Το δύσκολο στοίχημα του Πάνου Σκουρλέτη

Το βαρύ φορτίο της ανασυγκρότησης του κόμματος που συνειδητά «διέλυσαν» και να δώσει στις κυβερνητικές πρωτοβουλίες αριστερό πρόσημο, ώστε να κλείσουν οι από αριστερά διαρροές, αναλαμβάνει, σύμφωνα με τα έως τώρα δεδομένα, ο έως σήμερα υπουργός Εσωτερικών, Πάνος Σκουρλέτης.

Ρεπορτάζ: Θεοδόσης Παπανδρέου

Με το ιδεολογικό εύρημα ότι ο «κομματικός Σύριζα θα πρέπει πλέον να μετασχηματιστεί σε κοινωνικό Σύριζα» η ηγεσία της Κουμουνδούρου απαλλάχθηκε, από το 2015 που ανέλαβε τη διακυβέρνηση, από την εσωκομματική κριτική και την παρεμπόδιση του κυβερνητικού έργου, απ’ όλες εκείνες τις φωνές που μένοντας πιστές στις αρχές και τις ιδέες του ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσαν να της δημιουργήσουν αξεπέραστα εμπόδια.

Οι κομματικές οργανώσεις του ΣΥΡΙΖΑ απαξιώθηκαν, οι λειτουργίες τους δεν είχαν ουσιαστικά κανένα αντικείμενο με αποτέλεσμα να εγκαταλειφθούν από τα δραστήρια στελέχη τους. Σήμερα όσοι συμμετέχουν σε συνελεύσεις είναι είτε ηλικιωμένα άτομα που παραμένουν στον χώρο κυρίως για συναισθηματικούς λόγους –παλιοί αριστεροί που έτσι έκαναν σε όλη τους τη ζωή και σήμερα δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά– είτε άτομα που εντάχθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ μετά τις εκλογές του 2014 για καιροσκοπικούς λόγους και καμία σχέση δεν έχουν με την Αριστερά, την πρακτική και τα ήθη της.

Απαξίωση και διαρροές

Τα στελέχη του κόμματος που κατέχονται από πρακτική αντίληψη και ιδεολογικά ήταν κοντά στις νέες επιταγές της Κουμουνδούρου στελέχωσαν υπηρεσίες και υπουργεία, ενώ εκείνα που εμμένουν σε ιδεολογικές εμμονές και αγκυλώσεις, ως επί το πλείστον «πήγαν στο σπίτι τους». Αρκετά εξ αυτών εγκατέλειψαν το κόμμα και σήμερα είτε παραμένουν ανένταχτοι υποστηρίζοντας κριτικά την κυβέρνηση, μετά το δημοψήφισμα του 2015, είτε εντάχθηκαν στη «Λαϊκή Ενότητα» του Παναγιώτη Λαφαζάνη και στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Μία oμάδα δημιούργησε τη «Δικτύωση», μεταξύ αυτών και ο πρώην γραμματέας του κόμματος και έμπιστος φίλος του Αλέξη Τσίπρα από την εποχή που ήταν μαζί στην νεολαία του Συνασπισμού, Τάσος Κορωνάκης,  που σήμερα προσπαθεί να βρει ρόλο στην πολιτική σκηνή. Λιγότερα στελέχη, κυρίως άτομα που εμφανίστηκαν σε πολιτικές οργανώσεις μετά το 2012 και την εμφανή τάση ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ, ακολούθησαν στα εγχειρήματά τους την πρώην πρόεδρο της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου και τον Γιάνη Βαρουφάκη, είναι άγνωστο όμως με τι ακριβώς ασχολούνται σήμερα.

Νέα καθήκοντα

Ο Πάνος Σκουρλέτης είναι γέννημα-θρέμμα την ανανεωτικής αριστεράς. Σε αντίθεση με τους προκατόχους της νέας θέσης του –τον σημερινό υφυπουργός Άμυνας Δημήτρη Βίτσα και τον σημερινό γραμματέα του κόμματος Πάνο Ρήγα, που έχουν τις πολιτικές ρίζες τους στο ΚΚΕ και εντάχθηκαν στον Συνασπισμό μετά τη διάσπαση του 1991– δεν ενστερνίστηκε ποτέ τις σταλινικές ιδέες, τον αυταρχικό τρόπο οργάνωσης και διοίκησης του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού. Ήταν μέλος του Ρήγα Φεραίου και αργότερα του ΚΚΕ Εσωτερικού και ποτέ δεν φλέρταρε με άλλους πολιτικούς χώρους, όπως έχουν κάνει οι περισσότεροι από τους σημερινούς συντρόφους και συναδέλφους του, υπουργοί και βουλευτές. Σπούδασε οικονομικά και εργάστηκε στην ελεύθερη αγορά. Έχει ισχυρούς ιδεολογικούς και φιλικούς δεσμούς με τον πρώην υπουργό Παιδείας, Νίκο Φίλη, και τον πρόεδρο της Βουλής Νίκο Βούτση. Σήμερα είναι φίλα προσκείμενος στη μία από τις δύο ιδεολογικές τάσεις που λειτουργούν οργανωμένα μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ, των «53+», στην οποία ανήκουν επίσης ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, η Θεανώ Φωτίου, ο Θοδωρής Δρίτσας, ο Κώστας Γαβρόγλου και η Τασία Χριστοδουλοπούλου. Η άλλη τάση «Πλατφόρμα 2000» –ηγετικά στελέχη της οποίας είναι ο Γιάννης Μπαλάφας, η Ρένα Δούρου και ο απερχόμενος γραμματέας Πάνος Ρήγας– είναι προσανατολισμένη κυρίως σε πρακτικά ζητήματα και στον τρόπο διακυβέρνησης. Αντίθετα οι «53+», στην οποία έχουν συσπειρωθεί τα μέλη και τα στελέχη του κόμματος που πρωτοδημιούργησαν τον ΣΥΡΙΖΑ, ασχολούνται με ιδεολογικά ζητήματα, πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα  και επιμένουν να θέλουν να υπάρχει «αριστερό πρόσημο» σε κάθε απόφαση και ενέργεια της κυβέρνησης.

Αυτό είναι και το βασικό στοιχείο του νέου ρόλου του Πάνου Σκουρλέτη: Να δώσει στον προεκλογικό αγώνα που θα πραγματοποιήσει ο ΣΥΡΙΖΑ το αριστερό πρόσημο που του λείπει σήμερα λόγω των αποφάσεων τις οποίες αναγκάστηκε να πάρει τα τρία χρόνια που κυβερνά, καθώς ήταν αναγκασμένος να εφαρμόσει τις επιταγές των μνημονίων. Στην Κουμουνδούρου ελπίζουν ότι θα καταφέρουν να ενεργοποιήσουν ένα μεγάλο μέρος πρώην στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ που σήμερα είναι αδρανοποιημένα και αν είναι δυνατόν να επανεντάξει στους κόλπους του στελέχη που έχουν ενταχθεί σε άλλα πολιτικά σχήματα. Μόνο με τον τρόπο αυτό θα καταφέρει να έχει μία αξιοπρεπή παρουσία στις επερχόμενες τετραπλές εκλογές (Βουλή, Ευρωβουλή, Δήμοι, Περιφέρειες), καθώς η λογική «αν δεν σας αρέσει ψηφίστε τον Κυριάκο» δεν πείθει τους κεντροδεξιούς ψηφοφόρους, ενώ η λογική της χαμένης ψήφου (υποστηρίζω μικρό κόμμα που μπορεί και να μην εκπροσωπηθεί στη Βουλή) δεν λειτουργεί στο σώμα των αριστερών ψηφοφόρων.

Ο όρος του Πάνου

Το σχέδιο να επιστρέψει ο Πάνος Σκουρλέτης στην Κουμουνδούρου είναι παλιό και πίσω από αυτό βρίσκονται κυρίως οι «53+». Μόνο που ο υπουργός Εσωτερικών θέτει έναν απαράβατο όρο για να προχωρήσει ο σχεδιασμός: θα πρέπει ευθύς εξαρχής να εκλεγεί από τα όργανα του κόμματος και όχι να διοριστεί από τον πρωθυπουργό όπως οι προκάτοχοί του. Αυτό το έκανε σαφές και με δηλώσεις του. Πίσω από αυτόν τον όρο κρύβεται ο σχεδιασμός του. Ο Π. Σκουρλέτης είναι αποφασισμένος αναλαμβάνοντας να έρθει σε ρήξη ειδικά με τον μηχανισμό τού πάλαι ποτέ Συνασπισμού. Πρόκειται για έναν δυσκίνητο και προβληματικό μηχανισμό, ο οποίος μάλιστα ευθύνεται και για τη διάλυση των οργανώσεων θεωρώντας πως μπορούν να παίξουν παιχνίδι με τα  media. Απέτυχαν όμως παταγωδώς και πλέον πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους…