Τουλάχιστον τη γλιτώνουν μισθοί και συντάξεις

Στο παρά 5΄ της κρίσιμης συνεδρίασης του Eurogroup της Δευτέρας αναμένεται να καταλήξουν σε συμφωνία η ελληνική κυβέρνηση και η τρόικα καλώς εχόντων των πραγμάτων, όπως παραδέχθηκε και ο Γιάννης Στουρνάρας μετά τη συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου του πρωθυπουργού με τους Τόμσεν-Μαζούχ-Μορς.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Βέβαια για να προλάβουμε την προθεσμία και να μην δημιουργηθεί κάποιο «ατύχημα» και επέλθει χρηματοδοτικό κενό τον Αύγουστο, στο υπουργείο Οικονομικών έχουν έτοιμες δύο λύσεις: η μία είναι το πολυνομοσχέδιο, που γράφεται, σβήνεται και διορθώνεται ανάλογα με το πώς πάνε οι διαπραγματεύσεις από την προηγούμενη Δευτέρα. Η δεύτερη (και πιθανότερη) είναι η ενεργοποίηση του μηχανισμού αυτόματων περικοπών δαπανών στον προϋπολογισμό, κατά 10%, εκτός μισθών και συντάξεων, για το υπόλοιπο του 2013.
Κι όλα αυτά συμβαίνουν, καθώς για μία ακόμη φορά η χώρα μας βρέθηκε εκτεθειμένη, αφού δεν προχώρησε στην υλοποίηση όσων είχε συμφωνήσει. Παράλληλα και οι επικεφαλής της τρόικας έχουν απαιτήσεις, οι οποίες ξεπερνούν την ανθρώπινη φαντασία. Εκτός και εάν για τις αστοχίες φέρει την ευθύνη η ελληνική πλευρά, αλλά βρίσκει δικαιολογία στην τρόικα. Όπως για παράδειγμα  με τις απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων. Η ελληνική πλευρά εδώ και τόσους μήνες υποστηρίζει, ότι για κάθε αποχωρήσαντα υπάλληλο θα υπάρξει πρόσληψη μέσω ΑΣΕΠ. Κι όμως η τρόικα υποστηρίζει πως δεν είναι αυτή η συμφωνία.

Στον… αυτόματο    
Επειδή μέχρι τη Δευτέρα αποκλείεται να έχουν βρεθεί με ονοματεπώνυμο οι δημόσιοι υπάλληλοι που πρέπει να απομακρυνθούν από το Δημόσιο, όπως και να έχουν υλοποιηθεί οι παρεμβάσεις που έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και μήνες, η συμφωνία με τους δανειστές θα είναι σε πολιτικό επίπεδο. Όχι αναίμακτα. Τουλάχιστον προσωρινά δεν τίθεται θέμα για περαιτέρω «ψαλίδι» σε μισθούς και συντάξεις. Για τον Οκτώβριο που θα επανέλθουν οι τροϊκανοί, ουδείς βάζει το χέρι του στο ευαγγέλιο ότι δεν θα είναι το πρώτο και κύριο ζήτημα, εάν κρίνουμε από την απορία του Τόμσεν «πώς είναι δυνατόν η μέση σύνταξη στην Ελλάδα να είναι υψηλότερη από τη μέση σύνταξη στη Γερμανία». Τέλος πάντων, γι’ αυτά έχουμε χρόνο να συζητήσουμε. Ας δούμε, τι σημαίνει «αυτόματες περικοπές», όπου είναι και το κλειδί για τη συμφωνία.
Όλα συγκλίνουν ότι στο τέλος του 2013 το δημοσιονομικό κενό θα είναι στα 900 εκατ. ευρώ. Έτσι κρίνεται αναγκαίο να χρησιμοποιηθούν για πρώτη φορά οι αυτόματοι σταθεροποιητές που προβλέπονται από το Μνημόνιο 3. Αυτό σημαίνει ότι θα περικοπούν κατά 10% όλες οι δαπάνες του Δημοσίου εκτός μισθών και συντάξεων, κάτι που αναμένεται να δυσκολέψει ακόμη περισσότερο τη λειτουργία της κρατικής μηχανής. Πηγές του υπουργείου Οικονομικών αναφέρουν ότι το δημοσιονομικό κενό θα επανεκτιμηθεί τον Σεπτέμβριο, ώστε να αξιολογηθεί αν θα χρειαστούν επιπλέον παρεμβάσεις.
Στο ΥΠ.ΟΙΚ. ελπίζουν σε πολιτική συμφωνία στο Eurogroup της Δευτέρας και πλέον θα πρέπει να θεωρείται σίγουρο ότι η δόση των 8,1 δισ. ευρώ θα έρχεται σε δόσεις και ανάλογα με τις ανάγκες της χώρας. Δηλαδή, τι ομόλογα έχει να αποπληρώσει. Κάτι τέτοιο εξάλλου έγινε και τον Απρίλιο, όπου οι δανειστές κάλυπταν τις ελληνικές ανάγκες.

Το κενό
Για τη διετία 2013-2014 το κύριο μέρος του συνολικού δημοσιονομικού κενού (περίπου 2 δισ. ευρώ) προέρχεται από την «τρύπα» στον ΕΟΠΥΥ, η οποία υπολογίζεται από το οικονομικό επιτελείο σε 1,2 δισ. ευρώ για τη συγκεκριμένη περίοδο, αν και η νέα ηγεσία του υπουργείου Υγείας την κατεβάζει στα 600 εκατ. ευρώ.
Ένα επιπλέον «αγκάθι», έστω και σε μικρότερο βαθμό, αποτελεί η επιμονή της τρόικας να εφαρμοσθεί το μέτρο της εισφοράς 0,2% στον τζίρο των επιχειρήσεων υπέρ του ΟΑΕΕ από το 2014 (που επηρεάζει και το δημοσιονομικό κενό 2013-2014), μέτρο που απέφυγε η κυβέρνηση για το 2013 και επιμένει να το «ξορκίζει» και για το επόμενο έτος.
Στο φορολογικό «μέτωπο» φαίνεται ότι εγκαταλείπεται το αίτημα της κυβέρνησης για μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση από το 23% στο 13% («δεν είναι εύκολο με τέτοιο κενό», δηλώνουν από το υπουργείο Οικονομικών).
Το σίγουρο είναι ότι εκτός ΔΕΗ τίθεται το χαράτσι για τα ακίνητα από την 1η Ιανουαρίου του 2014. Μάλιστα επήλθε συμφωνία, ότι η φορολογία για τα ακίνητα θα κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή στο τέλος Σεπτεμβρίου, αφού προηγουμένως έχει γίνει η συλλογή του Ε9.

Απολύσεις
Η τρόικα δεν επανέφερε την πρότασή της για αύξηση των απολύσεων ώστε να αφαιρεθεί αντίστοιχος αριθμός από το προσωπικό που θα βγει στο καθεστώς μετακίνησης.
Στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης υπάρχει από πλευράς του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης η πρόταση να μειωθεί ο χρόνος διαθεσιμότητας για όσους εισαχθούν στο πρόγραμμα της κινητικότητας. Σύμφωνα με εκπροσώπους του υπουργείου, το σκεπτικό της πρότασης συνίσταται στο να συντομεύσει ο χρόνος αξιολόγησης του προσωπικού, με δεδομένο ότι υπάρχει καθυστέρηση στο πρόγραμμα. Αυτό χρησιμοποιεί ως διαπραγματευτικό ατού, ώστε να δοθεί παράταση –τρίμηνη παράταση ζητεί το υπουργείο– στην εφαρμογή του σχεδίου κινητικότητας.
Αν καταλήξουν οι διαπραγματεύσεις σε αυτή τη διαδικασία, θα σημαίνει ότι στο πρόγραμμα θα ενταχθούν δημόσιοι υπάλληλοι τον Σεπτέμβριο, επομένως τον Ιούλιο θα έχει ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία της αξιολόγησης. Βέβαια αυτό σημαίνει αλλαγές για τους εργαζόμενους. Από τη στιγμή που θα βρίσκονταν σε καθεστώς διαθεσιμότητας θα περίμεναν ένα 12μηνο ώσπου να μετακινηθούν σε άλλη θέση, λαμβάνοντας το 75% του μισθού τους, και εφόσον δεν βρισκόταν κάποια θέση θα απολύονταν. Τώρα αναμένεται να αλλάξει ο χρόνος αναμονής και να μειωθεί. Έτσι, όσοι εργαζόμενοι μπουν στο πρόγραμμα κινητικότητας είτε θα ενταχθούν συντομότερα στις νέες θέσεις τους εφόσον προκύψουν είτε, αν δεν τα καταφέρουν, θα οδηγηθούν γρηγορότερα στην έξοδο από το Δημόσιο. Από την πλευρά του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης λένε ότι ο σχεδιασμός είναι στο τέλος Σεπτεμβρίου να υπάρχουν 12.500 εργαζόμενοι σε διαθεσιμότητα.

Το plan B
Πάντως, για κάθε ενδεχόμενο στο ΥΠΟΙΚ έχουν έτοιμο άλλο ένα πολυνομοσχέδιο «σκούπα» (έχουμε χάσει το μέτρημα πόσα τέτοια έχουν κατατεθεί από τον Μάιο του 2010), όπου θα περιλαμβάνονται όλα τα προαπαιτούμενα που ζητά η τρόικα. Εκεί θα αναφέρεται μία σειρά από παρεμβάσεις στις τράπεζες, στις αποκρατικοποιήσεις, αλλά και στο Δημόσιο, στα φάρμακα, στις φοροαπαλλαγές, στις αγοραίες τιμές ακινήτων και σε πολλά άλλα πεδία που συστήνουν οι δανειστές, ώστε να δώσουν το «ΟΚ» για την επόμενη δόση.
Ζητούν, επίσης, «αναβάθμιση» της Αρχής κρατικών ενισχύσεων, παρεμβάσεις για επιτάχυνση της πληρωμής των ληξιπρόθεσμων χρεών, αλλά και πληθώρα τομών σε αγορές, ενέργεια, εξαγωγές και κλειστά επαγγέλματα. Μεταξύ των παρεμβάσεων που θα λάβουν τη μορφή των προαπαιτούμενων, περιλαμβάνονται:
# Πλήρης εφαρμογή δημοσιονομικών μέτρων που δεν έχουν γίνει πράξη το 2013 (π.χ., εισιτήρια, νέες τιμές ακινήτων κ.λπ.).
# Παρεμβάσεις στον ΕΟΠΥΥ για να διασφαλιστεί ότι θα κλείσει η «τρύπα».
# Νέα φορολογία εισοδήματος.
# Διά νόμου κωδικοποίηση φορολογικών παρεμβάσεων και ειδικά στο πεδίο των φοροαπαλλαγών, με στόχο, όπως αναφέρουν αρμόδια στελέχη, να γίνει νέο «ξεκαθάρισμα» στις εξαιρέσεις και τις φοροαπαλλαγές, ακόμα και στα αναπτυξιακά κίνητρα που υπάρχουν για επενδύσεις.
# Υποχρεωτική νέα –πιο αναλυτική– υποβολή E9 από όλους τους φορολογουμένους.
# Υπουργική απόφαση περαιτέρω ενίσχυσης της γενικής γραμματείας Εσόδων.
# Σειρά νομοθετικών παρεμβάσεων για την πλήρη λειτουργία και ενίσχυση της Ενιαίας Αρχής Κρατικών Προμηθειών.
# Παρεμβάσεις στην αγορά πετρελαιοειδών σε συμφωνία με τις συστάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
# Παρεμβάσεις σε κλειστά επαγγέλματα που έχει συστήσει η Επιτροπή Ανταγωνισμού, μαζί με απολογιστική έκθεση για τα κλειστά επαγγέλματα και υιοθέτηση κανόνων διαφάνειας στις επαγγελματικές ενώσεις.

Επιμένει το «Spiegel» στο νέο «κούρεμα» του χρέους, παρά το «όχι» της Μέρκελ

«Μία νέα απομείωση του χρέους της υπερχρεωμένης Ελλάδας φαίνεται να είναι μόνο θέμα χρόνου», παρά τις περί του αντιθέτου τοποθετήσεις της γερμανικής κυβέρνησης, τονίζει το γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel» σε δημοσίευμα στην ηλεκτρονική του έκδοση.
Εκτιμώντας ότι ο υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης εξέφρασε ουσιαστικά –με την προ ημερών συνέντευξή του στην εφημερίδα «Die Welt»– την ελπίδα ότι οι εταίροι της Ελλάδας θα αποδεχθούν τη διαγραφή ενός μέρους του χρέους, το «Spiegel» σχολιάζει: «Κάτι τέτοιο δεν ηχεί καθόλου ευχάριστα στο Βερολίνο. Η κυβέρνηση της καγκελαρίου Μέρκελ προτιμά να μη συζητήσει καθόλου για ένα νέο κούρεμα του ελληνικού χρέους και ειδικά όχι πριν από τις ομοσπονδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου».
Όπως επισημαίνει η «Deutsche Welle», το «Spiegel» υπενθυμίζει την τελευταία δήλωση της Άνγκελα Μέρκελ στην εφημερίδα «Süddeutsche Zeitung», ότι δεν «βλέπει» νέο κούρεμα, καθώς και ανακοίνωση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Β. Σόιμπλε την περασμένη εβδομάδα, με την οποία απέρριψε σχετικά σενάρια. Αλλά και τα όσα είπε ο Γκούιντο Βεστερβέλε σε Σαμαρά και Βενιζέλο κατά την επίσκεψη του στην Αθήνα.
Όπως, όμως, επισημαίνεται στο δημοσίευμα, «ωστόσο οι δυο τους δεν έχουν απαλλαγεί από αυτή τη συζήτηση. Αντιθέτως: Για πολλούς ειδικούς ένα νέο κούρεμα για την Ελλάδα είναι αναπόφευκτο. Αυτοί βλέπουν ήδη μακρύτερα –όπως στην Πορτογαλία, όπου η κρίση πυροδοτείται και πάλι– και ζητούν ένα πολύ πιο εκτεταμένο σχέδιο: Όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες που πλήττονται από την κρίση πρέπει να γίνει μερική απομείωση των χρεών τους. Μόνο έτσι, εκτιμούν οι ειδικοί, θα μπορέσει η Ευρώπη να βγει από τη δυσχερή της κατάσταση».
Όπως τονίζει, τέλος, το «Spiegel», «η λίστα όσων συνηγορούν σε μία δραστική απομείωση χρέους, είναι τόσο μακριά όσο και ετερόκλητη. Περιλαμβάνει από κατά τεκμήριο αριστερούς όπως η πολιτικός Σάρα Βάγκενκνεχτ, πραγματιστές όπως ο σύμβουλος επιχειρήσεων Ντάνιελ Σέλτερ από το Boston Consulting Group, μέχρι και τον ακραιφνή φιλελεύθερο Λούντερ Γκέρκεν από Κέντρο για την Ευρωπαϊκή Πολιτική στο Φράιμπουργκ (CEP)». Υπέρ μίας δραστικής λύσης τάσσονται όμως «και οι επικεφαλής των μεγάλων γερμανικών ινστιτούτων οικονομικής έρευνας» επισημαίνεται στο δημοσίευμα, αναφερόμενο μεταξύ άλλων σε σχετική δήλωση του επικεφαλής του Ινστιτούτου Ifo του Μονάχου, Χανς-Βέρνερ Ζιν, σύμφωνα με τον οποίο ένα κούρεμα χρέους είναι αναπόφευκτο και «όσο πιο νωρίς πραγματοποιηθεί, τόσο λιγότερο θα κοστίσει η κρίση στους φορολογούμενους».

Σε συναγερμό το Μαξίμου για την αποφυγή «ατυχήματος»

«Κόκκινος συναγερμός» έχει σημάνει στο Μαξίμου για να αποφευχθεί κάποιο ατύχημα στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα, εν όψει και της συνεδρίασης του Eurogroup την προσεχή Δευτέρα.
«Οι διαπραγματεύσεις είναι δύσκολες, αλλά είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι», μας μετέφερε ανώτερο κυβερνητικό στέλεχος, αρνούμενο ότι υπάρχει εμπλοκή στις συζητήσεις με τους εκπροσώπους των πιστωτών.
Παράλληλα, από το πρωθυπουργικό επιτελείο διαψεύδεται ότι η τρόικα έθεσε διορία τριών ημερών για να διαβεβαιώσει τους πιστωτές ότι μπορεί η Ελλάδα να αντεπεξέλθει στους όρους της διεθνούς συμφωνίας.
Στο Μέγαρο Μαξίμου δεν αρνούνται ότι υπάρχουν εκκρεμότητες, αλλά διαφωνούν με την κριτική περί γενικής δυσαρέσκειας αναφορικά με τη μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα, καθώς και με τη συλλογή των φόρων ή τις υπηρεσίες Υγείας.
Η εντολή του Αντ. Σαμαρά είναι να διευθετηθούν όσο το δυνατόν περισσότερα ζητήματα σε πολύ σύντομο χρόνο και ο πρωθυπουργός επιθυμεί τα επόμενα εικοσιτετράωρα να έχουν προχωρήσει οι διαδικασίες για τα περισσότερα προαπαιτούμενα. Βασικός στόχος είναι να επέλθει συμφωνία ως την Κυριακή με την τρόικα, αν και θεωρείται δύσκολο, ώστε στη συνεδρίαση του Eurogroup να εξελιχθούν όλα ομαλά με την επόμενη δόση. Παράλληλα, ο Αντ. Σαμαράς ξεκαθαρίζει σε όλους τους τόνους ότι δεν μπορεί να υπάρξει περιθώριο για τη λήψη νέων δημοσιονομικών μέτρων. «Αυτό είναι αδύνατον. Δεν θα γίνει», λέει στους συνομιλητές του και αυτή την άποψη θα εκθέσει και στην τρόικα, ενώ θα αναζητηθούν άλλοι τρόποι για να καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό.
Τα νέα μέτρα δεν μπορεί να είναι λύση, επεσήμανε ο πρωθυπουργός και στη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ στη συνάντηση που είχαν στο Βερολίνο, στο περιθώριο της ειδικής συνόδου για την ανεργία. Η γραμμή του Μεγάρου Μαξίμου είναι ότι η κοινωνία δεν αντέχει άλλη δημοσιονομική πίεση και πρέπει να υπάρξει χαλάρωση και ενίσχυση των αναπτυξιακών διαδικασιών με παράλληλη στήριξη της απασχόλησης.