Τα ελληνικά «αντίποινα» στην τουρκο-λιβυκή ΑΟΖ, τα θολά σημεία και το… θόλωμα της Άγκυρας

Δεν έχουν περάσει παρά μόλις 15 ημέρες που η «Α» έλεγε στο πρωτοσέλιδο της ότι η συμφωνία της χώρας μας με την Αίγυπτο για τον καθορισμό ΑΟΖ είναι θέμα ημερών και πως αυτό θα έλυνε τον Γόρδιο Δεσμό που προκάλεσε στη νοτιοανατολική Μεσόγειο το παράνομο τουρκολιβυκό σύμφωνο. Το ρεπορτάζ επιβεβαιώθηκε μέχρι κεραίας, και τώρα μένει να φανεί στην πράξη μέχρι πού θα σηκωθούν οι… κεραίες της Άγκυρας που ξόρκιζε μια τέτοια εξέλιξη.

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Τελικά η ελληνική διπλωματία αξιοποίησε το τάιμινγκ και με το deal του Καΐρου έκανε τα αντίποινά της στην ψευτοΑΟΖ Λιβύης – Τουρκίας, ακυρώνοντας στην ουσία τους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς του καθεστώτος Ερντογάν στην εύφλεκτη περιοχή. Υπό αυτό το πρίσμα, η συμφωνία χαρακτηρίζεται από την Αθήνα ως ιστορική, με τον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Δένδια, να εξηγεί ότι μέσω αυτής επιβεβαιώνεται και κατοχυρώνεται το δικαίωμα και η επήρεια των ελληνικών νησιών σε υφαλοκρηπίδα και σε Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.

Συγκρίνοντας, μάλιστα, ευθέως την ελληνο-αιγυπτιακή συμφωνία για οριοθέτηση ΑΟΖ με το ανυπόστατο νομικά μνημόνιο συνεργασίας που έχει υπογράψει η Τουρκία με τη Λιβύη, ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας τόνισε ότι η συμφωνία έχει συναφθεί στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου, ότι σέβεται τις πρόνοιες του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας, καθώς και τις σχέσεις καλής γειτονίας, γεγονός που συμβάλλει στη σταθερότητα και στην ασφάλεια της περιοχής.

Τα θολά σημεία

Οι υπόλοιπες εκδηλώσεις ενθουσιασμού της Ελλάδας περί αμοιβαία επωφελούς deal με την Αίγυπτο είναι δικαιολογημένες, ωστόσο οι ειδικοί αναλυτές τέτοιων θεμάτων προτιμούν να είναι… ταπεινοί μέχρι να γίνουν γνωστά σε όλη τους την έκταση τα στοιχεία που συνθέτουν την εν λόγω συμφωνία, και δεν έχουν αποκωδικοποιηθεί ακόμη εξαιτίας της ταχύτητας με την οποία «έτρεξαν» οι εξελίξεις.

Υπάρχει ωστόσο το διπλωματικό «θέσφατο» που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Κι αυτό είναι ότι στη διπλωματία δεν υπάρχει απόλυτη νίκη. Επομένως θολά σημεία στο «πάρε-δώσε» με την Αίγυπτο είναι βέβαιο ότι θα αναδειχτούν το επόμενο διάστημα.

Λόγου χάρη, κάποιες πρώτες αναλύσεις εστιάζουν στη μερική και ολίγον άνιση οριοθέτηση (55% της οριοθετημένης ΑΟΖ στην Αίγυπτο και 45% στην Ελλάδα) με αντίστοιχη μειωμένη επήρεια της Κρήτης και σημαντικών νησιών που ανήκουν στο σύμπλεγμα των Δωδεκανήσων. Μάλιστα, οι ίδιοι αναλυτές επικαλούνται έναν σχετικό χάρτη που είδε το φως της δημοσιότητας και βάσει του οποίου η οριοθέτηση στην οποία συμφώνησαν Αθήνα και Κάιρο πλησιάζει χωρίς όμως να «ακουμπάει» τον 28ο μεσημβρινό στη Ρόδο, αφήνοντας εκτός νυμφώνος το Καστελλόριζο.

Αντίστοιχες ενστάσεις έσπευσαν να εκφράσουν και τα κόμματα της αντιπολίτευσης, με τον ΣΥΡΙΖΑ να εμφανίζεται άκρως επιφυλακτικός σε «μια συμφωνία άρον-άρον με την Αίγυπτο που δημιουργεί επικίνδυνα προηγούμενα για τις εθνικές μας θέσεις», και το ΚΙΝ.ΑΛ. να ισχυρίζεται ότι «η μερική συμφωνία ενώ διεμβολίζει το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, μπορεί να περιπλέκει τα θέματα οριοθέτησης στις ζώνες που επιλέχθηκαν να παραμείνουν εκτός της Ελληνο-Αιγυπτιακής συμφωνίας».

Για την ώρα, πάντως, η κυβέρνηση δεν σκοπεύει να ανεβάσει τους τόνους για εσωτερική κατανάλωση, επιμένοντας να λέει μέσω διπλωματικών πηγών ότι πρόκειται αναμφίβολα για μία μεγάλη εθνική διαπραγματευτική επιτυχία που είχε ως βασικά κριτήριά της τις επιταγές του Δικαίου της Θάλασσας και πρωτίστως το δικαίωμα των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες. Στην κυβέρνηση συνυπολογίζουν, έστω και αν δεν το ομολογούν, και την αντίδραση της Τουρκίας για τη συμφωνία Αθήνας-Καΐρου, εκτιμώντας ότι η οργή των γειτόνων προέρχεται και από την επιτυχία του εγχειρήματος.

Όσο για τις επόμενες κινήσεις της στη γεωπολιτική σκακιέρα, κι εκεί η Ελλάδα κρατά κλειστά τα χαρτιά της, αλλά τα διεθνή ΜΜΕ διαβλέπουν πρόθεση της Αθήνας να επιδιώξει τώρα μία συμφωνία για την οριοθέτηση ΑΟΖ και με την Αλβανία.

Οι ευσεβείς πόθοι ότι το αυτό θα μπορούσε να επιδιωχτεί και με την Κύπρο προφανώς δεν είναι της παρούσης για πολλούς λόγους, οπότε για την ώρα παραμένει απλώς πόθος…

Με NAVTEX και πάγωμα του διαλόγου με Ελλάδα απαντά η Τουρκία

Λίγο-πολύ αναμενόμενη θεωρεί η ελληνική διπλωματία την αντίδραση της Τουρκίας για τη συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου για την ΑΟΖ. Το θέμα είναι αν πέρα από το κοινότυπο ότι «η συμφωνία είναι για εμάς ανύπαρκτη» που διαλαλούν επισήμως οι γείτονες, είναι αποφασισμένοι να το αποδείξουν όπως απειλητικά λένε «και στο μέτωπο και στο τραπέζι».

«Δεν θα επιτρέψουμε καμία δραστηριότητα μέσα στην περιοχή αυτή», αναφέρει το τουρκικό ΥΠ.ΕΞ., και για να μην αφήσει καμιά αμφιβολία ότι θα δούμε να χρησιμοποιείται το γνωστό «μαστίγιο» της αύξησης της έντασης, τα γεράκια της Άγκυρας εξέδωσαν νέα παράνομη NAVTEX μέσω της οποίας γνωστοποιούν ότι από τις 10 έως τις 11 Αυγούστου οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις θα πραγματοποιήσουν ασκήσεις με χρήση πραγματικών πυρών στη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα σε Ρόδο και Καστελόριζο.

Στο ίδιο κλίμα έντασης εντάσσεται και το πάγωμα των διερευνητικών επαφών των δύο χωρών που προγραμματίζονταν για το τέλος Αυγούστου, όποτε εύλογα υπάρχει η αναρρώτηση ποια αναγκαιότητα «επέβαλε» την υπόμνηση που έκανε προ ημερών ο Κυριάκος Μητσοτάκης στον πρώην πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα και νυν καθηγητή του Χάρβαρντ, Νίκολας Μπερνς, ότι η χώρα μας καλεί την Τουρκία να συμφωνήσει σε κάτι (σ.σ. ότι η ΜΟΝΗ διαφορά των δύο χωρών είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας) που δεν θα συμφωνήσει ποτέ.

Εκτός πια αν θεωρούν στο Μαξίμου ότι εκθέτουν ακόμη περισσότερο την Άγκυρα στα μάτια της διεθνούς κοινότητας, ενδεχόμενο που ελέγχεται ως ανακριβές.

Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα βρίσκεται σε επαυξημένη επιφυλακή και γυαλίζει τα όπλα της για τυχόν απρόβλεπτη αντίδραση του «τσαλακωμένου» Ταγίπ Ερντογάν.