Στα σκαριά το νομοσχέδιο για την επαγγελματική κατάρτιση

Το φθινόπωρο, λίγο μετά την ψήφιση του ασφαλιστικού νομοσχεδίου, αναμένεται το επόμενο χτύπημα του υπουργείου Εργασίας, που με τον Κωστή Χατζηδάκη στο τιμόνι έχει αναπτύξει στην κυριολεξία τρελές ταχύτητες.

Του Χρήστου Ευαγγέλου

Η νέα νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Εργασίας αφορά την επαγγελματική κατάρτιση και θα αναμένεται ότι το αργότερο μέχρι το τέλος του έτους θα έχει ψηφιστεί από το Κοινοβούλιο. Κεντρικοί άξονες του νέου νομοσχεδίου θα είναι η αξιολόγηση-πιστοποίηση των παρόχων της κατάρτισης, αλλά και των εργαζομένων, οι οποίοι θα καταρτίζονται, καθώς και η άντληση κονδυλίων από τα ΕΣΠΑ.

Μάλιστα ο Κωστής Χατζηδάκης πρόσφατα αποκάλυψε σε συνομιλητές του πως το φθινόπωρο θα παρουσιαστεί το νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό του ΟΑΕΔ, ενώ είναι σχεδόν έτοιμο το προσχέδιο, το οποίο στο τέλος Αυγούστου θα δοθεί στους φορείς. Το νομοσχέδιο αυτό, σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη, θα βάλει τα θεμέλια για να γίνει πολύ πιο αξιόπιστο το σύστημα της κατάρτισης και της επανακατάρτισης στην Ελλάδα.

Οι βασικές αρχές του νέου συστήματος θα είναι η ποιότητα, η αξιολόγηση και η πιστοποίηση τόσο των παρόχων της κατάρτισης όσο και των καταρτιζομένων. Στόχος της κυβέρνησης, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι να αξιοποιηθούν οι πόροι του τρέχοντος ΕΣΠΑ, του Ταμείου Ανάκαμψης, και του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027 αποτελεσματικά και να ανέβει η επίδοση της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο λεγόμενο skills matching (την αντιστοίχιση δηλαδή των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας). O κ. Χατζηδάκης έχει σημειώσει, μάλιστα, ότι οι χαμηλές επιδόσεις της χώρας μας σε αυτόν τον τομέα είναι η κύρια αιτία για το φαινόμενο ότι πολλές επιχειρήσεις δεν  βρίσκουν εργαζόμενους, την ώρα που η ανεργία είναι υψηλή.

Τι προβλέπει

Ένα βασικό περίγραμμα των αλλαγών στην κατάρτιση περιλαμβάνεται και στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης. Πιο αναλυτικά αυτό προβλέπει:

1. Εθνική Στρατηγική για τη διά βίου μάθηση και το εθνικό σύστημα αναβάθμισης δεξιοτήτων. Στόχος είναι η μεταρρύθμιση που στοχεύει στη ριζική αναθεώρηση και στον εκσυγχρονισμό του συστήματος αναβάθμισης δεξιοτήτων του ενεργού πληθυσμού. Η νέα στρατηγική προβλέπει συστηματική και διαρκή αξιολόγηση των παρόχων, συνδέει την αμοιβή τους και την αμοιβή των καταρτιζομένων με πιστοποιημένη από τρίτους απόκτηση δεξιοτήτων και διασφαλίζει τη διαρκή σύνδεση της κατάρτισης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Επίσης η μεταρρύθμιση προβλέπει τη σύσταση ενός Εθνικού Συμβουλίου για τις Δεξιότητες.
2. Μεταρρύθμιση και ανάπτυξη του συστήματος μαθητείας του ΟΑΕΔ. Αυτό σημαίνει ότι θα γίνει ανασχεδιασμός των προγραμμάτων σπουδών, με τη συμβολή των κοινωνικών εταίρων και των εργοδοτών. Επίσης προβλέπεται νέο σύστημα ποιοτικού ελέγχου και παρακολούθηση της προόδου των μαθητών στην αγορά εργασίας. Αυτό θα συμβεί με την απλοποίηση των μαθησιακών διαδικασιών και την ενσωμάτωση νέων μεθοδολογιών και εργαλείων, όπως πλατφόρμες ηλεκτρονικής μάθησης και ψηφιακό περιεχόμενο εκπαίδευσης.
3. Εκσυγχρονισμός του συστήματος επαγγελματικής κατάρτισης του ΟΑΕΔ και του ΛΑΕΚ. Στόχος είναι εκσυγχρονισμός του συστήματος επαγγελματικής κατάρτισης για ανέργους του ΟΑΕΔ, με έμφαση κυρίως στην απόκτηση βασικών και ψηφιακών δεξιοτήτων. Επίσης, προωθείται η αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός του ΛΑΕΚ για τη χρηματοδότηση των εταιρειών σε προγράμματα κατάρτισης.
4. Μεταρρύθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Θα προβλέπεται η ίδρυση και ενίσχυση θεματικών και πειραματικών ΙΕΚ και πρότυπων επαγγελματικών λυκείων. Επίσης θα γίνει η ψηφιοποίηση του ΕΟΠΠΕΠ.

 Η έκθεση Πισσαρίδη

Σημειώνεται πως η έκθεση της «επιτροπής Πισσαρίδη» σε σχέση με το θέμα της κατάρτισης προτείνει τη διαπίστευση κέντρων κατάρτισης.

Σύμφωνα με την έκθεση, ο ΟΑΕΔ, σε συντονισμό με εκπροσώπους των εργοδοτών, είναι υπεύθυνος για την παροχή διαπίστευσης των ιδιωτικών κέντρων κατάρτισης στα οποία πρόκειται να εκπαιδευτούν οι άνεργοι και οι εργαζόμενοι. Θα πρέπει, επίσης, να παρέχει καθοδήγηση για τις ανάγκες κατάρτισης που υπάρχουν, και πάλι σε συνεννόηση με τον ιδιωτικό τομέα.

Όσον αφορά τις βασικές παραμέτρους για τη διοργάνωση της κατάρτισης προτείνεται από την επιτροπή  να είναι ως εξής:

* Η κατάρτιση διεξάγεται από ιδιωτικά κέντρα κατάρτισης ικανά να προσφέρουν υψηλής ποιότητας εκπαίδευση σε μια σειρά αντικειμένων από μηχανικούς αυτοκινήτων, φιλοξενία, διάφορες προσωπικές υπηρεσίες (π.χ. κομμωτικής), έως τεχνικούς πληροφορικής. Ο ΟΑΕΔ είναι υπεύθυνος για τη διαπίστευση αυτών των εκπαιδευτικών κέντρων.

* Το πρόγραμμα συνδυάζει εξάμηνη θεωρητική εκπαίδευση σε ένα αντικείμενο της επιλογής του εκπαιδευόμενου, ακολουθούμενη από πρακτική άσκηση στην αγορά την οποία θα βρίσκει για τον εκπαιδευόμενο το κέντρο κατάρτισης. Η εκπαίδευση πρέπει να είναι ουσιαστική και να οδηγεί σε συγκεκριμένες δεξιότητες που να μπορούν να πιστοποιηθούν.

* Η κατάρτιση χρηματοδοτείται από δημόσιους πόρους. Η αποζημίωση των κέντρων κατάρτισης για τις παρεχόμενες υπηρεσίες θα εξαρτάται από την ολοκλήρωση από τον εκπαιδευόμενο διαφορετικών σταδίων της διαδικασίας. Πιο συγκεκριμένα, καταβάλλεται ένα ποσό από τον ΟΑΕΔ μετά την επιβεβαιωμένη ολοκλήρωση και πιστοποίηση, περαιτέρω αποζημίωση καταβάλλεται για την τοποθέτηση σε θέση πρακτικής άσκησης και την ολοκλήρωση αυτής, περαιτέρω αποζημίωση καταβάλλεται για την εύρεση θέσης εργασίας, και τέλος καταβάλλεται ένα bonus σε περίπτωση διατήρησης από τον καταρτισθέντα της θέσης εργασίας για 6 μήνες.

* Οι άνεργοι  λαμβάνουν επίσης ένα ποσό έναντι του κόστους διαβίωσής τους κατά τη διάρκεια της περιόδου κατάρτισης. Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης στην τάξη η κυβέρνηση καλύπτει την αμοιβή των εργαζομένων με ποσό που καλύπτει τα βασικά έξοδα διαβίωσης. Κατά τη διάρκεια της πρακτικής άσκησης, οι άνεργοι αμείβονται από την κυβέρνηση με τον κατώτατο μισθό. Η επιχείρηση στην οποία κάνουν την πρακτική άσκηση δεν πληρώνει κάτι για τις υπηρεσίες του εργαζομένου, δεσμεύεται όμως να ενσωματώσει τον καταρτιζόμενο στο πρόγραμμα εργασιών της επιχείρησης βάσει των προσόντων του. Οι επιχειρήσεις θα παρακολουθούνται από τον ΟΑΕΔ.

* Δεδομένου ότι η πληρωμή των κέντρων κατάρτισης γίνεται με βάση τα αποτελέσματα που αυτά επιτυγχάνουν, τα κέντρα θα πρέπει να αξιολογούν εάν οι καταρτιζόμενοι μπορούν να ανταποκριθούν στο πρόγραμμα και να επιλέγουν αυτούς που πιστεύουν ότι μπορούν να επιτύχουν. Όσοι δεν γίνονται δεκτοί παρακολουθούν ένα ενισχυτικό πρόγραμμα για να βελτιώσουν τις ικανότητές τους για απασχόληση (κοινωνικές δεξιότητες, τεχνική συνέντευξης, παρουσίαση, συνέπεια κ.λπ.). Πράγματι, η βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων έχει αποδειχθεί ότι έχει σημαντικά αποτελέσματα για όσους βρίσκονται στα όρια της αγοράς εργασίας. Έτσι, παρ’ ότι οι κοινωνικές δεξιότητες πρέπει να αποτελούν μέρος οποιουδήποτε προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης, η σημασία τους είναι ιδιαίτερα αυξημένη για την ομάδα με τις χαμηλότερες δεξιότητες. Τα ενισχυτικά αυτά προγράμματα διοργανώνονται από την κυβέρνηση. Μετά την ολοκλήρωσή τους, τα άτομα επίσης θα τοποθετούνται για πρακτική άσκηση.