Το όραμα για την Ελλάδα των έργων!

Κομβικό σημείο ενός δικτύου υποδομών, εντασσόμενου στα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών, τα οποία αναπτύσσονται στην Ευρώπη ήδη από τη δεκαετία του ’90, θέλει να αποτελέσει η Ελλάδα. Πρόκειται για μια ευρωπαϊκή πολιτική, η οποία αποσκοπεί στην κατασκευή διαλειτουργικών υποδομών, που εξασφαλίζει την ελεύθερη και άνετη διακίνηση προσώπων και προϊόντων εντός της Ε.Ε., την καλή λειτουργία της κοινής αγοράς και κατ’ επέκταση την οικονομική και κοινωνική συνοχή της Ε.Ε.

Ρεπορτάζ: Κώστας Παπαϊωάννου

Μέσω των διευρωπαϊκών δικτύων η Ευρωπαϊκή Ένωση αποσκοπεί στην προώθηση της διασύνδεσης και της διαλειτουργικότητας των εθνικών δικτύων, καθώς και της πρόσβασης σ’ αυτά, ώστε να επιτρέψει στους πολίτες, στους παραγωγικούς φορείς και στους οργανισμούς τοπικής διοίκησης να επωφελούνται πλήρως από τη λειτουργία ενός χώρου χωρίς εσωτερικά σύνορα. Στόχος δεν είναι άλλος από α) Tην ανετότερη, την πιο ασφαλή και την πιο οικονομική κυκλοφορία με σκοπό τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, β) Tην αποτροπή της χωροταξικής συγκέντρωσης πλούτου και πληθυσμού, και γ) Την προσπελασιμότητα προς την Kεντρική και Aνατολική Eυρώπη.

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα υλοποίησης εθνικού έργου με διευρωπαϊκή προοπτική στις προηγούμενες προγραμματικές περιόδους είναι η Εγνατία Οδός, η οποία έφερε την Ευρώπη εγγύτερα με την Ασία και δημιούργησε νέα οικονομικά δεδομένα και υπεραξίες στις περιοχές, από τις οποίες διέρχεται. Όπως αποκάλυψε ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Έργων, Στρ. Σιμόπουλος, σήμερα σχεδιάζονται και υλοποιούνται σύγχρονα δίκτυα μεταφορών και υποδομών, με στόχο να καταστήσουν την Ελλάδα κόμβο συνδυασμένων μεταφορών, αναπτύσσοντας παράλληλα και νέους κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Σε αυτόν τον σχεδιασμό, η χώρα αναδεικνύεται πύλη εισόδου προς τον βορρά και την Ευρώπη, προβάλλοντας ως ένα δυναμικό διαμετακομιστικό κέντρο για τις μεταφορές και τα logistics.

Μιλώντας στο συνέδριο Capital + Vision «Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα: Το επόμενο Βήμα», τόνισε πως «η γεωγραφική μας θέση και τα διαλειτουργικά έργα υποδομών συνθέτουν ένα επενδυτικό τοπίο άκρως ελκυστικό και προς ξένους επενδυτές, δημιουργώντας προοπτική για νέες θέσεις εργασίας και αυξάνοντας τον κύκλο των εργασιών των τοπικών επιχειρήσεων».

Στην κατεύθυνση αυτή, σύμφωνα με μελέτη του ΣΕΒ, η συνεισφορά των Logistics στο ΑΕΠ είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς υπολογίζεται στο 10%-12%, την ώρα που ο τομέας αυτός εμφανίζει ένα σημαντικό δυναμικό ανάπτυξης, με το ποσοστό χρήσης υπηρεσιών Logistics στην Ελλάδα να είναι ακόμη ιδιαίτερα χαμηλό (23%) σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (49%). Η περαιτέρω ενίσχυση του κλάδου περνά μέσα από την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου που θα άρει διοικητικά και γραφειοκρατικά εμπόδια. Κυρίως, όμως, μέσα από τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων υποδομών και τη στοχευμένη ανάπτυξη νέων, αποσκοπώντας:

– Στη μείωση του κόστους μεταφοράς

– Στην αύξηση του επιπέδου εξυπηρέτησης

και τελικά στην αύξηση των εμπορευματικών ροών μέσω της Ελλάδας και την προσέλκυση νέων επενδύσεων.

«Μέλημά μας, λοιπόν, είναι να αναπτύξουμε αυτό το δίκτυο συνδυασμένων μεταφορών με διευρωπαϊκή προοπτική, εντάσσοντας ένα πλήθος μικρών και μεγαλύτερων οδικών, λιμενικών, αεροπορικών και σιδηροδρομικών έργων στο πλαίσιο του Συμφώνου Εταιρικής Σχέσης, του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020», εξήγησε ο κ. Σιμόπουλος σημειώνοντας: «Ξεκινώντας από τα οδικά έργα, στα οποία ανήκουν κατεξοχήν οι μεγάλοι αυτοκινητόδρομοι (Ολυμπία οδός, Ιόνια οδός, Οδός Κεντρικής Ελλάδος, Εγνατία Οδός, Θεσσαλονίκη – Αθήνα, Ειδομένη) καταλήγουμε στα λιμάνια και στα αεροδρόμια, στα οποία έγιναν ή γίνονται σημαντικά έργα».

Στο διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών ανήκουν και τα σιδηροδρομικά δίκτυα, στα οποία εκτελούνται ήδη σημαντικά έργα, ενώ το επόμενο χρηματοδοτικό πλαίσιο θα δίνει προτεραιότητα σε αυτόν τον άξονα.

Στην κατεύθυνση της μετατροπής της χώρας σε πύλη εμπορίου για την Ευρώπη εκτιμάται πως θα συμβάλει και η παραχώρηση-ιδιωτικοποίησή λιμανιών και αεροδρομίων.

Καθυστερήσεις και ΕΣΠΑ

Σύμφωνα με τον κ. Σιμόπουλο επί δύο χρόνια βρίσκεται σε εξέλιξη η προσπάθεια της επανέναρξης των έργων των μεγάλων αυτοκινητοδρόμων που είχαν ανατεθεί σαν έργα παραχώρησης. Ο ίδιος στόχος συμπεριελάμβανε και την απεμπλοκή και πολλών άλλων έργων που είχαν κολλήσει, αλλά και τη δημοπράτηση νέων.

Η κρίση όμως ανέδειξε και τις αδυναμίες χρηματοδότησης των έργων, ακόμη και των παραχωρήσεων.

Σε αυτό καταλυτικό ρόλο έπαιξε το ΕΣΠΑ που ολοκληρώνεται με ιδιαίτερα μεγάλη απορρόφηση.

Είναι πολύ θετικό ότι αμέσως μετά το ΕΣΠΑ ξεκινά το ΣΕΣ 2014-2020 και μάλιστα οι Ευρωπαίοι εταίροι συμφώνησαν να είναι εμπροσθοβαρές διαθέτοντας πολλούς πόρους γι’ αυτό.

Επίσης, το πρόγραμμα Connecting Europe Facility έχει συμβάλει στην επανέναρξη ορισμένων έργων .

Τα παραπάνω προγράμματα έχοντας την ίδια φιλοσοφία συγχρηματοδότησαν με διάφορα ποσοστά τη μελέτη και την κατασκευή έργων, προσφέροντας επίσης πόρους για τεχνική βοήθεια και ποιοτικούς ελέγχους.