Το… επόμενο βήμα του Ανδρουλάκη

Στις 21 Νοεμβρίου του 1995 ο Ανδρέας Παπανδρέου εισήχθη στο Ωνάσειο και όλοι στην τότε κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ γνώριζαν ότι πλησιάζει η ώρα που ο τελευταίος εκ των «μεγάλων» ηγετών θα αποσυρθεί. Ήδη είχαν προηγηθεί οι Κωνσταντίνος Καραμανλής και Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Ταυτόχρονα τον ρόλο του άτυπου επικεφαλής της κυβέρνησης είχε αναλάβει ο Άκης Τσοχατζόπουλος.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Ήδη εντός του ΠΑΣΟΚ λειτουργούσε η ομάδα των «4» που είχαν συγκροτήσει από το Φθινόπωρο του 1994 οι Κώστας Σημίτης, Θεόδωρος Πάγκαλος, Βάσω Παπανδρέου και Παρασκευάς Αυγερινός. Η τετράδα είχε αποφασίσει να χρίσει τον Κώστα Σημίτη ως τον άνθρωπο που θα διεκδικήσει την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, όταν τεθεί θέμα. Στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη στο Περιστέρι στις 6 Ιουλίου 1995 ο Ανδρέας έστειλε ένα καθαρό μήνυμα στον Κώστα Σημίτη: «Δεν μπορεί κάποιος να μετέχει στην κυβέρνηση και ταυτόχρονα να την υποσκάπτει». Ο Κώστας Σημίτης σήκωσε το γάντι: «Οι υπουργοί δεν είναι υπάλληλοι. Είμαι συνιδρυτής του ΠΑΣΟΚ». Δύο μήνες αργότερα (Σεπτέμβριος1995) από το βήμα της ΔΕΘ ο Ανδρέας οδήγησε τον Σημίτη σε παραίτηση.

Μετά την εσπευσμένη είσοδο του Ανδρέα στο Ωνάσειο στο επιτελείο του Κώστα Σημίτη οι συσκέψεις ήταν συνεχείς και πολύωρες. Και σε όλες υπήρχε ο κωδικός «3». Τι σήμαινε ο κωδικός «3»; Ήταν οι τρεις εκλογικές αναμετρήσεις που είχαν υπολογίσει ο πρώην πρωθυπουργός και οι συνεργάτες του. Δηλαδή οι εκλογές στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ, οι εκλογές για την ανάδειξη του νέου προέδρου του Κινήματος στο Συνέδριο και τέλος οι εθνικές εκλογές.

 

Όντως ο πάντα προγραμματισμένος και μεθοδικός Σημίτης επικράτησε και στις τρεις εκλογικές αναμετρήσεις το 1996. Τον Ιανουάριο στην Κοινοβουλευτική Ομάδα, τον Ιούνιο στο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ και στις εθνικές εκλογές τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, εγκαινιάζοντας επί της ουσίας την οκτάχρονη παντοδυναμία του.

Τότε ο Νίκος Ανδρουλάκης ήταν 17 ετών κι ετοιμαζόταν για τις πανελλαδικές εξετάσεις και την φοιτητική του πορεία στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Ξάνθης. Ο πατέρας του, ο Μαρίνος, ήταν ο κομματάρχης του Κώστα Σημίτη στην Κρήτη. Ο νυν πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ πέντε χρόνια αργότερα, το 2001 έγινε μέλος στο Κεντρικό Συμβούλιο της Νεολαίας του ΠΑΣΟΚ. Είκοσι χρόνια αργότερα ο Νίκος Ανδρουλάκης (που θεωρείται πολιτικό τέκνο του Κώστα Σημίτη) εκλέχθηκε πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, τον Δεκέμβριο του 2021.

Αντιγραφή Σημίτη

Από την προεκλογική περίοδο των εσωκομματικών εκλογών στο επιτελείο του Νίκου Ανδρουλάκη υπήρχε ο κωδικός με τον αριθμό «27». Και όλες οι κινήσεις ήταν στηριγμένες πάνω στην μεθοδολογία στην οποία είχε στηριχθεί ο Κώστας Σημίτης το μακρινό 1996. Πρώτος στόχος οι εσωκομματικές εκλογές, τις οποίες ο Νίκος Ανδρουλάκης τις κέρδισε με χαρακτηριστική ευκολία και μάλιστα κόντρα σε ένα πρώην πρωθυπουργό και πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, τον Γιώργο Παπανδρέου.

Δεύτερος στόχος του επιτελείου Ανδρουλάκη ήταν η επαναφορά του ΠΑΣΟΚ σε πρωταγωνιστικό ρόλο. Με βάση τον τρόπο που τον αντιμετώπισαν τα ΜΜΕ το είχε πετύχει προεκλογικά. Τώρα μετά αποτελέσματα της Κυριακής, όπου το ΠΑΣΟΚ έχει πιάσει το 11,5% και ο ΣΥΡΙΖΑ το 20% στοχεύει στην ολική επαναφορά. Δηλαδή το ΠΑΣΟΚ να γίνει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και να απαλείψει την μαύρη περίοδο 2012-2023, όπου το πάλαι πότε πανίσχυρο Κίνημα κατρακύλησε στο 4%. Εάν το επιτύχει αυτό, ή μειώσει και άλλο την διαφορά του 8,5% με τον ΣΥΡΙΖΑ, τότε ξεκινά το σχέδιο με τον κωδικό «27».

Το «27» που ακούγεται στο επιτελείο του Νίκου Ανδρουλάκη δεν είναι τίποτε άλλο από το σωτήριο έτος 2027. Τότε που αναμένονται οι επόμενες εθνικές εκλογές με βάση την ιδεολογική προσέγγιση του Κυριάκου Μητσοτάκη, όπου οι κυβερνήσεις οφείλουν να ολοκληρώνουν τις κοινοβουλευτικές του θητείες. Ο στόχος του Νίκου Ανδρουλάκη είναι το 2027 το ΠΑΣΟΚ να είναι έτοιμο, ώστε να διεκδικήσει τη νίκη στις εκλογές και το δικαίωμα να κυβερνήσει. Τότε ο Νίκος Ανδρουλάκης θα είναι 48 ετών.

Οι αλλαγές στο ΠΑΣΟΚ

Μετά και τη νέα κοινοβουλευτική ομάδα που διαμορφώθηκε από τις εκλογές της Κυριακής, το ΠΑΣΟΚ είναι ένα άλλο κόμμα από το μακρινό 2009. Ο μοναδικός που ενώνει τις δύο αυτές περιόδους είναι ο Γιώργος Παπανδρέου, όπου μοιάζει ερμητικά μόνος στη νέα Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ.

Όπως έλεγαν χαρακτηριστικά συνεργάτες του κ. Ανδρουλάκη «το ΠΑΣΟΚ έκανε την αυτοκάθαρση του όλα αυτά τα χρόνια. Ουδείς από τους υπουργούς που ψήφισαν το πρώτο μνημόνιο δεν είναι στην Βουλή. Τουναντίον στον ΣΥΡΙΖΑ του αντιμνημονίου φιγουράρουν όλοι αυτοί που είχαν ψηφίσει με χέρια και πόδια το πρώτο μνημόνιο». Ειδικά εάν ο Νίκος Ανδρουλάκης επιλέξει την έδρα της Α’ Θεσσαλονίκης και αφήσει εκτός τον Χάρη Καστανίδη. Ήδη δεν έχουν εκλεγεί ο Ανδρέας Λοβέρδος και ο Κώστας Σκανδαλίδης. Έτσι ο μόνος υπουργός της κυβέρνησης Παπανδρέου που θα είναι στη νέα Κ.Ο. είναι ο Παύλος Γερουλάνος που επανήλθε στην κεντρική πολιτική σκηνή μετά από 12 χρόνια.

Ο Νίκος Ανδρουλάκης, λοιπόν, θα διεκδικήσει το κάτι παραπάνω στις εκλογές της 25^ης Ιουνίου έχοντας να παρουσιάσει ένα νέο κόμμα. Με πολλά στελέχη που η κοινή γνώμη τα μαθαίνει τώρα. Επίσης ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ελέγχει σε ποσοστό που υπερβαίνει το 70% τον εσωκομματικό μηχανισμό (τοπικές και νομαρχιακές). Αυτό το νέο ΠΑΣΟΚ (με ΑΦΜ του ΚΙΝΑΛ) διεκδικεί να επανέλθει σε πορεία πρωταθλητισμού, όπως το έμαθε ο κόσμος τόσο με τον Ανδρέα Παπανδρέου, όσο και με τον Κώστα Σημίτη, ακόμη και με τον Γιώργο Παπανδρέου, πριν υπογράψει το πρώτο μνημόνιο.

Όπως λένε και οι συνεργάτες του κ. Ανδρουλάκη «πλέον, μιλούν οι αριθμοί, οι οποίοι είναι αδιάψευστοι: Το ΠΑΣΟΚ κέρδισε 200.000 ψήφους περισσότερες από ό,τι το 2019, αυξάνοντας τις δυνάμεις του κατά 50%. Και αυτό από μόνο του είναι ένας μικρός άθλος».

Δικαιώθηκε η στρατηγική

Στη Χαριλάου Τρικούπη εκτιμούν ότι στην ήττα του ΣΥΡΙΖΑ και στην άνοδο του ΠΑΣΟΚ, εκτός από όλα τα παραπάνω, ζωτικής σημασίας ρόλο διαδραμάτισε η στρατηγική Ανδρουλάκη, η οποία «δικαιώθηκε πλήρως». Κι όπως λένε:

* Έστειλε με σαφήνεια και επιμονή ένα «καθαρό αντιπολιτευτικό μήνυμα» απέναντι σε Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ. Το σύνθημα που επανέλαβε στην εκλογική βραδιά ο Ανδρουλάκης, ότι «ο χρυσός χορηγός της Ν.Δ. έχει ονοματεπώνυμο και διεύθυνση: Αλέξης Τσίπρας και ΣΥΡΙΖΑ», έπαιξε τον ρόλο του.

* Κράτησε υπεύθυνη στάση αντιπολίτευσης στη Βουλή, ψηφίζοντας θετικά, όπου θεωρούσε ορθό, και αρνητικά όπου διαφωνούσε, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε κοινοβουλευτικό ακτιβισμό και ακολουθούσε τακτική «όχι σε όλα».

* Η λέξη-φετίχ για το ΠΑΣΟΚ είναι μία: «Αξιοπιστία». Έκανε ένα ευρύ και ειλικρινές προσκλητήριο προς την προοδευτική παράταξη, αρθρώνοντας έναν αξιόπιστο μεταρρυθμιστικό λόγο απέναντι στη Ν.Δ. και στον Κυριάκο Μητσοτάκη, ενώ επέμενε να ακυρώνει τους δύο βασικούς πολιτικούς του αντιπάλους, τακτική που δεν ακούμπησε καν τον Μητσοτάκη, αλλά φαίνεται ότι έπαιξε ρόλο στο θάμπωμα του Αλέξη Τσίπρα.

* Και τέλος έπαιξε τεράστιο ρόλο ότι η επαναφορά στην μαρκίζα του ονόματος ΠΑΣΟΚ. Το brand name που ακόμη κρατάει και θυμίζει το «ΠΑΣΟΚ ωραία χρόνια» έπαιξε ρόλο στο συλλογικό υποσυνείδητο.

Θέλουν ολική επαναφορά

Τώρα, στη Χαριλάου Τρικούπη μελετούν τα ποιοτικά στοιχεία των αποτελεσμάτων για να καθορίσουν τη στρατηγική τους ενόψει της δεύτερης κάλπης. «Δεν έχουμε μικρομεγαλισμό, έχουμε αυτοπεποίθηση και ελπίδα ότι το αποτέλεσμα της Κυριακής, βλέποντας τη γενική σκακιέρα, έχει όλα τα χαρακτηριστικά για να μετατραπεί σε εφαλτήριο για την προοδευτική παράταξη και το ΠΑΣΟΚ», λένε χαρακτηριστικά.

Με άλλα λόγια, το ΠΑΣΟΚ επιδιώκει την ολική επαναφορά του, μέσω μιας αντίστροφης επανάληψης του 2012-2015, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ από 16% και δεύτερο κόμμα αναρριχήθηκε κυβερνών κόμμα με ποσοστό 36%. Στη Χ. Τρικούπη εκτιμούν ότι σε σχέση με το 2019 «δεν πήραμε ούτε τις μισές ψήφους». Που σημαίνει ότι αυτοί πήγαν στη Ν.Δ., είτε πειθόμενοι από τον κ. Μητσοτάκη είτε -κυρίως- φοβούμενοι επαναφορά του ΣΥΡΙΖΑ.

Στελέχη του ΠΑΣΟΚ θεωρούν ότι η διαφορά των 8,6 μονάδων από τον ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να ψαλιδιστεί και εξηγούν πώς θα γίνει αυτό:

• Από τις φυγόκεντρες δυνάμεις που θα επικρατήσουν στον ΣΥΡΙΖΑ μετά το σοκ της ήττας, βλέποντας ότι «δεν τραβάει, πλέον».
• Από ψηφοφόρους (ακόμη και στελέχη) πρώην ΠΑΣΟΚ που μεταπήδησαν στον ΣΥΡΙΖΑ και βλέπουν ότι χάνεται η προοπτική.
• Από αριστερόστροφους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ που, απογοητευμένοι, ίσως στραφούν πιο αριστερά, σε μικρότερα κόμματα (ΜέΡΑ25, Πλεύση Ελευθερίας κ.λπ.).

 

Τώρα οι δύο τους

Σε ένα άκρως «πολεμικό» σκηνικό μεταφέρεται η αντιπαράθεση Τσίπρα- Ανδρουλάκη, η οποία, όπως όλα δείχνουν, θα εξελιχθεί σε μια σκληρή μονομαχία για τη διεκδίκηση του πρώτου ρόλου στο χώρο της κεντροαριστεράς.

Η εκκωφαντική εκλογική κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ σε συνδυασμό με την αισθητή μείωση της ψαλίδας που τον χωρίζει από το ΠΑΣΟΚ, βάζει φωτιά στην ήδη ανταγωνιστική σχέση των δύο κομμάτων και ανοίγει το πλάνο της άγριας σύγκρουσης για τον αρχηγό της Κουμουνδούρου και της Χαριλάου Τρικούπη. Δεν είναι πια το ιστορικό όνομα του Ανδρέα Παπανδρέου η αφορμή της μεταξύ τους αντιπαράθεσης, αλλά η δηλωμένη πρόθεση του Νίκου Ανδρουλάκη να αξιοποιήσει το θετικό momentum και να διεκδικήσει στον δεύτερο προεκλογικό γύρο τη θέση του κ. Τσίπρα, δηλαδή το ρόλο του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αρκετά στελέχη του ΠΑΣΟΚ κατανοούν ότι πρόκειται για ένα στρατηγικό στόχο που δεν επιτυγχάνεται από την μία …ημέρα στην άλλη- από την μία κάλπη στην άλλη και σε διάστημα ενός μηνός.
Ωστόσο, το 20% του ΣΥΡΙΖΑ με το 11,5% του ΠΑΣΟΚ συνιστά για τη Χαριλάου Τρικούπη μια νέα συνθήκη, η πολιτικά ορθή διαχείριση της οποίας, μπορεί να φέρει πιο κοντά τον στρατηγικό στόχο και την πολυπόθητη «ανατροπή» των πολιτικών συσχετισμών. Οι πιο έμπειροι του κόμματος αναγνωρίζουν στον κ. Ανδρουλάκη ότι κατάφερε να βάλει στο παιχνίδι, νέα και ικανά στελέχη, με άποψη και τεκμηριωμένο πολιτικό-προγραμματικό λόγο που κερδίζουν στη σύγκριση της εικόνας και της φωνής που εκπέμπει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Υποστηρίζουν δε αναλύοντας τα στοιχεία ανά εκλογική περιφέρεια, ότι οι 200.000 επιπλέον ψήφοι που συγκέντρωσε το ΠΑΣΟΚ στη χθεσινή κάλπη προέρχονται σε σημαντικό βαθμό από τον «επαναπατρισμό» ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, πασοκογενών και άλλων. Προβλέπουν ακόμη ότι η συγκυρία ευνοεί το σχέδιο για την προσέλευση στο ΠΑΣΟΚ και άλλων ψηφοφόρων στη δεύτερη κάλπη, τόσο από τον ΣΥΡΙΖΑ, όσο και από τη Νέα Δημοκρατία. Η μεγάλη ήττα του ΣΥΡΙΖΑ εκτιμάται ότι θα αποσυσπειρώσει περαιτέρω δυνάμεις -κυρίως τις πασοκογενείς- από το άθροισμα του 20%.

Διμέτωπος με διαφορετικό τρόπο

Πως, λοιπόν, θα κινηθεί ο Νίκος Ανδρουλάκης στη νέα προεκλογική περίοδο; Θα συνεχίσει τον διμέτωπο; Συνεργάτες του ισχυρίζονται πως «δεν έχει στόχο να αλλάξει αυτή την στρατηγική του ούτε Μητσοτάκης, ούτε Τσίπρας». Κι όπως εξηγούν αυτή η τακτική φανάτισε τους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ και επανέφερε στο σπίτι τους άλλους 200.000 περίπου.

«Επειδή ο Κυριάκος Μητσοτάκης κέρδισε μία εκλογική μάχη δεν σημαίνει ότι μπαίνει στο απυρόβλητο», μας έλεγε συνεργάτης του πρόεδρου του ΠΑΣΟΚ. «Θα εξακολουθούμε να ασκούμε σκληρή, αλλά εποικοδομητική αντιπολίτευση στον πρωθυπουργό, αλλά δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τις ευθύνες του κ. Τσίπρα. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ θα μείνει στην ιστορία των προοδευτικών πολιτών ως αυτός που έδωσε το φιλί της ζωής στην κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη».

Στην Χαριλάου Τρικούπη ψέγουν τον κ. Τσίπρα, ότι του έφταιγαν προεκλογικά οι δημοσκοπήσεις, «που όμως όπως αποδείχθηκε περίτρανα τους ευνοούσαν σκανδαλωδώς εις βάρος του ΠΑΣΟΚ, αποδεικνύοντας ποιο είναι το βολικό κόμμα για να πετύχει τους στόχους του ο κ. Μητσοτάκης».

Ήδη οι συνεργάτες του κ. Ανδρουλάκη αναδεικνύουν τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ ως τον ρόλο του πραγματικού αντιπάλου του Κυριάκου Μητσοτάκη σχολιάζοντας με δηκτικό ύφος: «Καλύτερα οι κ.κ. του ΣΥΡΙΖΑ να κοιταχτούν στον καθρέφτη και να αναρωτηθούν για τις επικίνδυνες θέσεις τους στα εθνικά θέματα όπως ήταν οι «Πρέσπες του Αιγαίου» και «η θάλασσα δίχως σύνορα», για τα «τοπικά νομίσματα» και την υπερφορολόγηση της μεσαίας τάξης».

Φυσικά μέχρι τις 23 Ιουνίου (ημέρας που ολοκληρώνεται η προεκλογική περίοδος, καθώς στις 25 υπάρχουν εκλογές) το ΠΑΣΟΚ θα επικεντρωθεί στις ατάκες για τη συμπόρευση του Τσίπρα με τον Καμμένο, για το γεγονός ότι ενέταξε στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ τον Ευάγγελο Αντώναρο, όπως επίσης ότι κάλεσε τους ψηφοφόρους της Χρυσής Αυγής να στηρίξουν τον ΣΥΡΙΖΑ. Και τέλος ότι στις τάξεις του είναι το παλιό ΠΑΣΟΚ, που σιχάθηκε ο κόσμος.