο του κόμματος.

 

Χωρίς πατήματα

Το κακό για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι αυτός ο μετασχηματισμός, που κάποιοι τον θεωρούν δεδομένο, είναι εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα. Κι αυτό διότι φέτος συνέβη το απίθανο. Οι πολίτες ψήφισαν τον ΣΥΡΙΖΑ στις εθνικές εκλογές, αλλά «μαύρισαν» τους εκπροσώπους του στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές. Έτσι, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ανύπαρκτη δύναμη όχι μόνο στην τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά και σε κοινωνικούς φορείς, όπως και στα επιστημονικά σωματεία (γιατροί, δικηγόροι).

Σε αυτές τις προκλήσεις προστίθενται και προβλήματα που πάντοτε ταλάνιζαν τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως είναι η σχετικά μικρή παρουσία στο συνδικαλιστικό κίνημα, της ΓΣΕΕ κυρίως, γιατί στην ΑΔΕΔΥ τα πράγματα είναι καλύτερα, αλλά και η εξαιρετικά χαμηλή οργανωτική παρουσία στη νεολαία (παρ’ ότι παραμένει μια καλή δημογραφική κατηγορία για τον ΣΥΡΙΖΑ).