Στριμωγμένος ο «Σουλτάνος» και το δείχνει

Απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο η πιθανότητα για ένα τετ-α-τετ του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο άμεσο μέλλον και συγκεκριμένα στο περιθώριο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στην Πράγα. Μπορεί το δεξί χέρι του Τούρκου προέδρου, ο Ιμπράημ Καλίν, να την προανήγγειλε, όμως με τις απειλές και τις φωνασκίες εκ μέρους της Άγκυρας, η Αθήνα αποκλείει προς ώρας κάθε ενδεχόμενο.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Οι προκλήσεις εκ μέρους του Ερντογάν και των υπουργών του όχι μόνο συνεχίζονται, αλλά την ίδια ώρα προχώρησε σε διάβημα πέραν της Ελλάδας και στις ΗΠΑ, ενώ το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας ζήτησε τα ρέστα από την Γερμανία επειδή ο εκ των αντιπροέδρων της γερμανικής Βουλής, Βόλφρανγκ Κουμπίκι, σε ομιλία του στο Κοινοβούλιο της Κάτω Σαξονίας αποκάλεσε τον Ερντογάν «αρουραίο των υπονόμων». Φυσικά ο Τούρκος πρόεδρος συνεχίζει την απειλητική ρητορική λέγοντας πως δεν θα σώσουν την Ελλάδα οι σύμμαχοι της. Επίσης υποστήριξε ότι η Ελλάδα έχει γίνει υποχείριο και κρύβεται πίσω από τις φούστες.

Η Ελλάδα από την πλευρά της απάντησε μέσω του κ. Μητσοτάκη, ο οποίος μάλιστα έδωσε εμμέσως και μία συμβουλή προς την τουρκική ηγεσία λέγοντας στο Υπουργικό Συμβούλιο πως «είναι καιρός να ασχοληθούν με τη φτώχεια και την οικονομική κρίση.  Και αντί για πύρινες λέξεις να επιλέξουν επιτέλους τις ειρηνικές πράξεις και τον δρόμο του ουσιαστικού διαλόγου». Ο πρωθυπουργός ήταν ξεκάθαρος και στις εντολές που έχει δώσει για την στρατηγική της ελληνικής διπλωματίας: «Μένουμε ψύχραιμοι έχοντας αυτοπεποίθηση στις καθαρές μας θέσεις, με την ισχύ του Διεθνούς Δικαίου, την επιφυλακή των Ενόπλων Δυνάμεών μας και τη συμπαράσταση των συμμάχων μας. Απέναντί της η Τουρκία δεν έχει μόνο την Ελλάδα, έχει ολόκληρη της Ευρώπη αλλά και τους συμμάχους μας στο ΝΑΤΟ». Και η αλήθεια είναι πως και οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση απάντησαν στα όσα είπε η Τουρκική πλευρά με σκληρές ανακοινώσεις ξεκαθαρίζοντας ότι δεν αμφισβητείται η ελληνική κυριαρχία των νησιών.

Και για το εσωτερικό μέτωπο

Στο Μαξίμου αναλύουν τη νέα έκρηξη του Ερντογάν και τους υψηλούς τόνους που επέλεξε και με τα διαβήματα σε Ελλάδα και ΗΠΑ. Η πρώτη εκτίμηση είναι ότι ο Ερντογάν επέστρεψε άπραγος από το ταξίδι στις ΗΠΑ για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Στο υπερατλαντικό ταξίδι ο Τούρκος πρόεδρος είχε στηρίξει πολλά και για το εσωτερικό μέτωπο. Παρά τις προσπάθειες του «έφαγε πόρτα», όπως λέει και η νεολαία, από τον Τζο Μπάιντεν. Η μόνη συνάντηση που είχε η τουρκική αντιπροσωπεία ήταν αυτή του Τσαβούσογλου με τον Μπλίνκεν. Όμως δεν υπήρξε καμία θετική εξέλιξη σε ό,τι αφορά με την αγορά των μαχητικών αεροσκαφών.

Οπότε η Τουρκία πρέπει να περιμένει τις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ με την ελπίδα ότι θα αλλάξουν οι συσχετισμοί στο Κογκρέσο και θα ξεμπλοκάρει η αγορά των F-16. Όμως μέχρι να γίνει αυτό, θα πρέπει να περιμένει τουλάχιστον ένα εξάμηνο για να υπάρξει η ψήφιση από το Κογκρέσο και να ξεκινήσουν οι διαδικασίες. Μέχρι τότε η Ελλάδα θα παραλαμβάνει από τους αμερικανούς δύο αεροσκάφη κάθε μήνα. Και η ρητορική, αλλά και τα διαβήματα προς τις ΗΠΑ έχουν να κάνουν περισσότερο με την απειλή ότι θα πάει προς την Ρωσική πλευρά. Όμως και ο ίδιος ο Ερντογάν γνωρίζει ότι αυτό το χαρτί έχει ημερομηνία λήξης από τη στιγμή που οι Αμερικανοί έχουν κάνει αστακό την Αλεξανδρούπολη.

Από τη στιγμή που ο Ερντογάν γύρισε με άδεια χέρια από τις ΗΠΑ είναι πολύ λογικό, σύμφωνα με το Μαξίμου, να επιτεθεί κατά της Ελλάδας, να βάλει στο κάδρο και τις ΗΠΑ, αλλά και άλλες χώρες για να δείξει προς το εσωτερικό ότι «όλοι ζηλεύουν την Τουρκία για την ισχυρή της θέση στο παγκόσμιο γίγνεσθε», όπως επίσης επειδή είναι ισχυρή σηκώνει το ανάστημα στις ΗΠΑ. Όμως με τις φωνασκίες και την ανθελληνική προπαγάνδα δεν γεμίζει η κατσαρόλα με φαγητό και ήδη οι νέες δημοσκοπήσεις είναι τραγικές για τον Τούρκο πρόεδρο. Ας μην ξεχνάμε ότι έχει υποσχεθεί στους Τούρκους, ότι το 2030 η Τουρκία θα ανήκει στην G20 από πλευράς πλούτου. Όμως μέχρι τότε πιο πιθανό είναι να διαβεί για μία ακόμη φορά την πόρτα του ΔΝΤ για νέα δανειακά και για νέο πρόγραμμα επιστροφής από την χρεοκοπία, όπως υποστηρίζει ένας πρώην υπουργός του Ερντογάν και νυν πολιτικός του αντίπαλος ο Αλί Μπαμπατζάν.

Συν τοις άλλοις έχουν αυξηθεί οι φωνές στην τουρκική τηλεόραση από απόστρατους αξιωματικούς, ότι οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις έχουν μείνει πίσω και «δεν μπορούν να πάνε μία νύχτα στα ελληνικά νησιά». Ήδη η τουρκική αντιπολίτευση κάνει λόγο για τουρισμό Ερντογάν στις ΗΠΑ και για νέα διπλωματική ήττα από την Ελλάδα στην συνέλευση του ΟΗΕ. Μάλιστα κάποιοι στην τουρκική τηλεόραση έκαναν χιούμορ λέγοντας «εμάς μας έβαλαν στη γωνία και τον «Μητσοτάκη γιοκ» του πρότειναν να είναι υποψήφιος για την προεδρία της Αμερικής».

Πάνω από 100 έγγραφες δεσμεύσεις για την υποψηφιότητα στο Σ.Α. εξασφάλισε η Ελλάδα

Ανοίγει την βεντάλια η ελληνική διπλωματία αναζητώντας σχέσεις και με χώρες μακρινές από εμάς, με στόχο συνεργασίες σε όλα τα επίπεδα. Αυτή η απόφαση είχε ληφθεί στην Αθήνα από το Μαξίμου και την υλοποίησε ο Νίκος Δένδιας κατά την διάρκεια της παραμονής του στη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.

Στην αμερικανική μεγαλούπολη ο υπουργός Εξωτερικών πέραν της αμερικανίδας υφυπουργού Εξωτερικών, της Βικτόρια Νούλαντ, συναντήθηκε με τον Ινδό ομόλογο του Σ. Τζαϊσανκάρ, για πέμπτη φορά τα τελευταία χρόνια, σε μια σχέση η οποία τείνει να μετεξελιχθεί σε στρατηγική.

Συνολικά, κατά τις πέντε ημέρες που παρέμεινε στη Νέα Υόρκη, ο κ. Δένδιας είχε 35 διμερείς και πολυμερείς συναντήσεις, οι περισσότερες από τις οποίες ήταν με εκπροσώπους χωρών που δεν βρίσκονται –για αντικειμενικούς λόγους– συχνές ευκαιρίες για επαφές.

Σε κάποιες περιπτώσεις πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά διμερής συνάντηση σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών από Τανζανία, Μαυριτανία, Μαδαγασκάρη, Τζαμάικα, Δομινικανή Δημοκρατία, Νησιά Παλάου.

Στο πλαίσιο των συνομιλιών του κ. Δένδια κεντρική θέση είχε και η προώθηση της υποψηφιότητας της Ελλάδας ως μη μόνιμου μέλους στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ την περίοδο 2025-26. Όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, έως τώρα έχουν εξασφαλιστεί 110 γραπτές δεσμεύσεις στις οποίες περιλαμβάνονται και χώρες με έντονη δραστηριοποίηση του τουρκικού παράγοντα.

 

Απάντηση με μπαράζ ναυτικών ασκήσεων στο Αιγαίο

Καλή και άγια η ψύχραιμη στάση που ακολουθεί σε διπλωματικό επίπεδο η Αθήνα έναντι των τουρκικής ρητορικής, όμως για παν ενδεχόμενο οι ένοπλες δυνάμεις είναι έτοιμες.

Έτσι σε εξέλιξη βρίσκονται ασκήσεις και ο ελληνικός στόλος είναι παρατεταγμένος κατά μήκος του Αιγαίου σε μια επίδειξη δύναμης απέναντι στη γείτονα χώρα. Το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό είναι σε πλήρη ετοιμότητα και για τις ασκήσεις με Γαλλία και Ισπανία που λαμβάνουν χώρα στο Αιγαίο. Αυτήν την στιγμή, υπάρχουν στη θάλασσα 13 φρεγάτες, 10 υποβρύχια, 18 πυραυλάκατοι, πλοία γενικής υποστήριξης και αρματαγωγά, τα οποία ανήκουν στο ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό. Σε αυτά προστίθενται τα γαλλικά και ισπανικά πλοία που βρίσκονται ήδη στη χώρα για ασκήσεις.

Για την συγκεκριμένη άσκηση μίλησε ο αντιναύαρχος ε.α. Γιάννης Εγκολφόπουλος, ο οποίος υποστήριξε πως «ο Ερντογάν νιώθει πια… εγκλωβισμένος με τον ελληνικό στόλο στο Αιγαίο και βλέπει τη θάλασσα ως… αδιέξοδα στενά. Αυτό που κάνουμε τώρα (σ.σ. με τα πλοία στο Αιγαίο) είναι προβολή ισχύος που την καταλαβαίνουν στο πετσί τους οι Τούρκοι. Μιλάμε πια την ίδια γλώσσα». Στις προβλέψεις του ο κ. Εγκολφόπουλος διαρρηγνύει τα ιμάτια του ότι «δεν υπάρχει περίπτωση ούτε μία στο δισεκατομμύριο να επιχειρήσει επεισόδιο στο Αιγαίο ο Ερντογάν γιατί ξέρει ότι αν κάνει επιθετική ενέργεια απέναντι σε μια χώρα του ΝΑΤΟ θα στραφούν όλοι εναντίον του. Μπορεί να τον κατηγορήσεις ότι κινείται ως φαφλατάς, αλλά δεν είναι χαζός».

Παράλληλα με την ελληνοισπανική άσκηση νοτιοανατολικά της Κρήτης, με τους Ισπανούς να έχουν φέρει το «βαρύ πυροβολικό» τους το «Χουάν Κάρλος» που αποτελεί μια βελτιωμένη έκδοση του τουρκικού «Αναντολού», υπήρξε και η ελληνογαλλική άσκηση «Αργώ 2022» στο βόρειο Αιγαίο που ολοκληρώθηκε χθες Παρασκευή στον Αϊ Στράτη.

Και τέλος ακολουθεί η ελληνική άσκηση «Λόγχη», την οποία στρατιωτικές πηγές την χαρακτηρίζουν ως μία «άσκηση του ναυτικού υψηλής ετοιμότητας», καθώς θα βγουν στο Αιγαίο όλες οι κυρίες μονάδες του στόλου: Φρεγάτες, υποβρύχια, πυραυλάκατοι, κανονιοφόροι, ελικόπτερα και μαχητικά αεροσκάφη σε πλήρη σύνθεση και ανάπτυξη, φορτωμένα με όλα τους τα οπλικά συστήματα θα στείλουν το δικό τους μήνυμα στην Άγκυρα. Θα γίνει εκτέλεση πραγματικών πυρών με όλους τους τύπους πυροβόλων, ενώ τα πολεμικά σενάρια θα είναι τα εξής: Αντιαεροπορικού πολέμου, Ανθυποβρυχιακού πολέμου, Πολέμου επιφανείας, αλλά και μορφών πολέμου από τα συμπεράσματα που έχουν εξάγει οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις από την ελληνοτουρκική κρίση το καλοκαίρι του 2020.

Η «Ευνομία» με το «Τζορτζ Μπους»

Σε λίγες μέρες φτάνει στη Σούδα το αμερικανικό αεροπλανοφόρο «Τζορτζ Μπους» (σ.σ. αντικαταστάτης του «Χάρι Τρούμαν») που θα πλέει παράλληλα με το γαλλικό «Τονέρ», αλλά και τα βαρέα ναυτικά όπλα που θα παρατάξουν οι Ιταλοί και οι Κύπριοι που επίσης συμμετέχουν στην άσκηση. Μάλιστα, ήδη η Ελλάδα βρίσκεται σε ανοιχτή επικοινωνία για μια επόμενη άσκηση που θα συμπεριλαμβάνει και το Ισραήλ. Φυσικά, το μήνυμα τόσο της Ελλάδας, όσο και των συμμάχων της μέσα από αυτές τις ασκήσεις είναι ότι το Πολεμικό Ναυτικό δεν βρίσκεται στο Αιγαίο για να επιτεθεί, αλλά για να εξελίξει τακτικές και στρατηγικές πολέμου εν καιρό Ειρήνης!

Ο ρόλος των Rafale

Και επειδή οι Τούρκοι το τελευταίο διάστημα διαφωνούν μεταξύ τους για το ποια ώρα και μέρα σκοπεύουν να μπουν στην Ελλάδα, άλλοτε λένε θα είναι μέρα, άλλοτε θα είναι νύχτα για να μην τους δούμε, οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, αποφάσισαν να τους βάλουν… λίγο δύσκολα. Έτσι, σύμφωνα με πληροφορίες για πρώτη φορά θα συμμετέχουν σε ελληνική άσκηση τα έξι Rafale, που εντάχθηκαν πρόσφατα στις Πολεμικές Μοίρες και τα οποία πέρασαν το πρώτο στάδιο της αξιολόγησης του Αρχηγείου Τακτικής Αεροπορίας.

Καταρρέει το αφήγημα της ισορροπίας σε δύο βάρκες

Στο μεταξύ ημέρα με την ημέρα οι Ευρωπαίοι αναλυτές καταφέρονται κατά της τακτικής του Ερντογάν για το γεγονός ότι προσπαθεί να ισορροπήσει σε δύο βάρκες. Μάλιστα οι αναλυτές της δεξαμενής σκέψης «The Malcolm H. Kerr Carnegie Middle East Center» ισχυρίζονται ότι αυτό το έργο παίζεται χρόνια τώρα.

Χαρακτηριστικά μεταξύ άλλων τονίζεται: «Αντιμέτωπος με τους κλυδωνισμούς της τουρκικής οικονομίας, την κατρακύλα της λίρας και έναν πληθωρισμό σε δυσθεώρητα ύψη να φουντώνει την οργή των πολιτών για την ακρίβεια και να βυθίζει τη δημοτικότητά του, ο Ερντογάν προσπαθούσε μέχρι πρότινος να συσπειρώσει γύρω του τους εθνικιστές στο στρατόπεδό του και να αποδυναμώσει τους αντιπάλους του, ενώ ο επικοινωνιακός μηχανισμός της κυβέρνησής του προωθούσε την εικόνα του Τούρκου προέδρου ως ειρηνοποιού, την ώρα που η Άγκυρα συνέχιζε την αποστολή drones στην Ουκρανία, απέφευγε την εφαρμογή των κυρώσεων στη Ρωσία και έκλεινε συμφωνίες με ρωσικούς πετρελαϊκούς κολοσσούς και τη Rosatom. Ταυτόχρονα ο Ερντογάν εμφανιζόταν στη σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης ως «εταίρος διαλόγου», ενώ απουσίαζε από την κηδεία της βασίλισσας Ελισάβετ και αποτύγχανε να συναντηθεί με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Αν η Ρωσία αποφασίσει να χρησιμοποιήσει πράγματι τακτικά πυρηνικά (ή άλλα) κατά τμήματος εδάφους του ΝΑΤΟ, η Άγκυρα θα δεσμευόταν από το Άρθρο 5 της Συνθήκης του Βορειοατλαντικού Συμφώνου και ως εκ τούτου θα έβλεπε την ”ισορροπημένη πολιτική” της να καταρρέει αμέσως.

Η σκλήρυνση της γραμμής του Πούτιν έχει και μια άλλη, άμεση επίπτωση για τον Ερντογάν, καθώς καθιστά απίστευτα πιο δύσκολο το ρόλο του ως μεσολαβητή. Ποιος Ουκρανός ή δυτικός ηγέτης θα ήταν πρόθυμος να πάει στην Κωνσταντινούπολη για να συζητήσει για μια εκεχειρία ή την ασφάλεια ενός πυρηνικού εργοστασίου, όταν η Ουκρανία και η Δύση τελούν υπό την απειλή των ρωσικών όπλων μαζικής καταστροφής. Η εξωφρενική στάση του Κρεμλίνου έχει εγείρει ερωτήματα αναφορικά με την περίφημη ”εγγύτητα” της Τουρκίας με τον Πούτιν».