Βάσεις, επενδύσεις και Μεσόγειος στο «καλάθι» του Πομπέο

Ο «νούμερο 2» ισχυρός άνδρας των ΗΠΑ έφτασε χτες το βράδυ στην Αθήνα, όπου θα παραμείνει για σχεδόν 48 ώρες. Το πρόγραμμα των συναντήσεων και των ομιλιών του γεμάτο και αρκετά σημαντικό. Το ίδιο σημαντικές είναι και  οι ελπίδες της ελληνικής κυβέρνησης σε αμερικανική στήριξη.

Του Δημήτρη Τζιβελέκη

Δεν χωρά καμία αμφιβολία ότι η επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, σηματοδοτεί μία ενίσχυση των σχέσεων των ΗΠΑ με την Ελλάδα και θεωρείται ως συνέχεια των επαφών που είχε το προηγούμενο διάστημα ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αλλά και των θετικών μηνυμάτων που έχουν σταλεί από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού προς την Αθήνα.

Στις συναντήσεις τού επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας με τον πρωθυπουργό, αλλά και τους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας, πρωτεύοντα ρόλο έχει η υπογραφή της νέας αμυντικής συμφωνίας Ελλάδας – ΗΠΑ. Αποτελεί την ανανέωση της «Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (Mutual Defense Cooperation Agreement – MDCA)» που υπεγράφη το 1990 και είναι γνωστή ως η συμφωνία για τις βάσεις.

Η χρονική διάρκεια της νέας συμφωνίας θα είναι ανοιχτή, όμως η ανανέωσή της δεν θα γίνεται αυτόματα. Θα απαιτείται η έγκριση της Βουλής και σίγουρα θα έχει ενδιαφέρον πώς θα τοποθετηθούν τα κόμματα, ειδικά ο ΣΥΡΙΖΑ, που την είχε στηρίξει τα προηγούμενα χρόνια.

Σε αναμονή των αμερικανικών επενδύσεων

Η ελληνική κυβέρνηση έπειτα από αυτήν τη συμφωνία αναμένει ότι θα ανοίξει ο δρόμος για αμερικανικές επενδύσεις σε ελληνικές στρατιωτικές υποδομές. Ταυτόχρονα, εκτιμάται ότι η παρουσία Πομπέο στην Ελλάδα θα σηματοδοτήσει τη στενότερη συνεργασία των δύο χωρών στο αμυντικό πεδίο για τα επόμενα χρόνια.

Παράλληλα, οι αμερικανικές επενδύσεις στις ελληνικές υποδομές δημιουργούν τις προϋποθέσεις για εγχώρια αμυντική βιομηχανία στο μέλλον. Αυτό αφορά, βεβαίως, τον τομέα των μη επανδρωμένων αεροχημάτων (UAV) και των drones, τομέας ο οποίος είναι απολύτως συνδεδεμένος με την αιχμή των τεχνολογικών εξελίξεων.

Η αμερικανική στρατιωτική παρουσία εστιάζει σε τέσσερα σημεία και αφορά άμεσα το γεωπολιτικό παιχνίδι που είναι σε εξέλιξη όλο το τελευταίο διάστημα στην ανατολική Μεσόγειο: Αφορά τη χρήση της βάσης της Σούδας, αλλά και της Λάρισας για αποστολές αμερικανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών, τη χρήση της βάσης του Στεφανοβίκειου Μαγνησίας από την αεροπορία στρατού των ΗΠΑ για διευκόλυνση των ελικοπτέρων, καθώς και την αξιοποίηση του λιμένα της Αλεξανδρούπολης για τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις.

Με το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης οι ΗΠΑ θα είναι σε θέση πλέον να αποκτούν γρήγορη παράκαμψη των στενών για τη μετακίνηση των δυνάμεών τους από τη Μεσόγειο προς την Ανατολική Ευρώπη και τη Βαλτική. Συνεπώς, η χώρα αποκτά έναν ιδιαίτερα κομβικό ρόλο στην περιοχή, και αυτό συμβαίνει τη στιγμή που η Ουάσινγκτον στηρίζει και την τριμερή συνεργασία της Ελλάδας με την Κύπρο και το Ισραήλ.

Η ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΟΚΤΑ ΕΝΑΝ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΚΟΜΒΙΚΟ ΡΟΛΟ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΠΟΥ Η ΟΥΑΣΙΝΓΚΤΟΝ ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΡΙΜΕΡΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΚΑΙ ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ

Άμεση προτεραιότητα το Κυπριακό και η ανατολική Μεσόγειος

Επίσης άλλα δύο καυτά θέματα θα τεθούν στο τραπέζι των συνομιλιών και αφορούν άμεσα τη χώρα μας. Το πρώτο αφορά την Ανατολική Μεσόγειο: Η διεύρυνση του αμερικανικού αποτυπώματος στην ελληνική επικράτεια γεννάει ελπίδες για συνεργασία σε περαιτέρω επίπεδα, συμπεριλαμβανομένης και της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου. Αυτό αφορά τη στήριξη που θα μπορούσαν να παρέχουν οι ΗΠΑ στο σχήμα τριμερούς συνεργασίας Ελλάδας, Κυπριακής Δημοκρατίας και Ισραήλ. Οι τρεις χώρες εξακολουθούν να στηρίζουν σθεναρά την προώθηση του σχεδίου για την κατασκευή του αγωγού EastMed.

Το δεύτερο αφορά το Κυπριακό. Από την πλευρά του ΟΗΕ γίνεται προσπάθεια να επανεκκινήσουν οι συζητήσεις για το Κυπριακό. Στη Νέα Υόρκη συμφωνήθηκε να προχωρήσει μια τριμερής υπό τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες, που, υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια άτυπη πενταμερή, με τη συμμετοχή Ελλάδας, Τουρκίας και Ηνωμένου Βασιλείου, και αντικείμενο την ακανθώδη εξωτερική πτυχή, δηλαδή την ασφάλεια και τις εγγυήσεις. Πάντως αξιοσημείωτο είναι το μήνυμα που έστειλε ο Πομπέο προς τον λαό της Κυπριακής Δημοκρατίας με την ευκαιρία της 59ης επέτειο της Ανεξαρτησίας της.

«Οι δύο χώρες συνεργάζονται στενά για να διευρύνουν τους εμπορικούς δεσμούς, να αναπτύξουν φυσικούς πόρους, να καταπολεμήσουν την τρομοκρατία, να βελτιώσουν την ασφάλεια στη θάλασσα και να προωθήσουν τη σταθερότητα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου». Και επανέλαβε την αμερικανική θέση, ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να υποστηρίζουν τις προσπάθειες για την επανένωση της Κύπρου ως διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία. Πιστεύουμε ότι ένα τέτοιο επίτευγμα είναι η καλύτερη ευκαιρία για τον λαό της Κύπρου να έχει διαρκή ειρήνη».

Όλη αυτή η κινητικότητα καθιστά τη χώρα παράγοντα σταθερότητας στα Βαλκάνια, στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο με πολύ σημαντικούς συμμάχους, στέλνοντας και το κατάλληλο μήνυμα στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που εξακολουθεί να έχει στα χέρια του το «όπλο» του προσφυγικού και της αύξησης των ροών.