Τα πρόσωπα-κλειδιά για τις φωτιές και την πανδημία

Οι παλιές καραβάνες της πολιτικής όταν ακούν για ανασχηματισμό διατρανώνουν την πεποίθησή τους με βάση την πολυετή τους εμπειρία με τα κοινά ότι «διαρκούν τρεις ημέρες όπως τα θαύματα κι απασχολούν ελάχιστα τους πολίτες, οι οποίοι ενδιαφέρονται πρωτίστως για την επίλυση των προβλημάτων τους και όχι για το ποιοι υπουργοί ήταν οι κερδισμένοι και ποιοι οι χαμένοι».

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Συνήθως τον ανασχηματισμό μετά από τρία, άντε πέντε –το πολύ– 24ωρα τον θυμούνται μόνο οι πικραμένοι αποχωρήσαντες, ενώ και οι ευτυχισμένοι νέοι υπουργοί προσπαθούν να «κολυμπήσουν» στα νέα τους καθήκοντα. Το μυστικό, όπως τονίζουν οι παλιές καραβάνες, είναι να αφουγκράζονται οι πρωθυπουργοί και οι πολιτικοί αρχηγοί τις πραγματικές ανάγκες των πολιτών. Διότι με τα αφηγήματα και τις στρατηγικές στοχεύσεις ασχολούνται μόνο οι δημοσιογράφοι και οι πολιτικοί αναλυτές στις πολύωρες συζητήσεις μεταξύ τυρού και αχλαδιού κατά τη γαλλική έκφραση «entre la poire et le fromage», και αφορά τα πράγματα που λέγονται και τις εξομολογήσεις που γίνονται προς το τέλος ενός πλούσιου γεύματος, την ώρα που λύνονται οι ζώνες και οι γλώσσες.

Οπότε και αυτός ο ανασχηματισμός θα κριθεί στην πράξη. Πρώτον, για το εάν θα μπορέσουν οι νέοι και παλιοί υπουργοί να υπηρετήσουν το πρόγραμμα της Ν.Δ. για το οποίο έλαβε τη θετική ψήφο η κυβέρνηση Μητσοτάκη και, δεύτερον, για το εάν βελτιωθεί η καθημερινότητα του κόσμου. Το σίγουρο είναι ότι το Μαξίμου ποντάρει στο νέο σχήμα έχοντας ως ξεκάθαρο στόχο να σηματοδοτήσει την είσοδο στη μετά-Covid εποχή, δίχως να είναι βέβαιο ότι έχουμε ξεμπερδέψει με την πανδημία, παρά το γεγονός ότι άνοιξε η οικονομία και ο πρωθυπουργός ούτε που θέλει να ακούσει κουβέντα για νέο lockdown. Βέβαια εάν ξεφύγει η κατάσταση, τότε θα αναγκαστεί να αλλάξει ρότα, αν και οι περισσότεροι επιστήμονες ναι μεν είναι επιφυλακτικοί, αλλά ποντάρουν στα εμβόλια.

Σύμφωνα με πηγές του Μαξίμου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης μέσω του ανασχηματισμού θέλησε να σηματοδοτήσει έμπρακτα τη συγγνώμη του για τις καταστροφικές πυρκαγιές, ενώ θέλησε να διορθώσει και αστοχίες και ασυνεννοησίες στη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης. Ταυτόχρονα άφησε ανέγγιχτα υπουργεία, στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα στην κοινωνία ότι στόχος παραμένει η υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που έμειναν πίσω εξαιτίας της πανδημίας.

Δικαιοσύνη, υγεία, οικονομία, δημόσια διοίκηση, παιδεία παραμένουν κορυφαία ζητήματα. Σε αυτούς τους τομείς επιθυμεί πιο γρήγορο βηματισμό ο πρωθυπουργός. Εξάλλου, πολλάκις και ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης έχει παρέμβει στη Βουλή για να στηρίξει υπουργούς που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή κι έχουν επωμιστεί να προωθήσουν το μεταρρυθμιστικό έργο.

Βέβαια, πέραν της αστοχίας με την επιλογή του Ευάγγελου Αποστολάκη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης –αν και ελαφρά γρατζουνισμένος– εξακολουθεί να είναι κυρίαρχος του παιχνιδιού. Το ίδιο ισχύει και για την κυβέρνηση, η οποία αν και βρίσκεται στο μέσο της θητείας της εξακολουθεί να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη των πολιτών. Οπότε το μοναδικό πρόβλημα είναι ο κακός της εαυτός. Τα αυτογκόλ μπορεί να αλλάξουν την εικόνα, και όχι ο αντιπολιτευτικός οίστρος του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΙΝΑΛ, που κινούνται –ειδικά ο πρώτος– με συνθήματα και ιδεολογήματα παλαιότερων δεκαετιών. Η αξιωματική αντιπολίτευση εξακολουθεί να ονειρεύεται πλατείες αγανακτισμένων, παρά το γεγονός ότι αδυνατεί να πείσει ακόμη και τους ψηφοφόρους της να κατέλθουν σε μία απεργιακή κινητοποίηση.

Οι νέοι υπουργοί

Ο προηγούμενος ανασχηματισμός, αυτός του Ιανουαρίου του 2021, είχε χαρακτηριστεί ως «ο ανασχηματισμός του Θεοδωρικάκου», επειδή αποπέμφθηκε ο τότε πανίσχυρος υπουργός Εσωτερικών. Κάποιες διαφοροποιήσεις του, κάτι οι κακές του σχέσεις με τον Γιώργο Γεραπετρίτη, οδήγησαν τον κ. Θεοδωρικάκο εκτός κυβερνητικού σχήματος. «Δέχθηκε κόκκινη κάρτα και έμεινε στην εξέδρα», αναφέρουν κυβερνητικές πηγές.

Στον τωρινό ανασχηματισμό ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήθελε να αποφύγει να χαρακτηριστεί από την αποπομπή του Χρυσοχοΐδη. Και αυτό διότι πάνω-κάτω οι ίδιοι λόγοι έκαναν τον επίσης πανίσχυρο υπουργό Προστασίας του Πολίτη να κάτσει στον πάγκο για κάποιο διάστημα. Εξάλλου και ο ίδιος ο κ. Χρυσοχοΐδης αυτό υπαινίχθηκε κατά την τελετή παράδοσης-παραλαβής, λέγοντας πως «λέω αντίο στο υπουργείο, όχι στον δημόσιο βίο». Τελικά, δεν του βγήκε το χαρτί Αποστολάκη, για τον οποίο δεν ήταν σίγουρος ότι θα ήταν ένας καλός υπουργός, απλά θα δημιουργούσε ρήγμα στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Ευάγγελος Αποστολάκης είναι προϊόν της διεύρυνσης του ΣΥΡΙΖΑ προς το κέντρο και ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί ότι εάν τελικά σήμερα ήταν υπουργός της κυβέρνησης Μητσοτάκη, τι θα συνέβαινε στην Κουμουνδούρου με την εσωκομματική αντιπολίτευση να ανέβαινε στην κυριολεξία στα κάγκελα.

Επίσης, όπως τονίζουν χαρακτηριστικά συνεργάτες του πρωθυπουργού, με την υπουργοποίηση Αποστολάκη θα αποδείκνυε στην πράξη ο κ. Μητσοτάκης την ειλικρινή του διάθεση για συναίνεση και με την ίδρυση του υπουργείου Πολιτικής Προστασίας, που επί της ουσίας δημιουργείται ένας φορέας για την Κλιματική Αλλαγή. Μετά τις φωτιές του καλοκαιριού, είναι επείγουσα η ενίσχυση των δομών, ώστε να προβλέπουν τα χειρότερα. Διότι τα παθήματα πρέπει να γίνονται μαθήματα. Ήταν άθλος της κυβέρνησης που οι πυρκαγιές δεν είχαν ανθρώπινα θύματα και κρίθηκε επιτυχημένη η τοποθέτηση του Σταύρου Μπένου (μια ακόμη βελούδινη διεύρυνση) στην Επιτροπή για το μέλλον της Εύβοιας.

Τα κρίσιμα υπουργεία

Αλλαγή ηγεσίας είχαμε στο υπουργείο Υγείας, καθώς αποχώρησε τόσο ο υπουργός Βασίλης Κικίλιας, όσο και ο αναπληρωτής του Βασίλης Κοντοζαμάνης. Και βέβαια πολύ λογικά η αντιπολίτευση κάνει λόγο για αποτυχία, όταν αλλάζει όλη η ηγεσία του υπουργείου Υγείας, που υποτίθεται είναι το καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργείο για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Η αλήθεια είναι ότι οι σχέσεις Κικίλια – Κοντοζαμάνη δεν ήταν ποτέ καλές και τελευταία η κατάσταση είχε ξεφύγει. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Κικίλιας έκανε εκκλήσεις στους ανεμβολίαστους του ΕΣΥ να εμβολιαστούν, ενώ ο Κοντοζαμάνης με κυνικό τρόπο ισχυριζόταν ότι θα τους ζητήσουμε να επιστρέψουν πίσω τα λεφτά.  Κάτι που έκαναν σημαία όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Έτσι, στο Μαξίμου αποφασίστηκε να υπάρξει αλλαγή στο Υγείας, διότι ας μη λησμονούμε ότι άμεσα στους στόχους του κ. Μητσοτάκη είναι η αναμόρφωση και ο εκσυγχρονισμός του ΕΣΥ, ώστε να αποσυμφορηθούν τα νοσοκομεία. Σε αυτό το εγχείρημα φαίνεται ότι η προηγούμενη ηγεσία δεν είχε τρέξει με τις ταχύτητες που ζητούσε το Μαξίμου. Έτσι, λοιπόν, ο κ. Μητσοτάκης αποφάσισε να προβεί σε αλλαγές, αδιαφορώντας για την κριτική της αντιπολίτευσης. Να σημειωθεί ότι το εμβολιαστικό πρόγραμμα τρέχει υπό την επίβλεψη του Μάριου Θεμιστοκλέους (γραμματέας του υπουργείου Υγείας), ενώ όποτε χρειαστεί θα έχει την αρωγή του γραμματέα Συντονισμού της κυβέρνησης Θανάση Κοντογεώργη, και φυσικά των υπουργών Επικρατείας Άκη Σκέρτσου και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκου Πιερρακάκη. Ο Θανάσης Πλεύρης θα αναλάβει να τρέξει τις αλλαγές, ενώ η Μίνα Γκάγκα, ως αναπληρωτής κι εν ενεργεία ιατρός (στην πρώτη γραμμή της μάχης κατά του κορωνοϊού στο Σωτηρία), θα έχει το δύσκολο έργο να πείσει τους συναδέλφους της και να αποτελέσει τον κυματοθραύστη των όποιων αντιδράσεων υπάρξουν στη Δημόσια Υγεία. Αναμφίβολα, έργο της νέας ηγεσία του υπουργείου Υγείας κάθε άλλα πάρα εύκολο μπορεί να χαρακτηριστεί. Όμως όλοι θα κριθούν στην πράξη, καθώς είναι σίγουρο ότι θα υπάρξουν δυσλειτουργίες από τις αναστολές λόγω των ανεμβολίαστων.

Μοιράστηκαν ρόλοι

Με την κατάργηση της θέση υφυπουργού και την εκπαραθύρωση του Γιώργου Ζαββού από το υπουργείο Οικονομικών, κερδισμένος θεωρείται ο Χρήστος Σταϊκούρας. Μοιράστηκαν οι ρόλοι και πλέον ο «τσάρος» της οικονομίας, που έχει καλή συνεργασία και με τον Διοικητή της ΤτΕ, Γιάννη Στουρνάρα, θα έχει την επίβλεψη του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Επίσης, ο Θόδωρος Σκυλακάκης θα τρέξει τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και θα βρίσκεται σε απ’ ευθείας συνεννόηση με το Μαξίμου.

Σταϊκούρας και Σκυλακάκης έχουν ξεκάθαρους ρόλους, ο ένας δεν θα μπαίνει στα χωράφια του άλλου και η απαλλαγή από το αγκάθι του Ζαββού τούς επιτρέπει να βρουν και κώδικα επικοινωνίας μεταξύ τους. Επίσης, με την αποπομπή Ζαββού νιώθει καλύτερα και ο κ. Στουρνάρας, ο οποίος δεν είχε κι αυτός τις καλύτερες των σχέσεων με τον πρώην υφυπουργό. Τέλος, σε ό,τι αφορά τα κονδύλια που θα πάνε για αποζημιώσεις στους πληγέντες, θα τα βρίσκει ο κ. Σταϊκούρας και θα τα τρέχει ο κ. Τριαντόπουλος, υπό την εποπτεία του Άκη Σκέρτσου.

Στήριξη στην Κεραμέως

Η παραμονή της Νίκης Κεραμέως στο υπουργείο Παιδείας σηματοδοτεί τη στήριξη του πρωθυπουργού στις μεταρρυθμίσεις στον χώρο της εκπαίδευσης. Παρά τις όποιες διαφωνίες ακόμη κι εντός της κυβέρνησης, η υπουργός Παιδείας απολαμβάνει της εμπιστοσύνης του πρωθυπουργού, ενώ θα πρέπει να τονιστεί ότι από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές της είναι ο Γιώργος Γεραπετρίτης.

Στο Μαξίμου εκτιμούν ότι οι μεταρρυθμίσεις που ψηφίστηκαν το καλοκαίρι για την αναβάθμιση του σχολείου θα δημιουργήσουν νέα δεδομένα στη δημόσια παιδεία και σιγά-σιγά και οι γονείς θα τα αντιληφθούν. Ειδικά όταν ξεκινήσουν τα σχολεία κι έχουν καλυφθεί όλα τα κενά, με τις προσλήψεις δασκάλων και καθηγητών, όπως έχει σχεδιαστεί.

Φυσικά, το μεγάλο στοίχημα για την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας και συνολικά για την κυβέρνηση είναι με το άνοιγμα των σχολείων να μην υπάρξει έκρηξη κρουσμάτων κορωνοϊού. Και το κυριότερο, να ξεκινήσουν και να ολοκληρωθούν τα μαθήματα διά ζώσης και όχι μέσω τηλεκπαίδευσης. Διότι, όπως επισημαίνουν και οι ειδικοί, τα παιδιά με την τηλεκπαίδευση και αντιμετωπίζουν μαθησιακά προβλήματα, αλλά το σημαντικότερο ένιωθαν ως ψάρια έξω από το νερό μακριά από το φυσικό τους χώρο που είναι το σχολείο. Το καλό επίσης είναι ότι το τρίο Κεραμέως-Μακρή-Συρίγος έχουν βρει την περπατησιά τους, δεν υπάρχει σύγχυση ρόλων και αυτό μπορεί να συντελέσει στο να υπάρχει μία καλή σχολική χρονιά.

Βατό έργο στην αρχή ο Κικίλιας

Στο υπουργείο Τουρισμού ο Βασίλης Κικίλιας έχει σαφώς πιο εύκολο έργο, καθώς θα ακολουθήσει τη ρότα που έχει χαραχθεί από το δίδυμο Θεοχάρη – Ζαχαράκη και είχε εγκριθεί από το Μαξίμου. Μέχρι τέλους της φετινής καλοκαιρινής τουριστικής περιόδου δεν αναμένονται αλλαγές και με βάση τις εκτιμήσεις των ειδικών η φετινή χρονιά θα κλείσει με περισσότερα έσοδα από όσα αναμένονταν. Όπως αναφέρουν πηγές του Μαξίμου, ο Θεοχάρης αντικαταστάθηκε από καραμπόλα και γι’ αυτό μετά τη ΔΕΘ αναμένεται να υπάρξει συνάντηση του πρώην υπουργού με τον πρωθυπουργό, στέλνοντας ένα μήνυμα ότι παραμένει χρυσή εφεδρεία.

Το δύσκολο έργο για τον Βασίλη Κικίλια θα είναι από τον ερχόμενο Νοέμβριο, όταν θα ξεκινήσει ο σχεδιασμός για το 2022 και θα αρχίσουν να υπογράφονται συμβόλαια για το επόμενο καλοκαίρι και να ξεκινούν οι προκρατήσεις. Τότε οι απαιτήσεις θα είναι μεγαλύτερες και είναι απόλυτα λογικό να αναμένουμε –κορωνοϊού επιτρέποντος– ένα 2022 που θα πιάσει σε αφίξεις και έσοδα το εξαιρετικό 2019. Εξάλλου η μαγιά του Αυγούστου, αλλά και των κρατήσεων για Σεπτέμβριο και Οκτώβριο επιτρέπουν αισιοδοξία και μπορεί το οικονομικό επιτελείο να ονειρεύεται έσοδα που θα ξεπεράσουν τα 20 δισεκατομμύρια ευρώ. Κάτι που λογικά θα συμπεριληφθεί και στον προϋπολογισμό του 2022 που θα κατατεθεί εντός του Οκτωβρίου.

Στο Προστασίας του Πολίτη

Αναμφίβολα το έργο που αναλαμβάνει ο Τάκης Θεοδωρικάκος κάθε άλλο παρά εύκολο θεωρείται. Και αυτό διότι ήδη ο πήχης ήταν υψηλός από τον προκάτοχό του, ενώ θα πρέπει να χειριστεί και τις κρίσεις στην ΕΛ.ΑΣ. Σίγουρα η παραμονή στο υπουργείο του Λευτέρη Οικονόμου (υφυπουργός) είναι μία σημαντική βοήθεια για τον νέο υπουργό. Όπως και του Νίκου Αλιβιζάτου στην Επιτροπή Διερεύνησης Αστυνομικής Βίας. Μία επιτροπή που τους τελευταίους μήνες είχε αδρανήσει, αλλά αναμένεται να επανέλθει, καθώς η εντολή του πρωθυπουργού είναι να σταματήσουν τέτοια φαινόμενα που προφέρουν άλλοθι στην αντιπολίτευση. Εξάλλου, αυτό καταγράφεται στα μείον του Χρυσοχοΐδη, καθώς δεν έδωσε την πρέπουσα σημασία σε τέτοιου είδους περιστατικά. Και δεν μιλάμε για τις σημαντικές περιπτώσεις που έγιναν οκτάστηλα στον Τύπο, αλλά και για απλές καταγγελίες πολιτών στις οποίες η διερεύνηση ήταν επιδερμική.

Επίσης, θα πρέπει να τονιστεί ότι ο πρώην υπουργός Προστασίας του Πολίτη είχε χάσει και την υποστήριξη των αστυνομικών, καθώς είχαν ατονήσει τα μέτρα προστασίας των ανδρών της ΕΛ.ΑΣ. από την πανδημία. Είναι χαρακτηριστικό ότι υπήρχαν καταγγελίες ότι στοιβάζονταν συλληφθέντες στις αστυνομικές κλούβες κατά τις μεταγωγές, δίχως να υπάρχουν μέτρα, όπως για παράδειγμα στο μετρό και στα μέσα μεταφοράς.

Τέλος, οι δύο νέοι υφυπουργοί, ο Ανδρέας Κατσανιώτης (υφυπουργός Εξωτερικών για τον Απόδημο Ελληνισμό) σηματοδοτεί και τη συμμετοχή ενός βουλευτή από τη Δυτική Ελλάδα (Αχαΐα, Ηλεία, Αιτωλοακαρνανία) που επλήγη από τις πυρκαγιές. Ανάλογη είναι και η περίπτωση του Σίμου Κεδίκογλου, ο οποίος ως υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης θα πρέπει να επιλύσει και ζητήματα που αφορούν τους παραγωγούς στη Βόρεια Εύβοια που υπέστησαν τεράστια ζημιά από τις καταστροφικές πυρκαγιές. Και μιλάμε για μελισσοκόμους, ρητινοπαραγωγούς και κτηνοτρόφους.

Τέλος, όσοι εξεπλάγησαν από την παραμονή της Λίνας Μενδώνη στο υπουργείο Πολιτισμού, προφανώς δεν υπολογίζουν το θεώρημα Μητσοτάκη «θέλω ανθρώπους που να μου κάνουν τη δουλειά». Και η κα Μενδώνη μπορεί να μην τα πηγαίνει και πολύ καλά με τον σύγχρονο πολιτισμό (αυτό τον τομέα έχει επιφορτιστεί ο Νικόλας Γιατρομανωλάκης), αλλά έχει επιλύσει ένα σωρό ζητήματα με τα αρχαία, τα μουσεία και με την εμπλοκή που υπήρχε με το ΚΑΣ και τις επενδύσεις.