Τα τέσσερα… ανασφάλιστα σημεία του ασφαλιστικού

Aντισυνταγματικές... αποχρώσεις αποτυπώνονται στην έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η οποία συνοδεύει την ασφαλιστική μεταρρύθμιση που κατέθεσε και ψηφίστηκε από την κυβέρνηση

Μπορεί το νέο ασφαλιστικό να μην είναι και τόσο… νέο και να μην ωφελεί τόσους πολλούς συνταξιούχους –όπως τουλάχιστον ισχυρίζονται οι επικριτές της κυβέρνησης– είναι πλέον όμως νόμος του κράτους και για την κυβέρνηση αποτελεί ακόμη μία από τις εμβληματικές μεταρρυθμίσεις της που είχε αναγγελθεί προεκλογικά και εκτιμάται ότι θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα του σύστημα.

Του Δημήτρη Τζιβελέκη

Αυτά που μοιάζουν να μένουν… ανασφάλιστα είναι τέσσερα σημεία του σχετικού νόμου, καθώς στην έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου που συνόδευσε το ν/σ για το ασφαλιστικό εντοπίζονται αποχρώσεις αντισυνταγματικότητα. Ειδικότερα, το Ελεγκτικό Συνέδριο «ενίσταται» ως προς τις παρακάτω πρόνοιες του νόμου:

α) Την πολυσυζητημένη αύξηση των κύριων συντάξεων με βάση τα νέα, βελτιωμένα ποσοστά αναπλήρωσης για όσους έχουν συμπληρώσει περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης. Όπως προκύπτει από την γνωμοδότηση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το ποσό που θα διατεθεί φέτος, δεν ξεπερνά τα €79.000.000. Δεδομένου ότι η συνταξιοδοτική δαπάνη αγγίζει τα 2,3 δισ. ευρώ κάθε μήνα, συνάγεται αβίαστα το συμπέρασμα ότι οι αυξήσεις, θα είναι εξαιρετικά περιορισμένες.

Η δαπάνη εκτιμάται ότι θα ανέλθει έως το 2023 στα 222 εκατομμύρια ευρώ, λόγω της αύξησης του αριθμού των ασφαλισμένων, οι οποίοι θα συνταξιοδοτηθούν με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης.

β) Την απασχόληση των συνταξιούχων, στην οποία εντοπίζεται θέμα συνταγματικότητας καθώς προκύπτει αναδρομική ισχύς της διάταξης. Υπό αυτό το πρίσμα δεν αποκλείεται να υπάρξουν αξιώσεις για επιστροφή της διαφοράς που θα προκύψει μεταξύ του αρχικώς θεσπισθέντος ποσοστού μείωσης της τάξης του 60% και της προβλεπόμενης με τη νέα διάταξη μείωσης του 30%.

γ) Την ενιαία ασφαλιστική αντιμετώπιση δημοσίων και ιδιωτικών υπαλλήλων που σύμφωνα με το Σύνταγμα δεν μπορούν να υπαχθούν στον ίδιο ασφαλιστικό οργανισμό. Η πρόβλεψη, αφενός μεν εγείρει ζήτημα αντισυνταγματικότητας αφετέρου δεν στηρίζεται σε αναλογιστικές μελέτες, ώστε να μπορεί να τεκμηριωθεί ότι στο μέλλον θα λειτουργήσει προς όφελος των ασφαλισμένων, ενώ

δ) Νομικά προβλήματα εντοπίζονται και στην ενσωμάτωση στο νέο φορέα όλων των ταμείων κύριας, επικουρικής σύνταξης και εφάπαξ παροχής.

Ποιους αφορά

Στις συντάξεις, οι αυξήσεις θα δοθούν αναδρομικά από την 1η Οκτωβρίου, πιθανότατα τον Ιούνιο. Οι αυξήσεις αφορούν όλους όσοι συνταξιοδοτήθηκαν από τις 13 Μαΐου 2016 και μετά, έχοντας πάνω από 30 έτη ασφάλισης, καθώς και αυτούς που το καλοκαίρι του 2016 είδαν τις επικουρικές τους συντάξεις να μειώνονται έως και 48%.

Όσοι παλαιοί συνταξιούχοι είχαν συνταξιοδοτηθεί πριν τον νόμο Κατρούγκαλου και έχουν στην κύρια σύνταξή τους αρνητική προσωπική διαφορά ή πολύ μικρή θετική προσωπική διαφορά θα λάβουν αυξήσεις, οι οποίες όμως θα δοθούν σε 5 δόσεις: από φέτος έως το 2024. Πάντως, ειδικοί στην κοινωνική ασφάλιση εκτιμούν ότι θα κυριαρχήσει ο συμψηφισμός της όποιας αύξησης με την προσωπική διαφορά που είχε προκύψει από τον επανυπολογισμό των συντάξεων με βάση το νόμο Κατρούγκαλου κι έτσι οι περισσότεροι δεν θα δουν χρήματα στα χέρια τους. Οι αλλαγές, αφορούν σε ζητήματα που δεν μεταβάλλουν τον κεντρικό πυρήνα του νομοσχεδίου. Ωστόσο, στην πλειονότητα τους βρέθηκαν στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης το προηγούμενο χρονικό διάστημα.

Αναλυτικότερα, στο ν/σ συμπεριλαμβάνονται διατάξεις, οι οποίες προβλέπουν:

>>Την καταβολή μειωμένων εισφορών κατά 50% των γυναικών για ένα δωδεκάμηνο μετά τον τοκετό.

>>Μεταβατική περίοδο έως την 1η Ιανουαρίου του 2021 στο ευνοϊκό καθεστώς για τους απασχολούμενους συνταξιούχους πριν από τις 13 Μαϊου του 2016, οπότε τέθηκε σε ισχύ ο νόμος Κατρούγκαλου.

>>Πολύτεκνοι και αγρότες συνταξιούχοι και άτομα ειδικών κατηγοριών, που συνεχίζουν να εργάζονται ενώ έχουν συνταξιοδοτηθεί, δεν θα έχουν περικοπή στην σύνταξη.

>>Ειδική ρύθμιση για τον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης των ένστολων που υπηρετούν στις ειδικές δυνάμεις, με υψηλότερο ποσοστό αναπλήρωσης κατά μιάμιση μονάδα μετά τα 45 έτη ασφάλισης.

>>Χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας (παροχές υγείας) με 50 ημερές ασφάλισης αντί των 75 που ίσχυε για μισθωτούς και με 2 αντί 3 μήνες ασφάλισης για μη μισθωτούς.

>>Έως τις 31 Μαρτίου δίδεται η δυνατότητα επανένταξης στις 120 δόσεις για όσους αποκλείστηκαν από αυτήν.

>>Έως τις 12 Μαρτίου, θα γίνει η επιλογή εισφορών από ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες.

>>Καταργείται το όριο ηλικίας των 52 ετών για την παροχή χηρείας σε δικαιούχους του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων.

>>Το εξωιδρυματικό επίδομα, το επίδομα απολύτου αναπηρίας και το επίδομα τυφλότητας εξαιρούνται από την επιβολή εισφοράς υγείας 6%.

>>Καταργείται το ηλιακό όριο των 52 ετών για τους χήρους ή χήρες κατά το χρόνο του θανάτου των πρώην μερισματούχων του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων, για την διακοπή και την επαναχορήγησή του κατά τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας τους, ενώ

>>Δίνεται η δυνατότητα να λάβει σύνταξη από δικό του δικαίωμα ο γονέας, σύζυγος ή αδελφός ανάπηρου που είχε λάβει σύνταξη προστάτη – υποστηρικτή αλλά αυτή έχει ανασταλεί επειδή ο ανάπηρος έπιασε δουλειά ως μισθωτός ή αυτοαπασχολείται.

Τι προβλέπει η αναλογιστική μελέτη

Κομβικό ρόλο διαδραματίζει η εκούσια ή ακούσια παράταση του εργασιακού βίου, η μείωση της ανεργίας και η συγκράτηση των δαπανών, στην διασφάλιση της βιωσιμότητας του συνταξιοδοτικού συστήματος έως το 2070, σύμφωνα με την μελέτη της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής που συνοδεύει το νομοσχέδιο για το ασφαλιστικό. Επίσης, στην έκθεση αποτυπώνονται:

>>Περιορισμένες αυξήσεις στις κύριες συντάξεις με βάση τον φετινό επανυπολογισμό.

>>Μεγαλύτερες αυξήσεις στις επικουρικές στο πλαίσιο της πρόσφατης απόφασης του ΣτΕ.

>>Διασφάλιση πόρων για την αύξηση των συντάξεων έως το 2045, μέσω της κατάργησης της 13ης σύνταξης.

>>Εξάντληση των δυνατοτήτων του νέου μηχανισμού στήριξης από το 2050, ενώ

>>Η δαπάνη για παροχές από 15,6% του ΑΕΠ το 2018 εκτιμάται σε 11,9% του ΑΕΠ για το 2070.

Την ίδια ώρα, όμως, για τη μέση σύνταξη προβλέπεται αυξητική όσο και συγκρατημένη τάση. Ειδικότερα :

>>To όριο των €1.000 θα ξεπεράσει η μέση μηνιαία σύνταξη με βάση τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης σε 10 χρόνια, το 2030 από €807 σήμερα, ενώ η μέση περίοδος ασφάλισης θα ανέλθει στα 32.1 έτη από 30.8 σήμερα.

>>Το 2070 η μέση σύνταξη θα αγγίξει τα €3.601 με τη μέση περίοδο ασφάλισης να φθάνει τα 37.7 έτη.

>>Η μέση επικουρική σύνταξη από τα €188 θα φθάσει τα 228 το 2030 και τα €877 το 2070.

Με βάση τις μακροοικονομικές παραδοχές, προβλέπεται ότι η συμμετοχή του πληθυσμού στο εργατικό δυναμικό αναμένεται να αυξηθεί για τους εργαζόμενους της ηλικιακής ομάδας 20-64 από 73,9% το 2018, σε 80,6% το 2070. Επίσης το ποσοστό απασχόλησης των εργαζομένων της ηλικιακής ομάδας 20-64 αναμένεται να αυξηθεί από 59,8 το 2018 σε 74,3 το 2070.

ΤΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Ενόψει της κατάθεσης της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης προς ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής, το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων δημοσιοποίησε μία σειρά πινάκων με παραδείγματα που όπως λένε στην οδό Σταδίου αποδεικνύουν έμπρακτα τα οφέλη που θα έχουν οι συνταξιούχοι με την εφαρμογή των καινούργιων ρυθμίσεων.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΟΥΣ ΠΙΝΑΚΕΣ ΜΕ ΤΑ ΠΑΡΑΔΕΊΓΜΑΤΑ

 

Διαβάστε επίσης

Χρησιμοποιούμε cookies για λόγους στατιστικών & επισκεψιμότητας Συμφωνώ Περισσότερα