Τα ψιλά γράμματα της ελληνικής παιδείας

Την τελευταία φορά που η «Α» ασχολήθηκε με τις Πανελλαδικές Εξετάσεις ήταν με αφορμή τον τραγικό θάνατο του 14χρονου Μάριου στα Σεπόλια στις 18 Μαΐου.

Η τωρινή αφορμή δεν έχει την τραγικότητα τησ απώλειας μίας ζωής, ωστόσο παραμένει δυσοίωνη καθώς αφορά το μέλλον των παιδιών που έδωσαν Πανελλαδικές. Κι αυτό διότι είτε περάσουν τις πύλες των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της χώρας είτε μείνουν εκτός, θα βρεθούν αντιμέτωποι –στην πλειοψηφία τους τουλάχιστον– με τον μπαμπούλα της ανεργίας.

Στις αρχές του Ιουνίου η Eurostat ανακοίνωσε τα στοιχεία για την αγορά εργασίας στην Γηραιά Ήπειρο και η Ελλάδα επιτυγχάνει για άλλη μία χρονιά την διόλου κολακευτική επίδοση της χώρας με το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στους νέους για τον μήνα Απρίλιο, αλλά και αυτής με τη δεύτερη μεγαλύτερη ανεργία συνολικά, ανάμεσα σε 27 χώρες της E.E.

Είναι χαρακτηριστικό ότι σε διάστημα μόλις ενός μήνα –από τον Μάρτιο στον Απρίλιο– η ανεργία των νέων κάτω των 25 ετών αυξήθηκε στην Ελλάδα κατά 10 μονάδες και εκτοξεύτηκε στο 36,8% από 26% τον Μάρτιο. Μάλιστα η επίδοση του Απρίλη είναι αισθητά χειρότερη από τα ήδη κακά ποσοστά και του Φεβρουαρίου (31,6%) και του Ιανουαρίου (34,4%).

Σε μέσους όρους τον Απρίλιο του 2022 το ποσοστό ανεργίας των νέων ήταν 13,9% τόσο στην Ε.Ε. όσο και στην Ευρωζώνη, μειωμένο σε σχέση με το προηγούμενο, 14%. Σε μαθηματικά πολύ απλούστερα αυτών που θα διαγωνιστούν τα λυκειόπαιδά μας αυτό σημαίνει ότι η ανεργία των νέων στη χώρα μας υπερβαίνει κατά 2,5 φορές τον γενικό ευρωπαϊκό δείκτη.

Το «τις πταίει;» εύκολα τίθεται ως ερώτημα. Δύσκολα όμως απαντιέται. Διότι όπως λέμε συχνά από τις σελίδες της έντυπης και ηλεκτρονικής «Α», όταν φταίνε πολλά πράγματα για κάτι που πάει στραβά καταλήγει να μην φταίει κανένας και τίποτα, επομένως σχεδόν τίποτα δεν διορθώνεται.

Οπότε τι μένει; Ευχολόγια που καταλήγουν «πουκάμισα αδειανά» όπως λ.χ. το μήνυμα που απηύθυνε η υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως, προς τους υποψηφίους των Πανελλαδικών πριν αυτοί ξεκινήσουν να γράφουν.

Τι είπε η κ. Κεραμέως; Προέτρεψε τους διαγωνιζόμενους να ακολουθήσουν τα όνειρά τους, υποσχόμενη ταυτόχρονα ότι από την πλευρά της η Πολιτεία θα συνεχίσει να καταβάλλει κάθε προσπάθεια «ώστε οι δρόμοι των επιλογών σας να είναι ανοιχτοί, να είναι διευρυμένοι, να είναι με προοπτική», εξασφαλίζοντάς τους δε «περισσότερα και καλύτερα εφόδια».

Δεν πρόκειται να κάνουμε δίκη προθέσεων. Ούτε φυσικά να κατηγορήσουμε την υπουργό για ψεύτικες υποσχέσεις. Δεν μπορεί, όμως, να μην ψέξουμε την ίδια και τους προκατόχους της για επιδερμική ενασχόληση με το χαρτοφυλάκιο της εκπαίδευσης.

Πιθανόν οι διατελέσαντες υπουργοί Παιδείας να θεωρήσουν ότι τους αδικεί η συγκεκριμένη δημοσιογραφική κριτική, επικαλούμενοι σειρά μεταρρυθμίσεων που έγιναν επί των ημερών τους. Δεν αντιλέγουμε, αλλά επιμένουμε ότι η ουσία της συζήτησης είναι πιο απλή.

Οι Έλληνες ΔΕΝ θα σκοτώνονταν στην άσφαλτο με τη συχνότητα που τους συμβαίνει τώρα, αν λάμβαναν ουσιαστική οδηγική και κυκλοφοριακή παιδεία στα σχολειά.

Ούτε οι «ξεχωριστοί» έφηβοι θα γίνονταν σάκοι του λεκτικού και σωματικού μπούλινγκ αν λάμβαναν ουσιαστική κοινωνική παιδεία μέσα στη σχολική αίθουσα.

Για να μην συζητήσουμε πόσες γυναικοκτονίες και πόσες χρεωκοπίες –ναι, χρεωκοπίες– μπορεί να αποφεύγονταν, αν τα παιδία μας διδάσκονταν από το δημοτικό πώς κρατιέται ανθηρή μία σχέση και ένας οικογενειακός προϋπολογισμός.

Ψιλά γράμματα, ε; Και είναι… χοντρά ότι σχεδόν 40 χρόνια μετά από την καθιέρωση του συστήματος των δεσμών για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια ισχύει το ίδιο σύστημα με τις 4 κατευθύνσεις, σε 4 επιστημονικά πεδία και με 4 εξεταζόμενα μαθήματα;

Ποια μεταρρύθμιση μπορεί, άραγε, να φτουρίσει με συνταγές του 1983; Και με ποιες δεξιότητες μπορεί να προικίσει τους μαθητές τους μία στοχοπροσηλωμένη στις πανελλαδικές δευτεροβάθμια εκπαίδευση, όταν η σύγχρονη ανάγκη επιβάλλει την καλλιέργεια όχι μόνο ψηφιακών αλλά και «ανθρώπινων» δεξιοτήτων όπως η επικοινωνία, η επίλυση προβλημάτων, η ομαδική εργασία;

Ψιλά γράμματα εις τη δευτέρα…