ΒΟΥΛΑ ΠΑΤΟΥΛΙΔΟΥ: «Η Συμβασιλεύουσα κάτω απ’ την Θεσσαλονίκη!»

Τη γνώρισε ολόκληρος ο ελληνισμός όπου γης, μέσα από τη θρυλική της φράση «για την Ελλάδα, ρε γαμώτο!». Τώρα μιλάει για την "πόλη κάτω από την Πόλη!"

Τη γνώρισε ολόκληρος ο ελληνισμός όπου γης, μέσα από τη θρυλική της φράση «για την Ελλάδα, ρε γαμώτο!». Ήταν 5 Αυγούστου του 1992, στη Βαρκελώνη, που κατέκτησε το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στη Βαρκελώνη στα 100 μ., κάνοντας περήφανη τη χώρα μας μέσα από τον στίβο. Αλλά η Βούλα Πατουλίδου δεν αρκέστηκε στις δάφνες της δόξας της. Στη συνέχεια ασχολήθηκε τόσο με τον αθλητισμό όσο και με την πολιτική. Σήμερα τη συναντάμε ως αντιπεριφερειάρχη της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης, αλλά και ως πρόεδρο του Οργανισμού Τουρισμού Θεσσαλονίκης. Κάτω από αυτές τις δύο ιδιότητες, έβαλε στόχο για ένα νέο τουριστικό project που αφορά την αγαπημένη της Θεσσαλονίκη, την «πόλη κάτω από την Πόλη», όπως της αρέσει να το ονομάζει. Έτσι, την πλησιάσαμε για να μας αναπτύξει το σκεπτικό της, τις λεπτομέρειες, αλλά και τις δυνατότητες επεξεργασίας αυτού του project.

Ιχνηλατώντας… με την Καίτη Νικολοπούλου

«Όλα ξεκίνησαν με τις ανασκαφές του μετρό στη Θεσσαλονίκη, που αναδεικνύουν την άγνωστη  μεσαιωνική πόλη με εντυπωσιακά ευρήματα και γράφουν νέα κεφάλαια της ιστορίας της!» μας απάντησε.

Και όταν της ζητήσαμε να μπει σε λεπτομέρειες, μας εξήγησε την απαρχή: «Υπήρχε ένας κεντρικός δρόμος γύρω από τον οποίο είχε αναπτυχθεί στα χρόνια του καίσαρα Γαλέριου η Θεσσαλονίκη. “Decumanus maximus” ονομαζόταν. Φανταστείτε  τη Θεσσαλονίκη τότε. Μια πόλη λαμπρή και ξακουστή σε όλη την Μεσόγειο μετά την Ρώμη μ’ ένα κέντρο και οδικές αρτηρίες αντάξιες του εμπορίου, του πλούτου και της δύναμής της. Σε αυτή, λοιπόν, την κεντρική αρτηρία –μια αληθινή λεωφόρο πλάτους 16 μέτρων, μαρμαροστρωμένη, με κιονοστοιχίες σε κάθε της πλευρά, μεγαλοπρεπή κι εντυπωσιακή, που οδήγησε σ’ έναν πραγματικά νέο κόσμο– έριξαν φως οι ανασκαφές που γίνονται τα τελευταία 12 χρόνια κάτω από την επιφάνεια της γης για το μετρό της Θεσσαλονίκης. Αυτό που είναι σήμερα αντιληπτό απ’ όλους είναι ότι αυτές οι ανασκαφές γράφουν νέα κεφάλαια της Ιστορίας και της σημασίας της Θεσσαλονίκης σε όλο τον Αρχαίο, Βυζαντινό και Μεταβυζαντινό κόσμο ακόμα και για τον 20ό αιώνα!»

Θέλετε να πείτε πως αυτός ο κεντρικός δρόμος ήλθε στην επιφάνεια;

«Ακριβώς! Μ’ έναν συγκλονιστικό τρόπο, ο “Decumanus maximus” επανήλθε μέσα από τα χώματα της ανασκαφής του μετρό στο προσκήνιο, για να συνδέσει –μαζί με τους άλλους μαρμαρόστρωτους δρόμους που ανακαλύφθηκαν στο (υπόγειο) κέντρο της Θεσσαλονίκης, τις στοές, τα κατάλοιπα μεγάλων κτισμάτων, τις κρήνες, τα αγάλματα και τα αγαλματίδια, τα αγγεία, τα εργαλεία, τα κοσμήματα και τα νομίσματα των ανασκαφών– την αίγλη της Ρωμαϊκής εποχής, με τα πρώτα Χριστιανικά χρόνια της πόλης και την Βυζαντινή της ιστορία.

»Στην πραγματικότητα, η ανακάλυψη του “Decumanus maximus” στο κέντρο της πόλης ξαναγράφει, διορθώνει και “επισκευάζει” το παρελθόν της Θεσσαλονίκης και (ξανα)προσκαλεί όλους (επιστήμονες, αρχαιολόγους και μη) να ξαναφτιάξουν τις ιστορίες της, με άλλο καλύτερο, πλουσιότερο υλικό που βγαίνει από τα σωθικά της γης και εντυπωσιάζει. Οι ανασκαφές έφεραν νέες πληροφορίες για  το πώς ο Γαλέριος ανάπλασε το κέντρο διοίκησης στην καρδιά της Θεσσαλονίκης, έφερε στοιχεία για την πολεοδομική και διοικητική αναδιοργάνωση που επεχείρησε ο Μέγας Κωνσταντίνος πριν τελικά αποφασίσει να ιδρύσει την Νέα Ρώμη στο Βυζάντιο και να χτίσει εκεί την Κωνσταντινούπολη ως έδρα της νέας αυτοκρατορίας».

Θέλετε να πείτε ότι γίνεται πλέον σαφές ότι η Θεσσαλονίκη ήταν σημαντική πόλη από εκείνα τα χρόνια;

«Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, οι ανασκαφές αποκάλυψαν ότι ο Ιουστινιανός (και αυτό ήταν άγνωστο μέχρι τώρα) πραγματοποίησε μεγάλα έργα στην Θεσσαλονίκη, αντάξια της Κωνσταντινούπολης, που επιβεβαιώνουν το πόσο ισότιμη και ισάξια ήταν με την πρωτεύουσα της νέας αυτοκρατορίας και γιατί κάποιοι, ιστορικοί και λόγιοι, την αποκαλούσαν και Συμβασιλεύουσα.

»Είναι επίσης εντυπωσιακό ότι οι αρχαιολόγοι βρήκαν περισσότερα στοιχεία για το πώς η μεγάλη πυρκαγιά του 1917  κατέστρεψε τα 2/3 της πόλης, ενώ εκεί που σήμερα είναι το τέρμα της γραμμής του μετρό (το αμαξοστάσιο) αποκαλύφθηκε μια άγνωστη πόλη του 4ου αιώνα π.Χ., που είχε χτιστεί πριν από την ίδρυση της Θεσσαλονίκης το 315 π.Χ. και η οποία διέθετε Ιπποδάμειο πολεοδομικό σύστημα στα πρότυπα της Ολύνθου και της Πέλλας, των μεγαλύτερων πόλεων της Μακεδονίας στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου και του πατέρα του Φιλίππου Β΄.

»Τι άλλο να ζητήσει από την Ιστορία της μια πόλη που χτίστηκε στα χρόνια ενός Μεγάλου της Ιστορίας Αλεξάνδρου, αναπλάστηκε από έναν σημαντικό Ρωμαίο Αυτοκράτορα, δύο άλλους Μεγάλους άνδρες (Μέγα Κωνσταντίνο και τον Μέγα Θεοδόσιο που την οχύρωσε) και τον Ιουστινιανό, έναν από τους σημαντικότερους αυτοκράτορες στην Βυζαντινή Ιστορία;»

Ποιες είναι μέχρι στιγμής οι ανακαλύψεις στις ανασκαφές του μετρό της Θεσσαλονίκης;

«Οι αρχαιολόγοι λένε ότι έχουν ανακαλυφθεί περισσότερα από 300.000 αρχαία κινητά αντικείμενα –σε μια πρωτοφανή ακόμη και για τα ελληνικά δεδομένα ανασκαφή– που κάλυψε συνολικά 20.000 τμ. Θα μπορούσαν να γεμίσουν πέντε νέα μουσεία!» 

Με ποιον τρόπο θα γίνουν ελκυστικές αυτές οι ανακαλύψεις στον τουρισμό μας;

«Εάν αφήσουμε στην άκρη την γκρίνια των τελευταίων χρόνων και το τεχνητό δίλημμα που διατυπώνουν κάποιοι “μετρό ή αρχαία;”, αν με σοβαρότητα τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα και δεν υπάρξουν… ανατροπές, έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί οι εξελίξεις δύο απ’ τους σταθμούς θα είναι ξεχωριστοί για όσους θα μετακινούνται με το μετρό, κατοίκους κι επισκέπτες. Ο ένας είναι ο “σταθμός Βενιζέλου”: Τοπόσημο του μετρό, και της πόλης, μοναδικός στον κόσμο ανοιχτός αρχαιολογικός χώρος και ταυτόχρονα υπερσύγχρονος σταθμός. Και δεύτερος ο “σταθμός Αγίας Σοφίας”: Νέος αρχαιολογικός χώρος με μαρμαρόστρωτη βυζαντινή πλατεία που θα διατηρηθεί όπως βρέθηκε, όπως θα διατηρηθεί μέσα στον σταθμό και ένα κρηναίο οικοδόμημα.

Έχει ανακοινωθεί πως το ερχόμενο φθινόπωρο το μετρό θα ξεκινήσει δοκιμαστικές διαδρομές και σ’ έναν χρόνο θα λειτουργεί πλήρως. Θα είναι δε κι ένα μοναδικό μετρό στον κόσμο πάνω στις ράγες του οποίου θα “τρέχουν” πολλές και διαφορετικές ιστορίες μιας πόλης!”»

Γι’ αυτό μιλάτε για την «πόλη κάτω από την Πόλη»;

«Ακριβώς. “Η πόλη κάτω από την Πόλη” ή “η Θεσσαλονίκη κάτω από την Εγνατία Οδό” (= τον δρόμο που ένωνε στους Ρωμαϊκούς Χρόνους την Ρώμη με την Κωνσταντινούπολη και διέσχιζε την Θεσσαλονίκη) μπορεί να γίνει το νέο και πολλά υποσχόμενο τουριστικό project για το οποίο προετοιμάζονται οι τουριστικοί φορείς της Θεσσαλονίκης.

»Οι επισκέπτες της Θεσσαλονίκης, όταν το μετρό ξεκινήσει να λειτουργεί κανονικά, θα μπορούν κινούμενοι στην κεντρική γραμμή του και σε μήκος 9-10 χιλιομέτρων να βιώνουν μια συγκλονιστική εμπειρία αγγίζοντας την Ιστορία της Θεσσαλονίκης και μαζί της ένα τεράστιο κεφάλαιο από την Ιστορία του Κόσμου».

Πότε πιστεύετε ότι θα υλοποιηθεί αυτό το νέο τουριστικό project που προτείνετε;

«Όπως όλα δείχνουν, οι ανασκαφές τουλάχιστον σ’ έναν απ’ τους σταθμούς του μετρό θα συνεχίζονται για ένα, δύο ή και περισσότερα χρόνια ακόμη. Με αυτά τα δεδομένα και καθώς οι αρχαιολογικές έρευνες θα αποκαλύπτουν συνεχώς νέα στοιχεία σε αυτό το μεγάλο ανασκαφικό πάρκο κάτω από την πόλη, νομίζω ότι έστω και τώρα πρέπει να αξιοποιήσουμε τουριστικά την ευκαιρία που μας προσφέρεται έτσι, ώστε οι επισκέπτες της πόλης να βλέπουν πώς έρχονται στο φως μέσα από το χώμα νέα ευρήματα. Να κάνουμε δηλαδή τις ανασκαφές επισκέψιμες…»

Θεωρείτε λοιπόν πως αυτό το project θα τονώσει την τουριστική προβολή της Θεσσαλονίκης, σωστά;

»Μα και βέβαια! Στο νέο μας σχέδιο για την τουριστική προβολή της Θεσσαλονίκης, σύντομα πρέπει να προστεθεί αυτή η μοναδική ειδική κατηγορία του τουρισμού για την “πόλη κάτω από την Πόλη”, συνδυασμένη με τις κατακόμβες των πρώτων Χριστιανών που υπάρχουν σε αρκετά σημεία, τους μύθους και τις συγκλονιστικές ιστορίες των στοών, αλλά και με την δυνατότητα οι επισκέπτες της Θεσσαλονίκης να μπορούν να βλέπουν από κοντά μια υπόγεια ανασκαφή και το πώς τα αρχαία αντικείμενα έρχονται στο φως».

Διαβάστε επίσης

Χρησιμοποιούμε cookies για λόγους στατιστικών & επισκεψιμότητας Συμφωνώ Περισσότερα