Το ναυάγιο του Μαξίμου και η ευκαιρία της Πειραιώς

Το αποτυχημένο δημοψήφισμα στα Σκόπια την προηγούμενη Κυριακή δημιουργεί νέα δεδομένα, παρά τα όσα λένε οι «μεγάλοι» της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δημιουργεί μία έκρυθμη κατάσταση στο εσωτερικό του γειτονικού κράτους, ενώ τα μαύρα σύννεφα κατεβαίνουν νοτιότερα, προκαλώντας χαμηλό βαρομετρικό όχι μόνο στο Μέγαρο Μαξίμου, αλλά σκεπάζοντας και τον πολιτικό ουρανό της αντιπολίτευσης.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Αναμφίβολα ο άνθρωπος που διεκδικεί και κερδίζει χωρίς… αντίπαλο τον τίτλο του μεγάλου χαμένου της διαπραγμάτευσης για το ονοματολογικό (σ.σ. εάν τελικά δεν περάσουν οι συνταγματικές αλλαγές στα Σκόπια που πρακτικά και επί της ουσίας θα οδηγήσουν σε ακύρωση τη συμφωνία των Πρεσπών) θα είναι προσωπικά ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς.

Όσο αμνήμων και να είναι κάποιος, δεν είναι εύκολο να διαγράψει από τη μνήμη του το γεγονός ότι όλο το προηγούμενο διάστημα ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας κόμπαζε ότι έλυσε ένα εθνικό πρόβλημα που ταλανίζει για δεκαετίες τη χώρα, και που δεν κατάφεραν να φέρουν σε πέρας ακόμη και ιστορικά τέρατα της ελληνικής πολιτικής σκηνής, όπως οι αείμνηστοι Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και Ανδρέας Παπανδρέου. Μάλιστα, όλοι θυμόμαστε πως λίγα 24ωρα μετά την υπογραφή της συμφωνίας στις Πρέσπες ο Έλληνας ΥΠ.ΕΞ. είχε δηλώσει στην κρατική τηλεόραση ότι «τώρα που πήρα φόρα θα λύσω και τα ζητήματα με την Αλβανία, αλλά και το Κυπριακό». Τώρα αρκέστηκε σε μία επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου του, μέσω της οποίας έκανε λόγο για αντιφατικό αποτέλεσμα.

Αλλά και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δεν πρέπει να διάγει και τις πιο ευχάριστες ώρες του. Χρησιμοποίησε το Σκοπιανό με διττό στόχο. Αφενός μεν για να στείλει ένα μήνυμα στους πολίτες ότι έλυσε τον Γόρδιο Δεσμό, αφετέρου για να στριμώξει την αντιπολίτευση για ίδιον μικροκομματικό όφελος. Τελικά τώρα βρίσκεται ο ίδιος στη γωνία. Ο ελληνικός λαός δεν θεωρεί ότι η συμφωνία ήταν καλή, κάτι που αποδείχθηκε περίτρανα και με τα ογκώδη συλλαλητήρια του χειμώνα σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα, ενώ τώρα πλέον μοιάζει να βρίσκεται σε αδιέξοδο.

Βέβαια θα πρέπει να σημειώσουμε ότι μία πιθανή απόρριψη της Συμφωνίας των Πρεσπών από τη Βουλή των Σκοπίων και παράταση της εκκρεμότητας μπορεί να φαίνεται ότι βολεύει την κυβέρνηση, διότι παραμερίζει τον εσωτερικό διχασμό λόγω των απειλών του συγκυβερνήτη Πάνου Καμμένου ότι δεν θα ψήφιζε τη συμφωνία αν αυτή ερχόταν προς έγκριση στη Βουλή, αλλά αφαιρεί από τον Αλέξη Τσίπρα το πλεονέκτημα να λύσει αυτός ένα χρονίζον εθνικό πρόβλημα.

 Περιμένουν τις πιέσεις στη Ν.Δ.

Η Νέα Δημοκρατία, όλο το προηγούμενο διάστημα, είχε καταστήσει σαφές σε κάθε τόνο και με κάθε ευκαιρία ότι δεν πρόκειται να επικυρώσει τη Συμφωνία των Πρεσπών, είτε αυτή περάσει το κατώφλι του Κοινοβουλίου πριν από τις εθνικές εκλογές, πολλώ δε μάλλον μετά από αυτές, όπου ευελπιστεί να είναι εκείνη στην εξουσία. Μάλιστα, οι επιτελείς της οδού Πειραιώς είχαν αναγορεύσει σε κεντρικό στοιχείο της προεκλογικής στρατηγικής τους (σ.σ. ειδικά στη Μακεδονία, όπου το κυβερνών κόμμα έχει υποστεί τεράστια φθορά) την κάθετη αντίθεσή τους στην επιδιωκόμενη από το Μέγαρο Μαξίμου λύση του ονοματολογικού των Σκοπίων.

Τώρα, όμως, μία απόρριψη της λύσης και φυσικά της συμφωνίας των Πρεσπών αλλάζει τα δεδομένα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος με βάση και τις δημοσκοπήσεις θα είναι ο νικητής των επόμενων εθνικών, εκλογών απεύχεται να βρει μπροστά του τετελεσμένα, τα οποία οφείλει να υπηρετήσει ακόμη και εάν δεν τα πιστεύει. Στο επιτελείο του κ. Μητσοτάκη αντιλαμβάνονται πως οι πιέσεις από τους ξένους εταίρους (Ε.Ε., ΗΠΑ, ΝΑΤΟ) θα ενταθούν στο πρόσωπο του, ως πρωθυπουργός για να προχωρήσει σε λύση.

Κι όπως λένε οι διπλωμάτες, η επόμενη λύση θα είναι χειρότερη από την προηγούμενη. Όμως από την Πειραιώς υποστηρίζουν πως ο στόχος τους είναι εάν τελικά η συμφωνία των Πρεσπών δεν επικυρωθεί υπό την παρούσα βουλή, τότε παρουσιάζεται μία χρυσή ευκαιρία στην επόμενη κυβέρνηση να διαπραγματευτεί μία καλύτερη συμφωνία με τους γείτονες, καθώς και αυτοί θέλουν όσο τίποτε άλλο να εισέλθουν στο ΝΑΤΟ και να εξασφαλίσουν την ευρωπαϊκή προοπτική μέσω των κονδυλίων που μπορεί να λάβουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Εξάλλου, στη Νέα Δημοκρατία υπολογίζουν πως από την στιγμή που και οι Σκοπιανοί είναι αντίθετοι με την συμφωνία, τότε η πίεση μεταφέρεται στις πολιτικές ηγεσίες των Σκοπίων. Είτε παραμείνει στην πρωθυπουργία ο Ζόραν Ζάεφ, είτε  Χρίστιαν Μίτσκοφσκι. Διότι ο μεν Ζαέφ θα υπόσχεται ευρωπαϊκά κονδύλια, ενώ και ο αρχηγός της αντιπολίτευσης δεν θα μπορεί να κάνει τα στραβά μάτια σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Άρα η ελληνική πλευρά θα μπορεί να εκμεταλλευτεί αυτή την πίεση για μία καλύτερη συμφωνία.

 Χαμόγελα και ανακούφιση στα υπόλοιπα κόμματα

Στα έδρανα της αντιπολίτευσης που καταλαμβάνουν τα κόμματα της Κεντροαριστεράς, όλοι μετρούν κέρδη και ζημίες, και είτε θεωρούν εαυτούς κερδισμένους είτε… ανακουφισμένους στη λογική ότι κερδίζουν χρόνο.

Στο Κίνημα Αλλαγής, για παράδειγμα, από το βράδυ της περασμένης Κυριακής χαμογελούν. Κάνουν λόγο για κάζο του Αλέξη Τσίπρα, επιμένουν στη σκληρή αντιπολιτευτική γραμμή χαρακτηρίζοντας τη συμφωνία κακή και εμμένοντας στη θέση ότι δεν πρόκειται να την ψηφίσουν. «Εμείς είχαμε προειδοποιήσει τον πρωθυπουργό, αλλά δεν μας άκουσε», έλεγαν χαρακτηριστικά οι επιτελείς της Φώφης Γεννηματά.

Στο ΚΙΝ.ΑΛ. εκτιμούν ότι θα έχουν οφέλη από την στάση που τήρησαν όλο το προηγούμενο διάστημα, ποντάροντας σε δύο πράγματα. Πρώτον, ότι η πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής έφθασε στα άκρα με τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές και δεν έκανε βήμα πίσω και, δεύτερον, ότι με βάση τα σημερινά δεδομένα που ισχύουν στην ελληνική πολιτική σκηνή, πολύ δύσκολα θα κληθούν την επόμενη τετραετία να χειριστούν αυτό το ακανθώδες εθνικό ζήτημα. Οπότε, θα μπορούν να πετροβολούν και την επόμενη ελληνική κυβέρνηση.

Στους κερδισμένους μπορεί να θεωρηθεί και η Ένωση Κεντρώων. Παρά τη δύσκολη κοινοβουλευτικά συγκυρία, ο πολιτικός σχηματισμός του Βασίλη Λεβέντη είναι ο μόνος από τα λεγόμενα μικρά κόμματα που στις δημοσκοπήσεις φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επίτευξη του στόχου για είσοδό του στη Βουλή. Και στην οδό Καρόλου έχουν κάθε λόγο να πιστεύουν ότι αν τελικά ξαναβρεθούν στα βουλευτικά έδρανα αυτό θα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην καταγγελτική στάση που κράτησε η Ένωση Κεντρώων στη Συμφωνία των Πρεσπών.

Τέλος, στο Ποτάμι ναι μεν έκαναν λόγο ότι είναι αναγκαία η ευρωπαϊκή προοπτική των Σκοπίων, έτσι όμως όπως ήρθαν τα πράγματα το μαύρο σύννεφο που έχει επικαθήσει πάνω από τη συμφωνία των Πρεσπών και το αβέβαιο της υπόλοιπης διαδικασίας δίνει στο κόμμα του Σταύρου Θεοδωράκη ένα αρκετά μεγάλο χρονικό… τράτο διάστημα να μπορέσει να ξεφύγει από την εσωστρέφεια, ελπίζοντας πως στο συνέδριο του Νοεμβρίου θα καταφέρει να ανασυνταχθεί.

Μόνος… πανηγυριώτης ο Καμμένος!

Ο μόνος που βγήκε ανοιχτά και πανηγύρισε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος των Σκοπίων είναι ο Πάνος Καμμένος. Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας και πρόεδρος των Ανεξαρτήτων Ελλήνων, σε όλους τους συνομιλητές του λέει ότι θα αποτύχει ο Ζόραν Ζάεφ στη Βουλή και τελικά η συμφωνία δεν θα ισχύσει. Έτσι, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας εκτιμά πως μπορεί να «στήσει» το νέο αφήγημά του και να παλέψει για την είσοδο του κόμματός του στην επόμενη Βουλή, που τουλάχιστον με βάση τις δημοσκοπήσεις αυτή την εποχή θεωρείται εξαιρετικά απίθανο σενάριο.

Από το δημοψήφισμα των  Σκοπίων εξάγεται κι ένα συμπέρασμα, το οποίο επαναλαμβάνεται πολλάκις. Ότι όταν οι λαοί πιέζονται από ισχυρούς, κάνουν πάντα το αντίθετο.

Δεν είναι η πρώτη φορά που απαντάται μια τέτοια εκλογική συμπεριφορά. Το έχουμε δει και στο ελληνικό δημοψήφισμα του Ιουλίου του 2015, όταν όλοι πίεζαν για «ΝΑΙ», και το «ΟΧΙ» κέρδισε με τεράστια διαφορά.

Κάτι ανάλογο είχαμε δει και στην Κύπρο με το σχέδιο Ανάν το 2004. Όπως και στα δημοψηφίσματα στην Ολλανδία και σε άλλες χώρες για την ενοποίηση της Ευρώπης.

Το διακύβευμα του δημοψηφίσματος στην ΠΓΔΜ ήταν πολύ ξεκάθαρο για τους πολίτες. Κλήθηκαν να αποδεχθούν ή να απορρίψουν μια υποχώρηση στο θέμα της ονομασίας της χώρας τους, έχοντας διασφαλίσει πλήρη διεθνή κατοχύρωση, αναγνώριση της εθνότητας και της γλώσσας τους, όπως την ήθελαν, ένταξη στο ΝΑΤΟ και έναρξη της διαδικασίας ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Λογικά ο συνδυασμός αυτός ήταν… ακαταμάχητος! Σε μια εποχή ρευστότητας, η μικρή αυτή χώρα θα αποκτούσε στέρεες συμμαχίες που παρέχουν ασφάλεια, αλλά και σημαντική ενίσχυση σε γεωπολιτικό και οικονομικό επίπεδο από ευρωπαϊκά και αμερικανικά κονδύλια.

Το έκαναν σαφές οι ξένοι ηγέτες που παρέλασαν το τελευταίο διάστημα στα Σκόπια, ή έστειλαν ισχυρά μηνύματα υπέρ του «ΝΑΙ».

Όμως, έχει αποδειχθεί ότι πολλές φορές οι ξένες πιέσεις φέρνουν αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Κάνουν τους πολίτες να αντιδρούν αρνητικά στην έξωθεν απροκάλυπτη καθοδήγηση. Και για ένα θέμα έντονης συναισθηματικής φόρτισης, όπως είναι η ταυτότητα μιας χώρας, να σκέφτονται κυρίως συναισθηματικά πάνω από την κάλπη και όχι λογικά.

Όσα επιχειρήματα κι αν δόθηκαν στους πολίτες, όσες επιταγές ευημερίας κι αν υπογράφηκαν στα Σκόπια, η συναισθηματική αντίληψη της ταυτότητας κυριάρχησε, τουλάχιστον σε αυτήν τη φάση, θυμίζοντας ότι «εδώ είναι Βαλκάνια, δεν είναι παίξε γέλασε».

 

Διαβάστε επίσης

Χρησιμοποιούμε cookies για λόγους στατιστικών & επισκεψιμότητας Συμφωνώ Περισσότερα