Τώρα ήρθε η ώρα για τους ηγέτες

Όσο πλησιάζουμε προς την 21^η Μαΐου οι ψηφοφόροι καλούνται να επιλέξουν όχι μόνο με βάση τα προγράμματα των κομμάτων, αλλά και με το πρόσωπο που ηγείται. Εξάλλου από την εποχή των μπαλκονάτων αρχηγών οι Έλληνες έχουν αποδείξει ότι γοητεύονται περισσότερο από τα πρόσωπα και λιγότερο από τα προγράμματα.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Αρκεί να προσέξουμε τις δημοσκοπήσεις, όπου όταν ερωτούνται οι ψηφοφόροι εάν επιλέγουν με βάση τα κυβερνητικά προγράμματα, ελάχιστοι είναι αυτοί που γνωρίζουν τις εξαγγελίες των κομμάτων τα οποία ψηφίζουν στην κάλπη. Και δεν μιλάμε μόνο για τους αρχηγούς των κομμάτων εξουσίας, αλλά τα πρόσωπα παίζουν τον δικό τους ρόλο και στα πιο μικρά κόμματα, που σχηματίζουν το παζλ του πολιτικού σκηνικού. Εξάλλου οι επικεφαλείς των κομμάτων είναι αυτοί που εκτίθενται περισσότερο και με τις περιοδείες ανά την επικράτεια και με τις ομιλίες, αλλά και με τις συνεντεύξεις που παραχωρούν.

Η φετινή εκλογική αναμέτρηση έχει μεν διαφορετικά χαρακτηριστικά, ειδικά στις 21 Μαΐου, καθώς η απλή αναλογική προωθεί τις συνεργατικές κυβερνήσεις, τις συνεννοήσεις και τις συμπορεύσεις. Άρα αυτή τη φορά, οι επικεφαλείς διεξάγουν μια διπλή, ιδιότυπη καμπάνια. Παράλληλα με την ανάδειξη του κόμματός τους διαφημίζουν και τους εαυτούς τους, θέτοντας ξεκάθαρη επιλογή στους πολίτες για το πρόσωπο του επόμενου πρωθυπουργού, έτσι ώστε η ψήφος τους να μετρηθεί και ως ψήφος εμπιστοσύνης στους ίδιους.

Σε αυτή, λοιπόν, την ιδιότυπη προεκλογική περίοδο ο κάθε αρχηγός προσπαθεί να προτάξει τα θετικά και να κρύψει τα αρνητικά. Και φυσικά πέραν της μάχης για την προσέλκυση ψηφοφόρων, προσπαθεί να αποκτήσει θετικές γνώμες και στους ψηφοφόρους των μικρότερων κομμάτων έχοντας διττό στόχο. Ο ένας είναι ότι και οι ψηφοφόροι θα πιέσουν τα κόμματα τους για τις κυβερνήσεις συνεργασίας, εάν τελικά προκύψουν με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών. Ο άλλος στόχος είναι να ετοιμαστούν από τώρα για τις δεύτερες εκλογές της 2ας Ιουλίου. Όπου εκεί αναμένεται να υπάρξει μετακίνηση ψηφοφόρων από τα μικρότερα κόμμα προς τα μεγαλύτερα με την ελπίδα ότι θα σχηματιστεί μία ισχυρή κυβέρνηση.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης «γοητεύει» με το αφήγημα για σταθερότητα 

Ο πρωθυπουργός από το 2016 έχει χτίσει ένα προφίλ, το οποίο δείχνει ότι ταιριάζει με την μεσαία τάξη. Το γεγονός ότι έχει εργαστεί στον ιδιωτικό τομέα, πριν ξεκινήσει την πολιτική του καριέρα, «σβήνει» κατά κάποιο τρόπο το ότι προέρχεται από ένα από τρία μεγάλα πολιτικά τζάκια της χώρας. Επίσης αρέσει στους κεντρώους, ότι προσπάθησε να κυβερνήσει με την λογική που έχει ένας μάνατζερ σε μία ιδιωτική επιχείρηση, παρά το γεγονός ότι σε μία σειρά υποθέσεις δεν είχε τα αποτελέσματα που και ο ίδιος περίμενε.

Ένα άλλο μεγάλο συν για τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ότι έχει αποκτήσει ευήκοα ώτα στο λεγόμενο προοδευτικό πολιτικό κέντρο και πείθει να τον ακολουθήσουν ακόμη και στελέχη από άλλα κόμματα, που επί πολλά χρόνια αντιπαλεύονταν με τη Νέα Δημοκρατία. Επίσης εδώ και ένα χρόνο υπηρετεί με συνέπεια το επικοινωνιακό αφήγημα της αυτοδυναμίας, ενώ παίζει άριστα το χαρτί της αξιοπιστίας με το σύνθημα «το είπαμε, το κάναμε» και η αλήθεια είναι ότι στις μειώσεις φόρων το πέτυχε, οπότε δικαιολογημένα προβάλει το χαρτί της αξιοπιστίας.

Τα εμπόδια που πρέπει να υπερβεί ο κ. Μητσοτάκης για να επιτύχει το στόχο του είναι κατ’ αρχάς η ακρίβεια. Η αντιπολίτευση τον κατηγορεί ότι επέδειξε αργά αντανακλαστικά, ενώ και η νέα γενιά που τώρα θα προσέλθει στις κάλπες τον αντιμετωπίζει ως εκπρόσωπο των γονιών τους και όχι κάτι δικό τους. Αυτό προς ώρας δεν φαίνεται να επηρεάζει τα δημοσκοπικά αποτελέσματα, όμως όπως υποστηρίζουν και οι αναλυτές δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, αν οι νέοι ψηφοφόροι (πάνω από 400.000) προσέλθουν μαζικά στις κάλπες. Κάτι που δεν μοιάζει πολύ πιθανό.

Οι λέξεις αξιοπιστία και Τσίπρας δεν συναντιούνται πουθενά

Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, σύμφωνα με τους ειδικούς έχει την άνεση της επικοινωνίας και γι’ αυτό το λόγο και η προεκλογική καμπάνια του ΣΥΡΙΖΑ είναι στηριγμένη πάνω του. Αυτό δεν είναι απαραίτητα και καλό, διότι τον κ. Τσίπρα, είτε τον λατρεύουν, είτε τον μισούν. Δεν υπάρχει μέση λύση. Εξ ου και το αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο έχει στις τάξεις του ψηφοφόρους όλων των κομμάτων. Βέβαια το γεγονός ότι μιμείται τις κινήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου, χρησιμοποιεί τα λόγια του, ακόμη και τα συνθήματα, δεν του προσφέρουν μπόνους στις νεώτερες γενιές που έχουν ακούσει τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ από τις αφηγήσεις των μεγαλύτερων.

Η αλήθεια πάντως είναι ότι η νέα γενιά και οι ψηφοφόροι που θα προσέλθουν για πρώτη φορά στις κάλπες νιώθουν μαζί του πιο άνετα. Ειδικά μετά την υπόσχεση του ότι και οι «κουμπούρες μαθητές» θα βρουν ένα θρανίο στις ανώτατες σχολές, καθώς δεν θα ισχύσει η βάση εισαγωγής. Δηλαδή μπορείς να γράψεις για πέντε (5) και να περάσεις. Στα υπέρ του είναι ότι αναλαμβάνει προσωπικά να μπαλώνει τις γκέλες των στελεχών του. Είναι μία δύσκολη ενέργεια, καθώς ας μην λησμονούμε τις ιδιότυπες εσωκομματικές ισορροπίες στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ.

Βέβαια στην ζυγαριά των θετικών και των αρνητικών η πλάστιγγα γέρνει προς τα αρνητικά, ειδικά όταν μιλάμε για αξιοπιστία. Ακόμη και οι μεταγραφέντες από το ΠΑΣΟΚ ψηφοφόροι δεν τον χαρακτηρίζουν  ως και το πιο αξιόπιστο πρόσωπο στον κόσμο. Ουδείς ξεχνά τι υποσχέθηκε το 2015 και τι έκανε, όπως και το ότι μετέτρεψε το «όχι» του δημοψηφίσματος που ο ίδιος προκάλεσε σε «ναι» μέσα σε λίγες μόνο ώρες, κι ενώ στο Σύνταγμα οι θιασώτες του «όχι» ακόμη πανηγύριζαν. Τελικά συμφώνησε μία δανειακή σύμβαση απείρως χειρότερη από αυτή που υποτίθεται  ότι ζήτησε τη γνώμη του λαού. Ένα επίσης αρνητικό στοιχεία για τον Αλέξη Τσίπρα είναι ότι στις εκλογές δεν έχει ξεκάθαρο αφήγημα. Κάνει λόγο για Προοδευτική Διακυβέρνηση μόνο εάν ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πρώτο κόμμα. Όμως η απλή αναλογική επιτρέπει κυβερνητικά σχήματα ακόμη και χωρίς την συμμετοχή του πρώτου κόμματος, αρκεί να βγαίνουν οι αριθμοί. Και βέβαια όλα τα υπόλοιπα (περί ψήφου ανοχής) μόνο ως ανέκδοτο μπορούν να εκληφθούν.

Ποντάρει στην ευρωπαϊκή θητεία του ο άπειρος Νίκος Ανδρουλάκης

Ο Νίκος Ανδρουλάκης για πρώτη φορά μετέχει στις εθνικές εκλογές από τέτοια θέση ευθύνης. Μέχρι στιγμής τον έχουμε ζήσει σε δύο εσωκομματικές διαδικασίες, το 2017 και το 2021. Και στις δύο αυτές προεκλογικές περιόδους ανέδειξε το ταλέντο του στο πόσο οργανωτικός και μεθοδικός είναι. Αυτή η παράδοση, στο κυνήγι της ψήφου πόρτα-πόρτα και περιφέρεια-περιφέρεια, φαίνεται σε όλες τις περιοδείες του.  Αναδεικνύει σε κάθε ευκαιρία την ευρωπαϊκή του εμπειρία, πράγμα που του έχει προσφέρει μια ευρεία αντίληψη των θεμάτων που έχουν φτάσει έως τις Βρυξέλλες και των ισορροπιών στο εξωτερικό. Το προφίλ του έχει μεγάλη απήχηση στην περιφέρεια, γεγονός που αποδίδεται και στο ότι δεν απέβαλε τα ιδιότυπα κρητικά χαρακτηριστικά του. Στα θετικά του καταγράφεται ότι έχει στην βιτρίνα των υποψηφίων νέα πρόσωπα με προφανή στόχο να στείλει ένα μήνυμα, ότι το νέο ΠΑΣΟΚ δεν έχει καμία σχέση με το κόμμα των σκανδάλων.

Ως μεγαλύτερη αδυναμία του μετράται η έλλειψη εμπειρίας στη διαχείριση της εικόνας του ως προσώπου της κεντρικής πολιτικής σκηνής. Αφενός, γιατί μόλις πρόσφατα μπήκε στον χάρτη των πιο αναγνωρίσιμων πολιτικών προσώπων και αφετέρου γιατί οι όροι και οι προϋποθέσεις του ΠΑΣΟΚ για τη συμμετοχή του σε όποια πιθανή μετεκλογική συνεργασία αξιοποιούνται επικοινωνιακά και από τους αντιπάλους, τους οποίους ο κ. Ανδρουλάκης κατηγορεί για fake news και μυθομανία.

Οι ατάκες του Κουτσούμπα και το άνοιγμα του Περισσού 

Ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ έχει καταφέρει κάτι που δεν είναι εύκολο για κανέναν από τους πολιτικούς αρχηγούς. Έχει γίνει viral φιγούρα στο Διαδίκτυο. Οι ατάκες του από το βήμα της Βουλής, τα ποιήματα για τη Λιβαδειά, το «αυτοί είστε» και το «πού τα βρήκατε αυτά τα φιντάνια» έχουν συμβάλει στην προσωπική δημοφιλία του Δημήτρη Κουτσούμπα, στον οποίο πιστώνεται και το γεγονός ότι το περίκλειστο ΚΚΕ έχει κάνει διεύρυνση και τουλάχιστον δημοσκοπικά δρέπει καρπούς.

Παρότι ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, ως πρόσωπο, έχει κερδίσει μια θέση στην καρδιά των χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ο βαθμός του «πέφτει» όταν μιλάει δεσμευμένος από τις θέσεις του κόμματός του, ειδικά όταν αυτές αφορούν την κοινοβουλευτική στάση του για μια σειρά από κοινωνικά ζητήματα, όπως ο γάμος και η τεκνοθεσία των ομόφυλων ζευγαριών, αλλά και για το περιβάλλον. Παράλληλα, παρότι η συνέπεια στις θέσεις επαινείται, το «όχι» που έχει καταγραφεί στη συλλογική συνείδηση ως διαρκές, δεν ταιριάζει σε όλο το προοδευτικό ακροατήριο.

Ο «ναρκισισμός» του Βαρουφάκη αρέσει στη νέα γενιά

Πριν ξεκινήσει η προεκλογική περίοδος, το ΜέΡΑ 25 σύμφωνα με τους δημοσκόπους έδινε μάχη για να εισέλθει στην Βουλή. Τώρα όλες οι μετρήσεις της κοινής γνώμης υποστηρίζουν πως το κόμμα του πρώην υπουργού Οικονομικών όχι μόνο θα μπει στην Βουλή, αλλά δεν πρέπει να μας εκπλήξει εάν πάρει κι ένα ποσοστό κοντά στο 5%, το οποίο για το ΜέΡΑ25 μοιάζει σα να έχει νικήσει. Το σχέδιο του κ. Βαρουφάκη για το νόμισμα «Δήμητρα» τον έχουν κάνει ιδιαίτερα δημοφιλή στη νέα γενιά, που ακούει δεν έχει τελειώσει το σχολείο κι έχει δικαίωμα ψήφου. Και αυτό διότι αυτούς τους ψηφοφόρους ακόμη τους συντηρούν οι γονείς τους, οπότε δεν τους ενοχλεί το νόμισμα «Δήμητρα». Επίσης στη νεολαία έχει γίνει μόδα η λέξη «χρεοδουλοπαροικία», η οποία χρησιμοποιείται κατά κόρον ακόμη και για άσχετα θέματα. Επίσης για τους πιο νέους η φιγούρα Βαρουφάκης τους προκαλεί ενδιαφέρον, λόγω του ναρκισισμού και της άνετης ζωής που απολαμβάνει ο γραμματέας του ΜέΡΑ 25.

Για τις μεγαλύτερες ηλικίες ο Βαρουφάκης είναι συνώνυμο της φράσης «προσοχή κίνδυνος-θάνατος». Η θητεία του στο υπουργείο Οικονομικών είναι παράδειγμα προς αποφυγή. Ας μην ξεχνάμε ότι ήταν από τους υπέρμαχους του παρανοϊκού δημοψηφίσματος και ακόμη και σήμερα παρά το γεγονός ότι δηλώνει ευρωπαϊστής είναι δραχμολάγνος. Ή πιο σωστά μία δραχμή με άλλο όνομα.

Η αρχηγία Βελόπουλου ανέδειξε τις αδυναμίες του

Όταν εξελέγη θεωρείτο ο άνθρωπος που θα ενώσει όλες τις ακροδεξιές φωνές υπό ένα κομματικό σχηματισμό. Τελικά αποδείχθηκε λόγω και τις εκρηκτικής του προσωπικότητας, ότι δεν μπορούσε να αποτελέσει τον συνδετικό κρίκο, όπως έκανε πριν από χρόνια ο Γιώργος Καρατζαφέρης με τον Λαϊκό Ορθόδοξο Συναγερμό. Έτσι είδαμε να ξεπηδούν το ένα ακροδεξιό κόμμα μετά το άλλο, τα οποία θολώνουν την Ελληνική Λύση. Αν συνυπολογίσουμε και τα εσωκομματικά προβλήματα, ο Κυριάκος Βελόπουλος μάλλον θα πρέπει να είναι ικανοποιημένος εάν τελικά καταφέρει να εισέλθει στην Βουλή.

Αναποφάσιστοι-κεντρώοι

Όπως αναφέρουν όλοι οι αναλυτές στην τελική επιλογή των αναποφάσιστων και των κεντρώων θα παίξει σημαντικό ρόλο και το προφίλ του κάθε αρχηγού και τα θετικά, αλλά και τα αρνητικά. Παραμένει η πεποίθηση πως οι κεντρώοι ψηφοφόροι ανήκουν σε αυτό που είθισται να ονομάζεται «σιωπηλή πλειοψηφία» και μπορούν να δημιουργήσουν το κατάλληλο κλίμα στα τελευταία μέτρα προς την κάλπη της 21ης Μαΐου, διαμορφώνοντας το αποτέλεσμα.

Οι κινήσεις των κομμάτων έχουν σταματήσει να είναι αθόρυβες. Η Ν.Δ. ανοίγει τη βεντάλια της κριτικής της προς το ΠΑΣΟΚ , με αφορμή κυρίως τον «άγνωστο Χ» πρωθυπουργό στη θέση του αρχηγού του πρώτου κόμματος και το ενδεχόμενο συγκυβέρνησης ηττημένων, ακόμα κι αν όλοι οι εμπλεκόμενοι το έχουν αποκλείσει. Για «εμμονή με το πρόσωπό του» κατηγόρησε τον κ. Ανδρουλάκη ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με σαφή προσανατολισμό σε πασοκογενείς και κεντρογενείς ψηφοφόρους, που επιθυμούν σταθερότητα.

Το Κέντρο, για την ακρίβεια τον δικό του ενδιάμεσο χώρο με το ΠΑΣΟΚ, προσεγγίζει και ο Αλέξης Τσίπρας. Η φράση «η αριστεία έχει έρθει στον ΣΥΡΙΖΑ», που ειπώθηκε προεκλογικά και μετά την ανακοίνωση του ψηφοδελτίου Επικρατείας, αλλά και η οικειοποίηση φράσεων του Ανδρέα Παπανδρέου, όπως το «Συμβόλαιο Αλλαγής» για τις μετεκλογικές συνεργασίες, έχουν στόχο το «μάζεμα» ενός πασοκικού κοινού που δεν είδε με ιδιαίτερα καλό μάτι τα ανοίγματα στην αντισυστημική ψήφο – και ταιριάζουν στη λογική της «πολυσυλλεκτικότητας» που τουλάχιστον στη θεωρία δείχνει πως επιλέγει η Κουμουνδούρου.

Την ευχέρεια να κινείται στο πολιτικό Κέντρο, με τη λογική πως αποτελεί κομμάτι του σοσιαλδημοκρατικού πλαισίου στο οποίο έχει τοποθετηθεί το ΠΑΣΟΚ, επιχειρεί να αξιοποιήσει και ο Νίκος Ανδρουλάκης. Εξάλλου πρόκειται για ένα ακροατήριο που στην πλειονότητά του έχει πασοκικές αναφορές και καταβολές, αλλά παράλληλα έχει μάθει να ψηφίζει κυβερνητικά σχήματα. Το «ναι» στις μετεκλογικές συνεργασίες που λέει η Χαριλάου Τρικούπη αποσκοπεί να εκπέμψει μήνυμα σταθερότητας, απεγκλωβίζοντας τη λέξη από τον στόχο της αυτοδυναμίας της Ν.Δ. και συνδέοντάς τη με την παρουσία του ΠΑΣΟΚ στο επόμενο κυβερνητικό σχήμα ως ισότιμου εταίρου και όχι ως «συμπληρώματος». Στο ίδιο ακροατήριο, που έχει φιλευρωπαϊκά χαρακτηριστικά, ο Ανδρουλάκης ξεκαθάρισε πως το κόμμα του δεν πρόκειται να συνεργαστεί με το ΜέΡΑ25 του Γιάνη Βαρουφάκη.