Και οι μετοχές…«στην τσιμπίδα» της εφορίας

Στο στόχαστρο της εφορίας μπαίνει και το Χρηματιστήριο Αθηνών καθώς οι φορολογούμενοι καλούνται να δηλώσουν όλα τα έσοδά τους, συμπεριλαμβανομένων και των κινητών αξιών όπως μερίσματα, τόκοι από ομόλογα και κέρδη από υπεραξίες μετοχών.

Η εισπρακτική πολιορκία των μετοχών έχει ήδη ξεκινήσει και εντείνεται. Οι φορολογούμενοι κλήθηκαν στις φετινές φορολογικές δηλώσεις να αναγράψουν υποχρεωτικά όλα τα έσοδά τους, ακόμα και αυτά από κινητές αξίες. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα μερίσματα, οι τόκοι από ομόλογα, καθώς και τα κέρδη από υπεραξίες μετοχών. Στα ποσά που δηλώθηκαν επιβλήθηκε έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης 1% έως 4% (ανάλογα με το ύψος του συνολικού εισοδήματος), ενώ θα λαμβάνονται υπόψη τόσο για μελλοντικούς φορολογικούς ελέγχους όσο και για το πόθεν έσχες του φορολογουμένου.

Το δεύτερο και μεγαλύτερο χτύπημα έρχεται το Ιανουάριο με την επιβολή του φόρου υπεραξίας μετοχών. Στο φορολογικό νομοσχέδιο που ψηφίστηκε τον περασμένο Ιούλιο και αφορούσε στον νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος προβλέπεται η εισαγωγή του φόρου για το εισόδημα των φυσικών προσώπων από υπεραξίες μετοχών που θα αποκτήσουν οι φορολογούμενοι από τον 2014 και μετά.

Ουσιαστικά, η διαφορά μεταξύ της τιμής κτήσης μιας μετοχής με την τιμή πώλησής της, εφόσον αυτή είναι θετική, θα αποτελεί εισόδημα για τον φορολογούμενο και θα φορολογείται με συντελεστή 15%. Για παράδειγμα, αν ένας φορολογούμενος αποκόμισε κέρδη ύψους 1.000 ευρώ από την πώληση ενός πακέτου μετοχών, τότε θα καλείται να πληρώσει φόρο εισοδήματος για αυτά ύψους 150 ευρώ. Στις περιπτώσεις ζημιών οι φορολογούμενοι θα μπορούν να τις συμψηφίσουν με τα μελλοντικά κέρδη.

Αν και προχωρά στην επιβολή του φόρου υπεραξίας μετοχών, το υπουργείο Οικονομικών διατηρεί και τον φόρο χρηματιστηριακών συναλλαγών, που είναι 0,2% επί της αξίας των πωλούμενων μετοχών. Εκτός, όμως, από αυτές τις επιβαρύνσεις, οι φορολογούμενοι έρχονται αντιμέτωποι και με την ουσιαστική κατάργηση της απαλλαγής από το πόθεν έσχες για τις μετοχές που αποκτούν ή διακρατούν.

Πρόσφατα, εκδόθηκαν οι εφαρμοστικές αποφάσεις για τη διενέργεια των λεγόμενων έμμεσων τεχνικών φορολογικού ελέγχου. Οι ελεγκτές του υπουργείου Οικονομικών θα προχωρούν στον έμμεσο προσδιορισμό του εισοδήματος ενός ελεύθερου επαγγελματία. Ο προσδιορισμός θα γίνεται με διάφορους τρόπους.

Όποιος τρόπος και να επιλεγεί, οι φορολογούμενοι είναι υποχρεωμένοι, εφόσον κληθούν για φορολογικό έλεγχο, να υποβάλλουν αναλυτικές καταστάσεις με όλα τους τα περιουσιακά στοιχεία και τις δαπάνες. Σε αυτά, εκτός από καταθέσεις, ομόλογα και αμοιβαία κεφάλαια, περιλαμβάνονται αναλυτικές καταστάσεις με τις μετοχές που διαθέτουν, τις τιμές που τις αγόρασαν, το έτος αγοράς και τα κέρδη που αποκόμισαν από αυτές.

Τα στοιχεία των μετοχών θα επαληθεύονται σε δειγματοληπτική βάση από τους ελεγκτές, ενώ θα είναι υποχρεωτική και η προσκόμιση από τους φορολογουμένους των σχετικών δικαιολογητικών, εφόσον αυτό κριθεί σκόπιμο από τους ελεγκτές.

Τέλος, να σημειωθεί ότι με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο οι χρηματιστηριακές εταιρείες είναι υποχρεωμένες να παρακολουθούν τις συναλλαγές των πελατών τους και να αναφέρουν στις αρμόδιες αρχές (Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, Επιτροπή για την καταπολέμηση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος) πελάτες τους οι οποίοι εμφανίζουν κίνδυνο για φοροδιαφυγή, ξέπλυμα χρήματος ή χρηματιστηριακά αδικήματα, όπως είναι η χειραγώγηση μετοχών.