Στροφή στην ατζέντα Τραμπ

Πριν προλάβει ο αλέκτωρ να λαλήσει τρις και να ξεχαστούν τα λόγια του Ντόναλντ Τραμπ από την ομιλία του κατά την ορκωμοσία του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έσπευσε να υιοθετήσει άμεσα τα όσα είπε ο νέος αμερικανός πρόεδρος σχετικά με τα δύο φύλλα, αλλά και συνολικά για την αντιwoke ατζέντα. 

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Έτσι, λοιπόν, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε εκδήλωση του ελληνοαμερικανικού επιμελητηρίου (μετά την πρώτη ομιλία Τραμπ) με κεντρικούς ομιλητές τον ίδιο και τον κεντροαριστερό πρώην πρωθυπουργό της Ιταλίας Ενρίκο Λέτα, έσπευσε να δηλώσει ότι «ναι, τυχαίνει να πιστεύω ότι υπάρχουν δύο φύλα, το αρσενικό και το θηλυκό. Αυτή είναι η προσωπική μου άποψη, αυτό υπαγορεύει η βιολογία». Και είναι η δεύτερη φορά που αναφέρθηκε στην woke ατζέντα. Την πρώτη φορά ήταν στις 15 Νοεμβρίου σε συζήτηση που είχε με τον συγγραφέα Πασκάλ Μπρυκνέρ. Τότε ο πρωθυπουργός είχε κάνει λόγο πως «έχουμε την τυραννία των μειοψηφιών, οι οποίες δεν επιτρέπουν σε οποιονδήποτε να αμφισβητήσει την άποψή τους», επισημαίνοντας ταυτόχρονα πως «δεν πρέπει να συγχέουμε την προστασία των θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων, που αποτελεί πυλώνα του φιλελευθερισμού, με την κατεύθυνση που έχει πάρει αυτό που ορίζουμε ως woke κουλτούρα στις ΗΠΑ, όπου ο διάλογος έχει γίνει τόσο διχαστικός, ώστε να έχει πάψει να συνιστά διάλογο».

Η αλήθεια είναι ότι πριν τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις εκλογές του Νοεμβρίου, η κυβέρνηση και ο ίδιος προσωπικά ο πρωθυπουργός ουδέποτε είχαν μιλήσει για την τυραννία της μειοψηφίας. Τουναντίον όσοι προωθούσαν την λεγόμενη woke κουλτούρα στην Ελλάδα ένιωθαν πολύ άνετα με την κυβέρνηση. Και δεν μιλάμε μόνο για τους ομοφυλόφιλους, που κατάφεραν με κυβέρνηση Μητσοτάκη να νομιμοποιήσουν τον έγγαμο βίο τους, αλλά και την δυνατότητα τους για να αποκτήσουν τέκνα. Διότι ο νόμος μπορεί θεωρητικά να μην επιτρέπει εύκολα την απόκτηση τέκνων, αλλά όπως όλοι οι νόμοι στην Ελλάδα έχουν και χαραμάδες και παράθυρα, που εύκολα μπορούν να μετατραπούν σε μπαλκονόπορτες.

Η μεγάλη στροφή

Πλέον τα πάντα άλλαξαν. Και ως φαίνεται και η Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη έκανε μέσα σε λίγους μήνες μία μεγάλη στροφή, προφανώς για την ανάσχεση της διαρροής ψηφοφόρων προς κόμματα δεξιότερα της Νέας Δημοκρατίας που δίνουν την δική τους μάχη για να κερδίσουν την αντιπροσωπεία της ατζέντας Τραμπ στην Ελλάδα. Την ίδια ώρα η κυβέρνηση σπεύδει να δηλώσει σίγουρη πως οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις θα παραμείνουν «στιβαρές», ταυτόχρονα προσπαθεί να επηρεάσει την Ε.Ε. στην κατεύθυνση της λήψης μέτρων για την άμυνα, την ανταγωνιστικότητα και διόρθωση της «πράσινης μετάβασης». Απλά θυμίζουμε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ στην πρώτη του ομιλία σαν πρόεδρος είπε πως θα «τρυπήσουμε όλη την Αμερική για να βγάλουμε πετρέλαιο», βάζοντας τέλος στην παρουσία των ΗΠΑ στην συμμαχία για το κλίμα.

Να σημειωθεί επίσης ότι την προηγούμενη Δευτέρα ο ΓΓ του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, συναντήθηκε με το νέο Ευρωπαίο Επίτροπο για την Άμυνα, Άντριους Καμπίλιους, καθώς και ότι στις 2 Φεβρουαρίου θα πραγματοποιηθεί έκτακτη Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. με θέμα την ευρωπαϊκή άμυνα.

Όλοι συμφωνούν…

Η αλήθεια είναι ότι ο ένας μετά τον άλλο υπουργοί και στελέχη του κυβερνώντος κόμματος τα τελευταία 24ωρα δηλώνουν ότι συμφωνούν με τα όσα είπε ο νέος πλανητάρχης ξεχνώντας ότι προεκλογικά συνολικά το πολιτικό σύστημα της χώρας είχε ποντάρει τα ρέστα του στην εκλογή της Κάμαλα Χάρις.

Τώρα τα στελέχη της Ν.Δ. το γύρισαν και το ένα μετά το άλλο ασπάζονται την ρητορική Τραμπ. Για παράδειγμα η Ντόρα Μπακογιάννη σε τηλεοπτική της συνέντευξη υποστήριξε ότι «ο δικαιωματισμός είχε πάει στα άκρα». Και πρόσθεσε, όταν της ζητήθηκε να σχολιάσει την πρώτη ομιλία Τραμπ: «Ο Τραμπ έδωσε αίσθημα υπερηφάνειας στον μέσο Αμερικανό πολίτη, ότι δηλαδή θα πάμε στον Άρη. Από την άλλη ο δικαιωματισμός είχε πάει στα άκρα, δεν υπάρχει αμφιβολία για αυτό. Είχες 16 ειδών φύλα να διαλέξεις στην Αμερική και το έδιναν στα παιδιά του Δημοτικού. Αυτά εκ των πραγμάτων φέρνουν αντιδράσεις. Ο κίνδυνος ποιος είναι; Να μην πάει το εκκρεμές στην άλλη άκρη και να φτάσεις να στερείς δικαιώματα υπαρκτά, δηλαδή να διώκονται άνθρωποι οι οποίοι πρέπει να προστατευθούν. Αυτός είναι ο κίνδυνος πάντοτε όταν φεύγει το εκκρεμές από τη μια άκρη στην άλλη. Ευτυχώς εμείς στην Ευρώπη δεν έχουμε φτάσει σε τέτοιες καταστάσεις».

Από την πλευρά του μάλιστα ο Άδωνης Γεωργιάδης υποστήριξε ότι «δεν με ανησυχεί καθόλου να μιλάει με καλά λόγια ο πρόεδρος Τραμπ για τον Ερντογάν. Ο πρόεδρος Τραμπ κάνει μία πολιτική. Ξέρει σίγουρα ότι ο πρόεδρος Ερντογάν αρέσκεται στην κολακεία και καλώς την χρησιμοποιεί. Το ερώτημα είναι η Αμερική έχει σκοπό να βοηθήσει την Τουρκία να πετύχει τους γεωπολιτικούς της στόχους στην περιοχή μας. Η γνώμη μου είναι όχι». Ταυτόχρονα έσπευσε να υπενθυμίσει πως παραδοσιακά είναι υποστηρικτής των Ρεπουμπλικάνων, αν και στην προεκλογική περίοδο των αμερικανικών εκλογών απέφυγε να πει ότι στηρίζει τον Ντόναλντ Τραμπ.

Ο υπουργός Επικρατείας, Μάκης Βορίδης, σε τοποθέτηση του σε ραδιοφωνικό σταθμό έσπευσε κι αυτός να πάρει θέση για τα δύο φύλλα, τονίζοντας πως «έχουμε φτάσει να συζητάμε το αυτονόητο. Δύο φύλα δεν υπάρχουν;». Όσον αφορά το μεταναστευτικό, είπε: «Ο Τραμπ πήρε ψήφους γιατί, π.χ., στο Μεταναστευτικό δεν δίνονταν απαντήσεις, εδώ δεν γίνεται αυτό. Εδώ φτιάχνουμε τον φράχτη, εδώ υπάρχουν σύνορα, εδώ έχουμε ενεργητικές πολιτικές αποτροπής. Άρα εμείς ακούμε με προσοχή τους πολίτες και δίνουμε απαντήσεις στα θέματά τους. Είναι σαφές ότι και αναγνωρίζουμε το πρόβλημα και προσπαθούμε να το λύσουμε και παίρνουμε μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση».

Τέλος ο Θάνος Πλεύρης είχε σχολιάσει τη νίκη Τραμπ στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, λέγοντας πως «Οι Δημοκρατικοί έγιναν μέρος κάθε ανοησίας της woke ατζέντας. Είναι μειοψηφική ατζέντα που έχει επιβληθεί, πρέπει να το δούμε στην Ελλάδα».

Αυτή είναι η «woke κουλτούρα» και η «αντι woke ατζέντα»

Η έκφραση «woke ατζέντα» τέθηκε στο επίκεντρο της παγκόσμιας κοινής γνώμης με αφορμή την προεκλογική περίοδο στις ΗΠΑ. Από την μία οι Δημοκρατικοί που λειτούργησαν ως προστάτες του υπερδικαιωματισμού και από την άλλη ο Ντόναλντ Τραμπ που κήρυξε τον πόλεμο σε αυτή την κουλτούρα. Οι αμερικάνοι με την ψήφο του επέλεξαν τον Ντόναλντ Τραμπ ζητώντας να μπει φραγμός σε αυτή την κατάσταση.

Τι είναι όμως η περιβόητη «woke ατζέντα», που έχει τεθεί στο επίκεντρο της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής; Ως όρος συνδέεται άμεσα με θέματα κοινωνικής δικαιοσύνης και, πιο συγκεκριμένα, με ζητήματα φυλής, φύλου και ανισότητας. Ο όρος «woke» προέρχεται από την αφροαμερικανική διάλεκτο και αρχικά λειτουργούσε ως λέξη-αφύπνιση για την ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού για τις κοινωνικές αδικίες. Όμως, με την πάροδο των χρόνων, ο όρος εξελίχθηκε και απέκτησε πολιτική διάσταση, συχνά με διαφορετική ερμηνεία από διάφορες κοινωνικοπολιτικές ομάδες.

Ο Αφροαμερικανός συγγραφέας Γουίλιαμ Μέλβιν Κέλεϊ, σε ένα ίσως προφητικό του δοκίμιο στους New York Times, το 1962, τόνισε ότι «ο όρος «woke» οικειοποιείται από τους λευκούς και παραποιούνται τα νοήματα της αργκό της κοινότητάς του».

Όπως είπαμε η λέξη «woke» ξεκίνησε να χρησιμοποιείται από τις κοινότητες των Αφροαμερικανών, κυρίως κατά τη διάρκεια των αρχών του 20ού αιώνα, όταν ο Μάρκους Γκάρβεϊ προέτρεπε τους Αφροαμερικανούς να ξυπνήσουν και να αποκτήσουν συνείδηση για τα κοινωνικά ζητήματα που αντιμετωπίζει η φυλή. «Ξύπνα, Αιθιοπία! Ξύπνα, Αφρική!», είχε γράψει ο Γκάρβεϊ το 1923, καλώντας τη μαύρη διασπορά σε αυτό που ονομάζουμε κοινωνικό ακτιβισμό.

Στην πορεία, ο όρος άρχισε να συνδέεται με τη συνειδητοποίηση και δράση ενάντια σε διάφορες κοινωνικές αδικίες, και πιο πρόσφατα, με κινήματα όπως το Black Lives Matter και το #MeToo.

Το λεξικό Merriam-Webster, ορίζει τον όρο «woke» ως «συνειδητοποιημένος και ενεργά προσεκτικός σε σημαντικά κοινωνικά γεγονότα και ζητήματα (ιδίως ζητήματα φυλετικής και κοινωνικής δικαιοσύνης)».Ο Βρετανός λεξικογράφος και γλωσσολόγος Τόνι Θορν δήλωσε ότι ερμηνεύει τον όρο «woke» ως «ευαισθητοποιημένος και συνειδητοποιημένος για ζητήματα κοινωνικής δικαιοσύνης». Από τη δεκαετία του 2000, ανέφερε, πως ο όρος έχει αποκτήσει τη σημασία του «ακτιβιστή ή φανατικού υποστηρικτή της ισότητας, της διαφορετικότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης».

Σήμερα, λοιπόν, ο όρος αναφέρεται σε μία πιο ευρεία και πολυσύνθετη προσπάθεια για κοινωνικές αλλαγές σε τομείς όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ισότητα των φύλων και τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.

Η ατζέντα

Η «woke ατζέντα» αναφέρεται σε μια σειρά από πολιτικές και κοινωνικές πρωτοβουλίες που επικεντρώνονται στην προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ισότητας.

Στην πραγματικότητα, αφορά τη συνειδητοποίηση και την προώθηση δράσεων που αντιμάχονται τον ρατσισμό, τον σεξισμό, και τις διακρίσεις απέναντι σε κοινωνικές ομάδες.

Ορισμένα από τα βασικά σημεία της «woke ατζέντας» περιλαμβάνουν:

• Την υποστήριξη κινημάτων όπως το Black Lives Matter, που επικεντρώνονται στην καταπολέμηση του συστημικού ρατσισμού.
• Την προώθηση της διαφορετικότητας και της ένταξης σε οργανισμούς, επιχειρήσεις και εκπαιδευτικά ιδρύματα.
• Τη στήριξη της νομοθεσίας για τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας και την αναγνώριση των ποικίλων ταυτοτήτων φύλου, όπως το intersex που έγινε ευρέως γνωστό πρόσφατα, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού.
• Την προώθηση μεταρρυθμίσεων στις Αρχές επιβολής του νόμου και τη δικαιοσύνη.
• Την άρση των συμβόλων που συνδέονται με τον ρατσισμό και την καταπίεση.
• Την υποστήριξη των δικαιωμάτων των μεταναστών και των προσφύγων.
• Τη χρήση της γλώσσας χωρίς αποκλεισμούς, όπως την ελεύθερη επιλογή οριστικών άρθρων (ο/η/το) και αντωνυμιών (αυτός/αυτή/αυτό κ.α.) που δεν συγχρονίζονται απαραίτητα με το γενετήσιο φύλο του ατόμου.
• Την προώθηση των θεμάτων που αφορούν το περιβάλλον και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Οι αντιδράσεις

Η «woke ατζέντα» όπως είναι λογικό έχει προκαλέσει και αντιδράσεις. Έτσι οι επικριτές της συγκεκριμένης ατζέντας εκτιμά ότι προωθεί υπερβολική πολιτική ορθότητα και δημιουργεί ένα περιβάλλον ακραίας ιδεολογικής ομοιομορφίας.

Οι επικριτές της «woke ατζέντας» θεωρούν ότι πολλές από αυτές τις πολιτικές δεν είναι παρά επιφανειακές ενέργειες που αποσκοπούν μόνο στο να κερδίσουν την εύνοια των προοδευτικών εκλογικών σωμάτων και του αγοραστικού κοινού διάφορων brand, χωρίς να επιφέρουν πραγματική αλλαγή – ο όρος «woke capitalism» περιγράφει περιληπτικά αυτή την προσέγγιση.

Επίσης, οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η προώθηση αυτών των πολιτικών περιορίζει την ελευθερία του λόγου και δημιουργεί μια κουλτούρα ακύρωσης. Οι δημοσκοπήσεις στις ΗΠΑ δείχνουν ότι το κοινό είναι έντονα διχασμένο σχετικά με την «woke ατζέντα».

Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Harvard CAPS / Harris, ένα υψηλό ποσοστό της τάξης του 64% των Αμερικανών θεωρεί ότι η αύξηση της εγκληματικότητας είναι υπεύθυνη για τους «woke» πολιτικούς, ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι (75%) φαίνεται να απορρίπτουν τη «woke ατζέντα» σε μεγαλύτερο βαθμό από τους Δημοκρατικούς (52%). Η ίδια δημοσκόπηση από το Harvard CAPS / Harris, έδειξε επίσης ότι περίπου το 48% των Αμερικανών θεωρούν πολύ σημαντικό να σταματήσει η διδασκαλία «woke» ιδεολογιών στα σχολεία.

Ο όρος «woke ατζέντα»

Αναλυτές υποστηρίζουν ότι «η «woke ατζέντα» είναι ένα σύνθετο φαινόμενο, που συνδυάζει τον αγώνα για κοινωνική δικαιοσύνη με τις κριτικές για την υπερβολική πολιτική ορθότητα και την επιφανειακή εφαρμογή προοδευτικών πολιτικών που τη συνοδεύουν».

Ωστόσο, αν και κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι υφίσταται ως όρος, αφού άλλωστε περιλαμβάνεται πλέον σε όλα τα μεγάλα λεξικά, όπως αυτό του Merriam-Webster, προβληματίζει το κύμα αντιδράσεων που προκαλεί η «ατζέντα» της, η οποία κατηγορείται για υπερβολική προσπάθεια να επιβληθεί μια ορισμένη κοινωνική αντίληψη μέσω του πολιτικού λόγου.