ΣΥΝΟΔΟΣ ΚΟΡΥΦΗΣ 10-11/12: Εμείς πιέζουμε για κυρώσεις και η Μέρκελ την πάρτη της

Την επόμενη Πέμπτη και Παρασκευή 10-11 Δεκεμβρίου θα διεξαχθεί η κρίσιμη Σύνοδος Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου θα τεθεί επί τάπητος η προκλητικότητα της Τουρκίας. Σε αυτήν τη Σύνοδο οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα κληθούν να αποφασίσουν εάν επιβληθούν κυρώσεις στην Τουρκία.

Του Μ.Κ.

Ελλάδα και Κύπρος ζητούν από την Ευρώπη να αναλάβει τις ευθύνες της, ενώ από την πλευρά της η Τουρκία δείχνει ότι και αυτήν τη φορά θα αποφύγει τις σκληρές κυρώσεις που θα την απειλούσε ευθέως με τη χρεοκοπία.

Έμπειροι διπλωμάτες εκτιμούν ότι στη διήμερη Σύνοδο η Ε.Ε. για μία ακόμη φορά θα αρκεστεί σε ισχυρές προειδοποιήσεις και στην καλύτερη περίπτωση να επιβληθούν ήπιες κυρώσεις, οι οποίες θα λειτουργήσουν ως φόβητρο στον Ερντογάν. Και αυτό διότι η Γερμανία θέλει να ληφθεί μία κοινή απόφαση για την Τουρκία μαζί με τις ΗΠΑ, δηλαδή με τον νέο πρόεδρο, τον Τζο Μπάιντεν, ο οποίος θα ορκιστεί στις 20 Ιανουαρίου, οπότε οι όποιες κυρώσεις πάνε για την εαρινή σύνοδο το 2021. Και βέβαια, ουδείς νοήμων άνθρωπος εκτιμά πως θα ανησυχήσει ο Ερντογάν.

Από την πλευρά τους, οι Τούρκοι για μία ακόμη φορά έκαναν τι ίδιες κινήσεις. Δηλαδή, απέσυραν το Oruc Reis, το οποίο από την Τρίτη εισήλθε στο λιμάνι της Αττάλειας και ζητούν διάλογο άνευ όρων. Επί της ουσίας η Άγκυρα δεν αποδέχεται την απόφαση των προηγούμενων Συνόδων, ότι εάν υπάρξει διάλογος θα γίνει πάνω σε ένα θέμα που αναγνωρίζει η Αθήνα, δηλαδή στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των θαλάσσιων ζωνών. Αυτό ενοχλεί την Τουρκία, καθώς βλέπει ότι δεν πείθει την Ευρώπη. Αν συνυπολογίσουμε και το ότι η Τουρκία έχει εκνευρίσει τις ΗΠΑ, τότε όλοι κατανοούμε ότι ο Ερντογάν είναι πιεσμένος στα σχοινιά και αναζητεί τρόπους διαφυγής, περισσότερο για λόγους δικής του εσωτερικής κατανάλωσης.

Ο Τούρκος πρόεδρος ξέρει καλύτερα από τον καθένα, ότι εάν η Ε.Ε. επιβάλλει αυστηρές κυρώσεις, τότε ο αντίκτυπος στην οικονομία της χώρας του θα είναι πολύ ισχυρός. Έτσι, λοιπόν, ο Ερντογάν αναζητεί αφήγημα για να πείσει τους Τούρκους ότι θα πεινάσουν, γιατί όλος ο κόσμος και ο ντουνιάς θέλει το κακό της Τουρκίας. Η εξέλιξη, πάντως, από τις ΗΠΑ έχει διττή ανάγνωση. Στις ΗΠΑ πέρασε με τροπολογία η επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία για την απόκτηση του ρωσικού συστήματος S-400. Η τροπολογία πέρασε και ψηφίστηκε μέσα στο νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA) του 2021. Κάτι που σημαίνει ότι ο Τζο Μπάιντεν μπορεί ανά πάσα στιγμή να επιβάλλει κυρώσεις έχοντας λάβει την έγκριση και από την Βουλή και από την Γερουσία. Μέχρι τώρα ο Τραμπ αρνείτο, αλλά πλέον ο Πομπέο αποφάσισε να σκεφτεί το δικό του πολιτικό μέλλον κι ακολουθεί κατά γράμμα το τι συμφέρει το βαθύ κράτος. Οι κυρώσεις μπορούν να επιβληθούν 30 ημέρες από την ψήφιση του νόμου και την δημοσίευση του. Οπότε όλα είναι στα χέρια του Μπάιντεν. Αυτή είναι η κακή οπτική γωνία του συγκεκριμένου θέματος.

ΣΤΡΙΜΩΓΜΕΝΟΣ ΣΤΗ ΓΩΝΙΑ Ο ΤΟΥΡΚΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΨΗΦΙΣΗ ΤΗΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟΝ ΑΜΥΝΙΤΚΟ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΩΝ ΗΠΑ ΓΙΑ ΕΠΙΒΟΛΗ ΚΥΡΩΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ S-400

Η καλή οπτική γωνία της συγκεκριμένης εξέλιξης είναι ότι προσφέρεται ένα επιπλέον όπλο στα χέρια της Άνγκελα Μέρκελ για να αποφευχθούν οι κυρώσεις. Θα πει στη Σύνοδο Κορυφής, ότι “από τη στιγμή που ο Μπάιντεν θα αναλάβει θα προχωρήσουμε όλοι μαζί στις κυρώσεις. Και στην κυριολεξία η Τουρκία δεν θα πάρει ανάσα“. Οπότε με κάποιες κυρώσεις χαμηλού βεληνεκούς προς την Τουρκία, η Γερμανία θα σπρώξει το θέμα προς τα πίσω, δηλαδή για τον Μάρτιο του 2021.

Το σίγουρο είναι ότι η ανακοίνωση του Ερντογάν για γυμνάσια με αληθινά πυρά στα διεθνή ύδατα την ημέρα της Συνόδου Κορυφής, όπως και η λεκτική επίθεση κατά του Μακρόν “βλέπω τα κίτρινα γιλέκα να γίνονται κόκκινα“, μάλλον επιβαρύνει τη θέση του.

Τι επιδιώκει η Αθήνα

Την ίδια ώρα η Αθήνα και η Λευκωσία πιέζουν για αυστηρές κυρώσεις και σε αυτή τη ρότα κινήθηκε όλο το προηγούμενο διάστημα ο Νίκος Δένδιας, ο οποίος επιδόθηκε σε έναν διπλωματικό μαραθώνιο ανάδειξης του ρόλου της Τουρκίας στην περιοχή και επισήμανσης των αποσταθεροποιητικών κινήσεών της όχι μόνο στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και στη Λιβύη, τη Συρία και τον Καύκασο. Παράλληλα, η ελληνική πλευρά έχει εντείνει τις πιέσεις προς το Βερολίνο, προκειμένου να αποφευχθεί η πώληση των γερμανικών υποβρυχίων στην Τουρκία, μια κίνηση που στην Αθήνα θεωρούν ότι θα αλλάξει τα στρατιωτικά δεδομένα στο Αιγαίο.

Μάλιστα ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την διάρκεια της συζήτησης του με τον δημοσιογράφο του Politico, Μάθιου Καμίνσκι, στο πλαίσιο του διεθνούς συνεδρίου τεχνολογίας και καινοτομίας «Web Summit 2020» της Λισαβόνας, ήταν κατηγορηματικός: «Τα λόγια δεν αρκούν πλέον. Θα πρέπει να δούμε ξεκάθαρες πράξεις από την τουρκική πλευρά και αυτό σημαίνει πραγματική αλλαγή στην πολιτική της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Τα προβλήματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας αφορούν την Ευρώπη, καθώς επηρεάζουν την Ανατολική Μεσόγειο. Σχετίζονται με το ΝΑΤΟ, καθώς επηρεάζουν το νοτιοανατολικό του τμήμα. Έχουμε καταστήσει σαφές πως δεν νοείται να μη βρεθεί η Τουρκία αντιμέτωπη με συνέπειες, εάν συνεχίσει τις προκλητικές ενέργειες. Και πιστεύω πως αυτό είναι πλέον σαφές σε όλους τους παράγοντες που ενδιαφέρονται για αυτή τη γωνιά του κόσμου».

Ο ρόλος της Μέρκελ

Λίγα 24ωρα πριν ξεκινήσει η Σύνοδος, η Τουρκία εξακολουθεί να έχει ως κυριότερο σύμμαχο τη Γερμανία, παρά το γεγονός ότι η Μέρκελ έχει φτάσει στα όριά της με τις… μαγκιές του Ερντογάν, ειδικά μετά το επεισόδιο του γερμανικού πολεμικού με το τουρκικό εμπορικό πλοίο και τη νηοψία που δεν έγινε, καθώς αντέδρασε η Άγκυρα. Η Γερμανία έχει τεράστια οικονομικά συμφέροντα στην Τουρκία, και πολλές γερμανικές επιχειρήσεις θα αντιμετωπίζουν προβλήματα εάν επιβληθούν κυρώσεις και η τουρκική οικονομία κινδυνεύσει με χρεοκοπία.

Η Γερμανία, όπως και η Ισπανία και η Ιταλία έχουν και συμβόλαια για προμήθεια όπλων στην Τουρκία, ενώ είναι εκτεθειμένες και στις τουρκικές τράπεζες. Επίσης, μαζί με τη Μάλτα ανησυχούν μήπως ο Ερντογάν αρχίσει να στέλνει μετανάστες στην Ευρώπη, αγνοώντας όμως πως πλέον η Ελλάδα δεν είναι ξέφραγο αμπέλι.

Η Αθήνα και η Λευκωσία έχουν δίπλα τους τη Γαλλία, που έχει μιλήσει μέχρι και για διακοπή της τελωνειακής ένωσης ΕΕ – Τουρκίας, αλλά και χώρες όπως η Ολλανδία που έχει κάνει λόγο για επιβολή εμπάργκο πώλησης όπλων στην Άγκυρα.