Το Μέγαρο Μαξίμου τρομοκρατεί τις αγορές

Τρόμο στις αγορές προκαλεί η στάση του Μαξίμου και οι αλλεπάλληλες δηλώσεις των κυβερνητικών στελεχών ήδη από τη Δευτέρα. Άπαντες πλειοδοτούν σε παροχές, σε αντιστροφή μνημονιακών μέτρων, και όλα αυτά όταν δανειστές και φορείς προειδοποιούν πως τίποτε δεν έχει αλλάξει αλλά η Ελλάδα θα πρέπει να εμμείνει στις μεταρρυθμίσεις. Ψιλά γράμματα αυτά για μια κυβέρνηση που παραπαίει και ελπίζει στο θαύμα για να σταθεί αξιοπρεπώς σε μια εκλογική αναμέτρηση.

 

Ρεπορτάζ: Κώστας Παπαϊωάννου

«Σαν σκηνή από το “Braveheart”, που οι πολεμιστές κρατούν την υπομονή και τη δίψα τους για επίθεση στο πεδίο της μάχης μέχρι ο εχθρός να φθάσει πολύ κοντά τους, μοιάζουν οι διεθνείς επενδυτές, κολλημένοι στα monitors των χρηματιστηρίων όπου ετοιμάζουν με προσοχή τις επενδυτικές επιλογές για το Σεπτέμβριο. Και μέσα σε όλα αυτά, η Ελλάδα διαμορφώνει τις απαραίτητες συνθήκες, ώστε να γίνει ένας πιθανός επενδυτικό στόχος στο πεδίο των μαχών», έγραφε την Τετάρτη το Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο ειδήσεων προκαλώντας σε άλλους τα γέλια και σε άλλους την οργή. Ο ευφάνταστος συντάκτης της είδησης με τίτλο «Aπό τον κύκλο των μνημονίων, στον κύκλο των επενδύσεων», πολύ απλά περιέγραφε τον διακαή πόθο των αφεντικών του, της κυβέρνησης. «Μπορεί η Ελλάδα να προσφέρει στην παρούσα φάση λίγες επενδυτικές ευκαιρίες, ωστόσο εκτιμάται πως το παιχνίδι μπορεί να γυρίσει και να υπάρξουν αποδόσεις σημαντικές για εγχώριους και διεθνείς επενδυτές στην περιοχή», υποστήριζε επικαλούμενος οικονομικό αναλυτή. Ένα κείμενο-ευχολόγιο, για να περάσει το μήνυμα πως κάτι αλλάζει. Και αυτό γιατί γνωρίζουν πολύ καλά στην κυβέρνηση ότι η πραγματική έξοδος από τα μνημόνια μπορεί να έρθει μόνο μέσα από την ανάπτυξη και τις επενδύσεις. Μόνο που ούτε το ένα υπάρχει ούτε το άλλο! Μάλιστα την ώρα που τα κυβερνητικά στελέχη μοίραζαν υποσχέσεις, ο συντάκτης του άρθρου φρόντιζε να τους καλύψει με τη δήλωση… «έγκυρων χρηματιστηριακών παραγόντων»: «Αυτό που ίσως για κάποιους μοιάζει παροχολογία, άλλοι ενδέχεται να το θεωρήσουν αναπτυξιακό πρόγραμμα»…

 

Ομολογούν πως πιάσαμε πάτο

Πώς όμως το τεκμηριώνει αυτό; Μεταξύ άλλων διότι «Η χώρα ξεκινάει από πολύ χαμηλά και άρα τα περιθώρια ανόδου είναι υπαρκτά». Τι λέει λοιπόν το επίσημο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων; Πως πιο κάτω δεν πάει, οπότε αναγκαστικά θα πάμε πάνω και άρα αυτό είναι επενδυτική ευκαιρία!

Οι ρεαλιστές πάντως επενδυτές αλλά και οι δανειστές επιμένουν στις απλές αριθμητικές πράξεις που θα φέρουν αποτέλεσμα: αποκρατικοποιήσεις, μεταρρυθμίσεις, αυτοσυγκράτηση.

Για παράδειγμα, το πρακτορείο Bloomberg θεωρεί τo θέμα των ιδιωτικοποιήσεων «κλειδί»  για την πορεία της ελληνικής οικονομίας και σε σχετικό του δημοσίευμα αναρωτιέται: «Οι Έλληνες Αριστεροί θα “εντείνουν” πραγματικά τις ιδιωτικοποιήσεις;»

Όταν ένας οικονομολόγος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έλεγε στους δημοσιογράφους το 2011 ότι η Ελλάδα πρέπει να μαζέψει 50 δισ. ευρώ από πωλήσεις κρατικών περιουσιακών στοιχείων έως το 2015, η κατακραυγή στη χώρα ήταν τόσο σφοδρή που οι επικεφαλής της τρόικας στην Ελλάδα δεν παραχώρησαν ξανά συνέντευξη Τύπου στην Ελλάδα, αναφέρει ο αρθρογράφος του Bloomberg και προσθέτει:

«Τώρα που η Ελλάδα βγαίνει από το τρίτο και τελευταίο πρόγραμμα διάσωσης, η συζήτηση για πώληση δημόσιων περιουσιακών στοιχείων δεν αποτελεί πλέον ταμπού και η χώρα υπόσχεται να ολοκληρώσει όλα τα υπεσχημένα πρότζεκτ ιδιωτικοποιήσεων».

Όπως αναφέρει, η αριστερή κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, που κάποτε χαρακτηριζόταν από τη χρονοτριβή της στο θέμα των αποκρατικοποιήσεων, τώρα ενδιαφέρεται να «εντείνει την προσπάθεια ιδιωτικοποιήσεων», είπε στις 10 Αυγούστου ο πρόεδρος του Enterprise Greece, Γρηγόρης Στεργιούλης.

Ωστόσο, παρ’ ότι η προθυμία για ιδιωτικοποιήσεις είναι ενθαρρυντική, το «ιστορικό» της κυβέρνησης ίσως μπορεί να δικαιολογήσει τον σκεπτικισμό κάποιων επενδυτών, υπογραμμίζει το Bloomberg.

Η Ελλάδα δεν πλησίασε ποτέ τον στόχο των 50 δισ. ευρώ από τις ιδιωτικοποιήσεις, καθώς τα έσοδα από 38 πωλήσεις μεταξύ 2011 και 2017 έφθασαν τα 4,7 δισ. ευρώ με άλλα 7,8 δισ. να εκκρεμούν από δεσμευτικές προσφορές.

 

Όλα τώρα θα κριθούν

Η «Morgan Stanley» από την πλευρά της επισημαίνει πως η πρόκληση τώρα για την Ελλάδα είναι να πειστούν οι αγορές, καθώς το QE δεν θα αποτελεί πλέον ούριο άνεμο για τους επενδυτές και οι κίνδυνοι γύρω από τις οικονομικές προοπτικές των αναδυόμενων αγορών μπορεί να επηρεάσουν το εξωτερικό περιβάλλον της χώρας. Η «Berenberg» πάλι σημείωσε πως το υψηλό δημόσιο και ιδιωτικό  χρέος παραμένουν βασική πρόκληση ελλείψει μιας πιο δυναμικής ανάπτυξης. Το σημαντικό απόθεμα μη εξυπηρετούμενων δανείων στις τράπεζες, οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές, το ακριβό συνταξιοδοτικό σύστημα και το διογκωμένο δημόσιο είναι μεταξύ των μακροπρόθεσμων προκλήσεων της Ελλάδας, με τον κίνδυνο αντιστροφής των μεταρρυθμίσεων να είναι υπαρκτός.

Η «Rabobank» τονίζει πως η Ελλάδα πρέπει να τηρήσει την ατζέντα των μεταρρυθμίσεων τη στιγμή που οι πολιτικοί κίνδυνοι από την Ιταλία και τις εντάσεις στο εμπόριο κάνουν δύσκολη την προσπάθεια εύρεσης σωστού timing για νέα έξοδο της Ελλάδας στις αγορές. Τέλος, σύμφωνα με τη «Nordea Bank», εάν η Ελλάδα βγει τώρα στις αγορές θα πρέπει να «πληρώσει» το τίμημα των πολύ υψηλότερων αποδόσεων για να αποζημιώσει τους επενδυτές για τους κινδύνους.

Πάντως οι αγορές έδειξαν τις διαθέσεις τους από την πρώτη στιγμή παίζοντας εντός έδρας: το Χρηματιστήριο συνεχίζει να κινείται με χαμηλά συναλλακτικά δεδομένα και με την επενδυτική κοινότητα να εκδηλώνει την απροθυμία της να αναλάβει επενδυτικούς κινδύνους. Αντιθέτως, μάλιστα, το σύνολο των προαναφερόμενων δεδομένων έχουν οδηγήσει αρκετούς επενδυτές σε περαιτέρω μείωση ελληνικών θέσεων με αθρόες πωλήσεις που αφορούν τραπεζικούς τίτλους αλλά μερικές φορές και άλλους δεικτοβαρείς τίτλους εταιρειών που διατηρούν τα ελκυστικά θεμελιώδη τους, σαν αποτέλεσμα της συντήρησης του κλίματος χαμηλού βαθμού εμπιστοσύνης από την υπόθεση της Folli-Follie.

Και πώς απαντά η κυβέρνηση σε όλα αυτά; Με υποσχέσεις! Ήδη από τη Δευτέρα κορυφαίοι υπουργοί και πολιτειακοί παράγοντες άρχισαν να μιλούν για ελευθερία που επιτρέπει διορθώσεις και παροχές, στέλνοντας ευθέως μήνυμα στις αγορές πως η Ελλάδα είναι έτοιμη να γυρίσει στον παλιό κακό εαυτό της που την έφερε έως εδώ.

 

Μοιράζουν υποσχετικές χωρίς φειδώ και χωρίς αιδώ

Τι υπόσχονται από την κυβέρνηση; Σχηματικά το έθεσε ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος: «Δύο κεντρικοί στόχοι υπάρχουν πλέον μπροστά μας, το δικαίωμα στην εργασία σε μια δημοκρατική πολιτεία για όλους τους Έλληνες από τη μία και από την άλλη ισοτιμία για όλους τους πολίτες χωρίς διαφθορά, χωρίς διαπλοκή, σε ένα κράτος δικαίου». 

«Αυτοί είναι οι δύο μεγάλοι πυλώνες οι οποίοι είναι το αύριο της χώρας, είναι αυτά που μας στερούσαν τόσα χρόνια, όχι μόνον τα μνημόνια, αλλά και οι πολιτικές των μνημονίων Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, οι οποίες στη χειρότερη κρίση έκρυβαν μέσα τους και τη χειρότερη διαπλοκή», πρόσθεσε ο αν. υπουργός.

O αν. ΥΠΕΝ σημείωσε ότι αυτό που έχει σημασία τούτη τη στιγμή είναι να υπάρξει βελτίωση της καθημερινότητας όλων των πολιτών, με μέτρα που θα έχουν να κάνουν και με το κοινωνικό κράτος, αλλά και με τη φορολογική ελάφρυνση. Μέτρα, όπως είπε, που θα εφαρμοστούν άμεσα, από το τέλος του 2018 και τις αρχές του 2019.

«Εγώ αυτό που μπορώ να σας πω, είναι ότι, πολύ σύντομα, έχω την εκτίμηση ότι οι πολίτες θα δουν πολύ μεγάλη διαφορά», είπε με τη σειρά του ο υπουργός Επικρατείας και κυβερνητικός εκπρόσωπος, Δημήτρης Τζανακόπουλος, αφήνοντας πολλά στη φαντασία των πολιτών και των αγορών. Πιο συγκεκριμένη υπήρξε η υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου: Ήδη για το 2019, έχει εξασφαλιστεί ένας δημοσιονομικός χώρος άνω των 750 εκατομμυρίων ευρώ, και αυτά θα διατεθούν για ένα μίγμα φοροελαφρύνσεων, εισφοροελαφρύνσεων και ενίσχυσης κοινωνικών παροχών, επεσήμανε.

Πλέον, η κυβέρνηση είναι σε θέση να κάνει καθολική κοινωνική πολιτική, και όχι μόνο να αντιμετωπίσει την ανθρωπιστική κρίση, όπως έκανε το 2015 – και να ενισχύσει και τα μεσαία στρώματα, τόνισε η κα Αχτσιόγλου.

Πλέον, η κυβέρνηση είναι σε θέση να κάνει καθολική κοινωνική πολιτική, και όχι μόνο να αντιμετωπίσει την ανθρωπιστική κρίση, όπως έκανε το 2015 – και να ενισχύσει και τα μεσαία στρώματα, τόνισε η κα Αχτσιόγλου.

Ο Χρ. Βερναρδάκης πάλι εκτίμησε πως μέσα στον Σεπτέμβριο η κυβέρνηση θα έχει ολοκληρώσει το νομοθετικό πλαίσιο για να προχωρήσει στις «εμβληματικές» πρωτοβουλίες για τον βασικό μισθό και την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

«Οι συλλογικές συμβάσεις, ο βασικός μισθός και η μείωση της ανεργίας, είναι τρεις συνθήκες οι οποίες ενισχύουν καταλυτικά τις δυνάμεις και τα δικαιώματα των ανθρώπων της εργασίας», παρατήρησε.

Από τις υποσχέσεις δεν θα μπορούσε να λείπει και το μέτρο της αναστολής της μείωσης των συντάξεων. Ο Δ. Τζανακόπουλος δήλωσε πως είναι αντικειμενικό γεγονός ότι η εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου (περικοπές) για την επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος του 3,5% το 2019 δεν είναι αναγκαία. «Όλα εξαρτώνται από τη δημοσιονομική πορεία της χώρας. Και όταν θα έχουμε μια καθαρή εικόνα, θα κάνουμε και τις επίσημες ενημερώσεις σε σχέση με το ζήτημα των συντάξεων», υπογράμμισε.

H δε Όλγα Γεροβασίλη προανήγγειλε νέες προσλήψεις στο Δημόσιο, ενώ εξέφρασε τη θέση ότι για πρώτη φορά υπάρχει σχέδιο για να μη γυρίσει η χώρα πίσω κάνοντας λόγο για μια νέα εποχή που ξεκινά μετά το τέλος της οκταετίας των μνημονίων.