Το παζάρι και οι… σκιέρ!

Όλοι λίγο-πολύ γνωρίζαμε ότι σε αυτή τη διαπραγμάτευση και οι δύο πλευρές δεν έχουν λόγο να βιάζονται. Οι μεν εκπρόσωποι των δανειστών σε αναμονή του σχηματισμού της νέας υπό την Άνγκελα Μέρκελ κυβέρνηση της Γερμανίας απλά κερδίζουν χρόνο, ζητώντας τον ουρανό με τα άστρα, γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να αντεπεξέλθει.

Η δε κυβέρνηση, έχοντας ταμειακά αποθέματα, θέλει αφενός μεν να ξεπεράσει τον σκόπελο των μέτρων για τις τελευταίες 45 ημέρες του 2013, αφετέρου δε αναμένει την επικύρωση των οικονομικών στοιχείων από την Eurostat, που θα προσφέρει επιπλέον όπλα στη διαπραγμάτευση για μία συνολική λύση του ελληνικού προβλήματος.

Παράλληλα, το ΔΝΤ αναμένει κι αυτό την Ευρωζώνη για να ξεκαθαρίσουν από τις δύο άκρες του Ατλαντικού ποιος θα αναλάβει το μακροπρόθεσμο κόστος του εγγυητή για το ελληνικό χρέος. Και φυσικά, κι αυτό είναι χαρούμενο, αφού δεν είναι υποχρεωμένο να εκταμιεύσει ούτε ένα ευρώ για την Ελλάδα, ικανοποιώντας τους διαφωνούντες εντός του Ταμείου. Και όλοι μεταθέτουν την επίλυση όλων των ζητημάτων με την εγκατάσταση νέας κυβέρνησης στο Βερολίνο. Φυσικά, ουδείς έχει σκεφθεί το απευκταίο σενάριο να μην καταλήξουν σε συμφωνία Χριστιανοδημοκράτες και Σοσιαλδημοκράτες τον Δεκέμβριο.

Τα ομόλογα
Πάντως, στις αρχές του Ιανουαρίου υπάρχουν λήξεις ομολόγων που πρέπει να πληρωθούν (στην ΕΚΤ και στις Κεντρικές Τράπεζες) ύψους περίπου 1,8 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση σχεδιάζει να τα αποπληρώσει με το πλεόνασμα, αλλά με εκδόσεις έντοκων γραμματίων ολίγων μηνών.

Έτσι, όπως επισημαίνουν οικονομικοί αναλυτές, το «κλειδί» για μια συμφωνία με την τρόικα βρίσκεται στο περιβόητο δημοσιονομικό κενό, δηλαδή στον Προϋπολογισμό του 2014. Και στο μέτωπο αυτό η διαφορά μεταξύ Αθήνας και τρόικα προς το παρόν είναι περίπου 1,5 δισ. ευρώ, δηλαδή κάτι λιγότερο από 1% του ΑΕΠ. Η Αθήνα επιμένει στο όριο επιπλέον μέτρων 500 εκατ. ευρώ και η τρόικα –το ΔΝΤ εκτιμά ότι θα είναι μεγαλύτερο– στα 2 περίπου δισ. ευρώ. Οι «έμπειροι» επί των διαπραγματεύσεων και από τις δύο πλευρές λένε ότι η τελική συμφωνία θα καταλήξει στα 1,8 δισ. ευρώ, αλλά αυτό μάλλον θα καθυστερήσει και η μορφή με την οποία θα υλοποιηθεί τελικά είναι ένας συμπληρωματικός προϋπολογισμός λίγο μετά τον Μάιο…

Προβληματισμός
Στο μεταξύ ως περίεργη χαρακτηρίζουν τη στάση των εκπροσώπων των δανειστών, αλλά και των ανώνυμων αξιωματούχων των Βρυξελλών, οι οποίοι μοιάζουν σαν να θέλουν να πυροδοτήσουν το κλίμα στις διαπραγματεύσεις. Η δήλωση μάλιστα που προκάλεσε προβληματισμό ήταν ότι «υπάρχει απόσταση χιλιομέτρων και δισεκατομμυρίων μεταξύ των δύο πλευρών». Όπως επίσης και αυτή που έλεγε πως «οι διαπραγματεύσεις δεν είναι σε καλή πορεία, μπορεί να πάμε για σκι και στη συνέχεια να επιστρέψουμε», τοποθετώντας το μέλλον των διαπραγματεύσεων στον Φεβρουάριο δημιούργησε ιδιαίτερα βαρύ κλίμα.

Ωστόσο, η διαπραγμάτευση ολοκληρώθηκε και μάλιστα σύμφωνα με κύκλους του υπουργείου Οικονομικών ο «πάγος» έσπασε αναφορικά με το δημοσιονομικό κενό, με την απόκλιση μεταξύ των δύο πλευρών να μικραίνει. Χαρακτηριστική ήταν και η δήλωση του Γιάννη Στουρνάρα μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης της Τρίτης. «Όποιος έκανε αυτή τη δήλωση, η οποία δεν αντανακλά τις δημιουργικές συζητήσεις με την τρόικα, να έχει το θάρρος να τα πει με το όνομά του. Δεν μας χωρίζουν μίλια, μας χωρίζουν μέτρα», είπε ο υπουργός Οικονομικών.

Πολλά αγκάθια
Φυσικά, οι διαφορές που έχουν οι δύο πλευρές είναι πολλές. Ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια παραμένει το θέμα των πλειστηριασμών καθώς οι τροϊκανοί παραμένουν ανένδοτοι και ζητούν την κατάργηση των νόμων που προστατεύουν τους δανειολήπτες για την πρώτη κατοικία. Σύμφωνα με τα στελέχη του υπουργείου Ανάπτυξης, η ελληνική πλευρά εμμένει στις θέσεις της για τα αποδεκτά όρια διαβίωσης, δηλαδή να προστατεύονται από τους πλειστηριασμούς όσοι είναι πραγματικά φτωχοί και για τον συνεργάσιμο δανειολήπτη, ενώ θα ενεργοποιηθεί και ο θεσμός της διαμεσολάβησης. Και εκφράζεται συγκρατημένη αισιοδοξία ότι θα βρεθεί η κοινή συνισταμένη με τους επικεφαλής της τρόικας.

Το μόνο βέβαιο είναι πως οι διαπραγματεύσεις θα κρατήσουν σε βάθος χρόνου, με την κυβέρνηση ωστόσο να επιθυμεί να κλείσει το θέμα των πλειστηριασμών έως τις 15 Δεκεμβρίου. «Θα τραβήξει σε μάκρος, θα κρατήσουν χρόνο οι συζητήσεις», επισήμανε ο κορυφαίος παράγοντας του υπουργείου, προσθέτοντας ότι «δεν μπορώ να πω εάν θα πάνε πέραν των Χριστουγέννων».

Ο υπουργός Οικονομικών πάντως και οι επικεφαλής της τρόικας βρέθηκαν Πέμπτη και Παρασκευή στις Βρυξέλλες στη συνεδρίαση του Eurogroup, προχθές Πέμπτη. Όλοι μαζί επιστρέφουν σήμερα στην Αθήνα προκειμένου να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις, τόσο για τα τέσσερα προαπαιτούμενα της δόσης του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ (που εκκρεμεί από τον περασμένο Ιούλιο), όσο και για την «απελευθέρωση» των 4,9 δισ. ευρώ, τα οποία κανονικά έπρεπε να εκταμιευθούν τον Δεκέμβριο.

Απελευθέρωση των πλειστηριασμών επιθυμεί η τρόικα
Ούτε στον νέο νόμο για άρση της προστασίας των δανειοληπτών από πλειστηριασμούς δε δίνουν την έγκρισή τους οι ελεγκτές της Τρόικα. Στη σύσκεψη των υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Δικαιοσύνης με την ομάδα Τόμσεν, στην οποία μετείχε και ο υποδιοικητής της ΤτΕ, η συζήτηση περιστράφηκε κυρίως στον ρόλο που θα αναλάβουν τα δικαστήρια για ταχύτερη εξέταση των υποθέσεων.

Διαπιστώθηκε μάλιστα ότι ούτε στους υφιστάμενους νόμους για τα «κόκκινα δάνεια» (Νόμος Κατσέλη: ν.4161) υπάρχει ικανοποιητική εφαρμογή του θεσμού της διαμεσολάβησης, αφού διαπιστώνεται ότι οι υποθέσεις δεν καταλήγουν σε εξωδικαστική συμφωνία για το τι τελικώς θα πληρώνουν, μετά την υπαγωγή τους στη ρύθμιση.

Ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Ανάπτυξης τόνιζε ότι ισχύουν οι δεσμεύσεις του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης πως δεν κινδυνεύει από την άρση απαγόρευσης των πλειστηριασμών κανένας αποδεδειγμένα «φτωχός» δανειολήπτης. Τα σημεία τριβής είναι τα λεγόμενα κριτήρια προστασίας, όπως είναι οι όροι-παγίδα «συνεργάσιμος δανειολήπτης» και «ελάχιστο αποδεκτό όριο αξιοπρεπούς διαβίωσης».

Η ίδια πηγή απέφευγε να απαντήσει όμως εάν η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προχωρήσει σε κατάθεση του νομοσχεδίου, χωρίς προηγούμενη έγκριση της τρόικα, όπως εξετάζεται να συμβεί για τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων ή τον νέο προϋπολογισμό. Περιορίστηκε μόνο να τονίσει πως οι συζητήσεις θα συνεχιστούν και αυτήν και την ερχόμενη εβδομάδα, ενώ η κυβέρνηση προσπαθεί να κλείσει το θέμα μέχρι τις 10-15 Δεκεμβρίου.

Για το θέμα των εμπορικών μισθώσεων η ίδια πηγή ανέφερε ότι η τρόικα επιμένει ακόμα και στη βίαιη απελευθέρωσή τους «εδώ και τώρα» για παλαιές και νέες συμβάσεις.