ΣΥΡΙΖΑ: Ακόμη δεν κατάλαβαν γιατί έχασαν…

Ο Βρετανός ποιητής Τόμας Στερνς Έλιοτ (1888-1965), που κατέκτησε το βραβείο Νόμπελ το 1948, έχει μείνει γνωστός στο ευρύ κοινό με την φράση «Έτσι τελειώνει ο κόσμος. Όχι με μία θεαματική έκρηξη, αλλά με ένα λυγμό». Πολλοί ισχυρίστηκαν πως η συγκεκριμένη φράση του Έλιοτ περιγράφει το τι ακριβώς συμβαίνει στον ΣΥΡΙΖΑ και προβλέπει το μέλλον του ως κόμματος εξουσίας.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Κι όμως ο Έλιοτ είχε πει και άλλη μία ατάκα που αποτυπώνει σε μεγάλο ποσοστό το τι ακριβώς ισχύει στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και στην αδυναμία των στελεχών του να κατανοήσουν τη νέα κατάσταση: «Δεν πιστεύω ότι γερνάει κανείς. Νομίζω πως αυτό που συμβαίνει είναι ότι νωρίς στη ζωή, σε μια ορισμένη ηλικία μένει κάποιος ακίνητος και βαλτώνει».

Όντως ο Αλέξης Τσίπρας αν και δεν έχει συμπληρώσει τα 50 έτη (είναι 49), εν τούτοις μοιάζει γερασμένος στο μυαλό. Αναζητεί από την Κυριακή, τόσο αυτός, όσο και οι συνεργάτες του τις αιτίες της συντριβής όχι στα δικά τους λάθη, αλλά στους άλλους, Είναι χαρακτηριστικό ότι ένας πρώην υπουργός του Αλέξη Τσίπρα, ο δημοσιογράφος Νίκος Ξυδάκης έψεξε σε τηλεοπτική εκπομπή του Kontra τους πολίτες επειδή ψήφισαν τη Νέα Δημοκρατία και τον Κυριάκο Μητσοτάκη λέγοντας ότι «είχαν θολούρα στο μυαλό και ήταν επηρεασμένοι από το σύνδρομο της Στοκχόλμης».

Για όσους δεν το γνωρίζουν «το σύνδρομο της Στοκχόλμης» είναι ένα ψυχολογικό φαινόμενο κατά το οποίο όμηροι εκφράζουν συμπάθεια και συμπόνια και έχουν θετικά συναισθήματα προς τους απαγωγείς τους, μερικές φορές σε σημείο που να υπερασπίζονται και ταυτίζονται με τους απαγωγείς. Αυτά τα συναισθήματα γενικά θεωρούνται παράλογα μέσα από το πρίσμα του κινδύνου, ή του ρίσκου που υπέστησαν τα θύματα, τα οποία θεωρούν ουσιαστικά την έλλειψη κακοποίησης από τους απαγωγείς ως μια πράξη καλοσύνης. Το Σύστημα Βάσεων Δεδομένων Ομήρων του FBI δείχνει ότι περίπου 8%των θυμάτων παρουσιάζουν ενδείξεις συνδρόμου της Στοκχόλμης. Ο όρος αυτός προήλθε μετά την ληστεία που έγινε σε υποκατάστημα της τράπεζας «Kreditbanken» στο Νόρμαλμστοργκ, στην Στοκχόλμη, τον Αύγουστο του 1973. Δύο ένοπλοι άνδρες (Γιαν- Έρικ Όλσον και Κλαρκ Όλοφσον) εισέβαλαν σε αυτήν και απήγαγαν 4 υπαλλήλους της τράπεζας, τους Ελίζαμπετ Όλντγκρεν, Κρίστιν Ένμαρκ, Μπιργκίτα Λούντμπλαντ και τον Σβεν Σάφστρομ, για 6 μέρες σε θησαυροφυλάκιο της τράπεζας Sveriges Kreditbank. Μετά τη σύλληψη των δραστών, οι όμηροι προσπάθησαν να συλλέξουν χρήματα, για να ενισχύσουν οικονομικά τον δικαστικό αγώνα των απαγωγέων τους και αρνήθηκαν μάλιστα να καταθέσουν εναντίον τους.

Όταν, λοιπόν, για τη συντριβή του κόμματος σου στις εθνικές εκλογές, ρίχνεις ευθύνες στους ψηφοφόρους, στα άλλα κόμματα, στην διαπλοκή, τότε μάλλον χρειάζεσαι ψυχολογική ή και ψυχιατρική υποστήριξη. Δυστυχώς, το παιχνίδι του «πετάω το μπαλάκι σε κάποιον άλλο» σε κάνει να ψάχνεις πάντα έναν υπαίτιο έξω από εσένα για να ρίξεις το φταίξιμο. Αποτέλεσμα; Ζεις πιστεύοντας ότι είσαι απλά θύμα των περιστάσεων μπλοκάροντας το δρόμο για εποικοδομητική αλλαγή. Αυτό, όμως, μπορεί να προκαλέσει χάος. Και σε ένα τέτοιο χάος πορεύεται ο ΣΥΡΙΖΑ όχι τα τελευταία 24ωρα μετά το νταμπλ σκορ των εκλογών, αλλά εδώ κι ένα χρόνο. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν οι ψυχίατροι.

Και παρά το γεγονός ότι ο Κώστας Ζαχαριάδης έτρεξε να διορθώσει τη νέα ολέθρια γκάφα λέγοντας πως «αντί για το λαό μήπως εμείς υποφέρουμε από το Σύνδρομο της Στοκχόλμης», ο Ξυδάκης το έκανε ακόμη χειρότερο, καθώς επανήλθε, δεν απέσυρε τον χαρακτηρισμό ούτε τον ανασκεύασε προσθέτοντας πως «δεν είναι χαρακτηρισμός εκάστου των εκλογέων αλλά είναι μια προσέγγιση πως λειτουργούν οι πληθυσμοί».

Και πάνω στην τούρλα του Σαββάτου σκάει και ο Δημήτρης Βίτσας, προφανώς λόγω και της θολούρας του ότι δεν εξελέγη βουλευτής για να υποστηρίξει σε τηλεοπτική εκπομπή πως για την παταγώδη αποτυχία φταίει και ο εγκλεισμός των πολιτών λόγω του κορωνοϊού. Ο κ. Βίτσας αργότερα εξήγησε πως εννοούσε πως λόγω της πανδημίας σταμάτησε ο πολιτικός χρόνος, οι πολίτες σκέφτονταν μόνο την υγεία τους και γι’ αυτό το λόγο θεωρούν ως βάση σταθερότητας την εκάστοτε κυβέρνηση. Όμως και αυτή η ανάλυση πάσχει, διότι μετά το τέλος του εγκλεισμού όλες οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη υπέστησαν τεράστια πλήγματα, με τεράστιο παράδειγμα την Γερμανία όπου οι Χριστιανοδημοκράτες παρέδωσαν την εξουσία (ηττήθηκαν στις εκλογές) μετά από 20 σχεδόν χρόνια. Άρα ο εγκλεισμός από τον κορωνοϊό προκάλεσε ζημιά σε όλα τα κυβερνητικά κόμματα. Σε όλα εκτός από την Ελλάδα. Διότι εδώ πολύ απλά υπήρχε ο ΣΥΡΙΖΑ. Κι όταν μία σοβαρή κυβέρνηση έχει αντίπαλο τον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ, τότε ότι μόνο δεν έχει απώλειες, αλλά καταγράφει και κέρδη.

Πολλοί θα αναρωτηθούν για ποιο λόγο οι εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ λένε διάφορες ανοησίες δεξιά κι αριστερά για τα αίτια της συντριβής. Βέβαια την αρχή για να πούμε και του στραβού το δίκιο το βράδυ της Κυριακής παραδεχόμενος την ήττα του κατηγόρησε το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ ότι ευθύνονται για την δική του ήττα, ενοχλημένος επειδή σε Χαριλάου Τρικούπη και Περισσό πανηγύρισαν. Οι μεν επειδή ανέβηκαν τρεις ποσοστιαίες μονάδες και έπιασαν διψήφιο ποσοστό μετά από 11 χρόνια και οι δε (ΚΚΕ) επειδή ξεπέρασαν μετά από δεκαετίες το ψυχολογικό όριο του 7%.

Και πολύ λογικά Ο Εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ Δημήτρης Μάντζος απευθυνόμενος στην Πόπη Τσαπανίδου της ζήτησε συγγνώμη που  «δεν ήρθαμε στον ΣΥΡΙΖΑ την Κυριακή των εκλογών να κλάψουμε μαζί και προτιμήσαμε να πανηγυρίσουμε για τη σημαντική άνοδο των ποσοστών μας. Χαρήκαμε και το δείχνουμε. Πρέπει να ζητήσουμε συγγνώμη και για αυτό;».
Ειδικά μετά τη νέα one man show συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής, όπου ο Αλέξης Τσίπρας δεν επέτρεψε σε κανένα άλλο να πάρει το λόγο, προχθές Πέμπτη, το πιθανότερο είναι μέχρι τις 25 Ιουνίου να ακούσουμε κι άλλες τέτοιες δηλώσεις, όπου στο τέλος θα ισχυριστούν ότι έβαλαν το χέρι τους οι εξωγήινοι και ηττήθηκαν με είκοσι ποσοστιαίες μονάδες διαφορά.

Πίστεψαν τα ψέματα τους

Ένας μελετητής του μορφώματος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης πριν από χρόνια είχε πει πως «αν αποσυνθέσεις τον ΣΥΡΙΖΑ, θα σου μείνει λαϊκισμός, τοξικότητα, ανερμάτιστες πολιτικές και θολό στρατηγικό αποτύπωμα». Αυτό ακριβώς ζούμε εδώ και 14 περίπου μήνες. Όταν λόγω του πολέμου στην Ουκρανία οι τιμές των καυσίμων πήραν φωτιά και η ακρίβεια των τροφίμων ήταν εμφανής στα ράφια των σούπερ μάρκετ, στον ΣΥΡΙΖΑ έστησαν μία εικονική πραγματικότητα με την ελπίδα ότι θα κερδίσουν ψήφους. Και αυτή την εικονική πραγματικότητα την υποστήριζαν με πάθος σε τέτοιο βαθμό που στο τέλος τη πίστεψαν και οι ίδιοι. Περπατούσαν στους δρόμους που έβλεπαν μόνο ρακένδυτους και εξαθλιωμένους. Τα μαγαζιά ήταν έρημα, οι ταβέρνες χτυπούσαν μύγες, η κοινωνία λιμοκτονούσε. Η κατάσταση που περιέγραφαν όλοι στον ΣΥΡΙΖΑ, από τον Αλέξη Τσίπρα, μέχρι το τελευταίο στέλεχος συμπεριλαμβάνονται σε μία φράση του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα, του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι: «το να λέμε ψέματα στον εαυτό μας είναι περισσότερο βαθιά ριζωμένο μέσα μας από το να λέμε ψέματα στους άλλους».

Και κάπως έτσι οδηγηθήκαμε στην συντριβή των 20 ποσοστιαίων μονάδων, σπάζοντας κάθε έννοια ρεκόρ. Διότι για πρώτη φορά στην πολιτική ιστορία του τόπου από το 1974 μέχρι σήμερα ένα κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης γνωρίζει την ήττα με τέτοια διαφορά και το σημαντικότερο με το κυβερνών κόμμα να αυξάνει τα ποσοστά του και το κόμμα της αντιπολίτευσης να έχει τόσες μεγάλες απώλειες. Κι άλλα κόμματά της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχουν χάσει και δεύτερες εκλογές, αλλά πάντα η διαφορά ήταν το πολύ τρεις μονάδες και έγραφαν ποσοστά άνω του 38%.

Όπως φάνηκε στην πράξη το 2023 δεν είναι 2015, ούτε καν 2012, όταν η χώρα βρισκόταν σε περιδίνηση και ο ΣΥΡΙΖΑ καβάλησε το κύμα της οργής των αγανακτισμένων. Και ο τωρινός ΣΥΡΙΖΑ, παρά τη γενναία ενίσχυση από το μνημονιακό ΠΑΣΟΚ δεν κατάφερε να πείσει με τα ψέματα του. Προφανώς διότι οι πολίτες δεν έχουν εθισμό στα ψέματα, ούτε ασπάζονται την ρήση του Βλαδίμηρου Λένιν «Η αλήθεια είναι μία μικροαστική εμμονή». Και οι αστοί και οι μικροαστοί και τα λαϊκά στρώματα και οι ελεύθεροι επαγγελματίες και μικρομεσαίοι, αλλά και οι αγρότες γύρισαν την πλάτη στους συντρόφους-σωτήρες.

Ουδείς γνωρίζει

Το τι μέλλει γενέσθε με τον ΣΥΡΙΖΑ ουδείς είναι σε θέση να γνωρίζει. Ούτε και ο παραζαλισμένος Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος το Σάββατο προ των εκλογών, όταν ενημερώθηκε από τον γνωστό δημοσκόπο Δημήτρη Μαύρο, ότι η ήττα θα είναι βαριά «βγήκε από τα ρούχα του» και ακολούθησε καυγάς, όχι επειδή ζητούσε ευθύνες που δεν τον ενημέρωσαν νωρίτερα, αλλά διότι δεν πίστευε τα ευρήματα.

Κι αυτό το επεισόδιο αναδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος του ΣΥΡΙΖΑ. Ότι θεωρούν εαυτούς αλάνθαστους. Ποτέ δεν έκατσαν να ερευνήσουν τι πραγματικά θέλουν οι μουσαφίρηδες ψηφοφόροι τους από το 2012 κι εντεύθεν, οι οποίοι άφησαν το ΠΑΣΟΚ για τον ΣΥΡΙΖΑ. Ουδείς ποτέ ασχολήθηκε για το λόγο αυτοί οι άνθρωποι άφησαν το σπίτι τους και πήγαν αλλού. Κι όμως όλοι αυτοί ψήφιζαν κάτι που στο τέλος της ημέρας το ένιωθαν ως ξένο. Όλοι αυτοί στέκονταν στο ΠΑΣΟΚ επί δεκαετίες, ακόμη και στις ήττες, διότι το ένιωθαν ως σπίτι τους. Οι διάφορες δράσεις του ΠΑΣΟΚ ήταν τέτοιες που τις κατανοούσαν και δεν τους ανέτρεπαν την κοσμοθεωρία. Τουναντίον οι άνθρωποι πήγαν στον ΣΥΡΙΖΑ και ξαφνικά έβλεπαν το κόμμα τους να πρωτοστατεί σε πορείες και συγκεντρώσεις για τα δικαιώματα του Κουφοντίνα. Ή άκουγαν τον αρχηγό να λέει ότι «η θάλασσα δεν έχει σύνορα». Κι έφερναν στο μυαλό τους τον Ανδρέα Παπανδρέου που τον Μάρτιο του 1987 είχε δώσει εντολή να βυθιστεί το «Σισμίκ» εάν τολμήσει και περάσει ελάχιστα τα θαλάσσια σύνορα μας.

Όλοι αυτοί οι ψηφοφόροι ένιωσαν βέβαια «κανακεμένοι» όταν σχεδόν σε όλη την προεκλογική εκστρατεία ο Αλέξης Τσίπρας μιμείτο τον Ανδρέα Παπανδρέου. Και στις ομιλίες του και στα συνθήματα που χρησιμοποίησε ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ την δεκαετία του ’80. Παλαιό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ που άκουσε την προεκλογική ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στο Σύνταγμα την Πέμπτη 18 Μαΐου μας έλεγε «το παλικάρι είπε τόσα «θα» που δεν τα είχε πει ο Ανδρέας και στις δύο μεγάλες προεκλογικές συγκεντρώσεις του στο Σύνταγμα με εκατομμύρια πολίτες ως ακροατήριο το 1981 και το 1985». Κι επειδή όπως λέει και η παροιμία «όταν ακούς πολλά κεράσια κράτα μικρό καλάθι», έτσι και οι ψηφοφόροι δεν πείστηκαν από τα πολλά «θα» του κ. Τσίπρα.

Χωρισμένοι στα δύο

Αυτή τη στιγμή κι ενώ ξεκινά κι επισήμως την Δευτέρα η νέα προεκλογική περίοδο για τις κάλπες που θα στηθούν στις 25 Ιουνίου στον ΣΥΡΙΖΑ δεν ξέρουν από το που να ξεκινήσουν. Η νέα Κοινοβουλευτική Ομάδα είναι καθαρά προεδρική, που δεν θέλει αλλαγή του Τσίπρα, όμως την ίδια ώρα η «ψυχή» του ΣΥΡΙΖΑ που είναι το 3-5% που τον ψήφιζε από παλιά νιώθει ότι την βγάζουν στην αυλή. Οι «53+» υπέστησαν συντριβή, καθώς ελάχιστα μέλη τους κατάφεραν να εκλεγούν.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ΠΑΣΟΚογενεις του ΣΥΡΙΖΑ τείνουν να γίνουν πλειοψηφία στο κόμμα. Κι όπως έλεγε παλαιό στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, φίλα προσκείμενο στην εσωκομματική αντιπολίτευση, «κατηγορούμε το ΠΑΣΟΚ ότι ευθύνεται επειδή οδήγησε τη χώρα στο πρώτο μνημόνιο κι εμείς έχουμε στις τάξεις μας τους περισσότερους υπουργούς της κυβέρνησης Παπανδρέου που ψήφισαν το πρώτο μνημόνιο. Ακόμη και το ΠΑΣΟΚ δεν εξέλεξε τους τρεις τελευταίους που του είχαν μείνει. Τι θα λέμε εμείς τώρα; Ότι οι δικοί μας οδήγησαν τη χώρα στο μνημόνιο;»

Και η αλήθεια είναι ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο τάσεις εντός του ΣΥΡΙΖΑ. Η μία είναι που του ζητούν να στρίψει αριστερά και ότι βγει. Από την άλλη οι ΠΑΣΟΚογενιες και οι προεδρικοί του ζητούν από τον Αλέξη Τσίπρα να διαλύσει το υπάρχον μαγαζί και να προχωρήσει σε ένα νέο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα χωρίς τα βαρίδια. Σε αυτή την ρότα τον σπρώχνουν και αρθρογράφοι.

Βέβαια ουδείς σκέφτεται πως στα πανεπιστήμια δεν υπάρχει ο ΣΥΡΙΖΑ, πως στη νεολαία είναι «τρεις λαλούν και δύο χορεύουν», ότι στον συνδικαλισμό λες το όνομα ΣΥΡΙΖΑ και γελούν σα να έχουν ακούσει το πιο διασκεδαστικό ανέκδοτο. Και την ίδια ώρα το ΠΑΣΟΚ του 11,5% έχει την προεδρία της ΓΣΕΕ, έχει παρουσία στη νεολαία, ενώ οι δυνάμεις του στις φοιτητικές εκλογές είναι στην 3^η θέση και σε αρκετές σχολές καταγράφουν και νίκες. Αυτά από το θεωρητικά διαλυμένο ΠΑΣΟΚ.

Φυσικά επειδή στον ΣΥΡΙΖΑ ο καθένας λέει ότι θέλει και κάνει ότι θέλει πετάχτηκε και ο Παπαδημούλης, ο οποίος και έριξε την ιδέα να υπάρχουν τρεις βοηθοί του Προέδρου και ονομάτισε την Έφη Αχτσιόγλου, το Νάσο Ηλιόπουλο και τον Αλέξη Χαρίτση. Η πρώτη αντίδραση ήταν της Ρένας Δούρου (η οποία βγάζει σπυράκια μόνο στο άκουσμα της λέξης Αχτσιόγλου) η οποία χαρακτήρισε τα λόγια του Παπαδημούλη ως αηδιαστικά. «Στην καλύτερη περίπτωση είναι αηδιαστικές, για να μην αποδώσω άλλα πολιτικά σχέδια», είπε η κ. Δούρου, ενώ ο Νίκος Παππάς πρόσθεσε, ότι «ο κόσμος περιμένει σοβαρότητα και όχι ανοησίες».

Η κίνηση των «53+» είναι σαφής και δείχνει ότι μετά τις εκλογές θα θέσει σαφώς θέμα ηγεσίας. Ήδη σε αυτή την λογική κινήθηκαν και άλλα στελέχη της συγκεκριμένης τάσης, όπως ο Ανδρέας Ξανθός που είπε ότι όλα θα τεθούν στο τραπέζι. Σε αυτό το πλαίσιο θα γίνουν και άλλες δηλώσεις. Αν και γίνεται προσπάθεια να κλείσουν τα στόματα, τουλάχιστον έως τις κάλπες της 25ης Ιουνίου.

Ίσως οι σύντροφοι της Κουμουνδούρου είναι ευκαιρία τώρα να κατανοήσουν τι θέλει να πει η φράση του Μπέρτχολντ Μπρεχτ «αυτός που δεν ξέρει την αλήθεια είναι απλά άσχετος. Όμως, αυτός που ξέρει την αλήθεια και τη διαψεύδει είναι κάθαρμα».