Το κράτος είναι εδώ…

Την Τρίτη η Ελλάδα κήδεψε τον Κώστα Αρβανίτη, τον ηρωικό ψαρά που τον Ιούλιο του 2018 έσωσε με το καΐκι του 70 ανθρώπους από το φλεγόμενο Μάτι. Η δημόσια δαπάνη που ανακοίνωσε η κυβέρνηση Μητσοτάκη ήταν το ελάχιστο «ευχαριστώ» μίας πολιτείας που 13 μήνες νωρίτερα τα έκανε όλα λάθος και σήμερα, με άλλον τιμονιέρη, δείχνει έτοιμη ακόμη και για τις θεομηνίες…

Της Πωλίνας Βασιλοπούλου

Κοινός τόπος των πολιτικών αναλύσεων για τις πρώτες 40 ημέρες της καινούργιας διακυβέρνησης που επέλεξαν οι πολίτες στις 7 Ιουλίου είναι ότι η Νέα Δημοκρατία ήρθε στην εξουσία σαν έτοιμη από καιρό. Δεν είναι μόνο οι «γαλάζιοι» φάκελοι με τη στοχοθεσία και την αξιολόγηση κάθε χαρτοφυλακίου που μοίρασε ο πρωθυπουργός στο πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο. Δεν είναι καν η υπερταχεία (άρα επαρκώς μελετημένη από πριν) νομοθέτηση που βάζει τέλος ή αποκαθιστά στρεβλώσεις ετών (βλ. πανεπιστημιακό άσυλο, κολλημένα επενδυτικά πρότζεκτ κ.λπ.). Τεκμήριο ετοιμότητας είναι μάλλον αυτό που επισημαίνεται λιγότερο: ότι η νέα κυβέρνηση ντεμπούταρε έχοντας αντίπαλο τον… κακό της –κυριολεκτικά– τον καιρό, κι όμως αυτή βγήκε «άβρεχτη».

Αρκεί να θυμηθεί κάποιος ότι η Ν.Δ. εξελέγη κυβέρνηση στις 7 Ιουλίου, το πρωί της 10ης Ιουλίου συνεδρίασε για πρώτη φορά το Υπουργικό Συμβούλιο, και το βράδυ της ίδιας ημέρας το νεόκοπο κυβερνητικό σχήμα κλήθηκε να αντιμετωπίσει τις φονικές συνέπειες μίας υπερκαταιγίδας διάρκειας μόλις 10 λεπτών που σάρωσε τη Χαλκιδική. Έστω και με το βάρος των 7 νεκρών, η κρατική μηχανή έδειξε τα γρήγορα αντανακλαστικά της, με τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, τον υπουργό Εσωτερικών, Τάκη Θεοδωρικάκο, και άλλα υπηρεσιακά στελέχη να βρίσκονται… αξημέρωτα στις πληγείσες περιοχές. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι το πρωί της 11ης Ιουλίου είχαν πραγματοποιηθεί όχι μία αλλά δύο επιτόπιες συσκέψεις, με τη συμμετοχή και του αρμόδιου περιφερειάρχη και δημάρχων, αλλά και του Νίκου Χαρδαλιά που δεν είχε προλάβει να συμπληρώσει ούτε 24 ώρες στη θέση του γενικού γραμματέα Πολιτικής Προστασίας. Θυμίζεται, επίσης, ότι την ίδια ημέρα εγκρίθηκε άμεσα (και δίχως γραφειοκρατικά προσκόμματα) από το ΥΠ.ΕΣ. επιχορήγηση συνολικού ύψους 500.000 ευρώ για τους τρεις πληγέντες δήμους της Χαλκιδικής.

Ο Εγκέλαδος θυμήθηκε την Αθήνα

Εννέα ημέρες μετά τη Χαλκιδική, η κρατική μηχανή ήρθε αντιμέτωπη με τα 5,1 Ρίχτερ του Εγκέλαδου που «επισκέφθηκε» την Αθήνα στις 19 Ιουλίου. Αν εξαιρεθεί ο συνήθης «εμφύλιος» που ξέσπασε μεταξύ των σεισμολόγων, η αλήθεια είναι ότι δεν χρειάστηκε το κράτος να υπερβάλει εαυτόν, αφού οι ζημιές ήταν μικρής έκτασης. Ωστόσο, ο καλός συντονισμός της κεντρικής διοίκησης με τις αρμόδιες υπηρεσίες των εμπλεκόμενων ΟΤΑ είχε ως αποτέλεσμα την άμεση καταγραφή των εγκαταλειμμένων οικημάτων και εν συνεχεία στην έκδοση αδειών κατεδάφισης για 13 από αυτά.

Μπαράζ πυρκαγιών

Η φονική πυρκαγιά της 23ης Ιουλίου του 2018 στο Μάτι στοιχειώνει όχι μόνο τις μνήμες των απλών πολιτών, αλλά και τους επιχειρησιακούς επιτελείς που (πάντα θα) ξορκίζουν το ενδεχόμενο μιας νέας τραγωδίας που θα «σκάσει» στα χέρια τους και θα προκαλέσει ακόμη μία εκατόμβη νεκρών. Και η αλήθεια είναι ότι για μία κυβέρνηση 40 ημερών το μπαράζ πυρκαγιών που πλήττουν τη χώρα από τις αρχές Ιουλίου μέχρι και σήμερα είναι ασύμμετρο. Τα επίσημα νούμερα που παρουσίασε την περασμένη Δευτέρα ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, είναι ενδεικτικά: σε μόλις τρία 24ωρα, από το Σάββατο 10/8 μέχρι και τη Δευτέρα 12/8 εκδηλώθηκαν 183 πυρκαγιές, ενώ από τις 15 Ιουλίου έως σήμερα είχαν ξεσπάσει περισσότερες από 1.300 μεσαίες και μεγάλες πυρκαγιές, όταν το αντίστοιχο περσινό διάστημα είχαν καταγραφεί 735 συμβάντα!

Θέλοντας και μη, είναι μοιραία η σύγκριση αυτού που έζησε η χώρα τον περσινό Ιούλιο –σε επίπεδο διαχείρισης και αποτελέσματος– στην ανατολική Αττική με όσα παρακολουθούμε να εκτυλίσσονται φέτος σε όλα τα πύρινα μέτωπα. Έστω κι αν ενέχουν μία δόση υπερβολής τα υπουργικά λόγια που υπογραμμίζουν ότι οι πυροσβέστες έχουν να κοιμηθούν έναν μήνα, η πραγματικότητα δείχνει ότι όντως όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, από το Πυροσβεστικό Σώμα και την ΕΛ.ΑΣ. έως τους δήμους, τις περιφέρειες και το ΕΚΑΒ, δούλεψαν βάσει σχεδίου και όχι άτακτα ή επικοινωνιακά, αποτρέποντας με τον τρόπο αυτό τις ανθρώπινες απώλειες και τις καταστροφές περιουσιών.

Τρανή απόδειξη για τα παραπάνω, όλη η επιχειρησιακή προσπάθεια κατάσβεσης της μεγάλης πυρκαγιάς που ξέσπασε τα ξημερώματα της περασμένης Τρίτης (σ.σ. κατά τα φαινόμενα από χέρια εμπρηστών) στην Εύβοια και επί τρεις ημέρες μετέτρεψε σε στάχτη περί τα 25.000 στρέμματα.

Το (υποδειγματικό) παράδειγμα Χαρδαλιά

Καλύτερο παράδειγμα ορθής λειτουργίας του κυβερνητικού οργανισμού σε συνθήκες μάχης δεν υπάρχει από τον γενικό γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, Νίκο Χαρδαλιά. Όπως παραδέχτηκε δημοσίως και ο υπουργός ΠΡΟ.ΠΟ., όλος αυτός ο συντονισμός επετεύχθη υπό την ψύχραιμη καθοδήγηση του για 11 χρόνια (από το 2003 έως το 2014) δημάρχου Βύρωνα και μετέπειτα περιφερειακού συμβούλου Αττικής.

Για όσους προτρέξουν να πουν ότι είναι άτοπη η σύγκριση της πυρκαγιάς στο Μάτι, π.χ., με αυτήν του Υμηττού, που και αυτή ξέσπασε κοντά σε κατοικημένες περιοχές, απλώς ας υπογραμμιστεί ότι η έκταση της τελευταίας και μεγάλη ήταν, και σημαντική ένταση είχε (σ.σ. μέσα στα πρώτα 12 λεπτά κάηκαν 300 στρέμματα πυκνής βλάστησης, απειλώντας δυνητικά το πυκνό περιαστικό δάσος της Καισαριανής), και σε εξαιρετικά επικίνδυνη ώρα ξέσπασε –ξεκίνησε στις 3:18 τα ξημερώματα.

Κι αυτό που, τελικά, μοιάζει να διαφοροποίησε το αποτέλεσμα ήταν τα κατάλληλα πρόσωπα στις κατάλληλες θέσεις. Εξήγησε για παράδειγμα ο Ν. Χαρδαλιάς ότι ενώ τις προηγούμενες ημέρες είχε λειτουργήσει άψογα η πιλοτική αποστολή προειδοποιητικών μηνυμάτων από το σύστημα «112», ήταν συνειδητή επιχειρησιακή επιλογή να μη σταλεί σχετικό sms για την πυρκαγιά του Υμηττού, συνεκτιμώντας ότι θα προκαλούσε πολύ μεγαλύτερο πανικό από το πρόβλημα που θα έλυνε. Γι’ αυτό και προτιμήθηκαν οι συμβατικοί τρόποι εκκένωσης με πόρτα-πόρτα ειδοποίηση, που απέδειξε ότι το κράτος ήταν επί ποδός και έκανε τη δουλειά του, αποδεικνύοντας (αναπόφευκτα είπαμε) τα εγκληματικά λάθη και τις ολιγωρίες της κρατικής μηχανής μόλις ένα χρόνο πριν.

Όσο σκεπτικιστής, λοιπόν, κι αν είναι κάποιος για το μέλλον της νεοεκλεγείσας «γαλάζιας» διακυβέρνησης, δεν μπορεί να μην παραδεχτεί ότι η ανοργανωσιά της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ έβγαζε… Μάτι, σε αντίθεση με την κυβέρνηση Μητσοτάκη που, αν συνεχίσει έτσι, θα χρειαστεί ματόχαντρο για να μην τη ματιάσουν και μοιάσει στην προκάτοχό της…